- სი ძინპინმა ჩინეთ-ცენტრალური აზიის ურთიერთობებში ახალი ეპოქის დასაწყისი დააანონსა
ყაზახეთის პრეზიდენტს ყასიმ-ჟომართ თოყაევს, ყირგიზეთის პრეზიდენტს სადირ ჯაფაროვს, ტაჯიკეთის პრეზიდენტს, ემომალი რაჰმონს, თურქმენეთის პრეზიდენტს, სერდარ ბერდიმუჰამედოვს და უზბეკეთის პრეზიდენტს, შავქათ მირზიოევს, ჩინეთის პრეზიდენტმა ბანკეტზე უმასპინძლა. ჩინეთის საგარეო უწყების ცნობით, სი ძინპინმა წვეულებაზე შეკრებილებს სიტყვითაც მიმართა.
მისასალმებელ სიტყვაში, სი ძინპინმა აღნიშნა, რომ ათასწლეულების განმავლობაში ჩინეთისა და ცენტრალური აზიის ხალხი ავსებდა და სწავლობდა ერთმანეთს, შექმნეს უძველესი აბრეშუმის გზის დიდება და დაწერეს შესანიშნავი თავი ცივილიზაციათაშორისი გაცვლის ისტორიაში.
„დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარების შემდეგ, ჩინეთმა და ცენტრალური აზიის ქვეყნებმა მიაღწიეს შთამბეჭდავ შედეგებს, რომლებმაც დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა მსოფლიოზე. მიუხედავად საერთაშორისო ლანდშაფტის ცვლილებებისა, ჩინეთი და ცენტრალური აზიის ქვეყნები ყოველთვის პატივს სცემდნენ ერთმანეთს, სარგებლობდნენ კეთილმეზობლობით და მუშაობდნენ პარტნიორობითა და სოლიდარობით ორმხრივი სარგებლობისთვის.
მათი ურთიერთობები კეთილმეზობლობიდან გადაიზარდა სტრატეგიულ პარტნიორობამდე, შემდეგ კი საზოგადოებაში, რომელსაც აქვს საერთო მომავალი, მიაღწია ისტორიული ნახტომის განვითარებას, პოზიტიური ენერგია შეაქვს რეგიონული მშვიდობისა და განვითარების წინსვლაში. ახალი წვლილი შეაქვს კაცობრიობის საერთო მომავლის მქონე საზოგადოების მშენებლობაში.
სი ძინპინმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ჩინეთ-ცენტრალური აზიის თანამშრომლობის გაღრმავება არის სტრატეგიული არჩევანი, რომელიც გაკეთებულია ამ თაობის ლიდერების მიერ მომავალზე ორიენტირებული ხედვით, რომელიც შეესაბამება მსოფლიოს გაბატონებულ ტენდენციას და აკმაყოფილებს ხალხის მოლოდინებს. სი ძინპინი იმედოვნებს, რომ ეს სამიტი ახალ ეპოქას გახსნის ჩინეთ-ცენტრალური აზიის ურთიერთობებისთვის.
მან ასევე აღნიშნა, რომ ცენტრალური აზიის ქვეყნები მიესალმებიან ჩინეთის განვითარების "ექსპრეს მატარებელს", რათა ერთობლივად იბრძოლონ ჩინეთისა და ცენტრალური აზიის თანამშრომლობის კიდევ უფრო ნათელი მომავლისთვის.
ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში აღნიშნულია, რომ ბანკეტის შემდეგ, სი ძინპინმა სტუმრებთან ერთად უყურა მხატვრულ სპექტაკლებს ჩინეთისა და ცენტრალური აზიის ხალხების კულტურის, ხელოვნების წლისა და ჩინეთ-ცენტრალური აზიის ახალგაზრდული ხელოვნების ფესტივალის აღსანიშნავად.
ჩინეთი მზადაა, დაეხმაროს ცენტრალური აზიის ქვეყნებს უსაფრთხოებისა და თავდაცვითი შესაძლებლობების გაძლიერებაში, განაცხადა ჩინეთის პრეზიდენტმა სი ძინპინმა რეგიონის ლიდერების სამიტზე, რითაც ხაზს უსვამს პეკინის ძალისხმევას, გააღრმაოს თავისი გავლენა, რადგან ექსპანსიონისტი რუსეთი აყენებს უსაფრთხოების ახალ საკითხებს - წერს თავის მხრივ Boomberg-ი სტატიაში სათაურით - სი ძინპინი პირობას დებს, რომ გააძლიერებს უსაფრთხოების კავშირებს ცენტრალურ აზიაში, იმ ფონზე, რომ ომი პუტინს ასუსტებს.
