ეკონომიკა
ლარი დოლართან და ევროსთან მიმართებით გაუფასურდა
1 აშშ დოლარის ოფიციალური ღირებულება 2.6806 ლარი გახდა. ეროვნული ბანკის ცნობით, დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად 1 აშშ დოლარის ღირებულება 2.6806 ლარი გახდა. კურსი, რომელიც დღეს მოქმედებდა, 2.6802 ლარი იყო. შესაბამისად, დოლარის ცვლილებამ ეროვნულ ვალუტასთან მიმართებაში 0.0004 ლარი შეადგინა. რაც შეეხება ევროს, მისი კურსი 2.8154 ლარია. დღეს მოქმედი კურსი 2.8097 ლარს შეადგენდა. შესაბამისად, ევროს ცვლილებამ 0.0057 ლარი შეადგინა. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსები ძალაში ხვალ შევა.
ნიგერი თხევადი ნავთობის გაზის ექსპორტს აკრძალავს
ნიგერმა თხევადი ნავთობის გაზის (LPG) ყველა ექსპორტი აკრძალა. ნათქვამია მთავრობის განცხადებაში, იუწყება Reuters. ეროვნული პროდუქცია გამოყენებული უნდა იყოს შიდა ბაზრის მომარაგებისთვის, ხოლო ჭარბი რაოდენობის შემთხვევაში შეიძლება, გამოითხოვოს სპეციალური ავტორიზაცია ექსპორტზე, ნათქვამია განცხადებაში. ნიგერი ჩვეულებრივ, ჭარბი დოზით ექსპორტს მეზობელ ნიგერიაში ახორციელებს.
ლარი დოლართან და ევროსთან მიმართებით გამყარდა
ეროვნული ბანკის ცნობით, დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად 1 აშშ დოლარის ღირებულება 2.6802 ლარი გახდა. კურსი, რომელიც დღეს მოქმედებდა, 2.6811 ლარი იყო. შესაბამისად, დოლარის ცვლილებამ ეროვნულ ვალუტასთან მიმართებით, 0.0009 ლარი შეადგინა. რაც შეეხება ევროს, მისი კურსი 2.8097 ლარია. მაშინ, როცა დღეს მოქმედი კურსი 2.8259 ლარს შეადგენდა. შესაბამისად, ევროს ცვლილებამ 0.0162 ლარი შეადგინა. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსები ხვალ შევა ძალაში.
მთავრობის გადაწყვეტილებით, ფქვილის იმპორტზე საფასური გაიზრდება, დამატებითი საიმპორტო გადასახადი დაწესდება ქერსა და ქატოზეც
საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებით, ფქვილის იმპორტზე დაწესებული დამატებითი გადასახადი 200 ლარიდან 250 ლარამდე გაიზრდება. მთავრობის დღევანდელი სხდომის დასრულების შემდეგ სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილემ, თენგიზ ნასარიძემ განაცხადა, რომ რამდენიმე თვის წინ დაწესებულმა დროებითმა საიმპორტო გადასახადმა ვითარება სამართლიანად დააბალანსა, თუმცა ბოლო პერიოდში ფქვილის იმპორტი კვლავ მზარდი ტენდენციით ხასიათდება, რის გამოც მთავრობამ დამატებითი საიმპორტო გადასახადის 50 ლარით გაზრდის გადაწყვეტილება მიიღო. „მოგეხსენებათ, გლობალურად, მსოფლიო ბაზარზე მიმდინარე პროცესების გათვალისწინებით, ძალიან არასტანდარტული ვითარებაა შექმნილი ხორბლის ფასის ფორმირების, ზოგადად, ლოგისტიკის კუთხით და ამ მიმართულებით რამდენიმე თვის წინ მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება, რომლითაც ფქვილის იმპორტის ზრდასთან დაკავშირებული ანომალიური ვითარება დაბალანსდა სამართლიანად, კერძოდ, ფქვილის იმპორტზე დაწესდა 200-ლარიანი დამატებითი საფასური. თუმცა, ამ თვეების განმავლობაში გამოიკვეთა, რომ ბოლო პერიოდში კვლავ მზარდი ტენდენციით ხასიათდება ფქვილის იმპორტი. ეს ისევ და ისევ განპირობებულია ფასის არასტაბილური ფორმირებით, იმ ჭარბი მოსავლით, რაც არსებობს მსოფლიოში. აღნიშნულის გათვალისწინებით, ჩვენ მივიღეთ გადაწყვეტილება, ტონაზე დამატებით 50 ლარი, ანუ, ჯამში, 250 ლარი დაწესდეს ფქვილის იმპორტის შემთხვევაში,“ – აღნიშნა თენგიზ ნასარიძემ. მთავრობის დღევანდელი გადაწყვეტილებით, დამატებითი საიმპორტო გადასახადი ასევე დაწესდება ქერსა და ქატოზე, ტონაზე 100 ლარის ოდენობით. „სამწუხაროდ, წლევანდელმა წელმა, სტიქიისა და კლიმატური პირობების გათვალისწინებით, განაპირობა ის, რომ შედარებით მეტია ხარისხობრივად ისეთი ხორბალი, რომელიც უფრო მეტად გამოიყენება საფურაჟე დანიშნულებით. შესაბამისად, ამ კუთხითაც საჭიროა გარკვეული მექანიზმების შემუშავება. მთავრობამ დღეს მიიღო გადაწყვეტილება, რომ ქერზე ასევე დაწესდეს დამატებითი საფასური, 100 ლარი იმპორტის შემთხვევაში. ასევე, ქატოზე, რომელიც, ფაქტობრივად, ხორბლის გადამუშავების შედეგად, იმავენაირად მიღებული პროდუქტია, როგორც ფქვილი და ამ დრომდე მასზე არ ვრცელდებოდა არანაირი განსაკუთრებული რეგულირება. ქატოს შემთხვევაშიც 100 ლარი განისაზღვრება დამატებითი საიმპორტო