ეკონომიკა
საქსტატი: თებერვალში, მშენებლობის ინდექსი წინა თვესთან შედარებით, 2.6%-ით გაიზარდა
საქსტატის მონაცემებით, 2024 წლის თებერვალში მშენებლობის ღირებულების ინდექსი წინა თვესთან შედარებით 2.6 პროცენტით გაიზარდა. საქსტატში აცხადებენ, რომ აღნიშნული ცვლილება, ძირითადად, განპირობებული იყო მშენებლობის დარგში დაქირავებით დასაქმებულთა საშუალო თვიური ნომინალური ხელფასის 16.7 პროცენტიანი ზრდით, რამაც 2.84 პროცენტული პუნქტი შეიტანა ჯამური ინდექსის ცვლილებაში. „წინა წლის შესაბამის თვესთან შედარებით მშენებლობის ღირებულების ინდექსი გაიზარდა 9.9 პროცენტით. ინდექსის ზრდა, უმეტესწილად, გამოწვეული იყო მშენებლობის დარგში დაქირავებით დასაქმებულთა საშუალო თვიური ნომინალური ხელფასის 46.8 პროცენტიანი ზრდით და სამშენებლო მასალების 2.5 პროცენტიანი გაძვირებით, რამაც, შესაბამისად, 8.4 და 1.44 პროცენტული პუნქტი შეიტანა ჯამური ინდექსის ცვლილებაში. ამასთან, 2022 წლის თებერვალთან შედარებით მშენებლობის ღირებულების ინდექსი გაიზარდა 15.1 პროცენტით,“ - ნათქვამია გავრცელებულ ინფორმაციაში.
აზერბაიჯანი შუა დერეფანს განიხილავს, როგორც შესაძლებლობას, გააძლიეროს აზერბაიჯანი-საქართველო-თურქეთის სამკუთხედი - ანალიტიკოსი
რომის საპიენცის უნივერსიტეტის წარმომადგენლის და გეოპოლიტიკოს ვალენტინა ჩაბერტის შეფასებით, აზერბაიჯანი შუა დერეფანს განიხილავს, როგორც შესაძლებლობას, გააძლიეროს აზერბაიჯანი-საქართველო-თურქეთის სამკუთხედი, დააბალანსოს სომხეთ-რუსეთი-ირანის ღერძი. მისი თქმით, აზერბაიჯანი და ყაზახეთი იყვნენ მთავარი დაინტერესებული მხარეები, რომლებიც წინ უძღვებოდნენ ინვესტიციებს და ინსტიტუციონალურ თანამშრომლობას, რათა გამოეყენებინათ შუა დერეფნის პოტენციალი უკრაინის ომის დაწყების შემდეგ. „ბაქომ მილიონობით დოლარი გამოყო ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზის ქართული მონაკვეთის სატრანსპორტო გამტარუნარიანობის გასაუმჯობესებლად, მშენებლობის ფაზების დასრულების შემდეგ ალათის პორტში ტვირთის მზარდი მოცულობის უკეთ დამუშავების მიზნით. 2023 წლის ივნისში აზერბაიჯანმა და ყაზახეთმა ხელი მოაწერეს შეთანხმებას ერთობლივი ლოგისტიკური კომპანიის შექმნის შესახებ, რომელიც ზედამხედველობას გაუწევს ტარიფების გაერთიანებას, ტრანზიტის პროცედურების გამარტივებასა და ტრანსკასპიის მარშრუტზე ტვირთების გადაზიდვას,“ აღნიშნა ვალენტინა ჩაბერტმა. შუა დერეფანი - სუეცის არხის ალტერნატივა: რეალობა და პერსპექტივები
შუა დერეფნის საშუალებით, აზერბაიჯანი უზბეკეთისთვის სატრანზიტო ჰაბი ხდება - ელჩი
აზერბაიჯანი უზბეკეთის სატრანზიტო კერა ხდება ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის - შუა დერეფნის საშუალებით. ამის შესახებ აშშ-ში უზბეკეთის ელჩმა ფურქათ სიდიკოვმა განაცხადა. ეს მოსაზრება მან ვაშინგტონში გამართულ კასპიის პოლიტიკის ცენტრის (CPC) ღონისძიებაზე გამოთქვა. ელჩის თქმით, ცენტრალური აზია შეიძლება, იყოს ევრაზიისა და სამხრეთ აზიის დამაკავშირებელი ხიდი, რაც შეიძლება, საინტერესოდ აღიქმებოდეს აშშ-სთვის. „ამჟამად განვიცდით მიწოდების მარშრუტებისა და ეკონომიკური სტრუქტურების მნიშვნელოვანი ცვლილებების პერიოდს. აშშ-ის ბიზნესს ახლა ესაჭიროება წვდომა ახალ ბაზრებზე და ცენტრალურ აზიას აქვს პოტენციალი, დააკმაყოფილოს ეს საჭიროება," - დასძინა სიდიკოვმა. შუა დერეფანი - სუეცის არხის ალტერნატივა: რეალობა და პერსპექტივები
