კასპიის მილსადენის კონსორციუმის (CPC) მეშვეობით მსოფლიო ბაზარზე ყაზახური ნავთობის მიწოდება შესაძლოა, 15 მილიონ ტონამდე შემცირდეს. რუსული მედიის ცნობით, ამის მიზეზად კონსორციუმმა ნოვოროსიისკში ნავთობის ორი ნავმისადგომის დაზიანება დაასახელა.
ყაზახეთის ნავთობის ექსპორტის მთავარ მარშრუტზე, კასპიის მილსადენის კონსორციუმს (CPC) ნავთობსადენი, ნოვოროსიისკის ტერმინალში ტექნიკური პრობლემები, წელს მეოთხედ ექმნება და იძულებულია, გადაზიდვა შეზღუდოს.
რუსული მედია წყაროზე დაყრდნობით წერს, რომ ქარიშხლის სეზონის დაწყებიდან კონტრაქტორის არჩევის გამო, აღდგენითი სამუშაოები შესაძლოა, გაზაფხულამდე გადაიდოს. ამ ყველაფერმა შეიძლება, გამოიწვიოს ის ფაქტი, რომ მსოფლიო ბაზარი ყაზახეთიდან 15 მილიონ ტონაზე ნაკლებ ნავთობს მიიღებს.
- ცნობისთვის, CPC ყაზახეთის ნავთობის მთავარი საექსპორტო მარშრუტია. ამ წლის სატუმბი გეგმა 67 მილიონი ტონაა. მოცულობების ძირითად ნაწილს აწვდის გიგანტური „თენგიზის საბადოს“ ოპერატორი Tengizchevroil, სადაც ყველაზე დიდი წილს ამერიკული Chevron-ი ფლობს. თავად CPC-ის აქციონერები არიან რუსეთი (31%), ყაზახეთი (20,75%), Chevron (15%), LUKARCO B.V. (12,5%), Mobil Caspian Pipeline Company და Rosneft-Shell Caspian Ventures (7,5%), BG Overseas Holding და Eni International (თითო 2%) და Oryx Caspian Pipeline LLC (1,75%).
რა ალტერნატივა აქვს ყაზახეთს
ყაზახეთს შეუძლია, მინიმუმამდე დაიყვანოს დანაკარგები CPC-ის შემცირებული გამტარუნარიანობის გამო ნავთობის რუსულ სისტემაში გადამისამართებით და მისი ექსპორტით ბალტიისპირეთის პორტებით.
ყაზახური ნავთობის ტრანსნეფტის სისტემაში გადამისამართების უფასო სიმძლავრეები შეადგენს დაახლოებით, 20 მილიონ ტონას წელიწადში. ალტერნატიული მარშრუტი გულისხმობს ყაზახური ნავთობის მიწოდებას კასპიის ზღვის გავლით აზერბაიჯანში ტანკერებით, შემდეგ კი, მის ექსპორტს ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის ნავთობსადენით.
ზაფხულში ყაზახეთის პრეზიდენტმა ყასიმ-ჟომართ თოყაევმა მთავრობას ნავთობის საექსპორტო ალტერნატიული მარშრუტების შესწავლა დაავალა, რომელითაც ყაზახური ნავთობის ექსპორტი რუსეთს გვერდის ავლით უნდა განხორციელდეს.
მოგვიანებით, ნურ-სულთანმა თქვა, რომ ეს ღონისძიება არ იყო მიმართული მოსკოვის წინააღმდეგ და 12 აგვისტოს ყაზახეთის ენერგეტიკის მინისტრმა ბოლატ აკჩულაკოვმა განაცხადა, რომ KazMunayGas არ აპირებს აზერბაიჯანთან ხელშეკრულების გაფორმებას ნავთობის ტრანსპორტირებისთვის.
მიუხედავად ამისა, 16 აგვისტოს Kazmunaigas-ის ხელმძღვანელი მაგზუმ მირზაგალიევი ჩავიდა ბაქოში, სადაც აზერბაიჯანის სახელმწიფო კომპანია Socar-ის ხელმძღვანელს როვშან ნაჯაფს და „კომპანიებს შორის თანამშრომლობის საკითხი ტრანსკასპიური ინფრასტრუქტურის განვითარების ჭრილში განიხილა".
ყაზახეთიდან, საქართველოს გავლით დამატებითი ტრანზიტული ნაკადების მოზიდვაზე, მედიასთან ყაზახეთში ვიზიტის შემდგეგ პირველი კომენტარი, ვიცეპრემიერმა და ეკონომიკის მინისტრმა ლევან დავითაშვილმა გააკეთა. „ყაზახეთიდან, საქართველოს გავლით დამატებითი ტრანზიტული ნაკადების მოზიდვაზე, ე.წ. შუა დერეფანში (ტრანსკაპიურ დერეფანში) სამინისტრო და მთავრობა, ინტენსიურად მუშაობს“, - განაცხადა დავითაშვილმა.
მანამდე Europetime-ს საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის პროფესორმა გია არაბიძემ განუცხადა, რომ ყაზახეთის ნავთობის „ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანითა“ და „ბაქო-სუფსის“ ნავთობსადენებით გადაზიდვა რეალურად შესაძლებელია.
გაეცანით Europetime-ის სტატიას
