მეცნიერება
ულტრაიისფერი სინათლის გამოყენებით, ახალი აღთქმის ერთი თავის აქამდე უცნობი თარგმანი აღმოაჩინეს
ვატიკანის ბიბლიოთეკაში, ულტრაიისფერი ფოტოგრაფიის გამოყენებით აღმოაჩინეს ბიბლიის ერთ-ერთი თავის ძველი ვერსია, რომელიც 1500 წელიწადზე მეტხანს იმალებოდა ძველქართულად, ნუსხურად შესრულებული ტექსტის სხვადასხვა მონაკვეთის ქვეშ. მეცნიერთა განცხადებით, ულტრაიისფერი ფოტოგრაფიის გამოყენებით აღმოაჩინეს ბიბლიის ერთ-ერთი თავის ძველი ვერსია, რომელიც 1500 წელიწადზე დიდხანს იმალებოდა ძველქართულად, ნუსხურად შესრულებული ტექსტის სხვადასხვა მონაკვეთის ქვეშ. ავსტრიის მეცნიერებათა აკადემიის ისტორიკოსი გრიგორი კესელი აღმოჩენის შესახებ ჟურნალ New Testament Studies-ში გამოქვეყნებულ სტატიაში იუწყება. New Testament Studies წარმოადგენს კემბრიჯის უნივერსიტეტის გამომცემლობის რეცენზირებამდელ აკადემიურ ჟურნალს. კესელის ცნობით, მან ულტრაიისფერი ფოტოგრაფიის გამოყენებით სცადა ენახა, რა ეწერა პალიმფსესტზე შესრულებული სიტყვების სამი შრის ქვეშ. პალიმფსესტი არის უძველეს ხელნაწერთა ტიპი, რომელსაც სხვა ნაწერებზე მაღლიდან გადასაწერად იყენებდნენ, მაგრამ ხშირად მაინც რჩებოდა თავდაპირველი ნაწერის კვალი. პალიმფსესტებს ძველად პერგამენტის სიმწირის გამო იყენებდნენ. ამ მასალაზე სიტყვებს განმეორებით წერდნენ იქამდე, ვიდრე ქვეშ მოქცეულ სიტყვებს რამდენიმე შრე არ დაფარავდა. კესელის აღმოჩენაში აღწერილი ტექსტი წარმოადგენს მათეს სახარების მე-12 თავის დიდი ხნის უნახავ ვერსიას, რომელიც თავდაპირველად, დაახლოებით 1500 წლის წინ, ბიბლიის ძველსირიულ თარგმანში შედიოდა. კესელის განცხადებით, ტექსტი მან ვატიკანის ბიბლიოთეკაში დაცულ ხელნაწერში აღმოაჩინა. აღმოჩენის შესახებ გამოქვეყნებული პრესრელიზის მიხედვით, ხელნაწერი მკვლევრებს „უნიკალურ კარიბჭეს“ სთავაზობს ბიბლიის ტექსტუალური ევოლუციის ადრეული ფაზების შესასწავლად. ჩანს ტექსტის თანამედროვე თარგმანისგან გარკვეული სხვაობებიც. მაგალითად, პრესრელიზის მიხედვით, მათეს 12:1-ის თავდაპირველ ბერძნულ ვერსიაში წერია: „ერთხელ, შაბათ დღეს, ყანაში მიდიოდა იესო; მოშივდათ მის მოწაფეებს და დაიწყეს თავთავების კრეფა და ჭამა“. ახლად აღმოჩენილ სირიულ თარგმანში კი ოდნავ სხვაგვარად წერია: „დაიწყეს თავთავების კრეფა, ხელებით სრესა და ჭამა“. პალიმფსესტზე შესრულებული ხელნაწერი, რომლის ქვეშაც ძველსირიულად თარგმანი აღმოაჩინეს, ძველქართულად, ნუსხურად არის შესრულებული და ვატიკანის ბიბლიოთეკაში ის მე-20 საუკუნის შუა პერიოდში მოხვდა. ქართველი მკვლევრის, მიხეილ თარხნიშვილის მოკლე ჩანაწერის წყალობით, მეცნიერებმა მის შესახებ უკვე 1953 წელს იცოდნენ. ამ წლის შემდეგ, ხელნაწერი დაიკარგა. 2010 წელს ის ხელახლა აღმოაჩინეს, 2020 წელს კი გააციფრულეს და ვატიკანის ციფრულ ბიბლიოთეკაში განათავსეს. ვატიკანში დაცული ეს ხელნაწერი თავდაპირველად სინას წმინდა ეკატერინეს მონასტერში დაცულ ქართულ ხელნაწერს ეკუთვნოდა (სახელით Sin. geo. 49), რომელიც შეიცავდა იადგარსაც. ეს ქართული ხელნაწერი პალიმფსესტს წარმოადგენს და შედგენილია სხვადასხვა ენაზე შესრულებული თავდაპირველად დამოუკიდებელი ხელნაწერების მრავალი ნაწილისგან. ქართული ხელნაწერი არასრულყოფილია და მრავალი ნაწილი აკლია, მათ შორის, კოლოფონიც (წიგნის ბოლოს დართული მხატვრის ან გამომცემლის გვარები და სხვა ცნობები). მიუხედავად ამისა, ხელნაწერის ანალიზების საფუძველზე, სპეციალისტები ვარაუდობენ, რომ ის მე-10 საუკუნის ცნობილი ქართველი მწიგნობრის, იოანე-ზოსიმეს მიერ არის შესრულებული. იოანე-ზოსიმე თავდაპირველად მოღვაწეობდა პალესტინაში, ჯერ საბაწმინდის ლავრაში, ხოლო X საუკუნის 70-იანი წლებიდან — სინას მთაზე, წმინდა ეკატერინეს მონასტერში. მომზადებულია phys.org-ის მიხედვით. წყარო - საზოგადოებრივი მაუწყებელი
2023 წლის პირველი მზის დაბნელება
მზის ჰიბრიდული დაბნელება 2023 წლის 20 აპრილს მოხდება. მზის დაბნელება გრძელდება 3 საათი 19 წუთი 40 წამი. დაბნელება შეინიშნება სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, ავსტრალიაში, წყნარ ოკეანეში, ინდოეთის ოკეანეში და ანტარქტიდაზე. 2023 წლის მეორე მზის დაბნელება 14 ოქტომბერს მოხდება. მზის დაბნელება მაშინ ხდება, როდესაც მთვარე დედამიწასა და მზეს შორის გაივლის. ამ დროს, მთვარე მზის სინათლეს თანდათან ბლოკავს.
აშშ-ს სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ შაკიკის სამკურნალოდ Pfizer-ის ცხვირის სპრეი დაამტკიცა
აშშ-ს სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ (FDA) შაკიკის სამკურნალოდ Pfizer-ის ცხვირის სპრეი დაამტკიცა. ინფორმაციას Reuters-ი ავრცელებს. სპრეი პაციენტებს საშუალებას მისცემს, სწრაფად მოქმედი პრეპარატის გამოყენებით ტკივილსგან გათავისუფლდნენ. კლინიკური ცდების მესამე ფაზის დროს, ადამიანებში ტკივილის დონე დაახლოებით 15 წუთში შემსუბუქდა. მეცნიერების თქმით, Zavzpret-ი მკურნალობის ალტერნატიულ საშუალებად მიიჩნევა პაციენტებისთვის, რომლებიც პრეპარატებს პირღებინების გამო ვერ იღებენ. სპრეი შაკიკის სამკურნალო სხვა საშუალებებთან ერთად Pfizer-მა კომპანია Biohaven-ისგან გასულ წელს, 10 მილიარდ დოლარად შეიძინა. „(Pfizer) პრეპარატს ორი მთავარი უპირატესობა აქვს: ის უსაფრთხოა გულ-სისხლძარღვთა დაავადების რისკ-ფაქტორების მქონე ადამიანებისთვის და მეორე, ჭარბი გამოყენებისას არ იწვევს თავის ტკივილს“, - განაცხადა კლივლენდის კლინიკის ფსიქიატრმა დოქტორ ემად ესტემალიკმა. შაკიკის კვლევის ფონდის თანახმად, შეერთებულ შტატებში დაახლოებით 39 მილიონი ადამიანი იტანჯება მისგან გამოწვეული ტკივილით. ახალი პრეპარატი ბაზარზე Zavzpret-ის სახელით აფთიაქებში 2023 წლის ივლისში გამოჩნდება.
