ეკონომიკა
ლარი დოლართან და ევროსთან გაუფასურდა
ეროვნული ბანკის მიერ გამოქვეყნებული მონაცემების თანახმად, დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად 1 აშშ დოლარის ღირებულება 2.6981 ლარი გახდა. კურსი, რომელიც დღეს მოქმედებდა, 2.6970 ლარი იყო. შესაბამისად, დოლარის ცვლილებამ ეროვნულ ვალუტასთან მიმართებაში 0.0011 ლარი შეადგინა. რაც შეეხება ევროს, მისი კურსი 2.8932 ლარია. მაშინ, როცა დღეს მოქმედი კურსი 2.8836 ლარს შეადგენდა. შესაბამისად, ევროს ცვლილებამ 0.0096 ლარი შეადგინა. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსები ძალაში ხვალ შევა.
საქართველო საფრანგეთის განვითარების სააგენტოსგან 70 მლნ ევროს მიიღებს
საფრანგეთის განვითარების სააგენტოსა და საქართველოს შორის, ხელი მოეწერა "საქართველოში სარწყავი სოფლის მეურნეობის განვითარების ხელშეწყობის პროგრამის" საკრედიტო რესურსის ჩარჩო შეთანხმებას, რომელიც 70 მლნ ევროს ოდენობის ფინანსური რესურსის გამოყოფას ითვალისწინებს. დოკუმენტს ხელი მოაწერეს საქართველოს ფინანსთა მინისტრმა, ლაშა ხუციშვილმა, საფრანგეთის ელჩმა საქართველოში, შერაზ გასრიმ და საფრანგეთის განვითარების სააგენტოს (AFD) სამხრეთ კავკასიის რეგიონული ოფისის ხელმძღვანელმა, ფანი დელფიმ. 70 მლნ ევროდან ინფრასტრუქტურის კომპონენტისთვის გამოყოფილია 35 მლნ ევრო და ითვალისწინებს: • ზემო სამგორის ირიგაციის არხის მოდერნიზებას; • ხარისხიანი სოფლის მეურნეობის პროდუქციის რესურსის კუთხით ეფექტიანი წარმოების გაზრდას; • ადგილობრივი მოსახლეობისათვის სურსათის ხელმისაწვდომობისა და რეგიონულ ბაზრებზე ქართული პროდუქტის კონკურენტუნარიანობის ზრდას; • კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებული გამოწვევების საპასუხოდ მდგრადი ირიგაციის სისტემის დანერგვას. 35 მლნ ევრო გათვალისწინებულია ბიუჯეტის მხარდამჭერი პროგრამისთვის, რომელიც მოიცავს: • საირიგაციო რესურსების მდგრადი და ინკლუზიური მართვისთვის სახელმწიფო პოლიტიკის მხარდაჭერას; • პოლიტიკისა და ინსტიტუციური ჩარჩოს გაძლიერებას სოფლის მეურნეობასა და წყლის მენეჯმენტში კლიმატ-გონივრული პრაქტიკის ინტეგრაციის უზრუნველსაყოფად; • შპს საქართველოს მელიორაციის მმართველობისა და რისკების მართვის გაუმჯობესებას. პროგრამის განმახორციელებელია საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო, შპს საქართველოს მელიორაციასთან ერთად.
FT: აშშ-ის სანქციებმა რუსული თხევადი ბუნებრივი აირის ექსპორტის ძირითადი პროექტი პირველად დააზარალა
შეერთებული შტატები რუსული თხევადი გაზის ექსპორტის შეზღუდვას ცდილობს. ნოემბრის დასაწყისში სახელმწიფო დეპარტამენტმა სანქციები დააწესა რუსეთის პროექტზე (Arctic LNG 2), რომელსაც რუსული კომპანია Novatek-ი ხელმძღვანელობს. Arctic LNG 2 არქტიკაში, გიდანის ნახევარკუნძულზე მდებარეობს, რომლის მიზანიც ბუნებრივი აირის მსოფლიო ბაზრებზე გატანაა. Reuters-ს საფრანგეთის ფინანსთა მინისტრმა ბრუნო ლე მაირმა განუცხადა, რომ აშშ-ის სანქციები რუსული თხევადი ბუნებრივი აირის ძირითადი პროექტის წინააღმდეგ, რომელშიც ფრანგული მწარმოებელი TotalEnergies (TTEF.PA) აქციონერია, არ წარმოადგენს დიდ რისკს ევროპის გაზის მიწოდებისთვის. TotalEnergies-ი 10%-იან წილს ფლობს Arctic LNG 2-ში. კითხვაზე, უნდა დარჩეს თუ არა ფრანგული ნავთობის ფირმა საწარმოში, ლე მაირმა უპასუხა, რომ ჯერ ადრეა ამის თქმა. „ჩვენ ვაკვირდებით სიტუაციას და ვაფასებთ აშშ-ის გადაწყვეტილების შედეგებს. ამ საკითხზე ჩვენ მუდმივ კონტაქტში ვართ აშშ-ს ხელისუფლებასთან,“- განაცხადა საფრანგეთის ფინანსთა მინისტრმა. FT-ის ცნობით, ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც LNG-ის რუსული პროექტი პირდაპირ სანქციების დაწესების შედეგად დაზარალდა. ევროკავშირს რუსული LNG-ზე სანქციები არ დაუწესებია. მიუხედავად იმისა, რომ მილსადენებით ევროპაში გაზის იმპორტი მკვეთრად შემცირდა რუსეთის მიერ უკრაინაში წარმოებული ომის საპასუხოდ, ევროკავშირის ქვეყნებმა 2023 წელს რუსული LNG-ის რეკორდული რაოდენობა შეიძინეს. Bloomberg-ის თანახმად, ევროკავშირის წევრებმა რუსულ თხევად ბუნებრივ აირზე 2022 წლის იანვრიდან სექტემბრამდე, ხუთჯერ მეტი - 12,5 მილიარდი ევრო დახარჯეს, ვიდრე 2021 წლის იმავე პერიოდში. გაზისა და ნავთობის სფეროში მოგება რუსეთის ეკონომიკის მნიშვნელოვან წილს შეადგენს, რაც მოსკოვს უკრაინაში ომის დაფინანსების საშუალებას აძლევს.
