"ყველაფერი, რაც თან სდევს პოლიტიკას, განსაკუთრებით, წარმატებულს – ძალაუფლება, პრივილეგიები, საჯაროობა და ასე შემდეგ, ჩემი ხასიათიდან გამომდინარე, მხოლოდ დისკომფორტს მიქმნიდა და გულახდილად გეტყვით, ერთი სული მქონდა, როდის დასრულდებოდა ჩემი და ჩემი ოჯახის ცხოვრებაში ეს ეტაპი", - განაცხადა ბიძნა ივანიშვილმა ჟურნალ Entrepreneur-ისთვის მიცემულ ინტერვიუში.
_გასული წლის 30-31 დეკემბერს, თქვენს მიერ საქველმოქმედო ფონდ „ქართუსთვის“ უპრეცედენტო მასშტაბის აქტივების გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას შესაბამისი განმარტებები არ მოჰყოლია. იქნებ დაგვიზუსტოთ, რასთან გვაქვს საქმე?
თუ არ ვცდები, სწორედ თქვენი ჟურნალისთვის მიცემულ ინტერვიუში ვახსენე, რომ საბოლოოდ, ჩემი ქონების არანაკლებ 90%-ს საზოგადო და საქვეყნო საქმეს მოვახმარდი. თუმცა, ამ განცხადებას მაშინ მედიისგან და საზოგადოებისგან სათანადო რეაქცია არ მოჰყოლია. სინამდვილეში, სწორედ იმ პროცესის ლოგიკურ გაგრძელებასთან გვაქვს საქმე, რომლის თაობაზე გადაწყვეტილება ადრე მივიღე, წელიწადნახევრის წინ კი, თქვენთან ინტერვიუშიც განვაცხადე. სხვათა შორის, არამარტო თქვენთან ინტერვიუში მაქვს ეს პოზიცია გამოხატული, რამდენიმე საერთაშორისო გამოცემასთანაც მაქვს ეს დაფიქსირებული, მაგრამ ამ განცხადებებს შესატყვისი რეზონანსი არ მოჰყვა და, სიმართლე გითხრათ, არც მიცდია ზედმეტად ამ თემის პედალირება.
გასული წლის 30-31 დეკემბერს, თქვენს მიერ საქველმოქმედო ფონდ „ქართუსთვის“ უპრეცედენტო მასშტაბის აქტივების გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას შესაბამისი განმარტებები არ მოჰყოლია. იქნებ დაგვიზუსტოთ, რასთან გვაქვს საქმე?
თუ არ ვცდები, სწორედ თქვენი ჟურნალისთვის მიცემულ ინტერვიუში ვახსენე, რომ საბოლოოდ, ჩემი ქონების არანაკლებ 90%-ს საზოგადო და საქვეყნო საქმეს მოვახმარდი. თუმცა, ამ განცხადებას მაშინ მედიისგან და საზოგადოებისგან სათანადო რეაქცია არ მოჰყოლია. სინამდვილეში, სწორედ იმ პროცესის ლოგიკურ გაგრძელებასთან გვაქვს საქმე, რომლის თაობაზე გადაწყვეტილება ადრე მივიღე, წელიწადნახევრის წინ კი, თქვენთან ინტერვიუშიც განვაცხადე. სხვათა შორის, არამარტო თქვენთან ინტერვიუში მაქვს ეს პოზიცია გამოხატული, რამდენიმე საერთაშორისო გამოცემასთანაც მაქვს ეს დაფიქსირებული, მაგრამ ამ განცხადებებს შესატყვისი რეზონანსი არ მოჰყვა და, სიმართლე გითხრათ, არც მიცდია ზედმეტად ამ თემის პედალირება.
_არათუ მაშინ, დღესაც, მედიის და საზოგადოების ყურადღების მიღმა დარჩა ქველმოქმედების ესოდენ მასშტაბური აქტი, რომელიც 30-31 დეკემბერს განხორციელდა, რის გამოც, იგი, თავისი ფორმით, გრანდიოზულ საახალწლო საჩუქარს მაგონებს. უხეში დათვლით, ამ აქტივების ჯამური ღირებულება, მილიარდი დოლარი თუ არა, მილიარდ ლარს ნამდვილად აღემატება. როგორც უკვე გითხარით, მე ეს ტრანზაქციები სრულიად შემთხვევით აღმოვაჩინე და მას მერე დაგიკავშირდით. ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილმა ოპოზიციურმა მედიამ ერთი პირობა კი სცადა, ნეგატიურ კონტექსტში წარმოეჩინა ერთ-ერთი აქტივის ფონდისთვის გადაცემის ამბავი, მაგრამ ამ თემას მედიაში გაგრძელება აღარ მოჰყოლია. გულწრფელად მიკვირს, რომ არც ხელისუფლების საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურებს და არც ნეიტრალურ მედიას ამ თემის აწევა არ უცდიათ. რით ხსნით ამას?
