თეგი: ხმელთაშუა ზღვა
ხმელთაშუა ზღვაში, NATO-ს საზღვაო ძალების წვრთნები მიმდინარეობს
NATO-ს საზღვაო ძალები მთელი ნოემბრის განმავლობაში ჩაატარებენ მანევრებს ხმელთაშუა ზღვაში, სადაც მრავალი სამხედრო ხომალდთან ერთად თავმოყრილია ხუთი ავიამზიდი. გადამზიდავის საქმიანობა მოიცავს წყალქვეშა და საჰაერო წვრთნებს, გემბანიდან გემბანზე თვითმფრინავების გადაყვანასა და ზღვაზე მიწოდებას. მსოფლიოში უახლესი და უდიდესი ხომალდი (USS Gerald R. Ford), სამხედრო გემებთან ერთად, რამდენიმეკვირიანი წვრთნების შემდეგ კანადიდან, დანიიდან, საფრანგეთიდან, გერმანიიდან, ნიდერლანდებიდან და ესპანეთიდან, დიდ ბრიტანეთში ჩავიდა. „ჩვენ ვაგზავნით მკაფიო გზავნილს, რომ NATO დაიცავს მოკავშირეთა ტერიტორიის თითოეულ სანტიმეტრს“, - განაცხადა ალიანსის სპიკერმა ოანა ლუნგესკუმ.
რატომ ვერ ახორციელებს თავდასხმას რუსეთი უკრაინაზე ხმელთაშუა ზღვიდან
ხმელთაშუა ზღვიდან რაკეტების გაშვებამ შესაძლოა, რუსეთის ფედერაციისთვის არასასურველი საერთაშორისო რეზონანსი გამიოწვიოს. კერძოდ, უკრიანის გენშტაბი განმარტავს, რომ შიდა წყლებში გემების შესვლის აუცილებლობა და NATO-ს წევრი ქვეყნების საჰაერო სივრცის გავლით რაკეტების ფრენის საკითხი დგება. გენერალური შტაბის მთავარი ოპერატიული დირექტორატის უფროსის მოადგილემ, ბრიგადის გენერალმა ოლექსი ჰრომოვმა განაცხადა, რომ მტერს ტექნიკურად ხმელთაშუა ზღვიდან სარაკეტო დარტყმების განხორციელების შესაძლებლობა აქვს. მისივე განმარტებით, რაკეტების დიაპაზონი დაახლოებით 1500 კმ-ია, რაც რუსეთის ძალებს უკრაინის სამხრეთ რეგიონებში სამიზნეების წინააღმდეგ მათი გამოყენების საშუალებას აძლევს. ამავდროულად, ჰრომოვმა ხაზი გაუსვა, რომ NATO-ს ალიანსის ამჟამინდელი კონსოლიდაციის გათვალისწინებით, რუსეთის ასეთი ქმედებები ნაკლებად სავარაუდოა. ცნობისთვის, 2022 წლის 24 თებერვალს რუსეთის პრეზიდენტმა, ვლადიმერ პუტინმა უკრაინაში სრულმასშტაბიანი ომი დაიწყო. რუსეთი მას „სპეციალურ სამხედრო ოპერაციას“ უწოდებს. პუტინმა მიზნად უკრაინის „დემილიტარიზაცია და დენაციფიკაცია" გამოაცხადა. 2022 წლის 12 აპრილს, აშშ-ის პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი გენოციდში დაადანაშაულა. რუსეთის ძალებმა 2022 წლის 4-დან 31 მარტამდე უკრაინის დედაქალაქ კიევიდან ჩრდილო-დასავლეთით 30 კილომეტრში მდებარე ქალაქ ბუჩის ოკუპაციის დროს ომის აშკარა დანაშაულები ჩაიდინეს, ნათქვამია Human Rights Watch-ის 21 აპრილს გამოქვეყნებულ დეტალურ ანგარიშში. ორგანიზაციამ ომის დანაშაულის და კაცობრიობის წინააღმდეგ პოტენციური დანაშულის მტკიცებულებები შეაგროვა. ომის დანაშაულში ბრალდებული პირველ რუსი ჯარისკაცს უკრაინის სასამართლომ სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯა. 31 მაისს, კიდევ ორ რუს ჯარისკაცს უკრაინის სასამართლომ ომის დანაშაულისთვის 11 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა. „რუსეთის საჰაერო თავდასხმა უკრაინის ქალაქ მარიუპოლის თეატრზე, სადაც ასობით მშვიდობიანი მოქალაქე აფარებდა თავს, ომის აშკარა დანაშაულია", - განაცხადა უფლებადამცველმა ორგანიზაცია Amnesty International-მა 30 ივნისს, როდესაც მრავალი გადარჩენილი ადამიანი გამოკითხა და ვრცელი ციფრული მტკიცებულება შეაგროვა. 23 ივლისს, Human Rights Watch-მა რუსეთის მიერ ოკუპირებულ სამხრეთ უკრაინის ტერიტორიაზე ადამიანების გატაცებისა და წამების შესახებ ანგარიში გამოაქვეყნა. Human Rights Watch-ის მიერ სექტემბრის დასაწყისში გამოქვეყნებული ანგარიშის მიხედვით, უკრაინელები იძულებით გადაჰყავთ რუსეთში ან რუსეთის მიერ უკრაინის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე. გაეროს ექსპერტთა ჯგუფმა, 23 სექტემბერს წარმოადგინა პირველადი შედეგები გამოძიების, რომელიც კიევში, ჩერნიგოვში, ხარკოვსა და სუმის ოლქებში ჩატარდა. 14 სექტემბრის მონაცემებით, უკრაინის ხელისუფლებამ განაცხადა, რომ უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა კონტრშეტევის დროს, დაახლოებით 6000 კვ. კმ. დაიბრუნეს. რუსეთის კონტროლის ქვეშ მყოფი სამხრეთ რეგიონის გასათავისუფლებლად მთავარი კონტრშეტევის მოლოდინი ივლისის დასაწყისიდან გაჩნდა, როდესაც თავდაცვის მინისტრი, ოლექსი რეზნიკოვი ამბობდა, რომ პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ოკუპირებული სამხრეთის გათავისუფლების ბრძანება გასცა. უკრაინა აცხადებდა, რომ დეოკუპაციის მიზნით, კონტრშეტევებს განაგრძობს. 2022 წლის 30 სექტემბერს, რუსეთმა ანექსირებულად გამოაცხადა უკრაინის ხერსონის, ზაპოროჟიეს, დონეცკის და ლუგანსკის ოლქები, თუმცა, სრულად ვერცერთ მათგანს ვერ აკონტროლებს. AP: გაეროს ექსპერტებმა, უკრაინაში რუსეთის სამხედრო დანაშაულების შესახებ მტკიცებულებები მოიპოვეს ლიეტუვამ, ლატვიამ, ესტონეთმა, პოლონეთმა და ჩეხეთმა რუსეთის ხელისუფლება ტერორისტულ რეჟიმად გამოაცხადეს. ამასთან, ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეამ ერთხმად მიიღო რეზოლუცია, რომლითაც რუსეთი ტერორისტულ რეჟიმად აღიარა. 23 ნოემბერს, ევროპარლამენტმა რუსეთი ტერორიზმის სპონსორ სახელმწიფოდ გამოაცხადა. 24 ნოემბერს, ნიდერლანდების პარლამენტმა, რუსეთი ტერორიზმის სპონსორ სახელმწიფოდ აღიარა. 