ბათუმის ნავთობტერმინალმა ყაზახეთის მუქი ნავთობპროდუქტების გადაზიდვა განაახლა
შპს „ბათუმის ნავთობის ტერმინალმა“ Aframax-ის ტანკერებზე ყაზახეთის ნავთობგადამამუშავებელ ქარხნებში წარმოებული მუქი ნავთობპროდუქტების ჩატვირთვა განაახლა. შემდეგ ტვირთი ევროპის ქვეყნებში იგზავნება. ინფორმაციას აზერბაიჯანული მედიასაშაუელებები KazTransOil -ზე დაყრდნობით ავრცელებენ. ყაზახური წარმოების მუქი ნავთობპროდუქტების ჩატვირთვა ყოველთვიურად იგეგმება. ამ სამუშაოს განახლება საქონლის გადაზიდვის სატრანზიტო და სატრანსპორტო მარშრუტების დივერსიფიკაციას უკავშირდება. მაზუთის და VGO-ს (ვაკუუმური გაზის ზეთის) გადაზიდვები ფაქტობრივად 2018 წლის ოქტომბრიდან არის შეჩერებული. მუქი ნავთობპროდუქტების დიდი რაოდენობით გადაზიდვა Aframax-ის ტანკერებზე შპს ბათუმის ნავთობტერმინალის მომხმარებელს საშუალებას აძლევს, შეამციროს ტრანსპორტირების ხარჯები, რაც თავის მხრივ, ბათუმის გავლით საექსპორტო ტვირთების მარშრუტს უფრო მიმზიდველს ხდის, გაიზრდება გადაზიდვის მოცულობა. Aframax-ის ტიპის დიდი ტევადობის ნავთობის ტანკერები განკუთვნილია ნედლი ნავთობისა და ნავთობპროდუქტების ტრანსპორტირებისთვის, შეუზღუდავ სანავიგაციო ზონაში. ტანკერის სიგრძე 250 მეტრია, სიგანე - 44 მეტრი.
დავითაშვილის თქმით, „შუა დერეფნის“ კონკურენტუნარიანობა და საერთაშორისო გადაზიდვების რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაიზარდა
პირველი ვიცე-პრემიერის, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის განცხადებით, ბოლო წლებში მნიშვნელოვნად გაიზარდა „შუა დერეფნის“ კონკურენტუნარიანობა და სატრანსპორტო დარგების მიერ საერთაშორისო გადაზიდვებით გადაზიდული ტვირთების რაოდენობა, რომლის საშუალო ზრდა ბოლო სამი წლის განმავლობაში 11%-ს გაუტოლდა. ლევან დავითაშვილმა ამის შესახებ პარლამენტში „მინისტრის საათის“ ფორმატში გამოსვლისას განაცხადა. ეკონომიკის მინისტრის ინფორმაციით, რეკორდულ მოცულობას მიაღწია ელექტროენერგიის გენერაციამ, ტრანზიტმა და ექსპორტმა. ელექტროენერგიის გენერაციის საშუალოწლიური ზრდა ბოლო სამ წელიწადში 9%-ს გაუტოლდა (ჯამურად 2020 წელთან შედარებით გენერაცია გაზრდილია 29%-ით). ამასთან, მისი თქმით, მნიშვნელოვნად შემცირდა იმპორტის წილი მოხმარებაში და 2023 წელს რაოდენობრივ გამოხატულებაში ექსპორტმა იმპორტს თითქმის 2-ჯერ გადააჭარბა. გარდა ამისა, პირველი ვიცე-პრემიერის განცხადებით, სატრანზიტო დერეფნის კონკურენტუნარიანობის ასამაღლებლად მისი უწყება მუშაობას გააგრძელებს საერთაშორისო სატრანსპორტო სისტემებში ინტეგრაციისა და რეგიონული თანამშრომლობის გაღრმავების მიმართულებით. „მნიშვნელოვანია, რომ გაძლიერდა საქართველოს სატრანზიტო როლი ენერგეტიკული მიმართულებით და ბოლო სამი წლის განმავლობაში ბუნებრივი გაზის ტრანზიტი მთლიანობაში საშუალოდ 22%-ით, ხოლო სამხრეთ კავკასიური მილსადენით გაზის ტრანზიტი საშუალოდ 25%-ით გაიზარდა, ჯამურად 2020 წელთან შედარებით 92%-ით არის გაზრდილი. პარტნიორ ქვეყნებთან ერთად, იგეგმება მუშაობა საქართველოზე გამავალი სატრანზიტო დერეფნის გაციფრულების მიმართულებით - სატრანზიტო დერეფანში ლოგისტიკის ციფრული პლატფორმის ფორმირების გზით, რაც გაზრდის ქვეყანაში სატვირთო გადაზიდვების ეფექტიანობას და უზრუნველყოფს მის მდგრადობას,“ - აღნიშნა ლევან დავითაშვილმა.