საფასური, რომელიც, ვფიქრობთ, ძალიან დაეხმარება ხორბლის ადგილობრივ მწარმოებლებს მათ მიერ მოყვანილი ხორბლის რეალიზებაში იმ ფასად, რომ მოახერხონ საქმიანობის გაგრძელება და ქვეყნის ეკონომიკაში იმ წვლილის შემდგომშიც შეტანა, რაც აქამდე მზარდი ტენდენციებით ხასიათდებოდა,“ – განაცხადა თენგიზ ნასარიძემ. მინისტრის მოადგილის განმარტებით, როგორც წინა შემთხვევაში, ასევე ამ შემთხვევაშიც ფქვილის იმპორტის საფასურის ზრდასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილება არ იმოქმედებს პურის ფასზე. „პურის გაძვირების არანაირი რისკი არ არსებობს. შესაბამისად, ეს კომპლექსური გადაწყვეტილება ხელს შეუწყობს ადგილობრივი ხორბლის რეალიზებას“, – დასძინა თენგიზ ნასარიძემ. მისივე თქმით, ასევე გახანგრძლივდება დამატებითი გადასახადის მოქმედების ვადა. კერძოდ, ამ ეტაპზე რეგულაციის მოქმედების ვადა მომავალი წლის პირველ მარტამდე განისაზღვრა.
ლარი დოლართან გაუფასურდა, ევროსთან გამყარდა
აშშ დოლარის ოფიციალური ღირებულება 2.6811 ლარი იქნება. ეროვნული ბანკის მიერ გამოქვეყნებული მონაცემების თანახმად, დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად 1 აშშ დოლარის ღირებულება 2.6811 ლარი გახდა. კურსი, რომელიც დღეს მოქმედებდა, 2.6783 ლარი იყო. შესაბამისად, დოლარის ცვლილებამ ეროვნულ ვალუტასთან მიმართებით, 0.0028 ლარი შეადგინა. რაც შეეხება ევროს, მისი კურსი 2.8259 ლარია. მაშინ, როცა დღეს მოქმედი კურსი 2.8422 ლარს შეადგენდა. შესაბამისად, ევროს ცვლილებამ 0.0163 ლარი შეადგინა. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსები ძალაში ხვალ შევა.
ნათია თურნავა: ვიპოვეთ ფორმულა, რომლის მიხედვითაც, სავალუტო ფონდის პროგრამის აღდგენაზე ვმუშაობთ
ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი, ნათია თურნავა აცხადებს, რომ ეროვნულმა ბანკმა იპოვა ფორმულა, რომლითაც სავალუტო ფონდის პროგრამის აღდგენაზე მუშაობენ, ეს ფორმულა კი, კანონში ერთგვარ ცვლილებებს მოიცავს, რომლის მიხედვითაც, მენეჯმენტის საკითხი გაუმჯობესდება. თურნავა აღნიშნავს, რომ მათთვის სავალუტო ფონდის პროგრამის აღდგენა საკმაოდ პრიორიტეტული საკითხია, რადგან ეს ძალიან მნიშვნელოვანია საერთაშორისო ინვესტორებისა და საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტებისთვის. „მიუხედავად იმისა, რომ თავის დროზე, როცა პროგრამა შეჩერდა, სავალუტო ფონდისგან საკმაოდ მწვავე შეფასებები მოვისმინეთ, ჩვენ ამ პროგრამის აღდგენაზე ინტენსიურად ვმუშაობთ და აქტიური კომუნიკაცია გვაქვს. მათი მთავარი მოსაზრებაა, რომ ეროვნული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოში განსაკუთრებით უნდა ჭარბობდნენ არააღმასრულებელი წევრები, რაც გამჭვირვალობას და დამოუკიდებლობას ზრდის. ამის ჩვენ წინააღმდეგი არც არასდროს ვიყავით. ახლა ამას დაემატა არასწორი აღქმა, რაც გაჩნდა საგამონაკლისო წესთან დაკავშირებით, თუმცა აქტიურად ვმუშაობთ. როცა მათ არგუმენტებს წარვუდგენთ, შესაძლოა, ჰქონდეთ გარკვეული რეკომენდაციები, მაგრამ როცა მოისმენენ ჩვენს პოზიციას, გვექნება შესაძლებლობა, რომ იგივე ნიშნულს დავუბრუნდეთ და შემდეგ უკვე შეიძლება, პროგრამის აღდგენაზე ვიფიქროთ," - ამბობს ნათია თურნავა „ბიზნესის კვირეულის" ეთერში. ნათია თურნავამ დაადასტურა, რომ სავალუტო ფონდის პროგრამა დროებით შეჩერებულია
უკრაინის ეკონომიკა წლიურ ჭრილში, ომის განმავლობაში პირველად გაიზარდა - Bloomberg
ომის შედეგად დაზარალებული უკრაინის ეკონომიკა წლიდან წლამდე პირველად გაიზარდა მას შემდეგ, რაც რუსეთი გასულ წელს უკრაინაში შეიჭრა. კრემლის 2022 წლის თებერვლის თავდასხმის შემდეგ რამდენიმე თვეში და შემდგომ 2023 წელს, მთლიანი შიდა პროდუქტი მეორე კვარტალში 19,5%-ით გაიზარდა წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით. სააგენტო Bloomberg-ი სახელმწიფო სტატისტიკის სამსახურის მიერ გამოქვეყნებულ მონაცემებს ეყრდნობა. „ეროვნული ბანკი 2023 წელს ეკონომიკის 2,9 პროცენტით ზრდას ელის,“ წერს Bloomberg-ი. „ფინანსთა სამინისტრო 2023 წლის ბოლოსთვის უკრაინის მშპ-ის 3%-ზე მეტ ზრდას ელის. იმავდროულად, ეკონომიკის სამინისტროში ვარაუდობენ, რომ უკრაინის ეკონომიკა წელს 4%-ით გაიზრდება, ექსპერტების აზრით კიმ რეალური მშპ-ის ზრდა 4,5%-ს შეადგენს,“ - წერს თავის მხრივ, უკრაინული სააგენტო Unian-ი.
ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზით ტვირთების გადაზიდვის მოცულობის მნიშვნელოვანი ზრდის შესახებ შეთანხმება მიღწეულია - აზერბაიჯანული მედია
აზერბაიჯანის რკინიგზის გამგეობის თავმჯდომარე, როვშან რუსტამოვმა და თურქეთისა და საქართველოს რკინიგზის წარმომადგენლებმა ორმხრივი შეხვედრის დროს მიაღწიეს შეთანხმებას ბაქო-თბილისი-ყარსის (BTK) რკინიგზის მარშრუტით ტვირთების გადაზიდვის მოცულობის მნიშვნელოვანი ზრდის შესახებ, იუწყება Trend. აზერბაიჯანის რკინიგზის ცნობით, მხარეებმა ასევე მიაღწიეს შეთანხმებას ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესებაზე და ერთობლივ ღონისძიებებზე, რათა BTK-ის რკინიგზის მოდერნიზაციის დასრულების შემდეგ, ხაზის სრული პოტენციალი გამოიყენონ. საქართველოს რკინიგზის თავმჯდომარეობით, შუა დერეფნის მმართველი საერთო კრების მორიგი სამუშაო შეხვედრა გაიმართა რა საკითხები განიხილეს ყაზახეთის საპორტო ქალაქ აქტაუში, ,,შუა დერეფნის“ სამუშაო შეხვედრაზე BTK-ის რკინიგზა ექსპლუატაციაში 2017 წლის 30 ოქტომბერს შევიდა. პროექტის ფარგლებში აშენდა ყარსი-ახალქალაქის რკინიგზა 98 კმ სიგრძის მონაკვეთი, საიდანაც 68 კმ თურქეთის მონაკვეთია, 30 კმ საქართველოზე გადის. ასევე საქართველოში ახალქალაქი-თბილისის 183 კმ მონაკვეთის რეკონსტრუქცია განხორციელდა. რკინიგზის მაგისტრალის ქართულ ნაწილზე სამუშაო აზერბაიჯანმა დააფინანსა, რომელმაც საქართველოს ორი შეღავათიანი სესხი გამოუყო, ჯამში $775 მილიონი. BTK-ის საერთო სიგრძე 826 კმ-ია. 2021 წელს ამ რკინიგზაზე ტვირთის გადაზიდვის მოცულობამ შეადგინა 476,9 ათასი ტონა (+ 2,1-ჯერ მეტი 2020 წლის მაჩვენებელზე). თურქეთის ტრანსპორტისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრი: ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანა BTK-ის სერტიფიცირების შემდეგ დაიწყება
რა საკითხები განიხილეს ყაზახეთის საპორტო ქალაქ აქტაუში, ,,შუა დერეფნის“ სამუშაო შეხვედრაზე
ყაზახეთის საპორტო ქალაქ აქტაუში, ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის (TITR) ტრანსპორტის მარეგულირებელთა საერთაშორისო ასოციაციის (IATR) გენერალური ასამბლეისა და ამ მარშრუტის განვითარების სამუშაო ჯგუფის შეხვედრა გაიმართა. ბაქოს პორტის ცნობით, შეხვედრას ესწრებოდნენ აზერბაიჯანის (Azerbaijan Caspian Shipping Company CJSC), თურქეთის, საქართველოს, ყაზახეთისა და რუმინეთის სპეციალიზებული სტრუქტურების წარმომადგენლები. ღონისძიებაზე დისკუსიების დროს ხაზი გაესვა შუა დერეფნის პოტენციალის ეფექტიანად გამოყენებისა და ამ მარშრუტზე მეტი ტვირთის მოზიდვის აუცილებლობას. განხილვის ერთ-ერთი მთავარი თემა იყო ამ დერეფნის გასწვრივ კონტეინერების ტრანსპორტირების უფრო ეფექტიანი ორგანიზება. ამასთან, შეხვედრაზე განიხილეს ის ნაბიჯები, რომლებიც უნდა გადაიდგას ორმხრივი თანამშრომლობის გაფართოებისთვის. გარდა ამისა, შეფასდა განაცხადები ახალი წევრობისთვის, ორგანიზაციაში მიიღეს ყაზახური ლოგისტიკური კომპანია "Eastcomtrans" და სინგაპურის კომპანია "Global DTC." ტრანსკასპიური საერთაშორისო მარშრუტი, ასევე ცნობილი როგორც შუა დერეფანი, არის საერთაშორისო დერეფანი, რომელიც იწყება სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიიდან და ჩინეთიდან და გადის ყაზახეთში, კასპიის ზღვაზე, აზერბაიჯანზე, საქართველოსა და თურქეთში. გერმანია და ცენტრალური აზიის ქვეყნები „შუა დერეფნის“ მარშრუტის განვითარებაზე შეთანხმდნენ
ლარი დოლართან მიმართებით გამყარდა, ევროსთან გაუფასურდა
საქართველოს ეროვნული ბანკის ცნობით, 30 სექტემბრისთვის ერთი ამერიკული დოლარი 2.6783 ლარი, ევრო – 2.8422 ლარი ეღირება. დღეს მოქმედი ოფიციალური კურსით, ერთი ამერიკული დოლარი 2.6832 ლარი, ევრო კი, 2.8270 ლარი ღირდა. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსი ხვალ, 30 სექტემბერს შევა ძალაში.
