ეკონომიკა
„მოლდოვას შეუძლია, შეუერთდეს შავი ზღვის ენერგეტიკულ პროექტს“ - რუმინელი მინისტრი
აზერბაიჯანი-საქართველო-ევროპის მწვანე ენერგეტიკული დერეფანი (Black Sea Energy) არის ენერგეტიკული ხიდი, რომელიც უზრუნველყოფს ევროპას უსაფრთხო, ხელმისაწვდომი და ეკოლოგიურად სუფთა ენერგიით და მოლდოვასაც შეუძლია, შეუერთდეს ამ პროექტს, განაცხადა რუმინეთის ენერგეტიკის მინისტრმა სებასტიან ბურდუჯამ ბაქოში, COP29-ის მინისტერიალზე. ბურდუჯამ აღნიშნა, რომ გლობალური ინვესტიციები მწვანე ენერგეტიკულ ინფრასტრუქტურაში ტრილიონ დოლარად არის შეფასებული. „ჩვენ უნდა ვიყოთ უფრო მობილიზებულნი, ვიდრე ოდესმე, მაგრამ დრო ცოტაა. ჩვენ ასევე უნდა ვიყოთ მზად მოქმედებისთვის, რომ ეს ლამაზი დაპირებები გადავაქციოთ პროექტებად და ახალ მეგავატებად ხალხისთვის,“ - განაცხადა მინისტრმა. მან აღიარა ამ პროცესის სირთულე, მაგრამ აღნიშნა, რომ რუმინეთი მზად არის, უპასუხოს ამ გამოწვევას აზერბაიჯანთან, საქართველოს, უნგრეთთან, ბულგარეთთან და მოლდოვასთან ერთად. „ჩვენ შევქმნით ამ მწვანე დერეფანს, რომელიც დააკავშირებს ცენტრალურ აზიას ევროპასთან და იქნება ენერგეტიკული ხიდი. ვიმედოვნებთ, რომ ეს იქნება მაგალითი სხვა კონტინენტებისა და ქვეყნებისთვის, რათა უფრო მეტად დაუკავშირდნენ ერთმანეთს იმიტომ, რომ ის ნამდვილად უზრუნველყოფს უფრო უსაფრთხო, უფრო ხელმისაწვდომ და მწვანე ენერგომომარაგებას,“ - აღნიშნა ბურდუჯამ. მსოფლიო ბანკმა საქართველოსთვის შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელის პროექტისთვის $35 მილიონის ინვესტიცია დაამტკიცა
SOCAR-ის ვიცე-პრეზიდენტი: საქართველოში, რუმინეთსა და შვეიცარიაში ენერგომომარაგების ტრადიციული წყაროებიდან მზის ენერგიაზე გადავდივართ
აზერბაიჯანის სახელმწიფო ნავთობკომპანია (SOCAR), China Energy-სთან თანამშრომლობით, ოფშორული ობიექტების დეკარბონიზაციის დაწყებას გეგმავს, განაცხადა SOCAR-ის ვიცე-პრეზიდენტმა აფგან ისაევმა COP29-ის ფარგლებში გამართული SOCAR-ის დეკარბონიზაციის პროგრესის შესახებ სესიაზე. აზერბაიჯანული მედიის ცნობით, „სოკარ გრინმა“ და შპს „China Energy Overseas Investment Co“-მ ხელი მოაწერეს ხელშეკრულებას ფუზულის რაიონში 160 მეგავატი სიმძლავრის მზის ელექტროსადგურის აშენებაზე. განახლებადი ენერგიის განვითარების შესახებ მემორანდუმები ასევე გაფორმდა China Energy-სა და China Datang Co. Ltd-სთან. ისაევის თქმით, SOCAR-მა ცოტა ხნის წინ დაიწყო 240 მეგავატი სიმძლავრის შაფაგის მზის ელექტროსადგურის მშენებლობა ჯაბრაილის რაიონში BP-სთან ერთად. ეს პროექტი მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იქნება კასპიის რეგიონში ნავთობისა და გაზის უდიდესი ტერმინალის - სანგაჩალის ტერმინალის დეკარბონიზაციისთვის. „ეს არის ჩვენი ძალისხმევის პირველი ეტაპი ნახშირბადის ანაბეჭდის შესამცირებლად. მეორე ეტაპი ფოკუსირებული იქნება ოფშორული ობიექტების დეკარბონიზაციაზე," - აღნიშნა ისაევმა. SOCAR-მა ამ მიმართულებით თანამშრომლობა ასევე დაიწყო აბუ დაბის ნავთობის ეროვნულ კომპანიასთან (ADNOC), რომელიც ნავთობისა და გაზის დეკარბონიზაციის ქარტიის ერთ-ერთი ლიდერია. მისი თქმით, „სოკარი“ განახლებადი ენერგიის პროექტებს აზერბაიჯანის ფარგლებს გარეთაც ახორციელებს. „2017 წელს SOCAR Türkiye-მ ექსპლუატაციაში შევიდა 55 მეგავატი სიმძლავრის ქარის ელექტროსადგური. „საქართველოში, რუმინეთსა და შვეიცარიაში კომპანია ენერგომომარაგების ტრადიციული წყაროებიდან მზის ენერგიაზე გადადის. შვეიცარიაშიც კი, ჩვენ დავიწყეთ ჩვენი პირველი, თუმცა მცირე, წყალბადის პროექტი. ჩვენ ვაგრძელებთ სწავლას და განვითარებას, რათა მზად ვიყოთ ახალი პარტნიორობისთვის,“ - აღნიშნა ისაევმა.
Microsoft-მა შექმნა მრავალრეგიონული ჰაბი, რომელიც საქართველოსაც მოიცავს
მომავალ წელს ყაზახეთი გეგმავს, შექმნას ხელოვნური ინტელექტის ეროვნული ცენტრი, რომელიც ქვეყნის ციფრული ტრანსფორმაციის ინფრასტრუქტურისთვის ერთგვარ ხერხემალს უზრუნველყოფს, იტყობინება Trend. ამის შესახებ ყაზახეთის პრეზიდენტმა ყასიმ-ჟომართ თოყაევმა ცენტრალური ევროპისა და ცენტრალური აზიის საკითხებში Microsoft-ის პრეზიდენტ მიშელ სიმონსთან შეხვედრისას განაცხადა. შეხვედრაზე განიხილეს ყაზახეთისა და Microsoft-ის თანამშრომლობის პერსპექტივები IT ინდუსტრიის განვითარებისა და სტარტაპებისთვის ყოვლისმომცველი ეკოსისტემის შესაქმნელად. Microsoft-მა აცნობა თოყაევს, რომ მათ ყაზახეთში თავიანთი ოფისი გარდაქმნეს მრავალრეგიონულ ჰაბად, რომელიც მოიცავს ცენტრალურ აზიას, აზერბაიჯანს, სომხეთს, საქართველოს, მონღოლეთს და პაკისტანს. ყაზახეთის პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ ყაზახეთი აქტიურად მუშაობს კანონმდებლობაზე ხელოვნური ინტელექტის სფეროში, რომლის მიზანია, გამოიყენოს თავისი პოტენციალი ინოვაციებისა და ეკონომიკური ზრდისთვის. თავის მხრივ, მიშელ სიმონსმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ Microsoft აპირებს, გააგრძელოს ნაყოფიერი თანამშრომლობა ყაზახეთთან ციფრული განვითარების მიმართულებით. თოყაევმა მიმდინარე წლის სექტემბერში მოუწოდა პარლამენტის დეპუტატებს, აქტიური მონაწილეობა მიიღონ ხსენებული ამოცანის განხორციელებაში და ხაზი გაუსვა ასტანაში ხელოვნური ინტელექტის ეროვნული ცენტრის მომავალ წელს ამოქმედების მნიშვნელობას. მან ასევე ხაზი გაუსვა სატელეკომუნიკაციო ქსელების, მონაცემთა ცენტრების განვითარების გაგრძელების აუცილებლობას, კიბერუსაფრთხოების საერთაშორისო სტანდარტების დანერგვას და ამ სფეროში ყაზახეთის სპეციალისტების კომპეტენციების გაზრდას.
იან პიტერ იანდენული: ანაკლიის პროექტს ნამდვილად შეიძლება, ეწოდოს იშვიათი, საქართველოს კიდევ ერთი ოქროს ხანა ელის
მშენებელი კომპანიის „იან დე ნულის“ ხელმძღვანელი იან პიტერ იანდენული აცხადებს, რომ პროექტის ფარგლებში გამოიკვეთა ნაყოფიერი თანამშრომლობა, რაც ანაკლიის პორტს მომავალში მნიშვნელოვან პროექტს გახდის საქართველოსთვის. „ამ პროექტს ნამდვილად შეიძლება, ეწოდოს იშვიათი შემთხვევა. დღეიდან 10 წელიწადში ვერავინ იცნობს საქართველოს. ადგილობრივი წარმოება განვითარდება, დასაქმება გაიზრდება. ახლა შევქმენით ძალიან კარგი ურთიერთობა ჩვენს ძალიან დიდი ენთუზიაზმით აღჭურვილ პარტნიორთან, საინჟინრო კომპანიებთან და მე არ ველი, რომ რაიმე შეფერხება გვექნება. იმ ძირითადი საკითხებით, მიდგომებითა და სულისკვეთებით, თუ როგორ ზრუნავთ ეკონომიკაზე, მარწმუნებს, რომ კიდევ ერთი ოქროს ხანა ელის საქართველოს და ნამდვილად მჯერა ამის,“ – განაცხადა იან პიტერ იანდენულმა. პრემიერ ირაკლი კობახიძის თქმით, ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის წყლის ინფრასტრუქტურის პროექტირებისა და სამშენებლო სამუშაოების ტენდერში გამარჯვებული ბელგიური კომპანია Jan De Nul გეგმის თანახმად, 16 სექტემბრიდან უკვე შეუდგა სამუშაოს. „პირველ ეტაპზე დაგეგმილია ნავსადგურის აკვატორიის ზღვის ფსკერის დაღრმავება და ინტენსიური სამუშაოს შედეგად უკვე მნიშვნელოვანი პროგრესი გვაქვს,“ განაცხადა ირაკლი კობახიძემ. შეგახენებთ, ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის საზღვაო ინფრასტრუქტურის პროექტირება/მშენებლობის ტენდერში ბელგიურმა Jan De Nul-მა გაიმარჯვა.
ირაკლი კობახიძის თქმით, ანაკლიაში პორტის პროექტირებისა და სამშენებლო სამუშაო დაიწყო
ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში, სოფელ ანაკლიაში ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის საზღვაო ინფრასტრუქტურის პროექტირება-მშენებლობის დაწყების აღსანიშნავი ღონისძიება გაიმართა. პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის წყლის ინფრასტრუქტურის პროექტირება - მშენებლობის დაწყების ღონისძიებაზე სიტყვით გამოსვლისას განაცხადა, რომ პორტის პირველი ფაზის გამტარუნარიანობა წელიწადში 600 ათასი კონტეინერი იქნება, საორიენტაციო საინვესტიციო ღირებულება კი 600 მლნ დოლარს შეადგენს. მისივე თქმით, სამუშაო 16 სექტიმბრიდან დაიწყო. „დღეს, ჩვენ აღვნიშნავთ ჩვენი ქვეყნისთვის უდიდესი სტრატეგიული მნიშვნელობის მქონე პროექტის, ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის მშენებლობის დაწყებას. ნავსადგურის წყლის ინფრასტრუქტურის პროექტირებისა და სამშენებლო სამუშაოების ტენდერში გამარჯვებული ბელგიური კომპანია Jan De Nul გეგმის თანახმად, 16 სექტემბრიდან, უკვე შეუდგა სამუშაოებს. პირველ ეტაპზე დადგეგმილია ნავასდგურის აკვატორიის ზღვის ფსკერის გაღრმავება და ინტენსიური სამუშაოების შედეგად, უკვე მნიშვნელოვანი პროგრესი გვაქვს. მნიშვნელოვანია, რომ ქვეყნისთვის ასეთი სტრატეგიული პროექტის მშენებლობაში დიდი გამოცდილების და მაღალი საერთაშორისო რეპუტაციის მქონე კომპანია იქნება ჩართული. „იან დე ნული“ სწორედ საზღვაო-სამშენებლო სამუშაოებზეა სპეციალიზებული. აღსანიშნავია, რომ კომპანიას სრულად, ან ნაწილობრივ, განხორციელებული აქვს ისეთი პროექტები, როგორებიცაა - პანამის არხის გაფართოების პროექტი, სუეცის ახალი არხი ეგვიპტეში, ახალი საზღვაო პორტი ნადორში (მაროკო), ჰამბურგის პორტის გაღრმავების პროექტი, დუბაის ხელოვნური კუნძული და სანაპირო. დამეთანხმებით, რომ ეს ჩამონათვალი უკვე მეტყველებს ამ კომპანიის განსაკუთრებულ გამოცდილებაზე და ჩვენ მოხარულები ამ კომპანიის ჩართულობით ვართ ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის განვითარებაში. პროექტის პირველ ფაზაზე, უშუალოდ მშენებლობის პროცესში, სამშენებლო და ლოგისტიკურ სამუშაოებზე 500-მდე ადამიანი დასაქმდება. პორტის პირველი ფაზის გამტარუნარიანობა იქნება 600 ათასი კონტეინერი წელიწადში. საორიენტაციო საინვესტიციო ღირებულება 600 მლნ დოლარს შეადგენს. რაც შეეხება ნავსადგურის პროექტზე კერძო პარტნიორის შერჩევის პროცესს, ამ ეტაპზე ჩინურ-სინგაპურულ კონსორციუმთან ზუსტდება წარმოდგენილი წინადადების დეტალები, რის შემდეგაც საპარტნიორო შეთანხმება და საკონცესიო შეთანხმება ახლო მომავალში გაფორმდება,“- განაცხადა პრემიერმა. კობახიძის თქმით, „ანაკლიის პორტში პირველი გემის მიღების თარიღად 2029 წელი დასახელდა, თუმცა სამუშაო უფრო მაღალი ტემპით წარიმართება.“ „უკვე გვყავს პროფესიონალი კონტრაქტორი კომპანია. სამუშაოები ინტენსიურად, უწყვეტ რეჟიმში მიმდინარეობს. იმედი გვაქვს, რომ დაგეგმილზე უფრო სწრაფადაც შევძლებთ ახალი ინფრასტრუქტურის ამოქმედებას და პორტის ოპერირების დაწყებას. ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგური საქართველოსთვის სტრატეგიული პროექტია, რომელიც მნიშვნელოვან როლს შეასრულებს როგორც ქვეყნის საპორტო ინფრასტრუქტურის განვითარების, ისე მთლიანად შუა დერეფნის ინფრასტრუქტურული გაუმჯობესებისა და კონკურენტუნარიანობის ზრდის მიმართულებით, დააკავშირებს ევროპისა და აზიის სატრანსპორტო სისტემებს. ანაკლიის პორტი ხელს შეუწყობს ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებას, გაზრდის საქართველოს რეგიონულ და საერთაშორისო მნიშვნელობას, განამტკიცებს ჩვენს უსაფრთხოებას. ყველა თვალსაზრისით, როგორც ეკონომიკურ, ისე პოლიტიკური თვალსაზრისით, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ამ პროექტის განხორციელებას,“ განაცხადა პრემიერ-მინისტრმა ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის საზღვაო ინფრასტრუქტურის პროექტირება/მშენებლობის ტენდერში ბელგიურმა Jan De Nul-მა გაიმარჯვა.
