საქართველოში მიმდინარე პოლიტიკური დიალოგის პარალელურად, პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი, ბრიუსელში შეხვედრებს მართავს და ყველა განცხადებაში, განსაკუთრებულად ხაზს უსვამს საქართველოს პროდასავლური საგარეო პოლიტიკური კურსის ურყეობას.
ვადამდელი არჩევნების დანიშვნის მიზანშეწონილობასთან დაკავშირებით, ჟურნალისტის კითხვის საპასუხოდ, საგარეო საქმეთა და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში, ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენლმა ჯოზეფ ბორელმა, განაცხადა, რომ ეუთოს დასკვნის თანახმად, 2020 წლის არჩევნები საქართველოში, იყო თავისუფალი და კონკრენტუნარიანი.
შეიცვალა თუ არა დასავლეთის საქართველოს ხელისუფლებისადმი დამოკიდებულება? რა ეტაპზეა ევროკავშირის მედიაციით დაწყებული მოლაპარაკებები და რამდენად რეალურია კომპრომისის მიღწევის შესაძლებლობა? - აღნიშნულ საკითხებზე Europetime საერთაშორისო ურთიერთობების საკითხების სპეციალისტს, თორნიკე შარაშენიძეს ესაუბრა.
- ნიკა მელიას დაკავების შემდეგ, დასავლეთის მწვავე კრიტიკის ფონზე, როდესაც საზოგადოების დიდი ნაწილი ხელისუფლების პრორუსულობის საფრთხეებზე ალაპარაკდა, თქვენ მაშინ განაცხადეთ, რომ ხელისუფლება დასავლეთის მხარდაჭერას ასე ადვილად არ დაკარგავდა და მის დაბრუნებას შეეცდებოდა. შარლ მიშელის ვიზიტის შემდეგ, კრისტიან დანიელსონის მედიაციით დაწყებული მოლაპარაკებების და ირაკლი ღარიბაშვილის ბრიუსელში ვიზიტის დროს გაკეთებულ განცხადებებზე დაყრდნობით, დღეს როგორ შეაფასებთ არსებულ სიტუაციას?
- „ქართულმა ოცნებამ“ მოახერხა დასავლეთის მისკენ შემობრუნება. მართალი გითხრათ, ჩემთვის ეს არ იყო გასაკვირი, რადგან "ოცნებას" ჰყავს საკმაოდ კარგი ახალგაზრდა გუნდი, რომელმაც დასავლეთთან მუშაობა იცის.
დიდი ხნის განმავლობაში, დასავლეთთან ურთიერთობაში, "ოცნებას" „ნაციონალური მოძრაობა" და "ევროპული საქართველო" აშკარად სჯობნიდნენ ახლა ეს მონოპოლია დაკარგეს იმიტომ, რომ "ქართულმა ოცნებამ" თავისი საპარლამენტო გუნდი გადაახალისა და ისეთი ხალხი შემოიკრიბა, ვისაც განათლება დასავლეთში აქვს მიღებული.
ბოლო მოვლენების შემდეგ, „ნაციონალურ მოძრაობას“ და „ევროპულ საქართველოს“ ძალიან გაუჭირდება დასავლეთში კიდევ ვინმეს დარწმუნება, რომ „ქართული ოცნება“ არის პრორუსული.
- ხელისუფლების მხრიდან, დასავლეთის კეთილგანწყობის დაბრუნება, ევროკავშირის მედიატორობით დაწყებული დიალოგის პროცესში გამოვლენილმა ფაქტორებმაც ხომ არ განაპირობა, შარლ მიშელის და კრისტიან დანიელსონის მხრიდან კონკრეტული გარემოებების საფუძვლიანად გაცნობამ, ოპოზიციისა და ხელისუფლების რეალური მოტივების გაგებამ?
- ორივე მხარე ჯიუტობს. ოპოზიცია აქამდე ახერხებდა, დასავლეთი თავის სიმართლეში დაერწმუნებინა, მაშინაც კი, როცა არ იყო მართალი, მაგრამ ახლა ვეღარ ახერხებს, რადგან ეს არ არის ასე მარტივი. ოპოზიციაც აშავებს აშკარად. ფაქტია, ხელისუფლებამ დასავლეთიც დაარწმუნა ამაში, რომ "ჩვენ ნაკლებად დამნაშავეები ვართ ვიდრე ოპოზიცია".. როგორც ჩანს მოახერხეს დასავლეთის ამაში დარწმუნება. არგუმენტები მაქსიმალურად გამოიყენეს.
- მიმდინარე დიალოგის პროცესზე რა შეიძლება ითქვას? რა მოლოდინები გაქვთ? ბოლო დღეებში გაკეთებული განცხადებების საფუძველზე, შეთანხმების მიღწევის რა პერსპექტივა იკვეთება? მოლაპარაკებების პროცესში რამდენიმე მნიშვნელოვანი საკითხი წამოიწია.
- დიალოგის წარმატებით დასრულებას ხელს უშლის ის მოთხოვნები, რომლებიც ოპოზიციამ არჩევნების მეორე დღეს, ქუჩაში გამოსვლისთანავე დააყენა, რომ დაინიშნოს ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები.
დღევანდელი სიტუაცია დაახლოებით იგივეა, რაც 2009 წელს, როცა ოპოზიციის დიდი აქციები დაიწყო, მთავრობის უპირობოდ გადადგომის მოთხოვნით. მერე, როცა დაინახეს, რომ მთავრობა არ მიდიოდა და ვერც ვერაფერს ვერ უხერხებდნენ, აქციების დასრულება გაუჭირდათ, რადგან თვითონაც აღარ იცოდნენ, რა უნდა ექნათ.