საქსტატი: იანვარ-ოქტომბერში საქართველოში საქონლით საგარეო სავაჭრო ბრუნვა 16.2 პროცენტით გაიზარდა
სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის წინასწარი მონაცემებით, 2023 წლის იანვარ-ოქტომბერში საქართველოში საქონლით საგარეო სავაჭრო ბრუნვამ (არადეკლარირებული ვაჭრობის გარეშე) 17 786.1 მლნ. აშშ დოლარი შეადგინა, რაც წინა წლის შესაბამის მაჩვენებელზე 16.2 პროცენტით მეტია. საქსტატის ცნობით, ექსპორტი 5 102.7 მლნ. აშშ დოლარი იყო, ზრდამ 12.5 პროცენტი შეადგინა, ხოლო იმპორტი – 12 683.4 მლნ. აშშ დოლარი, ანუ გაიზარდა 17.8 პროცენტით. უარყოფითმა სავაჭრო ბალანსმა 2023 წლის იანვარ-ოქტომბერში 7 580.7 მლნ. აშშ დოლარი შეადგინა, რაც საგარეო სავაჭრო ბრუნვის 42.6 პროცენტია. „საქსტატი“: იანვარ-სექტემბერში საქონლით საგარეო სავაჭრო ბრუნვა 16.6%-ით გაიზარდა
მედია: თურქეთის გადახდის სისტემა საქართველოში ფულადი გზავნილების განხორციელებას გეგმავს
თურქული გადახდის სისტემა „Turan Teknoloji Anonim Sirketi“ (Turan) საქართველოში გზავნილების სახით ფულადი გადარიცხვების დაწყებას გეგმავს, ამის შესახებ Trend-ს United Payment-ის აზერბაიჯანის მმართველმა დირექტორმა ედგარ აბდულაევმა განუცხადა. აბდულაევმა განმარტა, რომ კომპანია ლიცენზიის მიღებას „გადახდის სერვისებისა და საგადახდო სისტემების შესახებ“ კანონის შესაბამისად ელოდება. მედია წერს, რომ კანონპროექტი „გადახდის სერვისებისა და სისტემების შესახებ“ 2023 წლის 9 ნოემბერს ამოქმედდა. „აზერბაიჯანში ოპერირების ლიცენზიის მიღების შემდეგ, ჩვენ ფულადი გზავნილების განხორციელებას აზერბაიჯანიდან თურქეთსა და საქართველოში ვგეგმავთ. ჩვენ ვგეგმავთ მობილური აპლიკაციის გაშვებას მიმდინარე წლის დეკემბრის დასაწყისში. ჩვენი მიზანია, უზრუნველვყოთ სიმარტივე და მოქნილობა თითოეული ტრანზაქციის შესრულებისას, ხოლო გადარიცხვის პროცესი მაქსიმალურად მარტივია ჩვენი მომხმარებლებისთვის,“ - აღნიშნა აბდულაევმა.
ლარი დოლართან და ევროსთან გაუფასურდა
1 აშშ დოლარის ოფიციალური ღირებულება 2.7048 ლარი იქნება. ეროვნული ბანკის მიერ გამოქვეყნებული მონაცემებით, დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად 1 აშშ დოლარის ღირებულება 2.7048 ლარი გახდა. კურსი, რომელიც დღეს მოქმედებდა, 2.7025 ლარი იყო. შესაბამისად, დოლარის ცვლილებამ ეროვნულ ვალუტასთან მიმართებაში 0.0023 ლარი შეადგინა. რაც შეეხება ევროს, მისი კურსი 2.8914 ლარია. მაშინ, როცა დღეს მოქმედი კურსი 2.8825 ლარს შეადგენდა. შესაბამისად, ევროს ცვლილებამ 0.0089 ლარი შეადგინა. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსები ძალაში ხვალ შევა.
ნათია თურნავა: ვფიქრობთ, რომ ახლო პერიოდში გვექნება პირველი მიკრობანკი
ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა განაცხადა, რომ უახლოეს პერიოდში პირველი მიკრობანკი დაიწყებს ფუნქციონირებას. მისი თქმით, მიკრობანკების ახალი ლიცენზიის შემოღება ემსახურება იმას, რომ გაჩნდეს დამატებითი საინტერესო, ინვესტორებისთვის მიმზიდველი საფინანსო ინსტიტუტი, რომელიც, გარკვეულწილად, გარდამავალი ეტაპი იქნება მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებსა და სრულყოფილ ბანკებს შორის. თურნავას განცხადებით, კერძო სექტორის მხრიდან ინტერესი არსებობს. „მქონდა შეხვედრა ინდუსტრიასთან, საფინანსო სექტორთან. ვესაუბრებოდი იმ ორგანიზაციებს, რომლებიც ფიქრობენ, შემოიტანონ განაცხადი. შეიძლება, გარკვეული დახვეწა დასჭირდეს რეგულაციებს, რადგან ეს არის ახალი პრაქტიკა და ჩვენ ყოველთვის მზად ვართ, ღია ვართ დიალოგისთვის. ვფიქრობთ, რომ ახლო პერიოდში გვეყოლება პირველი კანდიდატები“, – აღნიშნა თურნავამ საზოგადოებრივი მაუწყებლის ცნობით.