ეს კითხვა მეც მაქვს და მეც თქვენსავით არ მაქვს ამ კითხვაზე პასუხი. ესაა რეალობა და ამ რეალობას, თქვენგან განსხვავებით, გიორგი, მშვიდად ვუსწორებ თვალს. რაც შეეხება ოპოზიციურ მედიას, მათ, რასაკვირველია, საქველმოქმედო ფონდისთვის 30-31 დეკემბერს გადაცემული აქტივების სრული სია აღმოაჩინეს, ისევე, როგორც თქვენ. მასშტაბიც გააცნობიერეს და პოზიტივის პოტენციალიც დაინახეს, მაგრამ ინფორმაცია გაავრცელეს მხოლოდ იმ აქტივის გადაცემაზე, რაც, მათი მოკლე ხედვით, საკითხის ნეგატიურ კონტექსტში წარმოჩენის და უხეში სპეკულაციის მინიმალურ სივრცეს ტოვებდა. დანარჩენზე კი, თვალი დახუჭეს. აბა, საკუთარ პრინციპებს ხომ არ უღალატებდნენ და ჩემზე კარგს ხომ არ იტყოდნენ (იღიმება)? თუმცა, იპოდრომის თემაზე ხელდამწვარები, მალევე მიხვდნენ, რომ ფულის გათეთრების თემის ყურით მოთრევა, მათ ძალებსაც აღემატებოდა და სწორედ იმიტომ მინავლდა მალევე ის აჟიოტაჟი, რაც თქვენც სწორად შენიშნეთ.
_თქვენ განაცხადეთ, რომ საბოლოოდ ტოვებთ პოლიტიკას და უბრუნდებით ცხოვრების იმ წესს, რომლითაც 2011 წლამდე ცხოვრობდით, ანუ პერიოდს, როდესაც საჯაროობას, რბილად რომ ვთქვათ, არ სწყალობდით. მეტიც, ქართულ პოლიტიკაში მოსვლამდე, საჯარო სივრცეში თქვენი ერთადერთი ინტერვიუ იძებნება, რომელიც 2005 წელს „ვედომოსტს“ მიეცით. ამ ინტერვიუში, რომლის ერთი ეპიზოდი, ქართულ მედიაშიც დაიბეჭდა, საუბრობთ იმაზე, რომ თქვენი ხედვით, ქველმოქმედი ადამიანები ორ კატეგორიად იყოფიან – ისინი, ვინც ახმაურებენ საკუთარ ქველმოქმედებას, მატერიალური დივიდენდების მოპოვების მიზნით და ისინი, ვინც ჩუმად სჩადიან სიკეთეს. თუმცა, ჩუმ და ფარულ ქველმოქმედებასაც, საბოლოოდ, სიკეთის გამცემის სასარგებლო მდგომარეობად მიიჩნევთ, რუსთაველის ცნობილი აფორიზმის თანახმად – „რასაცა გასცემ შენია, რაც არა, დაკარგულია“. თუ სწორად გავიგე, გულისხმობთ იმას, რომ გაწეული ქველმოქმედების საბოლოო ბენეფიციარი მაინც მისი გამცემია, რადგან ქველმოქმედ ადამიანს ეს დიდ სულიერ კმაყოფილებას ანიჭებს. რამდენად სწორად გავიგე თქვენი ნათქვამი? დღეს, როცა ამ ინტერვიუდან 15 წელზე მეტი გავიდა, თქვენ კი ქველმოქმედების დიდი ხნის გამოცდილება დაგიგროვდათ, ისევ ასე ფიქრობთ?
სხვათა შორის, „ვედომოსტმა“ ეს აქცენტები ჩემთან შეუთანხმებლად ამოიღო მაშინ ინტერვიუდან და არ დაბეჭდა, რის გამოც, იმავე პერიოდში, „კვირის პალიტრას“ ვთხოვეთ შეევსო დეფიციტი და როგორც ჩანს, თქვენ სწორედ იმ პუბლიკაციას გულისხმობთ.