ლაშა ხუციშვილი: ჩვენს ძირითად საექსპორტო პროდუქტებზე დღესდღეობით საერთაშორისო ბაზრებზე ძალიან არასახარბიელო მდგომარეობა
საქართველოს ფინანსთა მინისტრმა, ლაშა ხუციშვილმა განაცხადა, რომ ძირითად საექსპორტო პროდუქტებზე დღესდღეობით საერთაშორისო ბაზრებზე ძალიან არასახარბიელო მდგომარეობაა, რამაც ნეგატიურად იმოქმედა უკვე 8 თვის ეკონომიკურ ზრდაზეც, მისივე თქმით, ამ პირობებში 7%-იანი ზრდა ძალიან კარგი შედეგია. „მიმდინარე წელს ეკონომიკური ზრდის პროგნოზი დავაზუსტეთ, რომელიც თავიდან 5% იყო და მაშინვე ვთქვით, რომ ეს კონსერვატორული მიდგომა იყო. ჩვენს ძირითად საექსპორტო პროდუქტებზე დღესდღეობით საერთაშორისო ბაზრებზე ძალიან არასახარბიელო მდგომარეობაა. ამან ნეგატიურად იმოქმედა უკვე იმ 8 თვის ეკონომიკურ ზრდაზეც, რაც გვაქვს. ვფიქრობ, ამ პირობებში 7%-იანი ზრდა ძალიან კარგი შედეგია. ჩვენი მოლოდინით, საერთაშორისო ბაზრებზე მდგომარეობა გაუმჯობესდება და აღდგება იმ პროდუქტების ექსპორტი, რომელიც ერთ-ერთი წარმმართველი იყო ეკონომიკური ზრდისთვის. ბუნებრივია, ასეთ შემთხვევაში ეკონომიკური ზრდის პროგნოზი გადაიხედება ზრდის მიმართულებით და წლის განმავლობაში დაკორექტირდება“, – განაცხადა ხუციშვილმა საზოგადოებრივი მაუწყებლის ცნობით.
ნათია თურნავამ და დიდი ბრიტანეთის ელჩმა სანქციების აღსრულების საკითხი განიხილეს
ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი ნათია თურნავა საერთაშორისო ორგანიზაციებთან და დიპლომატიური კორპუსის წარმომადგენლებთან დაგეგმილი შეხვედრების ფარგლებში, დღეს საქართველოში დიდი ბრიტანეთის ელჩს მარკ კლეიტონს შეხვდა. შესაბამის ინფორმაციას ეროვნული ბანკი ავრცელებს. მისივე ცნობით, საერთაშორისო სანქციების აღსრულების პროცესში მჭიდრო თანამშრომლობა იყო ნათია თურნავასა და მარკ კლეიტონის შეხვედრის მთავარი თემა. „ბრიტანეთის ელჩმა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებლისგან მიიღო დეტალური ინფორმაცია განხორციელებულ ცვლილებასთან დაკავშირებით, რომელიც საერთაშორისო სანქციების აღსრულების პროცესის სრულყოფას და ადგილობრივ კანონმდებლობასთან შესაბამისობაში მოყვანას გულისხმობს,“ - იუწყება ეროვნული ბანკი. „ვფიქრობ, საინტერესო შეხვედრა შედგა მარკ კლეიტონთან. დიდი ბრიტანეთი საქართველოს სტრატეგიული პარტნიორია და მასთან თანამშრომლობა ჩვენთვის პრიორიტეტულია. ელჩს გავაცანი სანქციების შესრულების წესში განხორციელებულ ცვლილებასთან დაკავშირებული ჩვენი არგუმენტები. გამოვთქვი მზადყოფნა, რომ მომავალშიც ინტენსიურად ვითანამშრომლებთ რეგულაციების დახვეწაზე, იმისათვის რომ ყველა კითხვის ნიშანი მოიხსნას. ბატონ კლეიტონს საერთაშორისო ვალდებულების მიმართ ჩვენი ერთგულება კიდევ ერთხელ დავუდასტურე. აღვნიშნე, რომ მომავალშიც აქტიურად გავაგრძელებთ მჭიდრო თანამშრომლობას ყველა დაინტერესებულ მხარესთან,“ - განაცხადა ნათია თურნავამ. ეროვნულ ბანკში აცხადებენ, რომ საერთაშორისო საფინანსო ორგანიზაციებთან და დიპლომატიური კორპუსის წარმომადგენლებთან შეხვედრები მომავალშიც გაგრძელდება. რა საკითხები განიხილეს ნათია თურნავას, კომერციული ბანკებისა და ბიზნეს ასოციაციის წარმომადგენლების შეხვედრაზე ევროკავშირის ელჩი ნათია თურნავასთან შეხვედრაზე: ჩემი მხრიდან ხაზი გაესვა სებ-ის, როგორც ძლიერი და დამოუკიდებელი, პროფესიონალური სახელმწიფო ინსტიტუტის მნიშვნელობის საჭიროებას