11 ნოემბერს, უკრაინის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფები ქალაქ ხერსონში შევიდნენ. უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ უკრაინელი სამხედროების მიერ ქალაქზე კონტროლის დაბრუნებას, ისტორიული უწოდა. რუსეთი უკრაინის ქალაქებს მათ შორის კრიტიკულ ინფრასტრუქტურას ბომბავს. დასავლეთი კიევს საჰაერო თავდაცვის სისტემებს და სხვა საჭირო დახმარებას აწვდის. ამასთან, ევროპის უმსხვილესი ქალაქები უკრაინას, ელექტროენერგიის გენერატორებსა და ტრანსფორმატორებს გადასცემენ. ევროპარლამენტის პრეზიდენტმა რობერტა მეცოლამ და ფლორენციის მერმა დარიო ნარდელამ „იმედის გენერატორების“ ინიციატივა წამოიწყეს. მისი მიზანია, ელექტროენერგიით უზრუნველყოს ქვეყნის ძირითადი ობიექტები, მათ შორის საავადმყოფოები, სკოლები, წყლის სადგურები, მოვლის ცენტრები, თავშესაფრები და საკომუნიკაციო სისტემები. ომის დაწყებიდან 11 თვის თავზე, იანვარში, რუსეთის მხრიდან მოსალოდნელი ახალი შეტევის ფონზე და უკრაინის საჭიროებების საპასუხოდ, გერმანიამ დაადასტურა, რომ უკრაინაში 14 ერთეულ Leopard 2-ის ტიპის ტანკს გაგზავნის. უკრაინის შეიარაღებული ძალების აღმოსავლეთის დაჯგუფების წარმომადგენელმა სერჰი ჩერევატიმ 25 იანვარს განაცხადა, რომ უკრაინის ჯარებმა დონეცკის ოლქის ქალაქი სოლედარი დატოვეს და წინასწარ მომზადებული პოზიციებისკენ გადაიწიეს. მისი განმარტებით, ეს ნაბიჯი პირადი შემადგენლობის სიცოცხლის შესანარჩუნებლად გადაიდგა. ჩერევატის თქმით, უკრაინელმა სამხედროებმა მტერს დიდი დანაკარგები მიაყენეს, რომელიც შეიძლება, ჩეჩნეთის ორ ომში რუსეთის დანაკარგებს შეედაროს. მანვე აღნიშნა, რომ უკრაინის დამცველებმა არ მისცეს მტერს საშუალება, გაერღვია ფრონტის ხაზი დონეცკის მიმართულებით. მისივე თქმით, უკრაინელი სახედროები არც ალყაში მოქცეულან და ტყვედაც არავინ ჩავარდნილა. ცხრა ევროპულმა ქვეყანამ უკრაინის მხარდასაჭერად ერთობლივ განცხადებას მოაწერა ხელი NATO-ს გენერალური მდივნის იენს სტოლტენბერგის შეფასებით, გერმანიის გადაწყვეტილება უკრაინას გამარჯვებაში დაეხმარება. ევროპელმა ლიდერებმა და დიპლომატებმა გერმანიის გადაწყვეტილებას ისტორიული უწოდეს 2023 წლის აშშ-ის პრეზიდენტმა, ჯო ბაიდენმა 25 იანვარს დაადასტურა, რომ აშშ უკრაინას 31 ერთეულ „აბრამსის“ ტიპის ტანკებს გადასცემს. ამავე წლის 20 თებერვალს ჯო ბაიდენი კიევში ჩავიდა. 2023 წლის 17 მარტს ჰააგის სასამართლომ პუტინის დაკავების ორდერი გასცა. 2023 წლის 20 აპრილს, იენს სტოლტენბერგი კიევში ჩავიდა და განაცხადა, რომ უკრაინის კანონიერი ადგილი NATO-შია. დასავლეთი უკრაინას კონტრშეტევისთვის საჭირო იარაღს აქტიურად აწვდის. უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ 10 ივნისს განაცხადა, რომ „უკრაინის ძალების მხრიდან გარკვეული კონტრშეტევითი და თავდაცვითი მოქმედებები მიმდინარეობს“. უკრაინის თავდაცვის მინისტრის მოადგილემ 11 ივნისს დაადასტურა, რომ ორი დასახლება - ბლაჰოდატნე და მაკარივკა დეოკუპირებულია.