„შუა დერეფანს აქვს მნიშვნელოვანი პოტენციალი, გადაიზარდოს ეკოლოგიურად სუფთა სატრანსპორტო მარშრუტად“ - გერმანიის საელჩოს ბიზნეს მისია
„შუა დერეფანს აქვს მნიშვნელოვანი პოტენციალი, გადაიზარდოს ეკოლოგიურად სუფთა სატრანსპორტო მარშრუტად ნულოვანი ემისიებით,“ განაცხადა ბაქოში გერმანიის საელჩოს ბიზნეს მისიის უფროსის მოადგილემ ჰეიკო შვარცმა საინფორმაციო ღონისძიებაზე სახელწოდებით "ინოვაციები სარკინიგზო ტექნოლოგიაში აზერბაიჯანში: პარტნიორობა და შესაძლებლობები გერმანული კომპანიებისთვის“ ბაქოში. „აზერბაიჯანის, როგორც მთავარი სატრანსპორტო კვანძის როლი სტაბილურად იზრდება. როდესაც მე აზერბაიჯანში ჩავედი სამწელიწად-ნახევრის წინ, შუა დერეფანი სტაგნაციაში იყო. თუმცა, ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში პოლიტიკურმა ცვლილებებმა გამოიწვია სწრაფი განვითარება. დღეს ეს მარშრუტი არამხოლოდ ხელს უწყობს ტვირთების გადაადგილებას ჩინეთიდან ევროპაში, არამედ, ხელს უწყობს რეგიონული ღირებულების ჯაჭვების შექმნას, რკინიგზა და პორტები თამაშობენ ცენტრალურ როლს ამ პროცესებში,“ აღნიშნა შვარცმა. მან ხაზი გაუსვა, რომ გარემოს მდგრადობის თემა სულ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება. „აზერბაიჯანი, ენერგიის მწარმოებლის როლის გარდა, აქტიურად მუშაობს შუა დერეფნის მწვანე მარშრუტად გარდაქმნაზე, რომელიც უზრუნველყოფს ნულოვანი გამონაბოლქვის გამოყოფას, რაც მას უნიკალურს ხდის გლობალურ სატრანსპორტო ხაზებს შორის.“ ცნობისთვის, შუა დერეფანი არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აკავშირებს აზიასა და ევროპას, გადის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაში. ეს არის ტრადიციული ჩრდილოეთ დერეფნის ალტერნატიული მარშრუტი, რომელიც იწყება ჩინეთიდან და კვეთს შუა აზიის ქვეყნებს, როგორიცაა ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი. შემდეგ ის გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში, ვიდრე ევროპას მიაღწევს. ტრანსკასპიის დერეფანში სტრატეგიული პროექტების „ხელშესახები წინსვლისთვის“, აშშ ინფრასტრუქტურაში ინვესტიციებისთვის პოტენციურ სფეროებს აფასებს
რუსეთს ავარიების შემთხვევაში საქართველოდან და აზერბაიჯანიდან ელექტროენერგიის იმპორტი სურს
რუსული კომპანია „ინტერ რაოს“ გამგეობის წევრმა ალექსანდრა პანინამ რუსულ სატარიფო კონფერენციაზე განაცხადა, რომ რუსეთმა საქართველოსა და აზერბაიჯანს მიმართა საგანგებო სიტუაციებში ელექტროენერგიის მიწოდების თხოვნით. „ჩვენ ვთხოვეთ ორ ქვეყანას - აზერბაიჯანსა და საქართველოს მიწოდების შესაძლებლობა საგანგებო პერიოდებში. თითოეულს 300 მეგავატი,“ - აღნიშნა ალექსანდრა პანინამ. მისი თქმით, ჯერჯერობით არცერთ ქვეყანას არ უპასუხია. საქართველოს ეკონომიკის სამინისტრომ რადიო თავისუფლებას უპასუხა, რომ საქართველოს ელექტროენერგეტიკული სისტემა ფიზიკურად არის დაკავშირებული ოთხივე მეზობელი სახელმწიფოს ელექტროენერგეტიკულ სისტემასთან. "ოპერირების პროცესში, გადამცემი სისტემის ოპერატორი იღებს გადაწყვეტილებას ტრანსსასაზღვრო რეჟიმების შესახებ, მათ შორის, ამა თუ იმ სისტემასთან სინქრონულ-პარალელური, საექსპორტო/საიმპორტო, ავარიული, კუნძულოვანი ან ნულოვანი ოპერირების თაობაზე. აღნიშნული საკითხები დამატებით რეგულირდება შესაბამისი ქვეყნების სისტემის ოპერატორებთან გაფორმებული ხელშეკრულებებით. ელექტროენერგეტიკული სისტემის სპეციფიკურობიდან გამომდინარე, ეს მსოფლიოში დანერგილი, ჩვეული პრაქტიკაა?. რუსეთის შემთხვევაში, ეს რეგულირდება "რუსეთის ელექტროენერგეტიკული სისტემის ოპერატორთან 2007 წელს გაფორმებული ორი ხელშეკრულებით: რუსეთიდან საქართველოში და საქართველოდან რუსეთში ავარიული სიტუაციების დროს ელექტროენერგიის მიწოდების შესახებ. საქართველოს ელექტროგადამცემი ქსელი, საბჭოთა კავშირის დროს ისეა დაპროექტებული, რომ გულისხმობს საქართველოს ოპერირებას რუსეთის სინქრონულ რეჟიმში. საქართველოს ხელისუფლება და საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო, აქტიურად ახორციელებს საქართველოს ელექტროენერგეტიკული სისტემის დივერსიფიკაციისა და ენერგოუსაფრთხოების გაზრდისკენ მიმართულ თანმიმდევრულ ნაბიჯებს, რომელთა შორისაა შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელის პროექტი და გადამცემი ინფრასტრუქტურის გაძლიერების სხვა მრავალი ინიციატივა. აღნიშნული პროექტები ხელს შეუწყობს ჩვენი ქვეყნის ენერგოუსაფრთხოებისა და ენერგოდამოუკიდებლობის გაზრდას და შეამცირებს ერთ კონკრეტულ წყაროზე დამოკიდებულებას," - ნათქვამი ეკონომიკის სამინისტროს წერილობით პასუხში.