SpaceX-მა საიდუმლო თანამგზავრი კიდევ ერთხელ გაუშვა
მილიარდერ ილონ მასკის კოსმოსურმა კომპანია SpaceX-მა კიდევ ერთხელ გაუშვა საიდუმლო სამხედრო თანამგზავრები, იუწყება Space.com. ფრენა, სახელწოდებით USSF-67, NASA-ს ფლორიდის კოსმოსური პორტიდან განხორციელდა. SpaceX-მა რაკეტა ადგილობრივი დროით, 17:56 საათზე გაუშვა, რომელსაც სამხედრო საკომუნიკაციო თანამგზავრი და ხუთი მცირე ტვირთი გადაჰქონდა. ამ საიდუმლო მისიას USSF-67 ეწოდა. SpaceX-მა საიდუმლო ამერიკული თანამგზავრი ნოემბერშიც გაუშვა.
ახალმა რევოლუციურმა თერაპიამ 13 წლის გოგო მწვავე ლეიკემიისგან განკურნა
თინეიჯერი გოგო უკურნებელი კიბოსგან რევოლუციური, ახალი ტიპის მეთოდის პირველივე გამოყენებისას განიკურნა. ალისას ლეიკემიის ყველა სხვა მკურნალობა წარუმატებელი აღმოჩნდა. Great Ormond Street Hospital-ის ექიმებმა „საბაზისო ჩასწორების" ტექნიკა გამოიყენეს, რათა გენური ინჟინერიის საშუალებით, ახალი ცოცხალი წამალი შეექმნათ. მკურნალობიდან ევსი თვის შემდეგ, კიბო აღარ ვლინდება, თუმცა პაციენტი ექიმების მეთვალყურეობის ქვეშ რჩება. 13 წლის ალისას ლესტერიდან, გასული წლის მაისში დაუსვეს T-უჯრედოვანი მწვავე ლიმფობლასტური ლეიკემიის დიაგნოზი. კიბო აგრესიული იყო. ქიმიოთერაპიამ და შემდეგ, ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციამ ვერ შეძლო მისი ორგანიზმის გათავისუფლება.
ჩინელი ასტრონავტები „წარმატებული“ ექვსთვიანი მისიის შემდეგ დედამიწაზე დაბრუნდნენ - Reuters
ჩინელი ასტრონავტების ეკიპაჟი ჩინურ კოსმოსურ სადგურზე ექვსთვიანი მისიის შემდეგ 4 დეკემბერს დედამიწაზე დაბრუნდა. იუწყება ჩინეთის სახელმწიფო მაუწყებელი CCTV-ი. სამმა ასტრონავტმა, რომლებიც კოსმოსური სადგურის მშენებლობის ბოლო, გადამწყვეტ პერიოდს მეთვალყურეობდნენ, განაცხადა, რომ თავს კარგად გრძნობენ. კოსმოსური სადგურის აგება ნოემბერში დასრულდა. კოსმოსური სადგური ჩინეთის პილოტირებული კოსმოსური პროგრამის მნიშვნელოვან ეტაპს წარმოადგენს, რომელიც პირველად, 1992 წელს დამტკიცდა. სადგურის მშენებლობა გასული წლის აპრილში დაიწყო.
მსოფლიოს ყველაზე ძვირადღირებული ქალაქები დასახელდა
Economist Intelligence Unit (EIU) ყოველწლიური კვლევის მიხედვით, მსოფლიოს ყველაზე ძვირადღირებული ქალაქები ნიუ-იორკი და სინგაპური არიან. ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც ნიუ-იორკი რეიტინგის პირველ ადგილს იკავებს. გასული წლის პირველი ნომერი, თელავივი, ახლა მესამე ადგილზეა. კვლევის ავტორების თქმით, მთლიანობაში, მსოფლიოს უდიდეს ქალაქებში ცხოვრების საშუალო ღირებულება წელს 8.1%-ით გაიზარდა. ომი უკრაინაში და COVID19-ის გავლენა ფასების ზრდის ფაქტორებად დასახელდა. ინფლაცია განსაკუთრებით მაღალი იყო სტამბოლში, სადაც ფასები გაიზარდა 86%-ით; ბუენოს აირესში (64%) და თეირანში (57%). სიის სათავეში ნიუ-იორკის მოხვედრის ერთ-ერთი მიზეზი, აშშ-ში მაღალი ინფლაცია გახდა. ლოს-ანჯელესი და სან-ფრანცისკო ასევე მოხვდნენ ათეულში. ამ წლის დასაწყისში, აშშ-ში ინფლაცია 40 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში ყველაზე მაღალია. ათეული ასეთია: 4) ჰონგ კონგი; ლოს ანჯელესი 6) ციურიხი 7) ჟენევა 8) სან ფრანცისკო 9) პარიზი 10) სიდნეი; კოპენჰაგენი.
