NATO-ს თავდაცვის მინისტრებმა პარასკევს, 18 ოქტომბერს ორდღიანი მოლაპარაკებები დაასრულეს - მათ დაადასტურეს საკუთარი ვალდებულება უკრაინის შემდგომი მხარდაჭერის, აზია-წყნარი ოკეანის პარტნიორებთან კავშირების გაძლიერებისა და ალიანსის შეკავებისა და თავდაცვითი ძალების გაძლიერების შესახებ.
- „ჩვენი შეკავებისა და თავდაცვის გაძლიერება ამ ალიანსის მთავარი პრიორიტეტია, რადგან ჩვენი ერთი მილიარდი ადამიანის უსაფრთხოება NATO-ს ყველაზე წმინდა მოვალეობაა,“ - განაცხადა NATO-ს გენერალურმა მდივანმა მარკ რუტემ შეხვედრის შემდეგ. ალიანსის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, გენერალურმა მდივანმა დაასახელა თავდაცვის უფრო დიდი სამრეწველო შესაძლებლობები, უფრო უსაფრთხო მიწოდების ჯაჭვები და ახალი ტექნოლოგიები.
ხუთშაბათს (17 ოქტომბერს) NATO-ს თავდაცვის მინისტრებს პირველად შეუერთდნენ მათი კოლეგები ავსტრალიიდან, იაპონიიდან, კორეის რესპუბლიკიდან და ახალი ზელანდიიდან, რათა დისკუსია გაემართათ უსაფრთხოების საერთო გამოწვევებზე, მათ შორის, უკრაინის კონტექსტში და იმაზე, რომ ჩინეთი ჩრდილოეთ კორეა და ირანი მხარს უჭერენ რუსეთის საომარ ძალისხმევას.
NATO-ს თავდაცვის მინისტრები შეთანხმდნენ, რომ გააძლიერონ თანამშრომლობა ინდო-წყნარი ოკეანის პარტნიორებთან და ასევე, გააძლიერონ მხარდაჭერა უკრაინის მიმართ.
- „ორდღიანი შეხვედრის პირველ სესიაზე თავდაცვის მინისტრები გაფართოებულ ფორმატში შეხვდნენ, რომელშიც პირველად შედიოდნენ პარტნიორები - ავსტრალია, იაპონია, ახალი ზელანდია და სამხრეთ კორეა, ასევე, ევროკავშირი. ეს იყო ჩვენი თანამშრომლობის გაღრმავების აშკარა ნიშანი საერთო გამოწვევების ფონზე,“ განაცხადა მარკ რუტემ.
მინისტრებმა განიხილეს ერთობლივი ძალისხმევა კიბერთავდაცვის, თავდაცვის წარმოებისა და ინოვაციების გასაძლიერებლად; დეზინფორმაციის წინააღმდეგ ბრძოლა და ახალი ტექნოლოგიების გამოყენება, მათ შორის - ხელოვნური ინტელექტის. ასევე ისაუბრეს იმაზე, თუ როგორ მუშაობენ ერთად უკრაინის მხარდასაჭერად.
- „უკრაინის ომმა აჩვენა, რომ ევროპაში არასტაბილურობას შეიძლება, ჰქონდეს შორსმიმავალი შედეგები მთელ მსოფლიოში, და რომ ათასობით მილის მოშორებით მდებარე ქვეყნები - ირანი, ჩინეთი და ჩრდილოეთ კორეაც კი - შეიძლება, იქცნენ უსაფრთხოების გამოწვევად ჩვენ ირგვლივ. ჩვენი სამყარო მჭიდროდ არის დაკავშირებული - და ასევე არის ჩვენი უსაფრთხოება,“ - აღნიშნა რუტემ, რომელიც ამ თვის დასაწყისში თანამდებობის დაკავების შემდეგ, NATO-ს თავდაცვის მინისტრების პირველ შეხვედრას ხელმძღვანელობდა.