ეროვნული ბანკის ცნობით, საქართველოს მთლიანი საგარეო ვალი, 2023 წლის 30 ივნისის მდგომარეობით, 24.2 მლრდ აშშ დოლარს შეადგენს
საქართველოს მთლიანმა საგარეო ვალმა, 2023 წლის 30 ივნისის მდგომარეობით 24.2 მლრდ აშშ დოლარი (63.2 მლრდ ლარი) შეადგინა, რაც ბოლო ოთხი კვარტლის მშპ-ს 85.9 პროცენტია, - ამის შესახებ ეროვნული ბანკის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაშია ნათქვამი. ეროვნული ბანკის განმარტებით, მთლიანი საგარეო ვალის სტატისტიკა ჰარმონიზებულია საგადასახდელო ბალანსთან. იგი მოიცავს სახელმწიფო (სამთავრობო სექტორი, სახელმწიფო საწარმოები და ეროვნული ბანკი) და კერძო სექტორის (საბანკო და სხვა სექტორები) საგარეო ვალს. საგარეო ვალის სტატისტიკა წარმოებულია საერთაშორისო სავალუტო ფონდის მიერ შემუშავებული მეთოდოლოგიის, "საგარეო ვალის სტატისტიკა, სახელმძღვანელო შემდგენელთათვის და მომხმარებლებისათვის" - 2003, შესაბამისად. „საქართველოს მთლიანმა საგარეო ვალმა, 2023 წლის 30 ივნისის მდგომარეობით 24.2 მლრდ აშშ დოლარი (63.2 მლრდ ლარი) შეადგინა, რაც ბოლო ოთხი კვარტლის მშპ-ს 85.9 პროცენტია. 2023 წლის მეორე კვარტალში საქართველოს მთლიანი საგარეო ვალი 260.3 მლნ აშშ დოლარით გაიზარდა. აქედან, ოპერაციული ცვლილების გამო ვალი 320.1 მლნ აშშ დოლარით, ფასის და სხვა ცვლილებების გამო კი შესაბამისად 13.3 და 4.7 მლნ აშშ დოლარით გაიზარდა, ხოლო საკურსო ცვლილების გამო ვალი 77.8 მლნ აშშ დოლარით შემცირდა. სახელმწიფო საგარეო ვალმა შეადგინა 10.8 მლრდ აშშ დოლარი (28.3 მლრდ ლარი), რაც მშპ-ს 38.4 პროცენტია. აქედან სამთავრობო სექტორის ვალია 8.3 მლრდ აშშ დოლარი (21.7 მლრდ ლარი; მშპ-ს 29.4 პროცენტი), ეროვნული ბანკის ვალდებულებები - 882.9 მლნ აშშ დოლარი (2.3 მლრდ ლარი; მშპ-ს 3.1 პროცენტი), ხოლო სახელმწიფო საწარმოების ობლიგაციები და სესხები, შესაბამისად, 431.8 მლნ აშშ დოლარი (1.1 მლრდ ლარი; მშპ-ს 1.5 პროცენტი) და 1.2 მლრდ აშშ დოლარი (3.2 მლრდ ლარი; მშპ-ს 4.3 პროცენტი). საბანკო სექტორის საგარეო ვალმა შეადგინა 6.7 მლრდ აშშ დოლარი (17.6 მლრდ ლარი; მშპ-ს 23.9 პროცენტი), სხვა სექტორების საგარეო ვალმა - 4.9 მლრდ აშშ დოლარი (12.7 მლრდ ლარი; მშპ-ს 17.3 პროცენტი) და კომპანიათაშორისო ვალმა - 3.4 მლრდ აშშ დოლარი (9.0 მლრდ ლარი; მშპ-ს 12.2 პროცენტი). მთლიანი საგარეო ვალის 88.7 პროცენტი დენომინირებულია უცხოური ვალუტით. საქართველოს წმინდა საგარეო ვალმა, 2023 წლის 30 ივნისის მდგომარეობით, 13.0 მლრდ აშშ დოლარი (34.0 მლრდ ლარი) შეადგინა, რაც ბოლო ოთხი კვარტლის მშპ-ს 46.1 პროცენტია. აქედან, სახელმწიფო სექტორის წმინდა საგარეო ვალი 5.9 მლრდ აშშ დოლარია (15.4 მლრდ ლარი), რაც მშპ-ს 21.0 პროცენტია. 2023 წლის მეორე კვარტალში საქართველოს ეროვნული ბანკის საგარეო ვალი 25.9 მლნ აშშ დოლარით შემცირდა. აქედან, ოპერაციული ცვლილების გამო ვალი 15.9 მლნ აშშ დოლარით ხოლო საკურსო ცვლილების გამო ვალი 10.1 მლნ აშშ დოლარით შემცირდა, 2023 წლის მეორე კვარტლის ბოლოს ეროვნული ბანკის მთლიანმა საგარეო ვალდებულებებმა 882.9 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა. აქედან, 462.6 მლნ აშშ დოლარი განაწილებული ნასესხობის სპეციალური უფლებაა (ნსუ)[1], რომელსაც არ აქვს დაფარვის ვადა და პრაქტიკულად, მისი გადახდის ვალდებულება არ დადგება, სანამ საქართველო არის საერთაშორისო სავალუტო ფონდის წევრი“, - ნათქვამია ინფორმაციაში.