საერთაშორისო მედია წერს, რომ ჩინეთის პრეზიდენტმა სი ძინპინმა ჩამოაყალიბა ამბიციური გეგმა ცენტრალური აზიის ქვეყნებთან თავდაცვისა და უსაფრთხოების საკითხებში თანამშრომლობისთვის, რეგიონისკენ, რომელიც ტრადიციულად რუსეთის უკანა ეზოდ აღიქმება, იმ მომენტში, როდესაც მოსკოვი უკრაინის ომზეა კონცეტრირებული.
უკვე 19 მაისს, შანხაიში სი ძინპინმა ჩინეთ-ცენტრალური აზიის პირველი სამიტს უმასპინძლა. პრეზიდენტებმა მიმოიხილეს ჩინეთსა და ცენტრალური აზიის ხუთ ქვეყანას შორის მეგობრული ურთიერთობების ისტორია, სხვადასხვა სფეროში თანამშრომლობის გამოცდილება და სამომავლო თანამშრომლობის მიმართულებები.
„მომავლის გათვალისწინებით, ისინი შეთანხმდნენ, რომ ერთად იმუშაონ კიდევ უფრო მჭიდრო ჩინეთ-ცენტრალური აზიის საზოგადოებისთვის, რომელსაც აქვს საერთო მომავალი“, - აღნიშნულია ჩინეთის ლიდერის განცხადებაში.
მისივე თანახმად, მსოფლიოს სჭირდება სტაბილური ცენტრალური აზია. დაცული უნდა იყოს ცენტრალური აზიის ქვეყნების სუვერენიტეტი, უსაფრთხოება, დამოუკიდებლობა და ტერიტორიული მთლიანობა; პატივი უნდა სცენ მათი ხალხის განვითარების გზების არჩევანს; და მათი ძალისხმევა მშვიდობის, ჰარმონიისა და სიმშვიდისთვის უნდა იყოს მხარდაჭერილი.
სი ძინპინის თქმით, მნიშვნელოვანია საყოველთაო უსაფრთხოების უზრუნველყოფა.
„მნიშვნელოვანია, ვიმოქმედოთ გლობალური უსაფრთხოების ინიციატივის მიხედვით და მტკიცედ აღვუდგეთ რეგიონის ქვეყნების საშინაო საქმეებში ჩარევის გარე მცდელობებს“.
ჩინეთის ოფიციალური პირების თქმით, პეკინის ვაჭრობამ ყაზახეთთან, ყირგიზეთთან, ტაჯიკეთთან, თურქმენეთთან და უზბეკეთთან 2022 წელს 70 მილიარდ დოლარს მიაღწია და 2023 წლის პირველ კვარტალში 22 პროცენტით გაიზარდა.
ჩინეთმა, მსოფლიოს სიდიდით მეორე ეკონომიკამ, მილიარდობით დოლარის ინვესტიცია განახორციელა ცენტრალური აზიის ენერგეტიკულ რეზერვებში.
გასულ კვირას ჩატარებული სამიტი ჩინეთსა და ხუთ ქვეყანას შორის დიპლომატიური კავშირების 31 წლის იუბილეს ეძღვნებოდა. პეკინი ცდილობს, ცენტრალურ აზიაში თავისი პოზიციები გაზარდოს, რუსეთის მიერ უკრაინაში წარმოებული ომის ფონზე. მას შემდეგ, რაც რუსეთმა უკრაინაში შეჭრა დაიწყო, კრემლი დაეყრდნო ჩინეთს, რათა მიიღოს ეკონომიკური მხარდაჭერა დასავლეთის სანქციების ფონზე და ასევე, მოიპოვოს საჭირო დიპლომატიური მხარდაჭერა
- სუნაკი: ჩინეთი მსოფლიოს უსაფრთხოების ყველაზე დიდ გამოწვევაა
- ენტონი ბლინკენი: გრძელვადიან პერსპექტივაში, გლობალური უსაფრთხოებისთვის ჩინეთი უფრო დიდი საფრთხეა, ვიდრე რუსეთი