მოგვიანებით, ხუთშაბათს, უკრაინის პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი NATO-უკრაინის საბჭოზე შეუერთდა მინისტრებს და ომის დასრულების გეგმა წარმოადგინა. თავდაცვის მინისტრებს შორის დისკუსია ფოკუსირებული იყო უკრაინის ყველაზე გადაუდებელ საჭიროებებზე, მათ შორის, აღჭურვილობასა და წვრთნაზე. გენერალურმა მდივანმა აღნიშნა, რომ კარგად მიმდინარეობს მუშაობა NATO-ს ახალი სარდლობის შესაქმნელად, რომელიც კოორდინაციას გაუწევს უსაფრთხოების დახმარებას და წვრთნას უკრაინაში და შეასრულებს დაპირებას 40 მილიარდი ევროს სახით სამხედრო დახმარების სახით. მან კიდევ ერთხელ გაიმეორა, რომ უკრაინის გზა NATO-ში გაწევრიანებისკენ, შეუქცევადია. „უკრაინა NATO-ს წევრი იქნება, ამაში ეჭვი არ უნდა შეგვეპაროს და ვიდრე ეს მოხდება, ჩვენ დავრწმუნდებით, რომ უკრაინას აქვს ყველაფერი, რაც მას სჭირდება გამარჯვებისთვის,“ - განაცხადა რუტემ. გენერალური მდივანი უკრაინის მხარდაჭერის განსახილველად ასევე შეხვდა უკრაინის პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის.
გენერალურმა მდივანმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მოკავშირეები ადასტურებენ ერთგულებას, შეასრულონ თავიანთი ფინანსური დაპირება 40 მილიარდი ევროს ოდენობით უკრაინის უსაფრთხოებისთვის დახმარების შესახებ, რაც გამოიხატება 20,9 მილიარდი ევროს გამოყოფაში ამ წლის პირველ ნახევარში.
რუსული თვითმფრინავების მიერ მოკავშირეთა საჰაერო სივრცის დარღვევის საკითხთან დაკავშირებით, გენერალურმა მდივანმა განაცხადა, რომ საჰაერო და სარაკეტო თავდაცვა ალიანსის პრიორიტეტად რჩება. მან ყურადღება გაამახვილა 17 ოქტომბერს რუმინეთში საჰაერო სივრცის დარღვევაზე და დაადასტურა NATO-ს სოლიდარობა რუმინეთისადმი, შეაქო ბუქარესტის ხელისუფლება "მათი სწრაფი და ეფექტიანი რეაგირებისთვის." ეს ნაწილობრივ შესაძლებელი გახდა იმის გამო, რომ NATO მის აღმოსავლეთ ფლანგზე აძლიერებს მეთვალყურეობას. რუტემ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მოკავშირეები ასობით თანამედროვე მოიერიშე თვითმფრინავსა და საჰაერო თავდაცვის სისტემას ყიდულობენ.
17 ოქტომბერს ასევე ცნობილი გახდა, რომ NATO ხუთ ახალ მრავალეროვნული თანამშრომლობის ინიციატივას იწყებს. მისი მიზანი შეკავების და თავდაცვის გაძლიერებაა.
NATO-ს შტაბ-ბინაში, ალიანსის თავდაცვის მინისტრების შეხვედრის დროს მოკავშირეებმა ხელმოწერის ცერემონიაში მიიღეს მონაწილეობა.
პირველი ინიციატივის მიზანია, დააჩქაროს ახალი თაობის დისტანციური პილოტირებადი თვითმფრინავების სისტემების (RPAS) მიწოდება - როგორიცაა, ალიანსის სახმელეთო ზედამხედველობა (AGS) - მრავალეროვნული თანამშრომლობის გზით. პროექტი ცამეტმა მოკავშირემ (ჩეხეთი, ესტონეთი, ფინეთი, საბერძნეთი, იტალია, ლატვია, ლიტვა, ნორვეგია, პორტუგალია, რუმინეთი, ესპანეთი, თურქეთი. გაერთიანებული სამეფო) დაიწყო. NATO ზახს უსვამს, რომ RPAS ფლოტები აუცილებელია მთელი რიგი როლებისა და მისიებისთვის, მათ შორის ერთობლივი დაზვერვის, სათვალთვალო და დაზვერვისა და ელექტრომაგნიტური ომის ჩათვლით.
მეორე ინიციატივა მიზნად ისახავს მოკავშირეთა ძირითადი საარტილერიო საბრძოლო მასალის თავსებადობის გაზრდას. 15 მოკავშირის - ჩეხეთის, დანიის, ფინეთის, საფრანგეთის, საბერძნეთის, უნგრეთის, იტალიის, ლატვიის, ლიტვის, ნორვეგიის, პორტუგალიის, სლოვაკეთის, თურქეთის, გაერთიანებული სამეფოს და შეერთებული შტატების პირველადი წვლილით პროექტი ხელს შეუწყობს ეროვნული ხანძარსაწინააღმდეგო ტესტირებისა და სერტიფიცირების მექანიზმების ჰარმონიზაციას. ის ასევე ხელს შეუწყობს შესაბამისი სტანდარტების განახლებას და ხელს შეუწყობს მათ მიღებას.