ფინეთს რუსული თხევადი გაზის იმპორტის აკრძალვა სურს
ფინეთის გარემოს დაცვისა და კლიმატის მინისტრმა კაი მიკანენმა განაცხადა, რომ მისი ქვეყანა აპირებს, რუსული თხევადი ბუნებრივი აირის (LNG) იმპორტი ეროვნულ საკანონმდებლო დონეზე აკრძალოს. ამის შესახებ ადგილობრივი მედია წერს. მიკანენმა განმარტა, რომ აკრძალვა ევროკავშირის უახლესი პაკეტის ფარგლებში დაწესდება. „პაკეტში შედის პუნქტი, რომელიც აკრძალვის დაწესების საშუალებას იძლევა. ევროკავშირის წევრებს შეუძლიათ, გამოიყენონ ეს პუნქტი, როგორც მათ მიზანშეწონილად მიაჩნიათ. ამდენად, მარტი იქნება მისი შეტანა ფინეთის კანონმდებლობაში,“ - აღნიშნა მიკანენმა. მისივე განცხადებით, მიკანენმა რუსული LNG შეიძლება, ევროკავშირის პაკეტის ძალაში შესვლიდან ორი წლის განმავლობაში აიკრძალოს. ცნობისთვის, ფინეთის სახელმწიფო ენერგეტიკული კომპანია Gasum LNG-ს რუსეთიდან კვლავ იღებს, თუმცა 2022 წლის თებერვალში რუსეთის მიერ უკრაინაში სრულმასშტაბიანი ომის დაწყების შემდეგ, იმპორტის მოცულობა შემცირდა. ევროკავშირს რუსული LNG-ზე სანქციები არ დაუწესებია. რუსეთმა ფინეთს გაზის მიწოდება 2022 წლის მაისში შეუწყვიტა, როდესაც Gasum-მა რუბლით გადახდაზე უარი განაცხადა. გაზისა და ნავთობის სფეროში მოგება რუსეთის ეკონომიკის მნიშვნელოვან წილს შეადგენს, რაც მოსკოვს უკრაინაში ომის დაფინანსების საშუალებას აძლევს.
ლევან დავითაშვილი: ანაკლიის პორტთან დაკავშირებით გეგმის მიხედვით მივდივართ, არც სიურპრიზი გვაქვს და არც პრობლემა
საქართველოს ვიცე-პრემიერმა, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრმა, ლევან დავითაშვილმა მთავრობის სხდომის დასრულებისას შემდეგ განაცხადა, რომ ანაკლიის პორტთან დაკავშირებით პროცესი გეგმის მიხედვით მიმდინარეობს. დავითაშვილის თქმით, არცერთი ვადა, რაც წინასწარ იყო განსაზღვრული, ან კანონმდებლობით არის დადგენილი, არ დარღვეულა. „დეტალებზე ძალიან მოკლე დროში, ალბათ, უახლოეს ხანებში მექნება სიახლეები საზოგადოებისთვის. იურიდიული პროცესი მიმდინარეობს, მათ შორის, სატენდერო პირობების ჩამოყალიბების პროცესი ფაქტობრივად დასრულებულია, შემდგომში ტენდერს ასევე პირობები სჭირდება, ვადა. ტენდერი სრულყოფილი კონკურენციის პირობებში უნდა ჩამოყალიბდეს. ტენდერში გამარჯვებული კომპანიის საბოლოოდ გამოსავლენად და ხელშეკრულების გასაფორმებლად საჭიროა დრო. რაც შეეხება საინვესტიციო ნაწილს, აქაც არცერთი ვადა, რაც წინასწარ იყო განსაზღვრული, ან კანონმდებლობით არის დადგენილი, არ გადაგვიცილებია. გეგმის მიხედვით მიმდინარეობს პროცესი, არც სიურპრიზი გვაქვს და არც პრობლემა. ანაკლიის პორტთან დაკავშირებით გეგმის მიხედვით მივდივართ“, - აღნიშნა ლევან დავითაშვილმა.
საქსტატი: სექტემბერში მშენებლობა გაძვირდა
სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის ინფორმაციით, 2023 წლის სექტემბერში მშენებლობის ღირებულების ინდექსი, წინა თვესთან შედარებით, 1.6 პროცენტით გაიზარდა. საქსტატის ცნობით, ეს ცვლილება, ძირითადად, განპირობებული იყო მშენებლობის დარგში დაქირავებით დასაქმებულთა საშუალო თვიური ნომინალური ხელფასის 3.2-პროცენტიანი ზრდით, რამაც 0.71 პროცენტული პუნქტი შეიტანა ჯამური ინდექსის ცვლილებაში. უწყების ანგარიშით, 2022 წლის თებერვალთან შედარებით, მშენებლობის ღირებულების ინდექსი გაიზარდა 12.6 პროცენტით. ინდექსის ზრდა, უმეტესწილად, გამოწვეული იყო მშენებლობის დარგში დაქირავებით დასაქმებულთა საშუალო თვიური ნომინალური ხელფასის 32.3-პროცენტიანი ზრდით და სამშენებლო მასალების 6.3-პროცენტიანი გაძვირებით, რამაც, შესაბამისად, 7.23 და 3.56 პროცენტული პუნქტი შეიტანა ჯამური ინდექსის ცვლილებაში.