Pfizer-ი COVID19-ისა და გრიპის საწინააღმდეგო კომბინირებული ვაქცინის კანდიდატის კვლევას იწყებს
აშშ-ის წამლის მწარმოებელმა Pfizer Inc-მა (PFE.N) და მისმა გერმანელმა პარტნიორმა BioNTech SE-მ COVID19-ისა და გრიპის საწინააღმდეგო კომბინირებული ვაქცინის შესაფასებლად კვლევა დაიწყეს. ინფორმაციას Reuters-ი ავრცელებს. ცდები შეერთებულ შტატებში ჩატარდება და მასში მონაწილეობას 18-დან 64 წლამდე ასაკის 180 მოხალისე მიიღებს. ადრეული სტადიის კვლევა, რომელსაც BioNTech-ი აფინანსებს, მიზნად ისახავს, შეაფასოს კომბინირებული ვაქცინის უსაფრთხოება, იმუნოგენურობა, ან იმუნური პასუხის წარმოქმნის უნარი.
კიბოს პირველი ვაქცინა შესაძლოა, მალე ხელმისაწვდომი გახდეს
ახალი ვაქცინის ვარიანტი კანის კიბოს ყველაზე მომაკვდინებელი ფორმის წინააღმდეგ საბრძოლველად შეიქმნა. ამ დროისთვის მე-2 ფაზის კლინიკურ კვლევებში 157 პაციენტი მონაწილეობს. თუ ცდები წარმატებით დასრულდება, ეს ვაქცინა შესაძლოა, მალე გახდეს ხელმისაწმდობი. Moderna-ს პრეპარატის ვერსიას ამჟამად, ფარმაცევტული კომპანია Merck&Co ფლობს. კიბოს ვაქცინის (PCV) შესაქმნელად, მეცნიერები პაციენტის მუტაციური მელანომის უჯრედების ნიმუშებს იღებენ. მათ შეუძლიათ, დაადგინონ, რომელი ანტიგენები გამოიწვევს იმუნურ პასუხს. ამ ინფორმაციის საშუალებით მეცნიერებს შეუძლიათ, შექმნან პერსონალიზებული mRNA ვაქცინა, რომელიც საშუალებას მისცემს ადამიანის სხეულს, ებრძოლოს სიმსივნეებს და კიბოს პროგრესი შეაჩეროს. კომპანია Merck-ი და Moderna კიბოს ვაქცინაზე მუშაობის შესახებ 2016 წელს შეთანხმდნენ. ასევე წაიკითხეთ Europetime-ის ექსკლუზიური ინტერვიუ კოლუმბიის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრის ქართველი მკვლევარი: დიაბეტისა და სხვა აუტოიმუნური დაავადებების მართვაში ალბათ ვაქცინა მოიკიდებს ფეხს
ასტრონომებმა აღმოაჩინეს პოტენციურად საშიში ასტეროიდი, რომელიც შესაძლოა, დედამიწას საფრთხეს უქმნიდეს - CNN
ასტრონომებმა დედამიწის მახლობლად მდებარე სამი ასტეროიდი დააფიქსირეს, რომლებიც მზის შუქზე იმალებოდნენ. CNN წერს, რომ ერთ-ერთი ასტეროიდი არის ყველაზე დიდი, პოტენციურად საშიში ობიექტი, რომელიც დედამიწას შეიძლება, საფრთხეს უქმნიდეს. „ასტეროიდები მიეკუთვნებიან ჯგუფს, რომელიც გვხვდება დედამიწისა და ვენერას ორბიტებში, მაგრამ მათი დაკვირვება წარმოუდგენლად რთულია, რადგან მათ ტელესკოპის დაკვირვებისგან მზის სიკაშკაშე იცავს“, - წერს CNN. მეცნიერების თქმით, დროთა განმავლობაში, ასტეროიდის, რომელსაც მედია „მკვლელ ასტეროიდად“ მოიხსენიებს, ორბიტალური მოძრაობა უფრო მეტად იქნება სინქრონიზებული დედამიწის მოძრაობასთან. მეცნიერებმა ჯერ არ იციან, რამდენად საშიში შეიძლება, გახდეს ის მომავალში, მაგრამ ამ დროისთვის ასტეროიდი „დედამიწისგან შორს დარჩება". დანარჩენი ორი ასტეროიდი, 2021 LJ4 და 2021 PH27, გაცილებით უსაფრთხო ორბიტაზეა, რომლებიც საფრთხეს არ წარმოადგენენ დედამიწისთვის.