საქსტატი: მარტში ყველაზე მეტად, 19.4%-ით ზეთი გაიაფდა, ხილი კი, 25.7%-ით გაძვირდა
სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, 2024 წლის მარტში, წინა თვესთან შედარებით, ინფლაციის დონემ საქართველოში – 0.01 პროცენტი, ხოლო წლიური ინფლაციის დონემ 0.5 პროცენტი შეადგინა. რაც შეეხება საბაზო ინფლაციას, საქსტატის ცნობით, აღნიშნულმა მაჩვენებელმა 2024 წლის მარტში, გასული წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით, 2.4 პროცენტი შეადგინა, ხოლო თამბაქოს გარეშე წლიური საბაზო ინფლაციის მაჩვენებელი 2.3 პროცენტით განისაზღვრა. „ყოველთვიური ინფლაციის მაჩვენებლის ფორმირებაზე ძირითადი გავლენა იქონია ფასების ცვლილებამ შემდეგ ჯგუფებზე: ტრანსპორტი: ჯგუფში ფასები გაიზარდა 0.8 პროცენტით, რაც თვის ინფლაციაზე 0.1 პროცენტული პუნქტით აისახა. ფასები გაიზარდა სატრანსპორტო მომსახურებაზე (1.3 პროცენტი) და პირადი სატრანსპორტო საშუალებების ექსპლუატაციაზე (0.8 პროცენტი); სხვადასხვა საქონელი და მომსახურება: ჯგუფში ფასები გაზრდილია 1.4 პროცენტით, რაც თვის ინდექსზე 0.07 პროცენტული პუნქტით აისახა. ფასების მატება დაფიქსირდა ქვეჯგუფებზე: დაზღვევა (3.9 პროცენტი), პირადი ნივთები, სხვა კატეგორიებში ჩაურთველი (3.9 პროცენტი) და პირადი ჰიგიენა (1.0 პროცენტი); ჯანმრთელობის დაცვის ჯგუფში ფასები შემცირდა 1.5 პროცენტით, რაც -0.15 პროცენტული პუნქტით აისახა თვის ინდექსზე. ფასების კლება დაფიქსირდა სამედიცინო პროდუქციის, აპარატურის და მოწყობილობის (-2.4 პროცენტი) ქვეჯგუფზე“, – აღნიშნულია საქსტატის მიერ გამოქვეყნებულ ანგარიშში. სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, წლიური ინფლაციის ფორმირებაზე სურსათსა და უალკოჰოლო სასმელებზე ფასების კლებამ იქონია გავლენა. საქსტატის ცნობით, ჯგუფში ფასები შემცირდა 3.4 პროცენტით, რაც წლიურ ინფლაციაზე -1.17 პროცენტული პუნქტით აისახა. ფასები -19.4 პროცენტით შემცირდა ზეთსა და ცხიმზე. ბოსტნეული და ბაღჩეული -15.3 პროცენტით გაიაფდა, პური და პურპროდუქტები კი – -8.9 პროცენტით. რძეზე, ყველსა და კვერცხზე ფასებმა -3.9 პროცენტით დაიკლო. ამასთან, ფასები 25.7 პროცენტით გაზრდილია ხილსა და ყურძენზე; ხორცი და ხორცის პროდუქტები კი 2.8 პროცენტით გაძვირდა, მინერალური და წყაროს წყალი, უალკოჰოლო სასმელები და ნატურალური წვენები – 5.1 პროცენტით, შაქარი, ჯემი და სხვა ტკბილეული – 2.0 პროცენტით, ყავა, ჩაი და კაკაო – 2.1 პროცენტით, ხოლო თევზეულზე ფასებმა 1.3 პროცენტით მოიმატა.