ყაზახეთმა ჩინურ კომპანიებს მოუწოდა, უფრო აქტიურად გამოიყენონ ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი
ყაზახეთის პრემიერ-მინისტრმა ალიხან სმაილოვმა ჩინურ სატრანსპორტო კომპანიებსა და ლოგისტიკის ოპერატორებს მოუწოდა, ჩინეთიდან ევროპაში კონტეინერების ტრანსპორტირებისთვის, ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი უფრო აქტიურად გამოიყენონ. ყაზახეთის პრემიერ-მინისტრი ამ წინადადებით შანხაიში, ჩინეთის მე-6 საერთაშორისო გამოფენის (CIIF) გახსნის ოფიციალურ ცერემონიაზე გამოვიდა. სმილოვმა აღნიშნა, რომ ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი საქონლის ტრანსპორტირების დროს თითქმის გაანახევრებს. „ამჟამად, ჩინეთიდან ევროპაში სახმელეთო სატრანზიტო მიმოსვლის დაახლოებით 85% ყაზახეთის გავლით ხდება. ქალაქ სიანსა და ფოთის პორტში ყაზახური ტერმინალების მშენებლობა სრული დატვირთვით მიმდინარეობს. დაგეგმილია მე-3 სარკინიგზო გამშვები პუნქტის აშენება ყაზახეთ-ჩინეთის საზღვარზე, ასევე, შავ ზღვაზე საპორტო ობიექტების გაფართოება შუა დერეფნის გასწვრივ,“ აღნიშნა სმაილოვმა. მან ჩინეთის სატრანსპორტო კომპანიებს მიიწვია, მონაწილეობა მიიღონ ჩამოთვლილ პროექტებში და ასევე მიიწვია სატრანსპორტო და ლოგისტიკური ოპერატორები, რომ აქტიურად გამოიყენონ ყაზახეთში არსებული ტრანსსასაზღვრო სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურა. ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი 2014 წლის თებერვალში, აზერბაიჯანის, ყაზახეთისა და საქართველოს მონაწილეობით შეიქმნა. შეგახსენებთ, ევროკავშირისა და EBRD-ის კვლევის დასკვნის თანახმად, ცენტრალური ტრანსკასპიური ქსელი (CTCN - მასაც „შუა დერეფნად“ მოიხსენიებენ), ტრანსევროპულ სატრანსპორტო ქსელთან (TEN-T) ინტეგრაციისთვის, ყველაზე მდგრად ვარიანტად განიხილება. მის მნიშვნელოვნად გასაუმჯობესებლად, საინვესტიციო საჭიროება დაახლოებით, 18,5 მილიარდ ევროდ შეფასდა. ევროკავშირისა და EBRD-ის კვლევა: საჭიროა არსებული სარკინიგზო ხაზების მოდერნიზაცია, დამატებითი სარკინიგზო, საგზაო კავშირების უზრუნველყოფა, პორტების სიმძლავრის გაფართოება TEN-T მოიცავს ევროკავშირის 27 წევრ ქვეყანას, მაგრამ ასევე ვრცელდება დასავლეთ ბალკანეთში, აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებსა (მათ შორის კავკასიაში) და თურქეთში. კვლევის ავტორების თანახმად, ზემოთ აღნიშნული კვლევა მყარ საფუძველს ქმნის იმისთვის, რომ ერთობლივი მუშაობის შედეგად, „ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი“ (ასევე შუა დერეფანი) რაც შეიძლება მალე გახდეს უფრო ეფექტიანი. ხსენებული ინვესტიციები საჭიროა სარკინიგზო და საგზაო ქსელების რეაბილიტაციისა და მოდერნიზაციისთვის, მოძრავი შემადგენლობის გაფართოების, პორტის სიმძლავრის გაზრდისთვის, 6 სასაზღვრო გამშვები პუნქტის გაუმჯობესებისათვის ცენტრალური აზრიის ხუთივე ქვეყანაში. აღნიშნული კვლევის მიზანი იყო: ყველაზე მდგრადი სატრანსპორტო ქსელის იდენტიფიცირება, რომელიც ცენტრალური აზიის ხუთ ქვეყანას (ყაზახეთი, ყირგიზეთი, ტაჯიკეთი, თურქმენეთი, უზბეკეთი) ტრანსევროპულ სატრანსპორტო ქსელთან (TEN-T) აკავშირებს. ცნობისთვის, „ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი“(TITR) არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აზიასა და ევროპას აკავშირებს. ის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაზე გადის. მარშრუტი ჩინეთიდან იწყება და შუა აზიის ქვეყნებს (ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი) კვეთს. ვიდრე ევროპას მიაღწევს, გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში. სახელმწიფო დეპარტამენტი: აშშ საქართველოს ეკონომიკურ განვითარებას მხარს უჭერს. ვაღიარებთ შუა დერეფნის კონცეფციის მხარდასაჭერად საჭირო ინფრასტრუქტურის განვითარების შესაძლებლობებს - ექსკლუზივი
