20 აგვისტოს, ვაშინგტონში, თურქმენეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი რაშიდ მერედოვი აშშ-ის სახელმწიფო მდივანს მარკო რუბიოს შეხვდა. მოლაპარაკებები ორმხრივი კავშირების განმტკიცების მნიშვნელოვან ნაბიჯად შეფასდა და შემდგომი თანამშრომლობა დაიგეგმა. სახელმწიფო დეპარტამენტის ცნობით, შეერთებული შტატები განაგრძობს ეკონომიკური და კომერციული კავშირების გაფართოებას, რეგიონული უსაფრთხოების გაძლიერებას, რეგიონული ინტეგრაციის ხელშეწყობას - C5+1 დიპლომატიური პლატფორმის მეშვეობით.
ვაშინგტონში თურქმენეთსა და აშშ-ს შორის ყოველწლიური პოლიტიკური კონსულტაციების მეთერთმეტე რაუნდი გაიმართა. მედია წერს, რომ ამ შეხვედრამ თურქმენეთ-აშშ-ს ურთიერთობებში ახალი დინამიკა აჩვენა, სადაც ძირითადი სფეროები ეკონომიკა, უსაფრთხოება და C5+1 პარტნიორობის ფორმატის განვითარება რჩება.
C5+1 ფორმატი, რომელიც ყაზახეთს, ყირგიზეთს, ტაჯიკეთს, თურქმენეთს, უზბეკეთს და აშშ-ს მოიცავს, ცენტრალურ აზიასა და ვაშინგტონს შორის დიალოგის გასაძლიერებლად შეიქმნა. 2015 წლიდან ასეთი შეხვედრები რეგულარული გახდა, მაგრამ ბოლო ორი წლის განმავლობაში მათი ტემპი მნიშვნელოვნად დაჩქარდა. 2024 წელს ცენტრალური აზიის ქვეყნების პრეზიდენტებმა აშშ-ის პრეზიდენტთან ერთად, პირველი ერთობლივი სამიტი გამართეს, რამაც ხაზი გაუსვა რეგიონის მზარდ მნიშვნელობას ამერიკის საგარეო პოლიტიკაში.
თურქმენეთისთვის C5+1 ფორმატში მონაწილეობას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. ქვეყანა ნეიტრალიტეტის პოლიტიკას მისდევს, თუმცა ამავდროულად, აქტიურად ეძებს ახალ პარტნიორობას საერთაშორისო პოზიციების გასაძლიერებლად. მერედოვ-რუბიოს შეხვედრა კიდევ ერთი სიგნალი იყო იმისა, რომ აშხაბადი მეზობლებთან და სხვა მსხვილ სახელმწიფოებთან ურთიერთობაში ბალანსის შენარჩუნების ფონზე, ვაშინგტონთან თანამშრომლობის სპექტრის გაფართოებას გეგმავს.
2024 წლის ბოლოსთვის, აშშ-სა და თურქმენეთს შორის სავაჭრო ბრუნვამ 218,5 მილიონ დოლარს მიაღწია, რაც 2023 წელთან შედარებით, 93,8 პროცენტით მეტია. თურქმენეთის ექსპორტი ძირითადად ტექსტილის, ქიმიური პროდუქტებისა და ნავთობისა და გაზის აღჭურვილობის წარმოებაა, ხოლო აშშ ამ ქვეყანას ამარაგებს საავიაციო ტექნოლოგიებით, ელექტრონიკითა და სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკით.
ვაშინგტონმა ხაზი გაუსვა თანამშრომლობის ახალი სფეროების განვითარების ინტერესს, ძირითადად ენერგეტიკისა და ლოგისტიკის სფეროში. თურქმენეთი, რომელიც მსოფლიოში ბუნებრივი აირის სიდიდით მეოთხე მარაგს ფლობს, რეგიონში ენერგეტიკული სტაბილურობის უზრუნველყოფის მნიშვნელოვან მოთამაშედ ითვლება. 2024 წელს ქვეყანამ 40,2 მილიარდი კუბური მეტრი გაზი გამოიმუშავა, საიდანაც დაახლოებით, 20 მილიარდი კუბური მეტრი ექსპორტირებულია.
კიდევ ერთი პერსპექტიული მიმართულებაა ციფრული ეკონომიკა. 2024 წელს თურქმენეთმა „თურქმენეთის ციფრული ეკონომიკის განვითარების 2019-2025 წლების კონცეფციის“ ფარგლებში რეგისტრირებული IT კომპანიების რაოდენობა 15 პროცენტით გაზარდა. ამერიკულმა კომპანიებმა გამოთქვეს ინტერესი, რომ მონაწილეობა მიიღონ ტრანსკასპიური ბოჭკოვანი ოპტიკურ-ბოჭკოვანი საკაბელო ხაზის მშენებლობის პროექტში, რომელიც კასპიის ზღვის გავლით ევროპასა და აზიას დააკავშირებს.
აშხაბადსა და ვაშინგტონს შორის თანამშრომლობა ეკონომიკურ ფარგლებს სცდება. მზარდი არასტაბილურობის ფონზე, მხარეები რეგიონული უსაფრთხოების გაძლიერების გზებს განიხილავენ. თურქმენეთი განსაკუთრებულ როლს ასრულებს, როგორც ქვეყანა, რომელსაც ავღანეთთან გრძელი საზღვარი აქვს.
ანალიტიკოსების შეფასებით, სასაზღვრო რეგიონებში ინფრასტრუქტურისა და ვაჭრობის განვითარების პროექტების მხარდაჭერა რეგიონისთვის რისკებს ამცირებს და ამავდროულად, თურქმენეთის ეკონომიკას აძლიერებს.
აშშ ასევე ყურადღებას ამახვილებს გარემოსდაცვით და წყლის რესურსების საკითხებზე. 2024 წელს ცენტრალურ აზიაში წყლის მდგრადი მართვისთვის რამდენიმე ერთობლივი პროგრამა დაიწყო. თურქმენეთისთვის, სადაც ამუ დარიას მდინარეს რაციონალური გამოყენება სტრატეგიული მნიშვნელობისაა, ასეთი თანამშრომლობა ახალ შესაძლებლობებს ხსნის.
თურქმენეთსა და აშშ-ს შორის დღევანდელი დიალოგი აჩვენებს, რომ პარტნიორობა ახალ დონეს აღწევს მაშინ, როდესაც სულ რამდენიმე წლის წინ თანამშრომლობა იზოლირებული პროექტებით შემოიფარგლებოდა, ორივე მხარე ახლა გრძელვადიან გეგმებს აწყობს, სადაც მთელი ცენტრალური აზიის რეგიონის ინტერესებს ითვალისწინებენ.