რა თქმა უნდა, იგივეს ვფიქრობ და განვლილმა წლებმა და გამოცდილებამ ეს რწმენა გამიმყარა კიდეც. ღრმად ვარ დარწმუნებული, რომ ვერცერთი მატერიალური სიკეთე ახლოს ვერ მოვა იმ სულიერ კმაყოფილებასთან, რასაც ადამიანს ანიჭებს შესაძლებლობა, დაეხმარო შეჭირვებულს, შენს ხალხს, ქვეყანას. აქ საქმე მხოლოდ მატერიალურ რესურსში არ არის და არც უანგაროდ გაცემული სიკეთის მასშტაბი განაპირობებს ადამიანის სულიერ კმაყოფილებას. გარემოებათა გამო, მე მომეცა შესაძლებლობა, ხანგრძლივად და უწყვეტად დავხმარებოდი ადამიანების ფართო წრეს და ზოგადად ქვეყანას, მაგრამ არ ვთვლი, რომ რამით გამორჩეული ან ხარისხით აღმატებულია ის მორალური კმაყოფილება, რაც ამ პროცესმა მე და ჩემს მეუღლეს მოგვანიჭა, ვიდრე თუნდაც იმ ადამიანის განცდა, ვინც საკუთარი დრო დახარჯა, არ დაიზარა და გადასასვლელზე გადაიყვანა ხელჯოხიანი მოხუცი, რის გამოც, შესაძლოა, სადმე დაიგვიანა კიდეც. ასეა ადამიანი მოწყობილი – ნებისმიერი გულწრფელი ნაბიჯი, შეეხიდო და ყოფა შეუმსუბუქო სხვა ადამიანს, უდიდესი პოზიტიური ენერგიით მუხტავს მასვე, რადგან სიკეთის კეთების სურვილი ნებისმიერი ჯანსაღი ადამიანის ბუნებრივი მოთხოვნილებაა.
თუმცა, რასაც ვაკვირდები, თქვენს მრავალწლიან ქველმოქმედებას წითელი ხაზივით გასდევს ერთი თავისებურება, გნებავთ – ხელწერა. მიუხედავად იმისა, რომ არც ადრე დაგიმალავთ და დღესაც დამიდასტურეთ, რომ დიდი ანგარიშით, ნებისმიერი ქველმოქმედების საბოლოო ბენეფიციარი თვითონ ქველმოქმედია, არასოდეს გიცდიათ, ფონდს ისეთი ხასიათის პროექტები დაეფინანსებინა, როდესაც, უხეშად რომ ვთქვათ, თავად პროექტი ასრულებს ქველმოქმედისთვის დადგმული ძეგლის ფუნქციას. თქვენ, ძირითადად, უკვე არსებულის, წინაპრების ან წინა თაობების მიერ უკვე შექმნილი, მაგრამ განადგურების საფრთხის წინაშე მდგარი კულტურული თუ მატერიალური მემკვიდრეობის მხარდაჭერაზე ზრუნავდით. ეკლესია-მონასტრები იქნებოდა ეს, განათლების და კულტურის კერები. ეს მიდგომა, თავმდაბლობის და ერთგვარი ანონიმურობის კომპონენტსაც შეიცავს, როდესაც აბრად უკვე არსებული ბრენდი რჩება და არა იმის სახელი, ვინც მის მხარდაჭერაზე იზრუნა. ვგულისხმობ ოპერას, თეატრებს, უნივერსიტეტებს. ამ მიდგომას „მომგებიანს“ ნამდვილად ვერ უწოდებ, თუ ქველმოქმედების სფეროს ეს ტერმინი საერთოდ მიესადაგება, რადგან მავანმა „პრაგმატიკოსმა“ შეიძლება ჩათვალოს, რომ ასე დახარჯული რესურსი საცერში გაშვებული წყალია. თქვენ ასობით კილომეტრი გზა გაქვთ დაგებული საკუთარი ხარჯებით, რომლებიც ბუნებრივ ცვეთას განიცდის, პერიოდულ განახლებას საჭიროებს და ამის გამო, „წარუშლელ კვალს“ არ ტოვებს. ალბათ ამიტომაც მოგიწიათ ზოგი მონაკვეთის ორ-ორჯერ დაგება. იგივე ითქმის საკანალიზაციო სისტემების მოწყობასა და ნაგვის უტილიზაციისთვის შექმნილი ინფრასტრუქტურის შესახებ, საჩხერის რაიონში 11 ათასი ოჯახისთვის გადახურულ სახლებზე... ინტერვიუსთვის მზადებისას სატელევიზიო არქივებში ჩემთვის აქამდე უცნობ რამდენიმე საინტერესო ამბავსაც გადავაწყდი, როდესაც, ჯერ კიდევ შორეულ 90-იან წლებში, თქვენი ბიზნესსაქმიანობის გარიჟრაჟზე, წყალტუბოს ყოფილი სამხედრო სანატორიუმი, სადაც აფხაზეთის ომგამოვლილ ჯარისკაცებს უნდა ეცხოვრათ, სახელმწიფოს კი მისი მოვლა-პატრონობის რესურსი არ გააჩნდა, საკუთარი სახსრებით გადახურეთ და ასე გადაარჩინეთ განადგურებას, ასევე სახნავ-სათესი აღჭურვილობით სრულად დაკომპლექტებული 400 ტრაქტორი გამოგზავნეთ საქართველოში, რომელთა შესყიდვისთვის ნახევარი ფულის სესხება დაგჭირდათ...