ყაზახეთი და თურქმენეთი ტრანს-ავღანურ დერეფანს შექმნიან
ყაზახეთის პრეზიდენტ ყასიმ-ჟომართ თოყაევის ვიზიტის დროს ხელმოწერილი დოკუმენტების მიხედვით, ყაზახეთი და თურქმენეთი ტრანს-ავღანურ დერეფანს ააშენებენ. ყაზახური მედიის ცნობით, ტრანსპორტის მინისტრმა მარატ კარაბაევმა განაცხადა, რომ ეს მარშრუტი გაივლის ყაზახეთის, თურქმენეთის ტერიტორიაზე, შემდეგ - ავღანეთში, მათ შორის - პაკისტანის, სპარსეთის ყურისა და ინდოეთის ოკეანეზე წვდომით. თოყაევის ოფიციალური ვიზიტის ფარგლებში, მხარეებმა ხელი მოაწერეს ოთხ დოკუმენტს, ორ მემორანდუმს და ორ მთავრობათაშორის შეთანხმებას ტრანსპორტის სფეროში. ხელშეკრულებები ითვალისწინებს ავტოტრანსპორტით სატვირთო გადაზიდვებში სანებართვო სისტემის გაუქმებას. ორივე ქვეყანა ასევე განავითარებს სტრატეგიულ თანამშრომლობას ტრანსპორტისა და ლოგისტიკის სფეროში. ასევე წაიკითხეთ: თოყაევი: ყაზახეთი მზადაა, ტრანსავღანური რკინიგზის მშენებლობაში ჩაერთოს
„გაზპრომი“ 100 უმსხვილეს რუსულ კომპანიას შორის აღარ არის
Forbes-ის თანახმად, წმინდა მოგების მიხედვით, უმსხვილესი რუსული კომპანიების ყოველწლიურ რეიტინგში, 2023 წლის ლიდერმა - „გაზპრომმა“ არამხოლოდ დაკარგა პოზიცია 2024 წელს, არამედ, ტოპ ასეულშიც ვერ მოხვდა. პირველად 25 წლის განმავლობაში, „გაზპრომმა“ 2023 წელი 629 მილიარდი რუბლის ზარალით დახურა, ხოლო ერთი წლით ადრე მისმა მოგებამ 1,23 ტრილიონი რუბლი შეადგინა. კომპანიის შიდა ანგარიშის მიხედვით, მომდევნო ათი წლის განმავლობაში გაზის ექსპორტის წინა დონემდე აღდგენა შეუძლებელი იქნება. „გაზპრომის“ ზარალის მთავარი მიზეზი გაზის მოპოვებისა და ევროპისთვის მიწოდების მკვეთრი ვარდნა იყო, რაც უკრაინაზე თავდასხმის გამო რუსეთის მიმართ დაწესებულმა სანქციებმა გამოიწვია. ყველაზე მომგებიანი რუსული კომპანიების რეიტინგში ახალი ლიდერი „როსნეფტია“, რომელმაც 2023 წლის ბოლოს წმინდა მოგება 1,529 ტრილიონი რუბლი მიიღო. რეიტინგის 100 საუკეთესო მონაწილის მთლიანმა მოგებამ 13,2 ტრილიონ რუბლს გადააჭარბა.
„ლაპის ლაზულის“ მარშრუტის გააქტიურების მიზნით, საკონსულტაციო ჯგუფი შეიქმნა, დერეფნის ერთ-ერთი მოთამაშე საქართველოა
„ლაპის ლაზულის“ სატრანსპორტო მარშრუტის მონაწილე სახელმწიფოები საკონსულტაციო ჯგუფს ქმნიან. ამის შესახებ აზერბაიჯანის ციფრული განვითარებისა და ტრანსპორტის მინისტრი რაშად ნაბიევი X-ზე წერს. „ამ მარშრუტის ეფექტიანობის უზრუნველსაყოფად, განვიხილეთ წევრ ქვეყნებში ინფრასტრუქტურის განვითარებაზე შესაბამისი სამუშაოს ჩატარება, ქვეყნებს შორის ინფორმაციის გაცვლა, საკონსულტაციო ჯგუფის შექმნა და სამოქმედო გეგმის შემუშავება. აზერბაიჯანი განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებს საერთაშორისო და რეგიონულ თანამშრომლობას საერთაშორისო სატრანსპორტო დერეფნების განვითარებისთვის,“ - განაცხადა ნაბიევმა თურქეთში გამართული შეხვედრის შემდეგ. აზერბაიჯანის ციფრული განვითარებისა და ტრანსპორტის სამინისტროს ცნობით, 3 ოქტომბერს, ნაბიევი მონაწილეობდა სტამბოლში გამართულ შეხვედრაში, რომელზეც ლაპის ლაზულის მარშრუტის გააქტიურებასთან დაკავშირებული საკითხები განიხილეს. განიხილეს მონაწილე ქვეყნებში მარშრუტის ეფექტიანი ფუნქციონირებისთვის ინფრასტრუქტურის განვითარებასთან დაკავშირებული აქტუალური საკითხები, ქვეყნებს შორის ინფორმაციის გაცვლა, საკონსულტაციო ჯგუფის შექმნა და სამოქმედო გეგმის შემუშავება. რაშად ნაბიევმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ აზერბაიჯანი განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებს საერთაშორისო და რეგიონულ თანამშრომლობას საერთაშორისო სატრანსპორტო დერეფნების განვითარებაში. მან ბოლო 20 წლის განმავლობაში ამ მიმართულებით აზერბაიჯანის მიერ გატარებულ მნიშვნელოვან ღონისძიებებზე ისაუბრა. სტამბოლში გამართული შეხვედრის შესახებ წერს თურქმენული მედიაც. მისი მიხედვით, თურქეთის, თურქმენეთის, აზერბაიჯანის, საქართველოსა და ავღანეთის ტრანსპორტის სექტორის მაღალჩინოსნებმა „ლაპის ლაზულის“ მარშრუტის განვითარების საკითხი განიხილეს. შეხვედრაზე აღინიშნა, რომ „ლაპის ლაზულის“ ქვეყნებს აქვთ დიდი შესაძლებლობა, რომ ამ პროექტის მეშვეობით ხელი შეუწყონ ვაჭრობას, გააძლიერონ კულტურული კავშირები და მხარი დაუჭირონ რეგიონში ეკონომიკურ განვითარებას. მონაწილეებმა განიხილეს ინფრასტრუქტურული ინვესტიციები, ტარიფები და საბაჟო პრაქტიკა საგზაო და სარკინიგზო ტრანსპორტზე, ადმინისტრაციულ საკითხებსა და უსაფრთხოების ღონისძიებებზე. თურქეთის ტრანსპორტისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრმა აბდულკადირ ურალოღლუმ განაცხადა, რომ ისინი პირველ რიგში ყურადღებას გაამახვილებენ ინფრასტრუქტურის ხარვეზების მოგვარებაზე, დერეფნის გასწვრივ დაკარგული კავშირების განახლებასა და მის სისრულეში მოყვანაზე. „ინვესტიციები პორტებში, რკინიგზასა და გზებში აუცილებელია, რათა გაიზარდოს დერეფნის სიმძლავრე და კომერციული მიმზიდველობა,“ - აღნიშნა ურალოღლუმ. საბაჟო და სატრანზიტო პროცედურების გამარტივებისა და დიგიტალიზაციის მნიშვნელობაზე საუბრისასმ მინისტრმა ურალოღლუმ ხაზგასმით აღნიშნა: „ჩვენ ამ დერეფანს გავხდით უფრო მიმზიდველს საერთაშორისო ვაჭრობისთვის ბიუროკრატიული ბარიერების შემცირებით და ჩვენი პროცედურების ჰარმონიზებით, ასევე, ტრანზიტის დროის შემცირებით.