ქართველი ბიზნესმენი მიხეილ ლომთაძე Forbes-ის მილიარდერთა რეიტინგში 581-ე ადგილზეა
Forbes-ის 2024 წლის მილიარდერების სიაში 48 წლის ქართველი ბიზნესმენი მიხეილ ლომთაძე 581-ე ადგილს იკავებს. მისი ქონების ღირებულება 2023 წლის შემდეგ $3.7 მილიარდიდან $5.2 მილიარდამდე გაიზარდა. რაც შეეხება „ქართული ოცნების“ დამფუძნებელს, ბიძინა ივანიშვილი 624-ე ადგილზეა და მისი ქონების ღირებულება $4.9 მილიარდს შეადგენს. ცნობისთვის, მიხეილ ლომთაძე ყაზახური საფინანსო ტექნოლოგიური [ფინტექ] კომპანიის, Kaspi-ს მმართველი საბჭოს ხელმძღვანელი და კომპანია Kaspi Bank-ის ერთ-ერთი მფლობელია. საქართველოს უმდიდრესი მოქალაქე მიხეილ ლომთაძე ყაზახეთში საუკეთესო ხელმძღვანელად დასახელდა Forbes-მა მსოფლიოს 20 უმდიდრესი ადამიანის ახალი რეიტინგი შეადგინა, მათი მთლიანი ქონება 2,5 ტრილიონ დოლარზე მეტია
მოლდოვამ აშშ-დან თხევადი გაზის პირველი პარტია მიიღო
მოლდოვის მთავრობა აძლიერებს თხევადი ბუნებრივი აირის (LNG) შესყიდვის პროცედურას, რათა რუსეთზე დამოკიდებულება შეამციროს. განაცხადა მოლდოვის ენერგეტიკის მინისტრმა ვიქტორ პარლიკოვმა. მისი თქმით, მოლდოვამ უკვე მიიღო 2,6 მლნ კუბური მეტრი LNG-ის პარტია ამერიკული მწარმოებლისგან. გაზი გემით ალექსანდროპოლისის ტერმინალში, ჯერ საბერძნეთში, შემდეგ კი, გაზსადენებით მოლდოვაში გადაიტანეს. სს Energocom-ის დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელმა ვიქტორ ბინზარიმ აღნიშნა, რომ ეს არის საცდელი შესყიდვა ბერძნული DEPA-სგან. ამ LNG-ის ფასი კონკურენტუნარიანია. კიშინიოვი რუსულ გაზპრომზე დამოკიდებულების შემცირებას ცდილობს. ბოლო თვეებში რუსული კომპანიისგან მიწოდება დღეში 5,7 მლნ კუბურ მეტრამდე შემცირდა. მაგრამ ეს მოცულობა არ არის საკმარისი ცივ სეზონში ქვეყნის მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად. მოლდოვა აშშ-დან თხევადი გაზის პირველი საცდელი პარტიის იმპორტს განახორციელებს
აზერბაიჯანმა რუსეთიდან ნავთობის იმპორტი მკვეთრად შეამცირა
აზერბაიჯანმა რუსეთიდან ნავთობის იმპორტის მკვეთრი კლება დააფიქსირა. ინფორმაციას აზერბაიჯანული მედია სახელმწიფო სტატისტიკის კომიტეტზე დაყრდნობით ავრცელებს. 2024 წლის იანვარში, აზერბაიჯანმა რუსეთიდან 15 436 580 დოლარის ღირებულების 27 617,99 ტონა ნედლი ნავთობი შეიტანა. „იანვარში აზერბაიჯანმა ნედლი ნავთობის იმპორტის მოცულობა შვიდჯერ შეამცირა, 2024 წლის იანვარში აზერბაიჯანმა 15 მლნ 436,58 ათასი დოლარის ღირებულების 27 ათას 617,99 ტონა ნედლი ნავთობი შემოიტანა,“ წერს მედია.
ყაზახეთის ტერმინალიდან ჩინეთის სიანის პორტისკენ, შუა დერეფნის გასწვრივ პირველი საკონტეინერო მატარებელი გაემგზავრა
ყაზახეთის ტერმინალიდან ჩინეთის ქალაქ სიანის პორტისკენ, ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის (TITR, შუა დერეფანი) გავლით, პირველი საკონტეინერო მატარებელი დაიძრა. იტყობინება ყაზახეთის ტრანსპორტის სამინისტრო. ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკაში სამუშაო მოგზაურობის ფარგლებში, ყაზახეთის ტრანსპორტის მინისტრი მარატ კარაბაევი ეწვია საერთაშორისო მშრალ პორტ სიანს, რომელიც ჩინეთში პირველ ადგილზეა საკონტეინერო მატარებლების გადაზიდვისა და გადამუშავების მოცულობით. მშრალი პორტის ტერიტორიაზე გაიხსნა ყაზახური ტერმინალი, რომლის სიმძლავრე 66,5 ათასი TEU იქნება წელიწადში. ცნობისთვის, „ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი“(TITR) არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აზიასა და ევროპას აკავშირებს. ის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაზე გადის. მარშრუტი ჩინეთიდან იწყება და შუა აზიის ქვეყნებს (ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი) კვეთს. ვიდრე ევროპას მიაღწევს, გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში. რუსეთ-უკრაინის მიმდინარე ომის ფონზე, ყველა ლოგისტიკური მარშრუტი რუსეთის ფედერაციასა და დასავლეთს შორის შეწყვეტილია, ასევე ახლო აღმოსავლეთში კონფლიქტების ამჟამინდელმა ესკალაციამ, წითელ ზღვასა და სუეცის არხში გადაზიდვები შეაფერხა, ამდენად, შუა დერეფნის, როგორც უსაფრთხო მარშრუტის როლი მხოლოდ გაიზრდება, რასაც პროგნოზებიც ამყარებს: 2025 წლისთვის შუა დერეფნის გასწვრივ ტრანსპორტირების მოცულობა წელიწადში 10 მილიონ ტონა ტვირთს მიაღწევს. 2023 წელს ამ მარშრუტით 2,75 მილიონი ტონა ტვირთი გადაიზიდა, რაც 64%-ით მეტია 2022 წელთან შედარებით.