სიმართლე გითხრათ, ერთადერთი, რაზეც საწყისი ეტაპიდან ვზრუნავდი და რაც მოგვიანებით, პოლიტიკაში ჩემმა მონაწილეობამ შეუძლებელი გახადა, იყო საქველმოქმედო საქმიანობის აფიშირების მაქსიმალური გამორიცხვა. სხვა პრიორიტეტებს რაც შეეხება, დანარჩენი, თავისით, ჩემი ხასიათიდან გამომდინარე მოხდა – რესურსს მივმართავდი მაშინ და იმ მიმართულებით, როცა ვთვლიდი, რომ ამ რესურსის გარეშე, გადაუდებლად საჭირო საქმე ან ვერ გაკეთდებოდა, ან დაყოვნების გამო უკვე გაკეთებული განადგურდებოდა. ქუთაისის საერთაშორისო უნივერსიტეტის პროექტიც მას მერე დავიწყეთ, რაც განათლების არსებული კერების რემონტზე ვიზრუნეთ. თქვენ ამ მიდგომას ხელწერა უწოდეთ, კი ბატონო, ერქვას ხელწერა, საწინააღმდეგო არაფერი მაქვს.
_2020 წლის დასაწყისში დავოსის მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის მსვლელობისას გამოქვეყნდა Global Citizen-ისა და Forbes-ის ერთობლივი კვლევა მსოფლიოს ყველაზე მსხვილი ფილანთროპების შესახებ. სიის სათავეში არიან უორენ ბაფეტი და ბილ გეითსი მის მეუღლესთან ერთად. ბაფეტის მიერ ბოლო 5 წელიწადში ქველმოქმედებაზე გაცემული სახსრები მისი ქონების 16%-ს, ხოლო გეითსების წყვილის – 9%-ს შეადგენს. სიაში გვხვდება Facebook-ის თანადამფუძნებელი მარკ ცუკერბერგი და მისი მეუღლეც, რომლებმაც საკუთარი ქონების 1,2% გაიღეს. ამ ინფორმაციის გაცნობის შემდეგ ცოტა დამაბნეველია განცხადება იმის თაობაზე, რომ ქონების არანაკლებ 90%-ს, თქვენ და თქვენი მეუღლე, საბოლოო ჯამში, ქველმოქმედებას და საზოგადო საქმეს მოახმართ. მსოფლიო პრაქტიკა ნამდვილად არ იცნობს ასეთ მასშტაბებს. იქნებ, მეტი სიცხადე შეიტანოთ თქვენი პირადი ქონების საქველმოქმედო მიზნებისკენ მიმართვის უპრეცენდენტო გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით?
გასაკვირი და დამაბნეველი, როგორც თქვენ აღნიშნეთ, ალბათ მათთვის არის, ვისაც სხვადასხვა მიზეზების გამო, ჯიუტად არ სურს იმის დაჯერებაც კი, რასაც საკუთარი თვალით ხედავს და რაც, სურვილის შემთხვევაში, ძალიან ადვილი გადასამოწმებელია. გარდა ამისა, მე არასოდეს შემიდარებია ჩემი თავი სხვა ქველმოქმედებისთვის, რომ რაღაც საშუალო სტატისტიკურ თამასაზე გამეკეთებინა სწორება. ასეთი დეტალიზირებული ინფორმაციაც სხვების თაობაზე, ახლა თქვენგან მესმის პირველად. ყველას თავის გზა აქვს და როგორც ქართველებს გვიყვარს თქმა, ღმერთმა ყველას ხელი მოუმართოს. მე მთელი ცხოვრება ჩემი გზით ვიარე, ჩემი ღირებულებების, პრინციპების და სინდისის კარნახით. ასე იყო ბიზნესში, ასე იყო პოლიტიკაში და ასეა იმ საქმეში, რაზეც ახლა ვსაუბრობთ. მე ჩემი არჩევანი დიდი ხნის წინ გავაკეთე და არჩევანის ერთგული