დაახლოებით ამ სიტუაციაში აღმოჩნდა ახლა ეს ოპოზიცია, რეალურად თავიდანვე ეს იყო მათი სერიოზული შეცდომა, რადგან მანევრირების შესაძლებლობა მოიჭრეს. დაიტოვეს მარტო ერთი - რადიკალური გზა. ნიკა მელიას დაპატიმრებამ, მათ გარკვეულწილად უშველა, მაგრამ იმდენად ვერა, რომ ეს დაპირისპირება მოეგოთ.
როგორც ვხედავ, საბოლოო ჯამში, კომპრომისი და პოზიციების დაახლოება თითქმის შეუძლებელია. ამას მოწმობს ის, რაც გუშინ მოხდა, ბრიუსელში გაკეთებული განცხადებები ოპოზიციამ თავის დამარცხებად აღიქვა.
- ბორელის განცხადებებზე გამოხმაურებას გულისხმობთ?
- დიახ. ბორელის განცხადებები მათ აღიქვეს ისე, რომ „აი, ევროპამ ზურგი შეგვაქცია“. დღის ბოლოს ამას, ასეთი გიჟური განცხადებებიც მოჰყვა, თითქოს ევროპამ საქართველო რუსეთს გადააბარა. ეს პოზიცია კომპრომისად კი არ აღიქვეს, აღიქვეს ისე, რომ ევროპამ ხელისუფლების მხარე დაიჭირა.
ვერანაირი კომპრომისი ვერ შედგა. ვერც შედგებოდა კომპრომისი, იმ მოთხოვნების და წითელი ხაზების დაწესების ფონზე, რომელიც ძირითადად მაინც ოპოზიციიდან მოდიოდა.
- თუმცა, რაღაც მომენტში, როდესაც დანიელსონი ახალი ჩამოსული იყო, გიგა ბოკერიამ განაცხადა - "მზად ვართ პლებისციტი განვიხილოთ, თუ ყველა სხვა საკითხზე შეთანხმებას მივაღწევთო, გულისხმობდა საარჩევნო და სასამართლო რეფორმას, ასევე პატიმრების გათავისუფლებას". ვადამდელ არჩევნებზე უარის თქმის კომპრომისის ნიშნები გაჩნდა, სხვა პარტიების განცხადებებშიც.
-ძალიან ჭკვიანური იყო, ის რომ ბოკერიას პარტია მაინც წავიდა პლებისციტზე და მასზე უარი არ თქვა, იმიტომ, რომ ეს იქნებოდა წამგებიანი. პლებისციტზე უარის თქმა ნიშნავს, ხალხის უზენაესი ნების გამოხატვაზე უარის თქმას. ჭკვიანურად მოიქცნენ, მაგრამ, რადგან არ ვიცით, მერე რა მოხდა შიგნით, მოდი ასე ვთქვათ, ჯერჯერობით ამაზე ვერ ვიმსჯელებ.
- შარლ მიშელის ვიზიტიდან რამდენიმე დღეში, ფარული ჩანაწერების გავრცელების შესახებ, ბევრი ფიქრობს, რომ სწორედ ამ მოლაპარაკებების ჩაშლის მიზნით გავრცელდა, რადგან ოპოზიციაში კონკრეტულ ძალებს შეთანხმების მიღწევა არ სურთ და სხვა სცენარი ურჩევნიათ. თქვენ როგორ აფასებთ ამ ფაქტებს?
- აღნიშნული ფარული ჩანაწერების გავრცელება, აშკარად ემსახურებოდა ერთ პოლიტიკურ ძალას, ამ ბრალდებაშიც არის სიმართლის მარცვალი.
- ამის გათვალისწინებით, შეიძლება იმის თქმა, რომ ერთმა კონკრეტულმა პოლიტიკურმა ძალამ გადაწონა ამ მოლაპარაკებების პროცესში სხვა პარტიების პოზიციები?
- ამაში გასაკვირი არაფერი არ არის, ეს ძალა ყველაზე რეიტინგული ოპოზიციური ძალაა და მთლიანდ ოპოზიციას თუ რამის იმედი აქვს, ეს არის ხალხის ქუჩაში გამოყვანა. ხალხის ქუჩაში გამოყვანა კი შეუძლია, სწორედ „ნაციონალურ მოძრაობას“. შესაბამისად, ის ოპოზიციური პარტიები, რომლებმაც არჩევნების შემდეგ საკუთარი თავი და თავისი მხარდამჭერები ქუჩაში დააყენეს, ჩამოკიდებულები არიან „ნაციონალურ მოძრაობაზე“.
-რა რეკომენდაციას მისცემდით, როგორც ოპოზიციას, ისე ხელისუფლებას. თქვენი პირადი მოსაზრებით რა კომპრომისზე უნდა წავიდეს, ოპოზიცია, რა არის მნიშვნელოვანი, რისთვის უნდა იბრძოლოს? და ხელისუფლებამ რა უნდა დათმოს? რა იქნება უფრო სწორი, რეალისტური, პრაგმატული და გამართლებული?
- აზრი არ აქვს, მე ან სხვა რას ურჩევს, იმიტომ, რომ ოპოზიციამ თავიდანვე დააწესა წითელი ხაზები დ აქედან გამომდინარე უჭირს მანევრირება. ასე რომ, მე რაც არ უნდა ვურჩიო და ვინც არ უნდა, რა გენიოსობაც არ უნდა მოიფიქროს ურჩიოს, არ გამოვა.