შუა დერეფანი საინვესტიციო კავშირებისთვის ახალ შესაძლებლობებს შექმნის - ყაზახეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი
ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი (TITR, შუა დერეფანი) აზიასა და ევროპას შორის ორმხრივად მომგებიანი სავაჭრო და საინვესტიციო კავშირებისთვის, ახალ შესაძლებლობებს შექმნის. ამის შესახენ ყაზახეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, ვიცე-პრემიერმა მურატ ნურთლეუმ განაცხადა. მისი თქმით, ამ კუთხით ყაზახეთი მხარს უჭერს ევროპულ ქვეყნებთან პარტნიორობის გაფართოებას ევროკავშირის პროექტის TEN-T (ტრანსევროპული სატრანსპორტო ქსელი) ფარგლებში. შეგახსენებთ, ევროკავშირისა და EBRD-ის კვლევის დასკვნის თანახმად, ცენტრალური ტრანსკასპიური ქსელი (CTCN - მასაც „შუა დერეფნად“ მოიხსენიებენ), ტრანსევროპულ სატრანსპორტო ქსელთან (TEN-T) ინტეგრაციისთვის, ყველაზე მდგრად ვარიანტად განიხილება. მის მნიშვნელოვნად გასაუმჯობესებლად, საინვესტიციო საჭიროება დაახლოებით, 18,5 მილიარდ ევროდ შეფასდა. ევროკავშირისა და EBRD-ის კვლევა: საჭიროა არსებული სარკინიგზო ხაზების მოდერნიზაცია, დამატებითი სარკინიგზო, საგზაო კავშირების უზრუნველყოფა, პორტების სიმძლავრის გაფართოება TEN-T მოიცავს ევროკავშირის 27 წევრ ქვეყანას, მაგრამ ასევე ვრცელდება დასავლეთ ბალკანეთში, აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებსა (მათ შორის კავკასიაში) და თურქეთში. კვლევის ავტორების თანახმად, ზემოთ აღნიშნული კვლევა მყარ საფუძველს ქმნის იმისთვის, რომ ერთობლივი მუშაობის შედეგად, „ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი“ (ასევე შუა დერეფანი) რაც შეიძლება მალე გახდეს უფრო ეფექტიანი. ხსენებული ინვესტიციები საჭიროა სარკინიგზო და საგზაო ქსელების რეაბილიტაციისა და მოდერნიზაციისთვის, მოძრავი შემადგენლობის გაფართოების, პორტის სიმძლავრის გაზრდისთვის, 6 სასაზღვრო გამშვები პუნქტის გაუმჯობესებისათვის ცენტრალური აზრიის ხუთივე ქვეყანაში. აღნიშნული კვლევის მიზანი იყო: ყველაზე მდგრადი სატრანსპორტო ქსელის იდენტიფიცირება, რომელიც ცენტრალური აზიის ხუთ ქვეყანას (ყაზახეთი, ყირგიზეთი, ტაჯიკეთი, თურქმენეთი, უზბეკეთი) ტრანსევროპულ სატრანსპორტო ქსელთან (TEN-T) აკავშირებს. ცნობისთვის, „ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი“(TITR) არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აზიასა და ევროპას აკავშირებს. ის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაზე გადის. მარშრუტი ჩინეთიდან იწყება და შუა აზიის ქვეყნებს (ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი) კვეთს. ვიდრე ევროპას მიაღწევს, გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში. სახელმწიფო დეპარტამენტი: აშშ საქართველოს ეკონომიკურ განვითარებას მხარს უჭერს. ვაღიარებთ შუა დერეფნის კონცეფციის მხარდასაჭერად საჭირო ინფრასტრუქტურის განვითარების შესაძლებლობებს - ექსკლუზივი
საქსტატი: წლიური ინფლაციის დონემ 0.8 პროცენტი შეადგინა - რა გაძვირდა და გაიაფდა
2023 წლის ოქტომბერში წინა თვესთან შედარებით, ინფლაციის დონემ საქართველოში 0.6 პროცენტი, ხოლო წლიური ინფლაციის დონემ 0.8 პროცენტი შეადგინა. ინფორმაციას სტატისტიკის ეროვნული სამსახური ავრცელებს. საქსტატის ცნობით, საბაზო ინფლაციამ 2023 წლის ოქტომბერში, გასული წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით, 2.4 პროცენტი შეადგინა, ხოლო თამბაქოს გარეშე წლიური საბაზო ინფლაციის მაჩვენებელი 2.1 პროცენტით განისაზღვრა. „ყოველთვიური ინფლაციის მაჩვენებლის ფორმირებაზე ძირითადი გავლენა იქონია ფასების ცვლილებამ შემდეგ ჯგუფებზე: ტრანსპორტი: ჯგუფში ფასები გაიზარდა 3.6 პროცენტით, რაც 0.45 პროცენტული პუნქტით აისახა მთლიან ინდექსზე. ფასები გაიზარდა პირადი სატრანსპორტო საშუალებების