უძრავ ქონებაში, ლოგისტიკასა და IT კომუნიკაციების დარგებში ბრუნვა წლიურად შემცირებულია - საქსტატი
საქსტატმა წინასწარი შეფასებით, წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით, რეალური მთლიანი შიდა პროდუქტის (მშპ) ზრდამ 5.8 პროცენტი შეადგინა, 2023 წლის პირველი რვა თვის საშუალო მაჩვენებელი კი, 7.0 პროცენტით განისაზღვრა. აგვისტოს თვის ეკონომიკური ზრდის ანგარიშის თანახმად, მატებაა ეკონომიკის დარგების უმეტესობაში, თუმცა კლება ისეთ სფეროებში შეიმჩნევა, როგორიცაა უძრავი ქონების ოპერაციები, ტრანსპორტისა და დასაწყობების სფერო და ინფორმაციებისა და კომუნიკაციის სექტორი. საქსტატის მიხედვით, აგვისტოში კერძო სექტორის, ანუ დღგ-ის გადამხდელი საწარმოების ბრუნვამ 12.4 მილიარდი ლარი შეადგინა, რაც წლიურად 4.2%-ით არის გაზრდილი. „2023 წლის აგვისტოში, წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით, ზრდის მიმართულებით მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა შემდეგმა დარგებმა: საფინანსო და სადაზღვევო საქმიანობა, მშენებლობა, დამამუშავებელი მრეწველობა და ვაჭრობა,"- ნათქვამია საქსტატის წინასწარ ანგარიშში. ეკონომიკურ ზრდაზე დადებითი გავლენა იქონია ექსპორტის 14.4%-იანმა მატებამაც. საქსტატის ცნობით, აგვისტოში საქართველოს ეკონომიკა 5.8%-ით გაიზარდა.
თოყაევი: ყაზახეთი მზადაა, გერმანიისთვის ნავთობის გრძელვადიანი მიმწოდებელი გახდეს
ყაზახეთი მზადაა, გერმანიისთვის ნავთობის მიწოდება გაზარდოს დრუჟბას ნავთობსადენით, განაცხადა ქვეყნის პრეზიდენტმა, ყასიმ-ჟომართ თოყაევმა, რომელიც გერმანიაში ვიზიტით იმყოფება. მან აღნიშნა, რომ წლის დასაწყისიდან ამ მილსადენით გერმანიას 500 000 ტონა ნავთობი მიეწოდება. „ჩვენი გერმანელი მეგობრების თხოვნით, დადასტურდა ჩვენი მზადყოფნა, გავზარდოთ ნავთობის მიწოდების მოცულობა და გავხადოთ ის გრძელვადიანი,” - აღნიშნა თოყაევმა. ყაზახეთის ლიდერის პრესსამსახურის განცხადებაში ნათქვამია, რომ თოყაევმა მოლაპარაკებები ფედერალურ კანცლერ, ოლაფ შოლცთან პირისპირ გამართა. „მოლაპარაკებების დროს მხარეებმა აღნიშნეს ორმხრივი ურთიერთობების დინამიკური განვითარება და დაადასტურეს ორმხრივი სურვილი ყაზახეთ-გერმანიის ურთიერთობების შემდგომი ყოვლისმომცველი გაძლიერების შესახებ,“ - ნათქვამია განცხადებაში. ორი ქვეყნის ლიდერებმა დაადგინეს თანამშრომლობის ძირითადი მიმართულებები, მათ შორის შეთანხმდნენ ურთიერთქმედების გააქტიურებაზე ვაჭრობის, ეკონომიკის, ინვესტიციების, ტრანსპორტისა და ლოგისტიკის, მწვანე ენერგეტიკისა და სხვა სფეროებში. შეგახსენებთ, უკრაინაში რუსეთის შეჭრის შემდეგ, დასავლეთმა რუსეთს სანქციები დაუწესა. ამ ფონზე ევროკავშირის ქვეყნები ენერგეტიკის სფეროში ალტერნატიულ წყაროებს ეძებენ.
თურქეთი მოლდოვას დღეში 2 მლნ კუბურ მეტრ გაზს მიაწვდის
თურქეთი პირველი ოქტომბრიდან მოლდოვაში დღეში 2 მილიონი კუბური მეტრი გაზის ექსპორტს დაიწყებს. იუწყება თურქეთის საინფორმაციო სააგენტო Anadolu. სხვა დეტალები ჯერ არ სახელდება. 27 სექტემბერს ცნობილი გახდა, რომ ოქტომბრიდან თურქეთი რუმინეთს დღეში 4 მილიონ კუბურ მეტრამდე ბუნებრივი აირის მიწოდებას დაიწყებს. ნავთობისა და გაზის სახელმწიფო კომპანია BOTAS-მა შესაბამისი ხელშეკრულება რუმინულ ნავთობკომპანია OMV Petrom-თან გააფორმა. თურქეთმა ახელშეკრულებები ასევე, ბულგარეთთან და უნგრეთთან წელს გააფორმა.