საქსტატი: თებერვალში საქართველოს ეკონომიკა 9.5 პროცენტით გაიზარდა
სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის წინასწარი შეფასებით, 2024 წლის თებერვალში, წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით, რეალური მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდამ 9.5 პროცენტი შეადგინა, ხოლო იანვარი-თებერვლის საშუალო მაჩვენებელი 7.7 პროცენტია. საქსტატის ინფორმაციით, 2024 წლის თებერვალში, წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით, ზრდის მიმართულებით მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა ისეთმა დარგებმა, როგორიცაა დამამუშავებელი მრეწველობა, მშენებლობა, პროფესიული, სამეცნიერო და ტექნიკური საქმიანობები, ინფორმაცია და კომუნიკაცია, ტრანსპორტი და დასაწყობება. კლების ტენდენცია დაფიქსირდა ენერგეტიკის და სამთომოპოვებითი მრეწველობის სექტორებში.
წითელ ზღვაში დაძაბულობის გამო, სამხრეთ კორეამ თებერვალში ყაზახური CPC Blend-ის კლასის ნავთობის იმპორტი შეაჩერა
სამხრეთ კორეამ აზიის მესამე უმსხვილეს ნედლეულის იმპორტიორ, ყაზახეთის ნავთობის (CPC Blend) შესყიდვა შეაჩერა. „ლოგისტიკა ნავთობის შესყიდვისთვის ძალიან ძვირი და არაეფექტიანია წითელი ზღვის საზღვაო უსაფრთხოების მუდმივი პრობლემების ფონზე,“ განაცხადეს Spglobal-ის წყაროებმა. სამხრეთ კორეა ნედლი ნავთობის მუდმივი მომხმარებელი იყო. თუმცა, თებერვალში ნულოვანი გადაზიდვები დაფიქსირდა, რაც იყიო პირველი შემთხვევა, როდესაც სამხრეთ კორეამ ვერ შეძლო ნავთობის მიღება 2020 წლის ოქტომბრის შემდეგ. სამხრეთ კორეის ტოპ გადამამუშავებელმა SK Innovation-მა და მისმა გადაზიდვის შვილობილმა SK Shipping-მა აღნიშნეს, რომ ყაზახეთის (CPC Blend) ნედლეულის გადაზიდვებისთვის ლოგისტიკური ხარჯების მკვეთრი ზრდა დიდი შეშფოთებაა და ისინი ყურადღებით განაგრძობენ რისკების შეფასებას. სამხრეთ კორეამ შეიძლება, კვლავ მიიღოს რამდენიმე ტვირთი უახლოეს თვეებში, რადგან ჩამოსვლის შეფერხებებიც ფიქსირდება, რადგან როგორც ცნობილია, გადამზიდავები კეთილი იმედის კონცხის გავლით (აფრიკის სამხრეთით მდებარე კონცხი; მდებარეობს სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში კაპის ნახევარკუნძულზე, კეიპტაუნის სამხრეთით, რედ.) მოძრაობენ. „თუმცა, მოსალოდნელია, რომ გადამამუშავებელი მწარმოებლები მნიშვნელოვნად შეამცირებენ CPC Blend ნედლი ნავთობის შესყიდვებს მომავალში, ამბობე სეულში დაფუძნებული Korea Petroleum Association-ის ანალიტიკოსები. როგორც ცნობილია, წითელ ზღვაში გემებზე ჰუსიტების თავდასხმების დაწყებიდან, სუეცის არხის გავლით ტვირთების გადაზიდვის მოცულობა 55%-ით შემცირდა. საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციის (IMO) შეფასებით, სუეცის არხმა ტვირთის დაახლოებით ორი მესამედი წითელ ზღვაში დაძაბულობის გამო დაკარგა და ეს ტვირთი ახლა სამხრეთ აფრიკაში გადის. რიგმა გადამზიდავმა კომპანიებმა გადაწყვიტეს, მთლიანად შეაჩერონ ტრანსპორტირება წითელი ზღვის გავლით.