Distributed Synthetic Training Environment პროექტი აყალიბებს ჯარისკაცებისთვის მოწინავე და მრავალეროვნული მომზადების შესაძლებლობების ქსელს. NATO-ს თვრამეტი ქვეყანა შეუერთდა პროექტს: ბელგია, ჩეხეთი, დანია, ესტონეთი, საფრანგეთი, გერმანია, საბერძნეთი, იტალია, ლატვია, ნიდერლანდები, ნორვეგია, პოლონეთი, პორტუგალია, ესპანეთი, შვედეთი, თურქეთი, დიდი ბრიტანეთი და შეერთებული შტატები. მრავალეროვნული მიზნებისთვის ეროვნული სიმულირებული ტრენინგის შესაძლებლობების გამოყენებით, პროექტი მოიტანს უზარმაზარ საოპერაციო სარგებელს.
NATO ორი ახალი პროექტით კიდევ უფრო აძლიერებს ძალისხმევას მოკავშირეთა მიერ კოსმოსური ტექნოლოგიების მიწოდების მხარდასაჭერად. NORTHLINK-ის მეშვეობით 13 მოკავშირე - კანადა, დანია, ფინეთი, საფრანგეთი, გერმანია, უნგრეთი, ისლანდია, იტალია, ლუქსემბურგი, ნიდერლანდები, ნორვეგია, შვედეთი და შეერთებული შტატები შეისწავლიან უსაფრთხო, გამძლე და საიმედო მრავალეროვნული არქტიკული თანამგზავრული კომუნიკაციების შესაძლებლობას.
STARLIFT-ის ინიციატივით კი, 14 ქვეყანა - ბელგია, ფინეთი, საფრანგეთი, გერმანია, უნგრეთი, იტალია, ლუქსემბურგი, ნიდერლანდები, ნორვეგია, ესპანეთი, შვედეთი, თურქეთი, დიდი ბრიტანეთი, შეერთებული შტატები გამოიკვლევენ NATO-ს კოსმოსში წვდომისა და გამოყენების გზებს, რათა გაუმკლავდნენ მთელ რიგ გამოწვევებს, რომლებიც მოდის კოსმოსიდან. STARLIFT შეიძლება, დაეხმაროს მოკავშირეებს აქტივების გაშვებაში მოკლე დროში, წინასწარ განლაგებული სათადარიგო ხომალდის მანევრირებაში და კრიზისის ან კონფლიქტის დროს კომერციული პარტნიორებისგან მონაცემების შეძენაში.
შემდგომი ნაბიჯები ასევე გადაიდგა ორ პროექტზე მუშაობის წინსვლისთვის, რომელიც უკვე დაწყებულია: შემდეგი თაობის Rotorcraft Capability-სა (NGRC) და NATO-ს ტრანსსასაზღვრო საჰაერო სივრცეში თანამშრომლობის მიმართულებით. NGRC ინიციატივა, რომელიც 2020 წელს დაიწყო და NATO-ს მხარდაჭერისა და შესყიდვების სააგენტოს (NSPA) მიერ ხორციელდება, მიზნად ისახავს, შეცვალოს საშუალო მრავალფუნქციური შესაძლებლობები, რომელიც მათ სასიცოცხლო ციკლს 2035 წელს და მის შემდგომ ასრულებს. ამ მიმართულებით ვალდებულებას საფრანგეთი, გერმანია, იტალია, ნიდერლანდები და დიდი ბრიტანეთი იღებენ.
NATO-ს ტრანსსასაზღვრო საჰაერო სივრცის ინიციატივას დანია, გერმანია, ისლანდია და პორტუგალია შეუერთდნენ. საერთო ჯამში, მათი რაოდენობა 20 წევრ ქვეყნამდე გაიზარდა. პროექტი, რომელიც პირველად 2023 წლის ოქტომბერში დაიწყო, მიზნად ისახავს, ხელი შეუწყოს სამოქალაქო-სამხედრო თანამშრომლობას NATO-ს წვრთნების, ტრენინგებისა სხვა საჰაერო აქტივობებისთვის ევროპის რამდენიმე რეგიონში.