“ თურქეთის ტრანსპორტისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს ვებგვერდზე განთავსებულ ინფორმაციაში ნათქვამია, რომ მინისტრი ასევე გამოვიდა სარკინიგზო გადაზიდვებზე ფოკუსირების მოწოდებით, რათა ხაზი რაც შეიძლება მალე გააქტიურდეს. მინისტრთა შეხვედრის მთავარი მიზანი, დერეფანში სატრანსპორტო საქმიანობის პოტენციური საფრთხეების აღმოსაფხვრელად და ტრანსპორტისა და ლოგისტიკური პროცესის თითოეულ ეტაპზე კოორდინაციისთვის, რისკების მართვის ყოვლისმომცველი გეგმის შემუშავება იყო. გადაწყდა, რომ ტექნიკურ დონეზე შეხვედრები წელიწადში ორჯერ მაინც და წელიწადში ერთხელ მინისტრების დონეზე გაიმართოს, რათა შეფასდეს პროგრესი და მიღებული გაკვეთილები. მომდევნო მინისტერიალს თურქმენეთი უმასპინძლებს. თურქმენეთი ცდილობს, გაააქტიურის „ლაპის ლაზულის“დერეფანი, რომლის ერთ-ერთი მოთამაშე საქართველოა ინფორმაციისთვის: საქართველომ „ლაპის ლაზულის“ სატრანზიტო დერეფნის შეთანხმებას 2017 წლის ნოემბერში მოაწერა ხელი. მაშინ, საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ შეთანხმება ითვალისწინებს პროექტში ჩართულ ქვეყნებს შორის სატრანსპორტო ურთიერთობების ხელშეწყობას, კერძოდ, ტვირთების და მგზავრების დაუბრკოლებელი გადაადგილების ხელშეწყობას, სატრანზიტო მოძრაობასთან დაკავშირებული ადმინისტრაციული საკითხების მოწესრიგებას. „ლაპის ლაზულის“ პროექტის მიხედვით, ავღანეთიდან ტვირთები რკინიგზით და საავტომობილო გზით კასპიის ზღვაზე თურქმენეთის და აზერბაიჯანის პორტებს უკავშირდება, საქართველოში შავ ზღვაზე ფოთისა და ბათუმის პორტების გავლით კი, ტვირთების გადაზიდვა ევროპის მიმართულებით ხდება. „ლაპის ლაზულის“ მარშრუტით ავღანეთიდან წამოსულმა პირველმა ტვირთმა საქართველოს საზღვარი 2018 წლის დეკემბერში გადმოკვეთა.
აზერბაიჯანი შუა დერეფნის მარშრუტზე მწვანე დერეფნის შექმნის ინიციატივით გამოდის
აზერბაიჯანს სურს, შექმნას მწვანე დერეფანი შუა დერეფნის მარშრუტის გასწვრივ, რომელიც გადაჭიმულია ჩინეთიდან ევროპაში. ამის შესახებ ჟურნალისტებს ბაქოს საერთაშორისო საზღვაო სავაჭრო პორტის გენერალურმა დირექტორმა ტალეჰ ზიადოვმა განუცხადა. იუწყება აზერბაიჯანული მედია. ზიადოვმა განმარტა, რომ აზერბაიჯანის იდეა არის, შექმნას დერეფანი, რომელიც მთლიანად მწვანე იქნება, რაც უზრუნველყოფს იმას, რომ მომავალშიც კი, თუ სიტუაცია შეიცვლება, ყველა ამჯობინებს ამ დერეფნის გამოყენებას მისი ეკოლოგიურად სუფთა ბუნების გამო. ამასთან, გამწვანების პროცესი მოიცავს ტრანსპორტის ყველა რეჟიმს, რომელიც ჩართულია შუა დერეფანში, მათ შორის, კონტეინერებს, პორტებს, გემებს, რკინიგზებს - აზერბაიჯანსა და საქართველოში. მისივე ინფორმაციით, ყაზახეთი სერიოზულად განიხილავს წყალბადის, როგორც მწვანე საწვავის გამოყენებას და რომ 5-10 წელიწადში ეს [წყალბადი] უფრო ხელმისაწვდომი გახდება ზოგადი გამოყენებისთვის.“ ზიადოვმა ხაზი გაუსვა, რომ აუცილებელია, შუა დერეფანში ჩართულმა ყველა მხარემ გააერთიანოს ძალისხმევა მის მწვანე მარშრუტად გადაქცევისთვის. „ეს ეხება პორტს, რკინიგზას, აზერბაიჯანის კასპიის გადაზიდვის კომპანიას (ASCO), ასევე ყველა ჩართულ ქვეყანას. კოორდინაცია ახლა ხდება. ყველას ესმის, რომ მწვანე დერეფანი ყველასთვის მნიშვნელოვანია," - განაცხადა ზიადოვმა. მან ასევე აღნიშნა, რომ მწვანე დერეფნის მოთხოვნები არ არის ვრცელი და ის ძირითადად მოიცავს პორტების სერტიფიცირებას და რკინიგზის გადასვლას სუფთა ენერგიის წყაროებზე, როგორიცაა, მზის და ქარის ენერგია. შუა დერეფანს 2030 წლისთვის ვაჭრობის მოცულობის გასამმაგება შეუძლია - რა წერია მსოფლიო ბანკის ანგარიშში
შვეიცარიის კერძო სექტორი შუა დერეფნის განვითარებით ინტერესდება
შვეიცარიის კერძო სექტორი ინტერესით აკვირდება შუა დერეფნის განვითარებას, ამის შესახებ Trend-ს მისიის უფროსის მოადგილემ, აზერბაიჯანსა და თურქმენეთში შვეიცარიის საელჩოს რეგიონული თანამშრომლობის ხელმძღვანელის მოადგილემ განუცხადა. გაი ბონვინმა აღნიშნა, რომ სატრანსპორტო მარშრუტი ჩინეთიდან ევროპისკენ ცენტრალური აზიისა და სამხრეთ კავკასიის გავლით, ამჟამად სწრაფად ვითარდება. კერძოდ, მიმდინარეობს სატრანსპორტო და ლოგისტიკური შესაძლებლობების მოდერნიზაცია და გაფართოება. „ეს დერეფანი არსებითად ხელს შეუწყობს ვაჭრობას და რეგიონს სატრანზიტო ჰაბად პოზიციონირების საშუალებას აძლევს. გაუმჯობესებული ტრანსკონტინენტური კავშირი ნიშნავს მიწოდების უფრო ეფექტიან ქსელს და უკეთეს ბაზარზე წვდომას, რაც კარგი ამბავია ასევე შვეიცარიული კომპანიებისთვის. შვეიცარიას აქვს მრავალი შესაძლებლობა ინფრასტრუქტურის სექტორში, რომელიც შეიძლება, საინტერესო იყოს