აზერბაიჯანი საქართველოს საზღვრამდე გზის გაფართოების სამუშაოს ასრულებს
აზერბაიჯან-საქართველოს სახელმწიფო საზღვრამდე ბაქო-ალიათ-ღაზახის 130-კილომეტრიანი გზის განჯა-ღაზახის მონაკვეთზე მაგისტრალის 4 ზოლამდე გაფართოების პროექტი სრულდება. აზერბაიჯანის საავტომობილო გზების სახელმწიფო სააგენტოს განცხადებით, მაგისტრალი, განჯა-ღაზახი-საქართველოს საზღვარი, რომელიც „აბრეშუმის გზის“ განუყოფელი ნაწილია, 27,5 მეტრამდე გაფართოვდა, ხოლო გზის საფარი 4-6 ზოლისგან შედგება, რომელთაგან თითოეულის სიგანე 3,75 მეტრია. „მთავარი მაგისტრალი, ბაქო-ღაზახი-საქართველოს სახელმწიფო საზღვარი აზერბაიჯანის გავლით გამავალი საერთაშორისო სატრანსპორტო დერეფნის განუყოფელი ნაწილია, რომელიც მნიშვნელოვან როლს შეასრულებს ევროპასა და აზიას შორის როგორც საერთაშორისო, ისე შიდა საავტომობილო ტრანსპორტირების გაზრდაში,“ - წერია განცხადებაში. საავტომობილო გზის მონაკვეთზე სამშენებლო სამუშაო სამ ლოტად მიმდინარეობს. კერძოდ, პირველ და მეორე ლოტზე, ასევე, მესამე ლოტის ნაწილზე სამშენებლო სამუშაოები უკვე დასრულებულია, ხოლო 2023 წლის 7 აგვისტოს 102 კმ საერთო სიგრძის განჯა-ღაზახბეილის მონაკვეთი აზერბაიჯანის პრეზიდენტ ილჰამ ალიევმა გახსნა. ამ მონაკვეთზე 1b ტექნიკური კლასის გზის რეკონსტრუქცია ჩატარდა, რაც აზერბაიჯანის რეგიონების სოციალური და ეკონომიკური განვითარების 2019-2023 წლების სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში განხორციელდა. სულ 67 მიწისქვეშა გადასასვლელი, 19 საგზაო კვანძი და 17 ხიდი გაკეთდა. ამჟამად სამშენებლო სამუშაო ღაზახბეილი-საქართველოს საზღვრამდე საავტომობილო გზის 28-კილომეტრიან მონაკვეთზე, პროექტის 102,2-130,15 კმ-ზე გრძელდება. მიმდინარეობს ახალი ნიადაგის დაგება, ასევე, წყალსადენების, მიწისქვეშა გადასასვლელებისა და ხიდების მშენებლობა. პარალელურად მიმდინარეობს სამუშაოები ნატეხი ქვის საძირკვლისა და ასფალტობეტოვანი საფარის მოწყობაზე. პროექტის მიხედვით, საჭირო ადგილებზე ავტობუსის 28 გაჩერება დამონტაჟდება.
მსოფლიო ბანკი შუა დერეფნის გავლით სარკინიგზო მიმოსვლის გაზრდას პროგნოზირებს
ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტით (TITR, შუა დერეფანი) სარკინიგზო მიმოსვლის მთლიანი მოცულობა გაიზრდება, იუწყება აზერბაიჯანული მედი მსოფლიო ბანკის (WB) პროგნოზებზე დაყრდნობით. მოსალოდნელია, რომ სარკინიგზო სეგმენტის გასწვრივ ტრანსპორტის მთლიანი მოცულობა 30 პროცენტით გაიზრდება. განმარტავენ მსოფლიო ბანკის ექსპერტები. „TITR-ის ქვეყნებისთვის დერეფნის განვითარებას შეუძლია, გადამწყვეტი როლი შეასრულოს უწყვეტი და საიმედო ლოგისტიკური ჯაჭვების უზრუნველსაყოფად, ასევე, ექსპორტის დივერსიფიკაციისა და სხვადასხვა ეკონომიკური სექტორების განვითარების სტიმულირებაში,“ - აღნიშნა მსოფლიო ბანკმა. აღსანიშნავია, რომ TITR წელს 10 წლის იუბილეს აღნიშნავს. გასულ წელს რკინიგზით შუა დერეფანში 2,75 მილიონი ტონა ტვირთი გადაიზიდა, 2024 წელს კი, ეს მაჩვენებელი ოთხ მილიონ ტონას მიაღწევს. შუა დერეფანს 2030 წლისთვის ვაჭრობის მოცულობის გასამმაგება შეუძლია - რა წერია მსოფლიო ბანკის ანგარიშში
„რუსეთს ადრე თითქმის მონოპოლია ჰქონდა“ - აშშ-მ განაცხადა, რომ სამხრეთის გაზის დერეფნის გაფართოებას მხარს უჭერს