NASA-მ გიგანტური რაკეტის გაშვება ტექნიკური პრობლემის გამო შეაჩერა
NASA-ს ახალი რაკეტის Space Launch System (SLS) მთვარეზე პირველი ფრენა ვერ შედგა. BBC-ის ცნობით, სპეციალისტები ტექნიკურ პრობლემაზე საუბრობენ. SLS-ი ყველაზე ძლიერი რაკეტაა, რომლითაც პროექტის - Artemis განხორციელება იგეგმება და რომლის მიზანიც მთვარის ზედაპირზე ადამიანების გაგზავნაა. ახალი რაკეტა კენედის კოსმოსური ცენტრიდან, ცარიელი სატესტო კაფსულით დღეს თბილისის დროით 4 საათსა და 33 წუთზე უნდა გაშვებულიყო. ხომალდს მთვარის გარშემო უნდა ეფრინა და 6 კვირაში დედამიწაზე დაბრუნებულიყო. ეს არის ყველაზე გიგანტური რაკეტა, რომელიც ამერიკის კოსმოსურ სააგენტოს ოდესმე შეუქმნია.
ძლიერი გეომაგნიტური ქარიშხალი დედამიწას უახლოვდება - NOAA
კოსმოსური სააგენტოს სინოპტიკოსების თქმით, მზის მიერ გამოწვეულმა ძლიერმა გეომაგნიტურმა ქარიშხალმა შეიძლება, დედამიწაზე ამ კვირის ბოლოს გავლენა მოახდინოს. ოკეანისა და ატმოსფერული ადმინისტრაციის ეროვნული კოსმოსური ამინდის პროგნოზირების ცენტრი (NOAA) მზეზე ბოლოდროინდელი აფეთქებების შესახებ საუბრობს და მრავალი „კორონალური მასის ამოფრქვევაზე მიუთითებს“, რომელმაც შესაძლოა, პლანეტამდე ხუთშაბათს მიაღწიოს. „შეიძლება, ელექტროქსელებში გარკვეული რყევების მომსწრე გავხდეთ, შეფერხდეს სატელიტური, რადიო და GPS კომუნიკაციები“, - განმარტავს NOAA. NASA-მ გასულ თვეში განაცხადა, რომ „ამგვარი განვითარება მოსალოდნელია, რადგან 2025 წელს მზის მაქსიმუმს მივუახლოვდებით“. ცნობილია, რომ მზის შტურმმა 1859 წელს გეომაგნიტური ქარიშხალი გამოიწვია. ეს ფაქტი „კერინგტონის მოვლენის“ სახელით არის ცნობილი, რამაც ევროპასა და აშშ-ში ტელეგრაფის სისტემის მოშლა გამოიწვია. ამასთან, 1989 წელს დაფიქსირდა „კვებეკის მოვლენა“, როცა გეომაგნიტურ ქარიშხალს კანადის კვებეკის პროვინციაში დენის გათიშვა და პოლარული ნათება მოჰყვა. 2003 წელს მაგნიტური ქარიშხალი მოხდა მალმაში, შვედეთში, სადაც ელექტროენერგია გაითიშა და რიგი კოსმოსური აპარატები მწყობრიდან გამოვიდა.