ვრჩები. მიმაჩნია და მიმაჩნდა, რომ იმაზე დიდი ბედნიერება არ არსებობს, როცა გაქვს შესაძლებლობა, კერძო (პირადი) ძალისხმევით მოპოვებული მატერიალური თუ არამატერიალური კაპიტალი, ფულადი რესურსი იქნება ეს თუ საზოგადოების ნდობა და კეთილგანწყობა, საერთო, საზოგადო საქმეს მოახმარო. ამიტომ სიტყვასიტყვით შემიძლია გავიმეორო ის, რაც თქვენთან პირველ ინტერვიუში, ყოველგვარი ყალბი თავმდაბლობის და კეკლუცის გარეშე ვთქვი – ყველაზე ღირებული, რაც ქველმოქმედების კუთხით გამიკეთებია, ვფიქრობ, პოლიტიკაში ჩემი მონაწილეობაა, რადგან ეს გადაწყვეტილება, მაშინ, იმ ხელისუფლების პირობებში, არათუ ქონების, არამედ ჩემი და ჩემი ოჯახის წევრების სიცოცხლის რისკზე გადიოდა. შედეგობრივადაც რომ შევაფასოთ, ვინაიდან პოლიტიკაში ჩემმა მონაწილეობამ ხელი შეუწყო და შესაძლებელი გახადა, ძალაუფლებისგან მშვიდობიანად ჩამოგვეშორებინა ხალხის ჩაგვრაზე დაფუძნებული რეჟიმი და მყარი საფუძველი ჩაგვეყარა ქვეყნის შეუქცევადი, მშვიდობიანი და დემოკრატიული განვითარებისათვის, პოლიტიკაში შემოსვლა, ალბათ, მართლაც ყველაზე ფასეულია, რაც ცხოვრებაში გამიკეთებია.
_ვადაზე ადრე ხელისუფლებიდან ნებაყოფლობითი წასვლაც, ჩემი აზრით, უპრეცედენტო გადაწყვეტილებაა თანამედროვე მსოფლიო პოლიტიკაში. ყოველ შემთხვევაში, მსგავსი პრეცედენტი, მე პირადად, ვერ მოვიძიე. მიუხედავად იმისა, რომ არჩევნების შედეგების საფუძველზე ძალაუფლების დემოკრატიული გადაცემის ტრადიცია ცივილიზებულ სამყაროში ბანალურ ყოველდღიურობად არის ქცეული, არჩევნებში დამარცხება, თავისთავად მოიცავს იმ დაშვებას, რომ დამარცხებულ ხელისუფალს გამარჯვება და, შესაბამისად, მმართველობის გაგრძელება სურდა, ძალაუფლება კი მხოლოდ იმიტომ დათმო, რომ ხალხმა გადაწყვიტა სხვანაირად და აღარ გაუგრძელა მანდატი. თქვენი შემთხვევა, ჩემი ხედვით, უნიკალურია იმითაც, რომ უკვე მეორედ, ნებაყოფლობით თმობთ ძალაუფლებას მაშინ, როდესაც დემოკრატიული, ანუ სახალხო ლეგიტიმაციის პიკში ხართ, მას არავინ გეცილებათ და კანონიერად გეკუთვნით.
პოლიტიკაში ჩემს მონაწილეობას ჰქონდა კონკრეტული მიზნები და ამოცანები, რომელთა შესახებ ჩემს განცხადებაში ვრცლად უკვე ვისაუბრე და რომელთა შესრულების შემდეგ, მივიღე გადაწყვეტილება, სამუდამოდ ჩამოვშორდე პოლიტიკას. მე არასდროს განვიხილავდი საკუთარ თავს, ასე ვთქვათ, ტიპიურ პოლიტიკოსად, კლასიკური გაგებით. ყველაფერი, რაც თან სდევს პოლიტიკას, განსაკუთრებით, წარმატებულს – ძალაუფლება, პრივილეგიები, საჯაროობა და ასე შემდეგ, ჩემი ხასიათიდან გამომდინარე, მხოლოდ დისკომფორტს მიქმნიდა და გულახდილად გეტყვით, ერთი სული მქონდა, როდის დასრულდებოდა ჩემი და ჩემი ოჯახის ცხოვრებაში ეს ეტაპი.