აშშ სამხრეთის გაზის დერეფნის გაფართოებას მხარს უჭერს. ამის შესახებ აშშ-ის ენერგეტიკული რესურსების საკითხებში მდივნის თანაშემწის მოადგილემ განაცხადა. კიმბერლი ჰარინგტონი სამხრეთის გაზის დერეფნის მრჩეველთა საბჭოს მე-10 შეხვედრაში მონაწილეობის მისაღებად, ბაქოში იმყოფებოდა. მისი შეფასებით, ევროპის ენერგეტიკული უსაფრთხოების გაძლიერება მხოლოდ დივერსიფიკაციისა და გაუმჯობესებული მარშრუტების რაოდენობის გაზრდით არის შესაძლებელი და ამ მხრივ, მნიშვნელოვანია სამხრეთის გაზის დერეფანი. „ჩვენ გვინდა, დავრწმუნდეთ, რომ ენერგია იარაღად არ იქნება გამოყენებული ჩვენი პარტნიორებისა და მოკავშირეების წინააღმდეგ. ეს უკვე ვნახეთ. ბოლო დროს ევროპაში უფრო მეტი ინტერკონექტორი გამოჩნდა, მათ შორის - საბერძნეთ-ბულგარეთის დამაკავშირებელი, რომლითაც აზერბაიჯანული გაზის მიწოდება ხდება. რაც უფრო მეტი აზერბაიჯანული გაზი მიაღწევს ევროპის ბევრ ქვეყანაში, ეს მით უკეთესი იქნება. ეს ინტერკონექტორი მუშაობს გარკვეულ ტერიტორიაზე, სადაც ადრე რუსეთს თითქმის მონოპოლია ჰქონდა. ჩვენ გავაგრძელებთ ამ ძალისხმევის მხარდაჭერას და ვფიქრობთ, რომ აზერბაიჯანული გაზის მიწოდების გაფართოება ვითარებას მრავალი ქვეყნისთვის შეცვლის,“ - განაცხადა კიმბერლი ჰარინგტონმა. ცნობისათვის, სამხრეთის გაზის დერეფანმა ევროპაში ტრანსპორტირება აზერბაიჯანული გაზის 2020 წლის 31 დეკემბერს დაიწყო. ის კასპიის ზღვის რეგიონიდან ევროპის ქვეყნებში გაზის ტრანსპორტირებას საქართველოსა და თურქეთის გავლით ახორციელებს. პროექტის ღირებულებამ პროგნოზირებულ $45 მილიარდთან შედარებით, $33 მილიარდი შეადგინა. SGC პროექტზე კაპიტალური ხარჯები, სავარაუდოდ, სრულად ანაზღაურდება 8-10 წლის განმავლობაში. 2022 წლის ივლისში აზერბაიჯანი და ევროკავშირი შეთანხმდნენ, რომ 2027 წლისთვის, სამხრეთ გაზის დერეფნის გავლით, გაზის მიწოდების მოცულობა გაზარდონ. სამხრეთის გაზის დერეფანი არის ევროკომისიის ინიციატივა, რომელიც კასპიისა და ახლო აღმოსავლეთის რეგიონებიდან ევროპისკენ ბუნებრივი გაზის მიწოდებას უზრუნველყოფს. აშშ-სთან შევთანხმდით, რომ სამხრეთის გაზის დერეფნის გაფართოებისთვის ვითანამშრომლოთ - აზერბაიჯანის ენერგეტიკის მინისტრი
შუა დერეფანი შესაძლოა, მნიშვნელოვანი დამაკავშირებელი რგოლი გახდეს ჩინეთსა და ევროკავშირს შორის - აზერბაიჯანი
ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი, შუა დერეფანი, შეიძლება, მნიშვნელოვანი დამაკავშირებელი რგოლი გახდეს ჩინეთსა და ევროკავშირს შორის. ამის შესახებ პრეზიდენტის ადმინისტრაციის საგარეო პოლიტიკის დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა Global Times-თან ინტერვიუში განაცხადა. „რაც მთავარია, ჩვენ ვხედავთ ჩინეთ-აზერბაიჯანის პარტნიორობას, როგორც მნიშვნელოვანს Belt and Road Initiative-ის (BRI) (ერთი სარტყელი ერთი გზა) ფარგლებში, განსაკუთრებით შუა დერეფნის კონტექსტში. შუა დერეფანი შეიძლება, გახდეს მნიშვნელოვანი დამაკავშირებელი რგოლი ჩინეთსა და ევროკავშირს შორის,“ აღნიშნა ჰიკმეტ ჰაჯიევმა. ჰაჯიევის თქმით, აზერბაიჯანმა ცენტრალური აზიის ქვეყნებთან ერთად, რომლებიც კასპიისა და შავი ზღვის გასწვრივ მდებარეობენ, შეიძლება, ძლიერი პარტნიორობა დაამყაროს. „ეს კარგად შეესაბამება BRI-ს და ხაზს უსვამს სტრატეგიულ პარტნიორობას ჩინეთსა და აზერბაიჯანს შორის," აღნიშნავს ჰაჯიევი. მან ასევე აღნიშნა, რომ აზერბაიჯანი ჩინეთთან სავაჭრო ურთიერთობებში სტაბილურ ზრდას ხედავს. შუა დერეფანი - სუეცის არხის ალტერნატივა: რეალობა და პერსპექტივები
ლარი დოლართან და ევროსთან გამყარდა
ეროვნული ბანკის მიერ გამოქვეყნებული მონაცემების თანახმად, დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად 1 აშშ დოლარის ღირებულება 2.7000 ლარი გახდა. კურსი, რომელიც დღეს მოქმედებდა, 2.7060 ლარი იყო. რაც შეეხება ევროს, მისი კურსი 2.9214 ლარია. მაშინ, როცა დღეს მოქმედი კურსი 2.9544 ლარს შეადგენდა. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსები ძალაში ხვალ შევა.