შუა დერეფნის კონტექსტში. ამის მაგალითია, ზოგადად საზოგადოებრივი ტრანსპორტი, რკინიგზა, გზები/ხიდები/გვირაბი და საინჟინრო მომსახურება. „შვეიცარიულ კომპანიებს, რომლებიც სპეციალიზირებულნი არიან ტვირთების თვალყურის დევნებასა და ლოგისტიკაში, ასევე შეუძლიათ, შემოგთავაზოთ ინოვაციური გადაწყვეტილებები,“ - აღნიშნა ბონვინმა. ცნობისთვის, შუა დერეფანი არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აკავშირებს აზიასა და ევროპას, გადის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაში. ეს არის ტრადიციული ჩრდილოეთ დერეფნის ალტერნატიული მარშრუტი, რომელიც იწყება ჩინეთიდან და კვეთს შუა აზიის ქვეყნებს, როგორიცაა ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი. შემდეგ ის გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში, ვიდრე ევროპას მიაღწევს. ამ დერეფნის ნაწილია ბაქო-თბილისი-ყარსის სარკინიგზო ხაზი.
ჩინური კომპანია აზერბაიჯანის, ყაზახეთისა და საქართველოს ერთობლივ საწარმოს შეუერთდება
აზერბაიჯანის რკინიგზის CJSC (AZD) თავმჯდომარემ როვშან რუსტამოვმა China Railway Container Transport Corp-ის ხელმძღვანელობას უმასპინძლა. აზერბაიჯანული მედიის ცნობით, შეხვედრაზე ვრცელი დისკუსია გაიმართა აზერბაიჯანსა და ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას შორის სარკინიგზო ტრანსპორტისა და ლოგისტიკის სფეროში თანამშრომლობის გაფართოების შესახებ, მათ შორის, შუა დერეფნის გასწვრივ სატვირთო მიმოსვლის გაზრდაზე. მხარეებმა გაცვალეს მოსაზრებები აზერბაიჯანის, ყაზახეთისა და საქართველოს რკინიგზის დეპარტამენტების მიერ შექმნილ ერთობლივ საწარმოში "Middle Corridor Multimodal Ltd“ CRTC-ის გაერთიანებაზე. შეხვედრაზე აღინიშნა, რომ ბოლო პერიოდში შუა დერეფნის განვითარებაზე ჩატარებული ფუნდამენტური სამუშაოს შედეგად აღდგა ჩინეთიდან საკონტეინერო ბლოკ- მატარებლების მოძრაობა და რომ 2024 წლის დასაწყისიდან 212 კონტეინერი ჩინეთის პორტებიდან აზერბაიჯანში ბლოკ-მატარებლები გაიგზავნა. გატარებული ღონისძიებების წარმატებით შედეგად ხაზგასმით აღინიშნა, რომ ბაქოს პორტში კონტეინერების მიწოდების დრო 8-10 დღეა, ხოლო შავი ზღვის პორტებში - 10-12 დღე. ჩინურმა მხარემ აღნიშნა, რომ CRTC-ის გაერთიანება ერთობლივ საწარმოში "Middle Corridor Multimodal Ltd", ხელს შეუწყობს შუა დერეფნის გასწვრივ გადაზიდული ტვირთის მოცულობის ზრდას. ცნობისთვის, შუა დერეფანი არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აკავშირებს აზიასა და ევროპას, გადის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაში. ეს არის ტრადიციული ჩრდილოეთ დერეფნის ალტერნატიული მარშრუტი, რომელიც იწყება ჩინეთიდან და კვეთს შუა აზიის ქვეყნებს, როგორიცაა ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი. შემდეგ ის გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში, ვიდრე ევროპას მიაღწევს. ამ დერეფნის ნაწილია ბაქო-თბილისი-ყარსის სარკინიგზო ხაზი.
ბულგარეთი შუა დერეფნის მარშრუტის გაფართოებაში ჩართვას ითხოვს
ბულგარეთს შუა დერეფნის მარშრუტის გაფართოებაში მონაწილეობა სურს. ამის შესახებ Trend-ს ULlogistics-ის კომერციულმა წარმომადგენელმა ვიტალი სტოევმა განუცხადა. სტოევმა აღნიშნა, რომ ბულგარეთს გეოგრაფიული მდებარეობა მას აშკარა უპირატესობას ანიჭებს. „ბულგარეთს აქვს სტრატეგიული წვდომა ორ საზღვაო პორტთან და ქვეყანა ესაზღვრება ხუთ სახელმწიფოს: რუმინეთს, სერბეთს, თურქეთს, ჩრდილოეთ მაკედონიას და საბერძნეთს. ეს საშუალებას აძლევს ქვეყანას, იყოს ძირითადი სატრანსპორტო კვანძი, რომელიც აკავშირებს სხვადასხვა რეგიონს. გარდა ამისა, ბულგარეთის განვითარებული ინფრასტრუქტურა მას მიმზიდველ მონაწილედ აქცევს. რას მიიღებს ბულგარეთი პროექტში მონაწილეობით? გარდა აშკარა ეკონომიკური სარგებელისა, ქვეყანას შეუძლია, მნიშვნელოვანი ინვესტიციების მოზიდვა ინფრასტრუქტურაში. რაც შეეხება თავად შუა დერეფნის პერსპექტივებს, მისი მნიშვნელობა უდავოა. ეს მარშრუტი ჩინეთსა და ევროპას შორის არსებული სავაჭრო გზების ალტერნატივა ხდება. სწრაფად ცვალებადი გეოპოლიტიკური სიტუაციის გათვალისწინებით, ასეთი ალტერნატივა უზრუნველყოფს დამატებით მოქნილობას და საიმედოობას. სამომავლოდ, მარშრუტმა შეიძლება, გაიაროს სხვადასხვა ქვეყანა მიზნებიდან და ლოგისტიკური საჭიროებიდან გამომდინარე, რაც კიდევ უფრო გაზრდის მის აქტუალობას,“ - აღნიშნა სტოევმა. ცნობისთვის, შუა დერეფანი არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აკავშირებს აზიასა და ევროპას, გადის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაში. ეს არის ტრადიციული ჩრდილოეთ დერეფნის ალტერნატიული მარშრუტი, რომელიც იწყება ჩინეთიდან და კვეთს შუა აზიის ქვეყნებს, როგორიცაა ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი. შემდეგ ის გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში, ვიდრე ევროპას მიაღწევს. ამ დერეფნის ნაწილია ბაქო-თბილისი-ყარსის სარკინიგზო ხაზი.