იმავდროულად, ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო, რომ არანაირად არ მსურს, დავაკნინო პოლიტიკოსის პროფესია. მიმაჩნია, რომ ეს ერთ-ერთი ყველაზე სერიოზული, საპასუხისმგებლო და საპატიო საქმიანობის სფეროა. ამ წლების განმავლობაში ბევრ პოლიტიკოსთან მომიწია ურთიერთობა, როგორც ჩვენს გუნდში, ისე საერთაშორისო მასშტაბით და მათ აბსოლუტურ უმრავლესობაზე უაღრესად დადებითი აზრის ვარ. ნებისმიერ, მათ შორის, პოლიტიკოსის პროფესიას, თავისი, თუ შეიძლება ითქვას, ბუნებრივი დიალექტიკა აქვს და სამოტივაციო ნაწილი ახლავს, თვითრეალიზაციის შესაძლებლობა და ჯანსაღი ამბიცია, სწორი მიმართულებით ატაროს ქვეყანა, კარიერული წინსვლის პერსპექტივა, ნორმალური ანაზღაურება, ბოლოსდაბოლოს. ეს სრულიად ნორმალური სამოტივაციო ნაწილია ნებისმიერ პროფესიაში და პოლიტიკა ვერ იქნება და არც უნდა იყოს გამონაკლისი. სხვა შემთხვევაში, პოლიტიკოსი ვერ იქნება წარმატებული. მაჩანჩალა კი, არც საკუთარ თავს გამოადგება და არც ქვეყანას. უბრალოდ, მე სხვა ვითარება და სხვა სასტარტო პოზიციები, სხვა მოტივაცია მქონდა პოლიტიკაში შემოსვლის დროს და ყველაფერი ზემოთ ნახსენები ჩემი ინტერესის სფეროს ბუნებრივად არ წარმოადგენდა. თავს ვალდებულად ვთვლიდი, მომეხადა ვალი ქვეყნის და ხალხის წინაშე, რაც პოლიტიკაში ჩემი უშუალო მონაწილეობის გარეშე შეუძლებელი იყო. ამიტომ განვაცხადე წინასწარ, რომ ეს დროებითი მოვლენაა და პოლიტიკაში დარჩენას ხანგრძლივად არ ვაპირებდი. როგორც კი მისია შესრულებულად ჩავთვალე, საბოლოოდ გავეცალე პოლიტიკას, მიუხედავად იმისა, რომ ერთხელ შემობრუნება მომიწია, რაც ასევე, მაღალი პასუხისმგებლობის გრძნობით იყო ნაკარნახევი. თავს უფლებას ვერ მივცემდი, ბოლომდე არ მიმეყვანა საქმე და მშვიდად გამეგრძელებინა კერძო ცხოვრება. ეს ყველაფერი დეტალურად მაქვს ახსნილი ახლახან გამოქვეყნებულ წერილში და თქვენი მკითხველი რომ არ გადავღალოთ, დღეს ამით შემოვიფარგლები.
_მაშინ დავუბრუნდეთ ჩვენი ინტერვიუს ძირითად საკითხს – ქველმოქმედებას და მის მასშტაბებს. მოგეხსენებათ, არსებობს ასეთი სახუმარო გამონათქვამი, რომ ადამიანებს ყველაზე მეტად სხვისი ფულის თვლა უყვართ. საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტია, რომ წლების განმავლობაში, ფონდ „ქართუს“, რომლის ერთადერთი შემომწირველი თქვენ და თქვენი ოჯახი ბრძანდებით, საქველმოქმედო პროექტებში უკვე დახარჯული აქვს სამ მილიარდ დოლარზე მეტი, რაც დადასტურებულია მსოფლიო ბანკის მიერ დიდ ოთხეულად აღიარებული აუდიტორული კომპანიებიდან ერთ-ერთის Deloitte-ის ყოველწლიური ანგარიშებით. რამდენიმე დღის წინ, ფონდმა გამოაქვეყნა იმ აქტივების ვრცელი სია, რომლებიც თქვენი გადაწყვეტილებით, კერძო მფლობელობიდან საქველმოქმედო ფონდს გადაეცა შემოწირულობის სახით და, რასაკვირველია, ყველა ეს მატერიალური აქტივი, მოქმედი კანონმდებლობის თანახმად, ფონდის საწესდებო მიზნებს უნდა მოხმარდეს და მიმდინარე და სამომავლოდ დაგეგმილი საქველმოქმედო პროექტების განხორციელებაში დაიხარჯება. ამასთან დაკავშირებით მაქვს ორი კითხვა, რომლებიც ერთმანეთთან მჭიდროდ არის დაკავშირებული: შეიძლება ითქვას, რომ საქველმოქმედო ფონდს გადაეცით ყველა მატერიალური აქტივი, რომელსაც სხვადასხვა იურიდიული პირის მეშვეობით ფლობდით და დადებით შემთხვევაში, ამ ტრანზაქციების დასრულების შემდეგ, რა რაოდენობის ფინანსური რესურსი დაგრჩებათ თქვენ და თქვენს ოჯახს?