NATO-ს ხომალდებისა და მსოფლიოს უდიდესი სამხედრო ავიამზიდის მონაწილეობით, ხმელთაშუა ზღვაში წვრთნები გაიმართა
NATO-ს ხომალდები ხმელთაშუა ზღვაში საზღვაო წვრთნების სერიაში მსოფლიოს ყველაზე მოწინავე, ამერიკულ ავიამზიდთან ერთად, სწავლება Sage Wolverine-ში იყო ჩართული. ინფორმაციას NATO ავრცელებს. წვრთნების მიზანს საბრძოლო უნარების დახვეწა და თავსებადობის გარზდა წარმოადგენდა. სწავლების მონაწილეებმა რეგიონში კოლექტიური თავდაცვისა და უსაფრთხოების მიმართ ერთგულება დაადასტურეს. წვრთნებში მონაწილეობდნენ საბერძნეთის, იტალიის, თურქეთის, გაერთიანებული სამეფოსა და შეერთებული შტატების წარმომადგენლები. წვრთნებში ჩართული იყო თურქული ფრეგატი TCG Gokceada (F-494), საბერძნეთის საზღვაო ძალების ფრეგატი HS Elli (F450) და ბრიტანეთის სამეფო საზღვაო ძალების გამანადგურებელი HMS Duncan (D37). გემებს შეუერთდა იტალიური წყალქვეშა ნავი, ამერიკული კრეისერი და ასევე, საბერძნეთის საჰაერო ძალების F-16-ის ტიპის თვითმფრინავები, აშშ-ის საზღვაო საპატრულო თვითმფრინავი და სხვადასხვა საზღვაო ვერტმფრენი. წვრთნების ეპიცენტრში იყო მსოფლიოში ყველაზე დიდი და უახლესი ავიამზიდი, USS Gerald R. Ford, თავისი F/A-18 თვითმფრინავებითა და სადესანტო ადრეული გამაფრთხილებელი თვითმფრინავით. მან თავისი შესანიშნავი შესაძლებლობები ერთდროულად 20-მდე თვითმფრინავის გაშვებით აჩვენა. წვრთნები ორი აგვისტოს შემდეგ მიმდინარეობდა.
Baykar-ის ხელმძღვანელი: ახალი დრონების წარმოებით, თურქეთ ხმელთაშუა ზღვაში გავლენას გაზრდის
Bayraktar TB-3 და Kizilelma-ს მოდელების უპილოტო საფრენი აპარატების წარმოებით, თურქეთს ექნება საშუალება, მნიშვნელოვნად გააფართოოს თავისი გავლენა ხმელთაშუა ზღვაში, განაცხადა Baykar-ის განვითარების კომპანიის ხელმძღვანელმა სელჩუკ ბაირაქტარმა Bloomberg-თან ინტერვიუში. Baykar-ი ამ დრონების მასობრივ წარმოებაზე მალე გადავა. ახალი თვითმფრინავები „რევოლუციას მოახდენენ“ თურქეთის სამხედრო გავლენის თვალსაზრისით, შავი ზღვიდან და კავკასიიდან აღმოსავლეთ ხმელთაშუა ზღვამდე და ჩრდილოეთ აფრიკის სანაპიროებამდე, განაცხადა ბაირაქტარმა. ისინი საშუალებას მისცემს თურქეთს, აწარმოოს მონიტორინგი და კონტინენტებზე თავდასხმები დააფიქსიროს. Baykar აცხადებს, რომ ის თავის ფლაგმანურ TB2 თვითმფრინავს 31 ქვეყანაში ყიდის. კომპანიამ ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში თავისი მოგების 82% ექსპორტიდან მიიღო, წარმოების სიმძლავრე კი, გასული წლის განმავლობაში 50%-ით გაიზარდა.