სამყაროს ყველაზე ღრმა ხედი ისტორიაში - NASA-მ ჯეიმს ვების ტელესკოპის მიერ გადაღებული პირველი სრულყოფილი ფოტო გამოაქვეყნა
NASA-მ ისტორიაში ყველაზე მძლავრი კოსმოსური ტელესკოპის, ჯეიმს ვების მიერ გადაღებულ პირველი სრულყოფილი, სამეცნიერო ღირებულების მქონე ფოტო გამოაქვეყნა. ეს არის შორეული სამყაროს ყველაზე ღრმა და მკვეთრი ინფრაწითელი სურათი, რაც კი ოდესმე ასახულა. NASA იუწყება, რომ ტელესკოპმა შეძლო ამ სურათის გადაღება ერთ დღეზე ნაკლებ დროში, მაშინ როდესაც ჰაბლის მსგავსი ღრმა ველის ფოტოს შეიძლება, რამდენიმე კვირაც კი დასჭირდეს. ცნობისთვის, ფოტო თეთრ სახლში გამართულ სპეციალურ ბრიფინგზე ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტმა, ჯო ბაიდენმა, ვიცე-პრეზიდენტმა კამალა ჰარისმა და NASA-ს ხელმძღვანელმა ბილ ნელსონმა წარმოადგინეს. სხვა ფოტოები მედიისთვის 12 ივლისს, თბილისის დროით 18:30 საათზე გახდება ხელმისაწვდომი, როდესაც კოსმოსური სააგენტო სურათს პირდაპირ ეთერში წარადგენს.
ექსპერიმენტში მონაწილე პაციენტები კიბოსგან განიკურნენ - კვლევა
სწორი ნაწლავის კიბოთი დაავადებულების მცირე ჯგუფი სასწაულის მომსწრე გახდა. ექსპერიმენტული მკურნალობის შემდეგ ადამიანებში დაავადება გაქრა. კიდევ მეტია გასარკვევი იმის შესახებ, თუ როგორ განიკურნენ კიბოთი დაავადებული ადამიანები, თუმცა ზოგიერთი მეცნიერი ამბობს, რომ ასეთი შედეგები კიბოს კვლევის ისტორიაში არასოდეს დაფიქსირებულა. ძალიან მცირე კვლევაში, პაციენტები იღებდნენ წამალს, სახელწოდებით დოსტარლიმაბს და ექვსი თვის განმავლობაში თითოეულმა მათგანმა დაინახა, რომ სიმსივნე გაქრა. ჩრდილოეთ კაროლინის უნივერსიტეტის ონკოლოგი ჰანა სანოფი აღნიშნავს, რომ 100%-იანი შედეგი დღემდე არ უნახავს. „არის იმუნოთერაპიული მედიკამენტები, რომლებიც მოქმედებს არა უშუალოდ კიბოზე, არამედ რეალურად აიძულებენ ადამიანის იმუნურ სისტემას არსებითად შეასრულოს სამუშაო. ეს არის მედიკამენტები, რომლებიც საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში არსებობდნენ მელანომისა და სხვა კიბოს დროს, მაგრამ ნამდვილად არ გამოიყენებოდა კოლორექტალური კიბოს დროს“, - აღნიშნავს სანოფი.
ილონ მასკმა თქვა, როდის დაადგამს ადამიანი მარსზე ფეხს
ილონ მასკს მიაჩნია, რომ ადამიანი პლანეტა მარსზე ფეხს ამ ათწლეულის ბოლოსთვის დაადგამს. თავისი პროგნოზი მასკმა Twitter-ზე დაწერა. Twitter-ზე მილიარდერის ერთ-ერთმა გამომწერმა მას ჰკითხა, თუ როდის მოხდება მარსზე პირველი ეკიპაჟის გადასხმა. Tesla-სა და SpaceX-ის მფლობელმა მას მოკლედ უპასუხა, რომ ეს შესაძლებელი იქნება - 2029 წელს. 2016 წელს ბიზნესმენი პროგნოზირებდა, რომ ადამიანი მარსზე ფეხს დაადგამდა 2026 წელს. ახლა როგორც ჩანს მას ეს ვადები აეჭვებს. რამდენიმე ხელმომწერი მიიჩნევს, რომ 2029 წელიც ამბიციური განაცხადია და საკმაოდ ბევრია გასაკეთებელი ამ მისიის შესასრულებლად. თუ მარეგულირებელი უწყებები გადაწყვეტილებას მიიღებენ, Starship-მა შესაძლოა ორბიტაზე საცდელი ფრენა რამდენიმე თვეში შეასრულოს. NASA მთვარეზე ადამიანების გაგზავნას 2024 წელს გეგმავს.