მესმის ორივე კითხვის მიმართ საზოგადოების ინტერესი და ტაქტიან იუმორსაც გიფასებთ. აქტივებს რაც შეეხება, მე და ჩემმა მეუღლემ მივიღეთ გადაწყვეტილება, რომ უკლებლივ ყველა მატერიალური აქტივი, რომლებიც საკრედიტო და სხვა სახის ვალდებულებებით არ არის დატვირთული და რომელთა მართვა ფონდს გაუჭირდებოდა, დაუყოვნებლივ გადაგვეცა საქველმოქმედო ფონდისთვის, ერთადერთი პირობით – არც მართვის და არც გასხვისების შემთხვევაში, აქტივებს არ უნდა შეეცვალოთ პროფილი, რადგან მათი დიდი ნაწილი ორდინარული ბიზნეს–პროექტები როდია, ისინი დარგის (ზოგიც რეგიონის) განვითარებაზე ორიენტირებული პროექტებია, რომელსაც თანმდევი დადებითი პროცესები უნდა მოჰყვეს ეკონომიკის სხვადასხვა სეგმენტში, მათ შორის, ტურიზმის დარგში.
_თქვენი ქონების კაპიტალიზაციას დაახლოებით 5,5 მილიარდ დოლარად აფასებდა რამდენიმე საერთაშორისო ბიზნეს მედია, მათ შორის „ფორბსი“ და „ბლუმბერგი“.
ეს, რბილად რომ ვთქვათ, საკმაოდ მოძველებული, 10-15 წლის წინანდელი მონაცემებია. „ფორბსთან“, მაგალითად, ათ წელზე მეტია, არ მითანამშრომლია. თავიდან, ჩემი თანხმობით, ისინი სწავლობდნენ კაპიტალის წარმოშობას და მეც არ მქონია პრეტენზია მათ მიერ გამოქვეყნებულ მონაცემებზე, მაგრამ ბოლო წლებში არც კი ვიცი, როგორ და რას ითვლიან, რადგან ინფორმაციას აღარ ვაწვდი. რაც შეეხება Bloomberg-ს, მათთან საერთოდ არ მითანამშრომლია, თუმცა მონაცემებს ეს მედიაც აქვეყნებს.
აქტიური ბიზნეს საქმიანობა მე პოლიტიკაში შემოსვლამდე დიდი ხნით ადრე დავასრულე, დაახლოებით იმ პერიოდში, როცა პირველი და უკანასკნელი ინტერვიუ მივეცი „ვედომოსტს“. საქმიანი პრესის წარმომადგენელს კარგად მოგეხსენებათ, რომ არცერთ, არც მცირე და არც დიდ ბიზნესში, მოგების ნახვა, თუ სრულფასოვნად არ ხარ ჩართული მის ადმინისტრირებაში, უბრალოდ შეუძლებელია. ბევრი ფიქრობს, რომ დიდ ბიზნესს სხვა მიდგომები სჭირდება, ხოლო მცირეს – სხვა. არადა, მიდგომებში განსხვავება თითქმის არ არსებობს. თუ ყოველდღიურად არ ხარ ჩართული რისკების შეფასებაში, საინვესტიციო გადაწყვეტილებების მიღებაში, არ აკვირდები ბაზრის სპეციფიკას, ტრენდებს, არ იღებ სწრაფ და ეფექტურ გადაწყვეტილებებს, ასე, ფაკულტატურად ნაკეთები ბიზნესიდან, მხოლოდ წაგება შეიძლება ნახო. ეს აქსიომაა და ნებისმიერი ბიზნესმენი დამეთანხმება ამაში. სხვაზე მიბარებულ ფულს კი, ხშირ შემთხვევაში, რა ემართება, ამაზე, ჩემი და უმსხვილესი შვეიცარული, თითქმის უმწიკვლო საერთაშორისო რეპუტაციის მქონე ბანკის სკანდალური ისტორიაც კარგად მეტყველებს. მაგრად უნდა გაგიმართლოს, დანაკარგებს თუ აცდი. შესაბამისად, ჩემი კაპიტალი ამ წლების განმავლობაში თეორიულადაც ვერ გაიზრდებოდა.