ვიხილავთ ბანკების მიერ დასმულ საკითხებს, თუ როგორ უნდა მოხდეს დამატებითი მუხტის მიცემა ეკონომიკისთვის - ნათია თურნავა
საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა, ნათია თურნავამ დღეს ბიზნეს ასოციაციისა და საბანკო სექტორის ხელმძღვანელებთან სამუშაო შეხვედრის შემდეგ განაცხადა, რომ ბანკების მიერ დასმულ საკითხებს განიხილავენ, თუ როგორ უნდა მოხდეს დამატებითი მუხტის მიცემა ეკონომიკისთვის ნათია თურნავას თქმით, მათი საერთო მიზანია, რომ ეკონომიკა კვლავაც სწრაფად იზრდებოდეს და ბანკებმა უფრო მეტი რესურსის დაბანდება შეძლონ. „საბანკო სექტორი და ეროვნული ბანკი, როგორც ყოველთვის, დღესაც ძალიან მჭიდროდ თანამშრომლობს, გვაქვს ერთიანი ხედვა და საერთო მიზანი. საბანკო სექტორი და ეროვნული ბანკი ჩვენი საერთაშორისო ვალდებულებების ერთგულები ვართ. გვაქვს ძალიან საინტერესო სამომავლო განვითარების გეგმები. ვიხილავთ ბანკების მიერ დასმულ საკითხებს, თუ როგორ უნდა მოხდეს დამატებითი მუხტის მიცემა ეკონომიკისთვის. გვაქვს საერთო მიზანი, რომ ეკონომიკა კვლავაც სწრაფად იზრდებოდეს და ბანკებმა უფრო მეტი რესურსის დაბანდება შეძლონ. ეს არის ძალიან საინტერესო ინიციატივები, რომელიც საბანკო სექტორში დაინერგება. რა თქმა უნდა, ჩვენი ზედამხედველობის ქვეშ და ყველა რისკის გათვალისწინებით“, - განაცხადა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა, ნათია თურნავამ.
რა საკითხები განიხილეს ნათია თურნავას, კომერციული ბანკებისა და ბიზნეს ასოციაციის წარმომადგენლების შეხვედრაზე
საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა, ნათია თურნავამ დღეს ბიზნეს ასოციაციისა და საბანკო სექტორის ხელმძღვანელებთან სამუშაო შეხვედრა გამართა. კომერციული ბანკებისა და ბიზნეს ასოციაციის წარმომადგენლებმა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელთან ერთად საბანკო სექტორში არსებულ ვითარებასა და სამომავლო გეგმებზე ისაუბრეს, რომელიც ეკონომიკასა და მოსახლეობას დამატებით სტიმულს მისცემს ფინანსებზე ხელმისაწვდომობის გაზრდის თვალსაზრისით. ეროვნული ბანკის მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, „შეხვედრაზე კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღინიშნა, რომ ქართული საფინანსო სისტემა იყო, არის და იქნება საერთაშორისო სანქციების ერთგული.“ „საბანკო სექტორი და ეროვნული ბანკი, როგორც ყოველთვის, დღესაც ძალიან მჭიდროდ თანამშრომლობენ, გვაქვს ერთიანი ხედვა და საერთო მიზანი. საბანკო სექტორი და ეროვნული ბანკი ჩვენი საერთაშორისო ვალდებულებების ერთგულები ვართ. გვაქვს ძალიან საინტერესო სამომავლო განვითარების გეგმები. ვიხილავთ ბანკების მიერ დასმულ საკითხებს, თუ როგორ უნდა მოხდეს დამატებითი მუხტის მიცემა ეკონომიკისთვის. გვაქვს საერთო მიზანი, რომ ეკონომიკა კვლავაც სწრაფად იზრდებოდეს და ბანკებმა უფრო მეტი რესურსის დაბანდება შეძლონ. ეს არის ძალიან საინტერესო ინიციატივები, რომლებიც საბანკო სექტორში დაინერგება. რა თქმა უნდა, ჩვენი ზედამხედველობის ქვეშ და ყველა რისკის გათვალისწინებით," - განაცხადა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა, ნათია თურნავამ. „საკმაოდ საინტერესო შეხვედრა შედგა რეგულატორთან, სადაც ვიმსჯელეთ რეგულაციის დეტალებზე, რომელთა შეცვლით ქვეყანაში ეკონომიკური აქტიურობის ხელშეწყობა მოხდება. მისასალმებელია ასეთი სამუშაო რეჟიმი და იმედით ვართ განწყობილნი ამ პროცესის მიმართ," - განაცხადა "საქართველოს ბანკის" გენერალურმა დირექტორმა, არჩილ გაჩეჩილაძემ. „საბანკო რეგულაციებთან დაკავშირებით ეროვნული ბანკის გუნდთან გამართულ სამუშაო შეხვედრაზე მიმოვიხილეთ დაახლოებით ექვსი პროექტი. ვფიქრობთ, მომდევნო ორი კვირის განმავლობაში შევჯერდებით გარკვეულ სიახლეებზე, რასაც შემდგომ ბაზარს წარვუდგენთ," - განაცხადა თიბისი ბანკის გენერალური დირექტორის მოადგილემ, გიორგი თხელიძემ. „საქართველოს ბიზნეს ასოციაციაში ქვეყნის ეკონომიკის 75%-ია გაერთიანებული. ჩვენთან ეკონომიკის, თითქმის ყველა სექტორია წარმოდგენილი. რასაკვირველია, ისეთ მარეგულირებელთან, როგორიც საქართველოს ეროვნული ბანკია, ხშირი კომუნიკაცია