ექსპლუატაციაზე (5.6 პროცენტი). ამასთან, ფასები შემცირდა სატრანსპორტო მომსახურებაზე (-0.4 პროცენტი); ტანსაცმელი და ფეხსაცმელი: ჯგუფში დაფიქსირდა ფასების 3.3 პროცენტიანი მატება, რაც 0.13 პროცენტული პუნქტით აისახა თვის ინფლაციაზე. ფასები მომატებულია როგორც ფეხსაცმლის (7.0 პროცენტი), ისე ტანსაცმლის (1.9 პროცენტი) ჯგუფებზე; ალკოჰოლური სასმელები, თამბაქო: ჯგუფში ფასები გაზრდილია 1.3 პროცენტით, რაც 0.09 პროცენტული პუნქტით აისახა თვის ინფლაციაზე. ფასები გაიზარდა თამბაქოს ნაწარმზე (1.4 პროცენტი) და ალკოჰოლურ სასმელებზე (1.1 პროცენტი). წლიური ინფლაციის ფორმირებაზე ძირითადი გავლენა იქონია ფასების ცვლილებამ შემდეგ ჯგუფებზე: სხვადასხვა საქონელი და მომსახურება: ჯგუფში ფასები გაიზარდა 9.8 პროცენტით, რაც 0.52 პროცენტული პუნქტით აისახა წლიურ ინდექსზე. ფასები, უმეტესწილად, მომატებულია ქვეჯგუფებზე: საფინანსო მომსახურება (26.3 პროცენტი), პირადი ჰიგიენა (5.7 პროცენტი), პირადი ნივთები, სხვა კატეგორიებში ჩაურთველი (3.4 პროცენტი); ალკოჰოლური სასმელები, თამბაქოს ჯგუფში ფასები გაიზარდა 6.6 პროცენტით, რაც 0.45 პროცენტული პუნქტით აისახა მთლიან ინდექსზე. ფასები მომატებულია როგორც თამბაქოს ნაწარმის (6.8 პროცენტი), ისე ალკოჰოლური სასმელების (6.4 პროცენტი) ქვეჯგუფებზე; საცხოვრებელი, წყალი, ელ.ენერგია, აირი: ჯგუფში ფასები მომატებულია 4.2 პროცენტით. შესაბამისად, ჯგუფის წვლილმა წლიურ ინფლაციაში 0.43 პროცენტული პუნქტი შეადგინა. ფასები გაიზარდა ქვეჯგუფებზე: საცხოვრებლის მიმდინარე მოვლა და შეკეთება (11.2 პროცენტი) და ფაქტიური გადასახადი საცხოვრებელზე (9.9 პროცენტი); ტრანსპორტი: ჯგუფში ფასები გაიზარდა 1.2 პროცენტით, რაც 0.22 პროცენტული პუნქტით აისახა მთლიან ინდექსზე. ფასები გაიზარდა სატრანსპორტო მომსახურებაზე (4.8 პროცენტი) და სატრანსპორტო საშუალებების შეძენაზე (3.2 პროცენტი); სურსათი და უალკოჰოლო სასმელები: ჯგუფში დაფიქსირდა ფასების 1.2 პროცენტიანი კლება, რაც -0.42 პროცენტული პუნქტით აისახა წლიურ ინდექსზე. ფასები შემცირდა ქვეჯგუფებზე: ზეთი და ცხიმი (-24.4 პროცენტი), პური და პურპროდუქტები (-8.8 პროცენტი), რძე, ყველი და კვერცხი (-2.9 პროცენტი), შაქარი, ჯემი და სხვა ტკბილეული (-1.2 პროცენტი). ამასთან, ფასები გაიზარდა ხილსა და ყურძენზე (15.3 პროცენტი), თევზეულზე (6.9 პროცენტი), ბოსტნეულსა და ბაღჩეულზე (6.0 პროცენტი), ხორცსა და ხორცის პროდუქტებზე (5.9 პროცენტი),“ - აღნიშნულია გავრცელებულ ინფორმაციაში.
მედია: ევროპის საინვესტიციო ბანკი მზადაა, შავი ზღვის წყალქვეშ ინტერნეტკაბელის გაყვანის ხარჯების 50% დაფაროს
ევროპის საინვესტიციო ბანკი (EIB) მზადაა, შავი ზღვის წყალქვეშა ინტერნეტკაბელის პროექტის ხარჯების ნახევარი დაფაროს. „ევროკავშირის (Global Gateway) პროგრამის ფარგლებში შავი ზღვის ქვეშ გასაყვანი ინტერნეტ კაბელი სომხეთსა და აზერბაიჯანს მოიცავს. პროექტი ამ ქვეყნებს ჩვენთან დააკავშირებს. EIB მზად არის, დაფაროს მთლიანი ხარჯების დაახლოებით ნახევარი,“ - განაცხადა გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, ანალენა ბერბოკმა აზერბაიჯანული მედიის ცნობით. Global Gateway-ის პროგრამის ფარგლებში ევროკავშირი შავი ზღვის ქვეშ ელექტროკაბელის განვითარებას გეგმავს. პროექტი უნგრეთსა და რუმინეთს საქართველოსა და აზერბაიჯანთან დააკავშირებს და ბლოკის „მომარაგების უსაფრთხოებას“ გააძლიერებს. ევროკავშირი შავი ზღვაში წყალქვეშა ინტერნეტკაბელის პროექტის განხორციელებას გეგმავს, რომ რუსეთზე გამავალ ხაზებზე დამოკიდებულება შეამციროს. 45 მლნ ევროს ღირებულების, 1100 კმ სიგრძის კაბელი, შავი ზღვის საერთაშორისო წყლების გავლით, ევროკავშირის წევრ ქვეყნებს კავკასიასთან დააკავშირებს. პროექტის მიზანია, რუსეთზე გამავალი სახმელეთო ბოჭკოვანი კომუნიკაციების ტრანზიტზე რეგიონის დამოკიდებულების შემცირება.