იტალიამ აზერბაიჯანიდან ბუნებრივი აირის იმპორტი 12%-ით გაზარდა
იტალიამ ბუნებრივი აირის იმპორტი აზერბაიჯანიდან, საგრძნობლად გაზარდა. გავრცელებული ინფორმაციით, ეს მონაცემები წლიურთან შედარებით, თითქმის 12 პროცენტით გაიზარდა. ამის შესახებ Trend-ს ევროსტატში განუცხადეს. 2023 წელს აზერბაიჯანმა ევროკავშირში ბუნებრივი აირის ექსპორტი, 2021 წელთან შედარებით, 45%-ზე მეტით გაზარდა. აზერბაიჯანმა 2020 წლის 31 დეკემბერს სამხრეთ გაზის დერეფნის გავლით ევროპაში გაზის ტრანსპორტირება დაიწყო. ეს დერეფანი ხელს უწყობს გაზის ტრანსპორტირებას კასპიის ზღვის რეგიონიდან ევროპის ქვეყნებში, საქართველოსა და თურქეთის გავლით. პროექტი, რომლის ჯამური ღირებულება 33 მილიარდი აშშ დოლარია, სავარაუდოდ, 8-10 წლის განმავლობაში აინაზღაურებს მის კაპიტალურ ხარჯებს. 2022 წლის ივლისში აზერბაიჯანმა და ევროკავშირმა სამხრეთ გაზის დერეფნის გავლით გაზის მიწოდების მოცულობის გაორმაგებაზე შეთანხმდნენ - ამჟამინდელი 10 მილიარდი კუბური მეტრიდან 20 მილიარდ კუბურ მეტრამდე 2027 წლისთვის. საქართველოსა და თურქეთის გავლით იტალიამ აზერბაიჯანული ბუნებრივი აირის მიღება დაიწყო
7 ქვეყნის სარკინიგზო ადმინისტრაციები საერთაშორისო ასოციაცია - „ევრაზიის სატრანსპორტო მარშრუტს“ ქმნიან
აზერბაიჯანის, თურქეთის, უზბეკეთის, ყირგიზეთის, ტაჯიკეთის, ჩინეთისა და ავსტრიის სარკინიგზო ადმინისტრაციები, საერთაშორისო ასოციაციის - „ევრაზიის სატრანსპორტო მარშრუტის“ შექმნაზე შეთანხმდნენ. ეს გადაწყვეტილება პარასკევს, 20 სექტემბერს, ბაქოში, საკონსულტაციო შეხვედრის შემდეგ მიიღეს. მიიჩნევენ, რომ „ევრაზიის სატრანსპორტო მარშრუტის“ დაარსება ევრაზიის გლობალური რეგიონის ქვეყნებს შორის სატვირთო გადაზიდვების მოცულობას გაზრდის. „ყველა ოფიციალური პროცედურა უახლოეს მომავალში დასრულდება,“ - განაცხადა აზერბაიჯანის რკინიგზის ხელმძღვანელმა როვშან რუსტამოვმა პრესკონფერენციაზე. შუა დერეფნის გაძლიერება „ასოციაციამ უნდა შეასრულოს სტრუქტურირებული სამუშაო, შეიმუშაოს დერეფნის კონცეფცია, ჩამოაყალიბოს სატარიფო პოლიტიკა და შეისწავლოს ციფრული გადაწყვეტილებების განხორციელების გზები, რათა უზრუნველყოს უფრო სწრაფი და უსაფრთხო ტრანსპორტი,“ - განმარტა რუსტამოვმა. მიზანია, რომ შუა დერეფანი გახდეს უფრო ეფექტური და მიმზიდველი საერთაშორისო ვაჭრობისთვის, გაუმჯობესდეს მარშრუტის საერთო ოპერაციები. რუსტამოვმა განაცხადა, რომ ჩინეთი "შუა დერეფნით" 1000 საკონტეინერო ბლოკ-მატარებლის გაგზავნას გეგმავს. მიმდინარე წლის 8 თვის განმავლობაში ჩინეთიდან "შუა დერეფნით" 212 ბლოკ-მატარებელი გაიგზავნა. „მარტში, სიანის პორტიდან პირველი საკონტეინერო მატარებელი ბაქოში სულ რაღაც 11 დღეში ჩავიდა. ამ მატარებლებს საშუალოდ, 8-დან 10 დღემდე სჭირდებათ აზერბაიჯანამდე, ხოლო 12 დღე საქართველოს პორტებში მისასვლელად,“ - განაცხადა რუსტამოვმა. ტვირთის სავარაუდო მოცულობა დაახლოებით 420 000 ტონაა. შუა დერეფნის სტრატეგიული მნიშვნელობა ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი გადამწყვეტია აზიასა და ევროპას შორის ტრანსპორტის გასაადვილებლად. ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა, რომელიც აკავშირებს აზერბაიჯანს, საქართველოსა და თურქეთს, ამ დერეფნის მნიშვნელოვან ნაწილს წარმოადგენს. მედია წერს, რომ ახლად შექმნილი ასოციაცია ზედამხედველობას გაუწევს ამ მარშრუტის კოორდინაციასა და განვითარებას, რაც უზრუნველყოფს მის მდგრადობას და კონკურენტუნარიანობას გლობალურ ბაზარზე. თურქეთის რკინიგზის TCDD Tasimacilik Company-ის დირექტორთა საბჭოს ხელმძღვანელი უფუკ იალჩინი მიიჩნევს, რომ ახლად შექმნილი საერთაშორისო ასოციაცია „ევრაზიის სატრანსპორტო მარშრუტი“ ტვირთების გადაზიდვის არეალს გააფართოებს, იუწყება Trend. ბაქოში გამართულ საკონსულტაციო შეხვედრაზე სიტყვით გამოსვლისას იალჩინმა აღნიშნა, რომ მულტიმოდალური ტრანსპორტირების დონზე ჩინეთსა და ევროპას შორის იზრდება და სატრანზიტო ქვეყნებმა დაუყოვნებლივ უნდა უპასუხონ ამ ტენდენციებს. „ახალი ქვეყნების ხარჯზე, ევრაზიული მარშრუტის განვითარების ინიციატივა ეფექტიანად და კომერციულად მიმზიდველად იმუშავებს,“ - აღნიშნა თურქეთის რკინიგზის წარმომადგენელმა. „ბაქო-თბილისი-ყარსი მნიშვნელოვანი მარშრუტია ევრაზიის სატრანსპორტო დერეფნის ფარგლებში,“ - განაცხადა იალჩინმა. მისი თქმით, ეს ინფრასტრუქტურა ევროპასა და აზიას შორის ტვირთის უწყვეტ ტრანსპორტირებას შეუწყობს ხელს. ჩინეთის სარკინიგზო საკონტეინერო ტრანსპორტის კორპორაციის ხელმძღვანელის იან ბინის თქმით, ჩინეთი „ევრაზიის სატრანსპორტო მარშრუტის“ შექმნის ინიციატივას უერთდება, რადგან პეკინი ევრაზიის რეგიონის გავლით საქონლის ტრანსპორტირების