BioNTech-ი აფრიკაში კოვიდვაქცინის წარმოებას გეგმავს
BioNTech-მა აფქრიკაში კოვიდვაქცინის წარმოებას გეგმავს. ვაქცინების მიწოდების ტემპი აფრიკაში გაუმჯობესდა, მაგრამ აფრიკის მოსახლეობის მხოლოდ 11%-ია სრულად აცრილი. კონტინენტის მიხედვით, ეს მსოფლიოში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელია რუანდის, განისა და სენეგალის პრეზიდენტებმა გერმანული პროექტის მიმართ ინტერესი გამოხატეს. საკითხის განსახილველვად ისინი ჯანმოს და აფრიკის კავშირის ხელმძღვანელებს შეუერთდნენ. წარმოებული ვაქცინების გამოყენება სხვა ქვეყანაშიც იქნება შესაძლებელი, ან ექსპორტირებული იქნება აფრიკის კავშირის სხვა წევრებში არამომგებიანი ფასით. ვარაუდობენ, რომ პირველი ვაქცინების წარმოება 2024 წელს იქნება შესაძლებელი, სავარაუდოდ რუანდაში, სენეგალში ან სამხრეთ აფრიკაში. ევროკავშირმა განაცხადა, რომ სამედიცინო პერსონალის მომზადების პროგრამებს მხარს დაუჭერს.
Moderna-ს ცნობით, კორონავირუსისა და გრიპის საწინააღმდეგო კომბინირებული ვაქცინა შესაძლოა, 2023 წლის შემოდგომისთვის ხელმისაწვდომი იყოს
კორონავირუსისა და გრიპის საწინააღმდეგო კომბინირებული ვაქცინა შესაძლოა, 2023 წლის შემოდგომისთვის ხელმისაწვდომი იყოს. კომპანია Moderna-ს აღმასრულებელმა დირექტორმა, სტეფან ბანსელმა განაცხადა, რომ თარიღი საუკეთესო სცენარის შემთხვევაშია განსაზღვრილი. ბანსელი თვლის, რომ ზოგიერთ ქვეყანაში კომბინირებული ვაქცინა მომავალ წელს შეიძლება გახდეს ხელმისაწვდომი. იანვრის დასაწყისში, Moderna-ს აღმასრულებელმა დირექტორმა თქვა, რომ ადამიანებს შესაძლოა დასჭირდეთ მეოთხე დარტყმა 2022 წლის შემოდგომაზე, რადგან გამაძლიერებლების ეფექტურობა COVID-19-ის წინააღმდეგ სავარაუდოდ შემცირდება მომდევნო რამდენიმე თვის განმავლობაში.
Pfizer-ის ცნობით, „ომიკრონის“ საწინააღმდეგო ვაქცინა მარტისთვის მზად იქნება
Pfizer-ი იუწყება, რომ კორონავირუსის „ომიკრონ“ შტამის საწინააღმდეგო ვაქცინა მზად მარტისთვის იქნება. ამის შესახებ მან CNBC-თან ინტერვიუში კომპანიის გენერალურმა დირექტორმა ალბერტ ბურლამ განაცხადა. „ჩვენ უკვე ვიწყებთ მისი გარკვეული რაოდენობის წარმოებას“, - განაცხადა ალბერტ ბურლამ. მისივე ცნობით, ვაქცინა იმოქმედებს სხვა შტამების წინააღმდეგაც, რომლებიც ამ დროისთვის ცირკულირებს. ცნობისთვის, კორონავირუსის ახალი ვარიანტი პირველად ნოემბერში სამხრეთ აფრიკაში გამოვლინდა. წინასწარი კვლევების თანახმად, მიუხედავად გავრცელების მაღალი შესაძლებლობებისა, „ომიკრონი“ შედარებით ნაკლებად მძიმე სიმპტომებს იწვევს, თუმცა ის ვაქცინების ეფექტიანობას ამცირებს. „ომიკრონის“ მიმართ ვაქცინების ეფექტიანობის შემცირებაზე მიუთითებს Pfizer-ის კვლევაც, რომლის თანახმად, Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინის მხოლოდ ორი დოზა შედარებით ნაკლებად იცავს ადამიანის ორგანიზმს, ვიდრე ეს „დელტა“ შტამის შემთხვევაშია შესაძლებელი. ანალოგიური შედეგი დაფიქსირდა სხვა ვაქცინების კვლევის შემთხვევაშიც. ამიტომ, სპეციალისტები მოსახლეობას „ბუსტერ“ დოზით აცრისკენ მოუწოდებენ. წინასწარი კვლევით, „ომიკრონი“ სასუნთქ გზებში სწრაფად ვრცელდება, თუმცა ფილტვებამდე 10-ჯერ უფრო ნელა აღწევს. ამ დრომდე, ოფიციალურად სპეციალისტებს არ დაუდასტურებიათ, რომ ამ შტამის წინააღმდეგ ახალი ვაქცინაა საჭირო.