ერდოღანი: კასპიის ზღვიდან ევროპაში ბუნებრივი აირის მიწოდება ხელს შეუწყობს ამ კონტინენტის ენერგეტიკულ უსაფრთხოებას
„კასპიის ზღვიდან ევროპისთვის ბუნებრივი აირის მიწოდება ხელს შეუწყობს ამ კონტინენტის ენერგეტიკულ უსაფრთხოებას,“ განაცხადა თურქეთის პრეზიდენტმა, რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა თურქული სახელმწიფოების ორგანიზაციის (OTS) მე-10 სამიტზე, რომელიც ასტანაში მიმდინარეობს. ერდოღანის თქმით, აღმოსავლეთ-დასავლეთის დერეფანი უნდა განვითარდეს, რაც ხელს შეუწყობს მთელი რეგიონის განვითარებას.“ ერდოღანმა ასევე განაცხადა, რომ თურქულ სახელმწიფოებს შორის თანამშრომლობაც უნდა განვითარდეს.„ჩვენ გავაგრძელებთ ნაბიჯების გადადგმას მთელი თურქული სამყაროს უსაფრთხოებისა და კეთილდღეობისთვის. ჩვენ ვიმუშავებთ, რომ შემდგომი პერიოდი თურქულ ეპოქად ვაქციოთ,“ - აღნიშნა ერდოღანმა.
მაკრონი: საფრანგეთი მზადაა, შუა დერეფნის განვითარებაში თავისი წვლილი შეიტანოს
საფრანგეთი მზადაა, თავისი წვლილი შეიტანოს ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის (TITR, შუა დერეფანი) განვითარებაში. ამის შესახებ საფრანგეთის პრეზიდენტმა, ემანუელ მაკრონმა ასტანაში, ყაზახეთ-საფრანგეთის ბიზნეს ფორუმის გახსნაზე, პირველ ნოემბერს განაცხადა. შესაბამის ინფორმაციას აზერბაიჯანული Trend-ი ავრცელებს. „ყაზახეთი არის დამაკავშირებელი ხიდი ევროპასა და აზიას შორის. მნიშვნელოვანია პარტნიორობის განვითარება სატრანსპორტო მარშრუტების მეშვეობით, პირველ რიგში კი, შუა დერეფნის გავლით," - განაცხადა მაკრონმა. თოყაევი: ყაზახეთი შუა დერეფნის განვითარებისთვის დამატებით ძალისხმევას მიმართავს ყაახეთის პრეზიდენტმა, ყასიმ ჟომართ თოყაევმა მაკრონის ვიზიტის დროს ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის განვითარებაზე ისაუბრა. „ეს არის არამხოლოდ უმოკლესი, არამედ, ყველაზე სიცოცხლისუნარიანი მარშრუტი, რომელიც ევროპასა და აზიას შორის მიწოდების ჯაჭვის საიმედოობას უზრუნველყოფს,” - განაცხადა თოყაევმა. თოყაევი: ყაზახეთი შუა დერეფნის განვითარებისთვის დამატებით ძალისხმევას მიმართავს შეგახსენებთ, ევროკავშირისა და EBRD-ის კვლევის დასკვნის თანახმად, ცენტრალური ტრანსკასპიური ქსელი (CTCN - მასაც „შუა დერეფნად“ მოიხსენიებენ), ტრანსევროპულ სატრანსპორტო ქსელთან (TEN-T) ინტეგრაციისთვის, ყველაზე მდგრად ვარიანტად განიხილება. მის მნიშვნელოვნად გასაუმჯობესებლად, საინვესტიციო საჭიროება დაახლოებით, 18,5 მილიარდ ევროდ შეფასდა. ევროკავშირისა და EBRD-ის კვლევა: საჭიროა არსებული სარკინიგზო ხაზების მოდერნიზაცია, დამატებითი სარკინიგზო, საგზაო კავშირების უზრუნველყოფა, პორტების სიმძლავრის გაფართოება TEN-T მოიცავს ევროკავშირის 27 წევრ ქვეყანას, მაგრამ ასევე ვრცელდება დასავლეთ ბალკანეთში, აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებსა (მათ შორის კავკასიაში) და თურქეთში. კვლევის ავტორების თანახმად, ზემოთ აღნიშნული კვლევა მყარ საფუძველს ქმნის იმისთვის, რომ ერთობლივი მუშაობის შედეგად, „ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი“ (ასევე შუა დერეფანი) რაც შეიძლება მალე გახდეს უფრო ეფექტიანი. ხსენებული ინვესტიციები საჭიროა სარკინიგზო და საგზაო ქსელების რეაბილიტაციისა და მოდერნიზაციისთვის, მოძრავი შემადგენლობის გაფართოების, პორტის სიმძლავრის გაზრდისთვის, 6 სასაზღვრო გამშვები პუნქტის გაუმჯობესებისათვის ცენტრალური აზრიის ხუთივე ქვეყანაში. აღნიშნული კვლევის მიზანი იყო: ყველაზე მდგრადი სატრანსპორტო ქსელის იდენტიფიცირება, რომელიც ცენტრალური აზიის ხუთ ქვეყანას (ყაზახეთი, ყირგიზეთი, ტაჯიკეთი, თურქმენეთი, უზბეკეთი) ტრანსევროპულ სატრანსპორტო ქსელთან (TEN-T) აკავშირებს. ცნობისთვის, „ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი“(TITR) არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აზიასა და ევროპას აკავშირებს. ის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაზე გადის. მარშრუტი ჩინეთიდან იწყება და შუა აზიის ქვეყნებს (ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი) კვეთს. ვიდრე ევროპას მიაღწევს, გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში. სახელმწიფო დეპარტამენტი: აშშ საქართველოს ეკონომიკურ განვითარებას მხარს უჭერს. ვაღიარებთ შუა დერეფნის კონცეფციის მხარდასაჭერად საჭირო ინფრასტრუქტურის განვითარების შესაძლებლობებს - ექსკლუზივი
ლარი დოლართან და ევროსთან გაუფასურდა
ეროვნული ბანკის მიერ გამოქვეყნებული მონაცემების თანახმად, დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად 1 აშშ დოლარის ღირებულება 2.7152 ლარი გახდა. კურსი, რომელიც დღეს მოქმედებდა, 2.7149 ლარი იყო. შესაბამისად, დოლარის ცვლილებამ ეროვნულ ვალუტასთან მიმართებაში 0.0003 ლარი შეადგინა. რაც შეეხება ევროს, მისი კურსი 2.8865 ლარია. მაშინ, როცა დღეს მოქმედი კურსი 2.8650 ლარს შეადგენდა. შესაბამისად, ევროს ცვლილებამ 0.0215 ლარი შეადგინა. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსები ძალაში ხვალ შევა.