გვაქვს. ეს ემსახურება ქვეყნის, ბიზნესის განვითარებასა და ეკონომიკის გაძლიერებას. ჩვენი ამოცანაა, საბანკო-საფინანსო სისტემა, რომელიც ძლიერი და რეგიონში გამორჩეულია, კიდევ უფრო გაძლიერდეს. ჩვენი ხედვები და მოსაზრებები, რაც ეროვნულ ბანკში გავაჟღერეთ, დარწმუნებულები ვართ, ორ რამეს მოემსახურება: პირველი, ეს არის დადებით ზეგავლენას მოხდენა საპროცენტო განაკვეთების შემცირებაზე, რაც ძალიან დიდი პრობლემაა ბიზნესისთვის. მეორე, ლიკვიდურობა უფრო მეტად გაიზრდება, ანუ უფრო მეტი თანხისა და რესურსების მიწოდება გახდება შესაძლებელი ბაზრისთვის. ზოგადად, ეკონომიკის განვითარება თითოეული ჩვენგანის კეთილდღეობის საწინდარია. თუ გვინდა გვქონდეს ძლიერი ქვეყანა, უნდა გვქონდეს ძლიერი ეკონომიკა. ძლიერი ეკონომიკა კი უნდა შექმნას ბიზნესმა. ეს არის ჩვენი საბოლოო მიზანი, რომ ამას ყველამ ერთად მივაღწიოთ," - განაცხადა ბიზნეს ასოციაციის პრეზიდენტმა, სოსო ფხაკაძემ. შეგახსენებთ, ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა საქართველოს ყოფილი მთავარი პროკურორი, ოთარ ფარცხალაძე 14 სექტემბერს დაასანქცირა. საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა 19 სექტემბერს სანქციათა რეჟიმების შესრულების წესში საქართველოს მოქალაქეებთან დაკავშირებით გამონაკლისი დაუშვა. ცვლილების მიხედვით, „საქართველოს მოქალაქეზე არ შეიძლება, გავრცელდეს საერთაშორისო სანქციები, თუ ქართულ სასამართლოში მის მიმართ შესაბამის საქმეზე გამამტყუნებელი განაჩენი არ დადგა.“ საქართველოს ერთადერთი მოქალაქე, რომელიც საერთაშორისო ფინანსური სანქციების ქვეშ მოხვდა, ყოფილი გენერალური პროკურორი ოთარ ფარცხალაძეა. ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილების მიუხედავად რიგმა, ბანკებმა განაცხადეს, რომ საერთაშორისო სანქციებს დაიცავენ. განცხადება გაავრცელა „ლიბერთი ბანკმაც.“ ვიცე-პრეზიდენტობის თანამდებობები დატოვეს პაპუნა ლეჟავამ, არჩილ მესტვირიშვილმა და ნიკოლოზ გაგუამ. ეროვნული ბანკი გიორგი ბაქრაძემაც დატოვა. ის ამ ინსტიტუტის პრეზიდენტის მრჩევლის თანამდებობას იკავებდა. ცნობისთვის ეროვნულ ბანკს სულ სამი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა. სებ-ის სტრუქტურას ამ ბმულზე გაეცანით.
მეორე დღეა, ლარი დოლართან უფასურდება, ევროსთან მყარდება
საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ გამოქვეყნებული მონაცემების მიხედვით, 28 სექტემბრისთვის ერთი ამერიკული დოლარი 2.6778 ლარი, ევრო კი, 2.8259 ლარი ეღირება. დღეს მოქმედი ოფიციალური კურსით, ერთი ამერიკული დოლარი 2.6732 ლარი ღირდა, ევრო – 2.8325 ლარი. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსი ხვალ, 28 სექტემბერს შევა ძალაში. საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ 26 სექტემბერს გამოქვეყნებული ცნობით, ლარი დოლართან გაუფასურდა, ევროსთან გამყარდა.
თურქული სახელმწიფო ოპერატორი BOTAS-ი რუმინეთში გაზის ექსპორტს იწყებს
თურქეთის გაზის ქსელის სახელმწიფო ოპერატორმა BOTAS-მა ხელი მოაწერა შეთანხმებას რუმინეთის OMV Petrom-ისთვის (ROSNP.BX) 1,5 მილიარდ კუბურ მეტრამდე ბუნებრივი აირის მიწოდების შესახებ, ანკარა გაზის ექსპორტის შესაძლებლობებს აფართოებს. თურქეთი, საკუთარი გაზის მწირი წყაროებით, მაგრამ თხევადი გაზის იმპორტის ფართო ინფრასტრუქტურით, მიზნად ისახავს, ალტერნატიული მიმწოდებელი გახდეს სამხრეთ-აღმოსავლეთ ევროპის გაზის მცირე ბაზრებზე. შესაბამის ინფორმაციას Reuters-ი კომპანიაე დაყრდნობით ავრცელებს. გაზის ექსპორტი რუმინეთში პირველ ოქტომბერს დაიწყება და დღეში 4 მილიონ კუბურ მეტრამდე, ანუ წელიწადში დაახლოებით 1,5 მილიარდი კუბური მეტრი გაზის ექსპორტი იგეგმება. ხელშეკრულება 2025 წლის პირველ კვარტალამდე იქნება ძალაში. თურქეთმა ანალოგიური ხელშეკრულებები ბულგარეთთან და უნგრეთთან წელს გააფორმა. ბოლო გარიგებით, BOTAS-ის საექსპორტო ვალდებულებები 3.3 მილიარდ კუბურ მეტრს მიაღწევს, რაც ქვეყნის ჩრდილოეთ საექსპორტო მარშრუტის თითქმის სრული სიმძლავრეა. ანკარის შეფასებით, მაჩვენებელი შესაძლოა, ევროპელი მეზობლების გარკვეული ინვესტიციების ხარჯზე გაორმაგდეს.