დანახარჯს რაც შეეხება, კალკულაცია აქაც მარტივია: 3 მილიარდი დოლარი, როგორც თავად აღნიშნეთ, საჯაროდ დადასტურებული ინფორმაციით, ფონდმა „ქართუმ“ დახარჯა სხვადასხვა საქველმოქმედო პროექტებში. თუმცა, ჩვენ ოჯახს წილად ხვდა კიდევ ერთი საპატიო მისია, რომლის თაობაზე საჯაროდ არასოდეს გვისაუბრია და თქვენი ეს კითხვა რომ არა, შესაძლოა, არც არასდროს გვესაუბრა. თითქმის 30 წელია, ჩვენი ოჯახი ინდივიდუალურად ეხმარება ახლობელი ადამიანების საკმაოდ მრავალრიცხოვან წრეს. მოგეხსენებათ, უმუშევრობის, გამართული სოციალური და სამედიცინო ინფრასტრუქტურის არარსებობის პირობებში, მითუმეტეს, უფრო ადრეულ წლებში, რა ტიპის გადაულახავ პრობლემებს აწყდებოდა ეს ხალხი, ჯანმრთელობის პრობლემებიდან დაწყებული, საცხოვრისის თუ ელემენტარული საარსებო პირობებით დამთავრებული. ჩვენ, რასაკვირველია, შეგვეძლო, ეს ხარჯი საქველმოქმედო ფონდის გავლით გაგვეღო, კანონმდებლობა ამას არ კრძალავდა, მაგრამ ჩემი პრინციპული პოზიცია იყო, რომ ფონდს ეს ხარჯი არ შეხებოდა. არ მსურდა, საზოგადო მიზნებისთვის აკუმულირებული თანხების ხარჯვის პროცესში სუბიექტური ფაქტორი გაჩენილიყო, თუნდაც ფონდის დამფუძნებლის და ერთადერთი შემომწირველის მხრიდან. ფონდს აქვს მკაცრად დადგენილი საწესდებო კრიტერიუმები, რომლებსაც სკურპულოზურად იცავს. ფონდს აქვს რეპუტაცია, რომელიც არცერთ შემთხვევაში არ უნდა შებღალულიყო და გამონაკლისები არ უნდა დაეშვა. ეს დამატებითი თამასა ჩვენ თვითონ დავუწესეთ საკუთარ თავს, ხარჯი ფონდს არ შევახეთ და მას ცალკე ხაზით ვახორციელებდით მთელი ამ წლების განმავლობაში. ამ საკმაოდ მოცულობით ხარჯს თუ დავუმატებთ იმ ფინანსურ რესურსს, რაც პოლიტიკაზე დაიხარჯა, აგრეთვე, ქვეყნის ეკონომიკის სხვადასხვა დარგის გრძელვადიანი განვითარებისთვის განხორციელებულ პროექტებს, რომლებსაც თქვენ „სოციალური მეწარმეობა“ უწოდეთ და რომლებიც ფონდის განკარგულებაში უკვე გადავიდა, ეს ხარჯი, ჯამურად, დაახლოებით, მილიარდ დოლარს შეადგენს. უნდა ჩაითვალოს თუ არა ეს ხარჯი კლასიკურ ქველმოქმედებად, ამის განხილვაში არ შევალ, ალბათ უფრო არა, ვიდრე კი, მიუხედავად იმისა, რომ მაგალითად, ტურისტული ინფრასტრუქტურის განვითარებაზე გახარჯული კაპიტალის მოცულობა, ზოგ შემთხვევაში ორჯერ და მეტჯერაც აღემატება ამ კაპიტალით შექმნილი აქტივების დღევანდელ საბაზრო ღირებულებას.
_სასტუმრო „პარაგრაფს“ გულისხმობთ? ჩვენს პირველ ინტერვიუშიც გვქონდა ამაზე საუბარი...
არამარტო „პარაგრაფს“, თუმცა თვალსაჩინოებისთვის ეს პროექტი კარგი მაგალითია. მის შექმნასა და განვითარებაზე 127 მილიონ დოლარზე მეტი დაიხარჯა, მაგრამ მისი საბაზრო ღირებულება დღეს 50-60 მილიონს შორის მერყეობს. ამიტომ საქველმოქმედო ფონდი ამ ობიექტს საკუთარ აქტივად სწორედ საბაზრო და არა საინვესტიციო ღირებულებით მიითვლის, მიუხედავად იმისა, რომ მასში ჩვენს მიერ ჩადებული ინვესტიცია მინიმუმ ორჯერ აღემატება ამჟამინდელ სარეალიზაციო ფასს. დაახლოებით ამავე მასშტაბის დისპროპორცია იკვეთება „პანორამას“ პროექტში. აქაც, ჩადებული ინვესტიცია ორჯერ აღემატება მის დღევანდელ საბაზრო ფასს. შეკვეთილის დენდროლოგიური პარკი კი, რომელიც რამდენიმე ათეული მილიონი დოლარი დაჯდა და რომლის მშენებლობის გამოც ლამის კაცობრიობის მტრად გამომაცხადეს, კომერციულ პროექტად იმთავითვე არ განიხილებოდა.
შეგახსენებთ, რომ ბიძინა ივანიშვილმა პოლიტიკიდან წასვლის შესახებ განცხადება გუშინ გაავრცელა.