ყაზახეთი მზადაა, გაზარდოს ნავთობის მიწოდება საფრანგეთში
ყაზახეთი მზადაა, გაზარდოს ნავთობის მიწოდება საფრანგეთში და ასევე ხედავს ქვეყანაში ურანის ექსპორტის პოტენციალს. ამის შესახებ ყაზახეთის პრეზიდენტმა ყასიმ ჟომართ თოყაევმა განაცხადა. საფრანგეთის პრეზიდენტი, ემანუელ მაკრონი ოფიციალური ვიზიტით ასტანაში პირველ ნოემბერს ჩავიდა. ყაზახეთ-ფრანგულ ბიზნეს ფორუმზე გამოსვლისას თოყაევმა ორ ქვეყანას შორის თანამშრომლობის პერსპექტიული სფეროები მიმოიხილა. მისი აზრით, ასეთი პრიორიტეტები მოიცავს ენერგეტიკულ სექტორს. „ყაზახეთი არის ნედლი ნავთობის ერთ-ერთი მთავარი მიმწოდებელი საფრანგეთის ბაზარზე და ჩვენი ქვეყანა მზად არის, გაზარდოს ექსპორტის მოცულობა," - ნათქვამია ყაზახეთის პრეზიდენტის პრესსამსახურის განცხადებაში. მისივე თანახმად, ყაზახეთი მსოფლიოში ურანის უმსხვილესი მწარმოებელია, რომელიც ევროპაში მოხმარებული ატომური საწვავის მეოთხედზე მეტს შეადგენს. „ვინაიდან ატომური ენერგიის გამომუშავების წილი საფრანგეთის ენერგეტიკულ სექტორში 63%-ს აღწევს, თანამშრომლობის გაგრძელების უზარმაზარი პოტენციალი არსებობს," - ნათქვამია თოყაევის განცხადებაში. მან ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის განვითარებაზეც ისაუბრა. „ეს არის არამხოლოდ უმოკლესი, არამედ, ყველაზე სიცოცხლისუნარიანი მარშრუტი, რომელიც ევროპასა და აზიას შორის მიწოდების ჯაჭვის საიმედოობას უზრუნველყოფს,” - განაცხადა თოყაევმა. თოყაევი: ყაზახეთი შუა დერეფნის განვითარებისთვის დამატებით ძალისხმევას მიმართავს
ლარი დოლართან გაუფასურდა, ევროსთან გამყარდა
1 აშშ დოლარის ოფიციალური 2.7149 ლარი გახდა. ეროვნული ბანკის თანახმად, დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად 1 აშშ დოლარის ღირებულება 2.7149 ლარი გახდა. კურსი, რომელიც დღეს მოქმედებდა, 2.7079 ლარი იყო. დოლარის ცვლილებამ ეროვნულ ვალუტასთან მიმართებით 0.0070 ლარი შეადგინა. ევროს კურსი 2.8650 ლარია. დღეს მოქმედი კურსი 2.8877 ლარს შეადგენდა. ევროს ცვლილებამ 0.0227 ლარი შეადგინა. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსები ძალაში ხვალ შევა.
საქართველოს დერეფნით 9 თვეში ყაზახეთის გაზის ტრანზიტი 23%-ით გაიზარდა
შპს „ბათუმის ნავთობტერმინალითა“ (მონაწილეობის 100% ეკუთვნის სს „ყაზტრანსოილს“) და შპს „ბათუმის ზღვის პორტით“ (100%-იანი წილების მართვის ექსკლუზიური უფლება), 2023 წლის 9 თვეში 2 მილიონ 570 ათასი ტონა ტვირთი გადაიზიდა. ნავთობის გადაზიდვის მოცულობამ 86 ათასი ტონა შეადგინა. გადაზიდულია 961 ათასი ტონა ნავთობპროდუქტი. საანგარიშო პერიოდში ყაზახური გაზის გადაზიდვის მოცულობა 2022 წლის იანვარ-სექტემბერში 135 ათასი ტონიდან 166 ათას ტონამდე გაიზარდა. მშრალი ტვირთის გადაზიდვის მოცულობამ 1 მილიონ 357 ათასი ტონა შეადგინა, რაც 42 ათასი ტონით მეტია 2022 წლის ანალოგიურ მაჩვენებელზე. სს „ყაზტრანსოილი“ საქართველოში შპს „ბათუმის ნავთობტერმინალის“ (BNT) მეშვეობით, საწარმოო აქტივებს უშუალოდ ფლობს და მართავს. BNT მომსახურებას ნავთობის, ნავთობპროდუქტებისა და გაზის, აგრეთვე მათი გადამუშავებული პროდუქტების გადაზიდვასა და ამოტუმბვის საკუთარი ნავმისადგომების, მილსადენების და ტანკების გამოყენებით უზრუნველყოფს.