ლარი დოლართან გამყარდა, ევროსთან გაუფასურდა
22 მარტისთვის ერთი ამერიკული დოლარი 2.7060 ლარი, ევრო კი, 2.9544 ლარი ეღირება. დღეს ოფიციალური კურსით, ერთი ამერიკული დოლარი 2.7106 ლარი ღირდა, ევრო – 2.9383 ლარი. დღევანდელი ვაჭრობის შედეგად მიღებული კურსი ხვალ, 22 მარტს ამოქმედდება.
აზერბაიჯანმა საზღვაო გადაზიდვები 16%-ით გაზარდა
2024 წლის იანვარ-თებერვალში აზერბაიჯანში საზღვაო ტრანსპორტით 1 273 900 ტონა ტვირთი გადაიზიდა, რაც წინა წელთან შედარებით, 15,9%-ით მეტია, იტყობინება სახელმწიფო სტატისტიკური კომიტეტი. ტვირთის ნახევარზე მეტი (50,5%) ნავთობი და ნავთობპროდუქტები იყო.
2023 წელს საქართველოს ეკონომიკა 10,1%-ით გაიზარდა - საქსტატი
საქსტატის წინასწარი მონაცემებით, გასულ, 2023 წელს საქართველოს ეკონომიკა 10,1 პროცენტით გაიზარდა. თუკი 2022 წელს მშპ მიმდინარე ფასებში 72 860,1 ათასი ლარი იყო, გასულ წელს 80 246,1 ათასი გახდა. შემცირებულია სოფლის სატყეო და თევზის მეურნეობით მიღებული შემოსავლები. საქართველოს ეკონომიკის ყველაზე დიდი წილი მოდის საცალო და საბითუმო ვაჭრობაზე, შემდეგ ადგილზეა უძრავ ქონებასთან დაკავშირებილი საქმიანობები, მესამეზე კი - მრეწველობა. სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის წინასწარი მონაცემებით, 2023 წელს საქართველოში მთლიანი შიდა პროდუქტის მოცულობა მიმდინარე ფასებში 80 246.1 მლნ. ლარს გაუტოლდა, რაც 10.1 პროცენტით აღემატება წინა წლის შესაბამის მაჩვენებელს, ხოლო რეალური მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდამ 2023 წელს, წინა წელთან შედარებით, 7.5 პროცენტი შეადგინა. საქსტატის ცნობით, მთლიანი შიდა პროდუქტის დეფლატორის პროცენტული ცვლილება 2023 წელს 2.5 პროცენტით განისაზღვრა. უწყების ანგარიშის მიხედვით, მთლიანი შიდა პროდუქტის დარგობრივ სტრუქტურაში ყველაზე დიდი წილით გამოირჩევა საბითუმო და საცალო ვაჭრობა; ავტომობილების და მოტოციკლების რემონტი და უძრავ ქონებასთან დაკავშირებული საქმიანობები. შემდგომ პოზიციებს იკავებს დამამუშავებელი მრეწველობა, მშენებლობა, სოფლის სატყეო და თევზის მეურნეობა, სახელმწიფო მმართველობა და თავდაცვა; სავალდებულო სოციალური უსაფრთხოება, ტრანსპორტი და დასაწყობება, ინფორმაცია და კომუნიკაცია, საფინანსო და სადაზღვევო საქმიანობები. „2023 წელს, წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით, ზრდის მიმართულებით მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა შემდეგმა დარგებმა: საბითუმო და საცალო ვაჭრობა; ავტომობილების და მოტოციკლების რემონტი (13.6 პროცენტი), მშენებლობა (17.2 პროცენტი), ინფორმაცია და კომუნიკაცია (27.4 პროცენტი), სახელმწიფო მმართველობა და თავდაცვა; სავალდებულო სოციალური უსაფრთხოება (13.7 პროცენტი), ტრანსპორტი და დასაწყობება (13.3 პროცენტი), განათლება (18.9 პროცენტი), პროფესიული, სამეცნიერო და ტექნიკური საქმიანობები (19.1 პროცენტი), დამამუშავებელი მრეწველობა (3.3 პროცენტი), საფინანსო და სადაზღვევო საქმიანობები (7.1 პროცენტი). კლება აღინიშნა შემდეგ დარგებში: ჯანდაცვა და სოციალური მომსახურების საქმიანობები (-15.4 პროცენტი), უძრავ ქონებასთან დაკავშირებული საქმიანობები (-2.5 პროცენტი), სოფლის, სატყეო და თევზის მეურნეობა (-2.8 პროცენტი),“ – აღნიშნულია საქსტატის მიერ გამოქვეყნებულ ანგარიშში. გასულ წელს მშპ-მა ერთ სულ მოსახლეზე 8 210.1 აშშ დოლარი შეადგინა.