ბრიტანეთი ახალ კოვიდვაქცინას ტესტავს, რომლის გამოყენებაც ნემსის გარეშეა შესაძლებელი
ბრიტანეთი ახალ კოვიდვაქცინას ტესტავს, რომლის გამოყენებაც ნემსის გარეშეა შესაძლებელი. BBC-ის ცნობით, ცდაში 18-დან 50 წლამდე ასაკის მოქალაქეები მონაწილეობენ. ვაქცინა კემბრიჯის უნივერსიტეტის პროფესორმა ჯონათან ჰენიმ და DIOSynVax-ის აღმასრულებელმა დირექტორმა შეიმუშავეს. სპეციალისტების თქმით, ეს არის პირველი ნაბიჯი უნივერსალური კოვიდვაქცინისკენ, რომელიც დაგვიცავს არამხოლოდ Covid19-ის არსებული ვარიანტებისგან, არამედ მომავალი შტამებისგან. „ვაქცინის ახალ ტექნოლოგიას შეუძლია, ფართოდ დაიცვას ადამიანები მთელ მსოფლიოში“, - განაცხადა პროფესორმა საულ ფაუსტიმ.
მეცნიერები მუშაობენ დანამატზე, რომელსაც შესაძლოა, ნევროლოგიური დაავადებების მქონეთათვის ვარჯიშის ეფექტი ჰქონდეს
ავსტრალიის ეროვნული უნივერსიტეტის (ANU) მკვლევრებმა გამოავლინეს უნიკალური მოლეკულური სიგნალები, რომლებიც სხეულის დანარჩენი ნაწილიდან იგზავნება ვარჯიშის დროს და რეალურად აღწევს ჩვენს ტვინსა და თვალებში. ჯგუფის წინასწარმა კვლევამ ბადურაზე ვარჯიშის სარგებლის შესახებ, რამდენიმე „პერსპექტიული“ შედეგი გამოავლინა. ასოცირებული პროფესორი რიკარდო ნატოლი, ამბობს, რომ შესაძლებელია მოლეკულების პოტენციურად ხელახალი კოდირება/ტაბლეტებში გამოყენება და მიღება ვიტამინის სახით. „ჩვენ ვფიქრობთ, რომ ასაკის მატებასთან ერთად კუნთებსა და ბადურას შორის კომუნიკაციის უნარი იკარგება. დანამატების მიღების მსგავსად, შესაძლოა, ჩვენ მივაწოდოთ გენეტიკური ან მოლეკულური დანამატები, რაც საშუალებას მისცემს ამ ბუნებრივ ბიოლოგიურ პროცესს, გაგრძელდეს ასაკის მატებასთან ერთად. ჩვენი მიზანია გავარკვიოთ, რას აწვდიან ეს მოლეკულები სხეულს და როგორ ურთიერთობენ ისინი“, - ამბობს რიკარდო ნატოლი. მისი კოლეგა, ჯოშუა ჩუ-ტანი მიუთითებს ალცჰაიმერით და პარკინსონით დაავადებულთათვის სარგებელზე. „ვიცით, რომ ვარჯიში კარგია ჩვენი მხედველობისთვის, მაგრამ ჩვენი მიზანია, გავიგოთ ვარჯიშის სარგებელი მოლეკულურ დონეზე და რამდენად სასარგებლოა ის ცენტრალური ნერვული სისტემისთვის და ბადურისთვის. ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ ვარჯიშის სარგებელი ბევრად აღემატება იმას, რაც აქამდე იყო ცნობილი, ჩვენი ერთ-ერთი მთავარი მიზანი იყო იმის დადგენა, თუ რა ხდება სხეულში ვარჯიშის შემდეგ და რატომ არის ფიზიკური აქტივობა ასე კარგი ჩვენი ტვინისა და თვალებისთვის. ერთ მშვენიერ დღეს, ფუტურისტულ თერაპიას შეუძლია, დაეხმაროს პაციენტებს, რომლებსაც აქვთ ნევროლოგიური დაავადებები, როგორიცაა ალცჰაიმერი და პარკინსონი. ამასთან, დაეხმაროს დაავადების პროგრესირების შენელებას“, - ამბობს მკვლევარი ჯოშუა ჩუ-ტანი.