გაზრდით არის დაინტერესებული. მისი განმარტებით, ეს ორგანიზაცია ჯდება პროექტის „ერთი სარტყელი, ერთი გზის“ განვითარების კონცეფციაში. მანვე აღნიშნა, რომ ჩინეთის 40 ქალაქი ევროპის 225 ქალაქს სხვადასხვა სატრანსპორტო მარშრუტით უკავშირდება, რომელთა შორისაც შუა დერეფანმა მნიშვნელობა მოიპოვა. ბინმა ხაზი გაუსვა, რომ ამ მარშრუტზე მატარებლების რაოდენობა და ტრანსპორტირების მოცულობა გაიზრდება. უზბეკეთის რკინიგზის გამგეობის თავმჯდომარემ ზუფარ ნარზულაევმა განაცხადა, რომ მხარს უჭერენ "ევრაზიის სატრანსპორტო მარშრუტის" საერთაშორისო ასოციაციის შექმნას, რადგან ეს გააძლიერებს ურთიერთობას ქვეყნების რკინიგზების ადმინისტრაციებს შორის. „უზბეკეთში ყველა პირობა იქმნება ტრანსპორტის და სატრანზიტო პოტენციალის გასაფართოებლად. ნაბიჯები გადაიდგმება ქვეყანაში რკინიგზის მშენებლობისა და მოდერნიზაციისკენ. გარდა ამისა, უზბეკეთში ვითარდება ინტეგრირებული ლოგისტიკური ცენტრები და მიღებულია ზომები ამ სფეროში მარეგულირებელი ბაზის გასაუმჯობესებლად,“ - აღნიშნა ნარზულაევმა.
EBRD-მა აზერბაიჯანში მზის ელექტროსადგურის პროექტისთვის $100 მილიონიანი სესხი დაამტკიცა
ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკმა (EBRD) აზერბაიჯანის ბილასუვარის რეგიონში 445 მეგავატიანი მზის ფოტოელექტრული ელექტროსადგურის პროექტისთვის დაამტკიცა 100 მილიონი აშშ დოლარის ოდენობის სესხი დაამტკიცა. აზერბაიჯანული მედიის ცნობით, ეს პროექტი მიზნად ისახავს აზერბაიჯანის განახლებადი ენერგიის პოტენციალის გაზრდას და ბუნებრივ გაზზე დამოკიდებულების შემცირებას, რაც შეესაბამება პარიზის შეთანხმებით ნაკისრ ვალდებულებებს. პროექტის ჯამური ღირებულება სხვა საერთაშორისო ფინანსური ინსტიტუტების დამატებითი მხარდაჭერის ჩათვლით, 380 მილიონ აშშ დოლარად არის შეფასებული.
თურქული Albayrak-ი აცხადებს, რომ შუა დერეფნის გამტარუნარიანობის გაზრდას ბაქოსა და ტრაპიზონის გავლით გეგმავს
Albayrak-ი აპირებს, გაზარდოს შუა დერეფნის გამტარუნარიანობა ბაქოსა და ტრაპიზონის გავლით, განაცხადა ALBAYRAK GROUP/Trabzon Port Cumhur Guzelciftci-ს ბიზნესის განვითარების დირექტორმა სესიაზე, "საზღვაო პორტები და ტერმინალები, ინფრასტრუქტურის განვითარება შავი და კასპიის ზღვების რეგიონში. ინფრასტრუქტურის განვითარება შავი და კასპიის ზღვების რეგიონში.“ მანვე აღნიშნა, რომ ალბაირაკი აზერბაიჯანელ ინვესტორებს შორის მთავარი მოთამაშეა. „ტრაპიზონის პორტი გეოგრაფიული მდებარეობიდან გამომდინარე იქცა ალტერნატიული მარშრუტების ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს კვანძად. დღეს ტრაპიზონის პორტი რეგიონის ლოგისტიკურ კვანძად იქცა განვითარებული სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურისა და პორტში თავისუფალი ეკონომიკური ზონის არსებობის გამო. ჩვენი გეგმები ასევე მოიცავს შიდა სატრანსპორტო მოდელის მთავარი ბიზნეს პარტნიორის ჩამოყალიბებას. ჩვენი მიზანია ცენტრალური აზიიდან თურქეთში ტვირთების გადაზიდვის ორგანიზება ევროპასა და აფრიკაში შემდგომი მიწოდებით. ამ კუთხით ჩვენ ვაპირებთ, გავზარდოთ შუა დერეფნის გამტარუნარიანობა ბაქოსა და ტრაპიზონის გავლით.“ ცნობისთვის, შუა დერეფანი არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აკავშირებს აზიასა და ევროპას, გადის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაში. ეს არის ტრადიციული ჩრდილოეთ დერეფნის ალტერნატიული მარშრუტი, რომელიც იწყება ჩინეთიდან და კვეთს შუა აზიის ქვეყნებს, როგორიცაა ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი. შემდეგ ის გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში, ვიდრე ევროპას მიაღწევს. ტრანსკასპიის დერეფანში სტრატეგიული პროექტების „ხელშესახები წინსვლისთვის“, აშშ ინფრასტრუქტურაში ინვესტიციებისთვის პოტენციურ სფეროებს აფასებს
ყაზახეთის პრემიერი შუა დერეფანზე: საქართველოსთან აქტიურად ვთანამშრომლობთ, ამ მარშრუტზე ტრანსპორტირების მოცულობა 10 მილიონ ტონამდე უნდა გავზარდოთ
ყაზახეთის პრემიერ-მინისტრი ოლიას ბექტენოვი 19 სექტემბერს ასტანაში, საქართველოს პირველ ვიცე-პრემიერსა და ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრს ლევან დავითაშვილს შეხვდა. იუწყება ყაზახეთის მთავრობის პრესსამსახური. მათივე ცნობით, მხარეებმა განიხილეს თანამშრომლობა სატრანზიტო-სატრანსპორტო სექტორში, მათ შორის - ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის (TITR) ირგვლივ. „ყაზახეთი და საქართველო აქტიურად თანამშრომლობენ TITR-ის განვითარების ფარგლებში," - განაცხადა პრემიერ-მინისტრმა. ბექტენოვმა ხაზი გაუსვა, რომ გასულ წელს ტვირთების გადაზიდვა ამ მარშრუტით 65%-ით, ხოლო მიმდინარე წლის პირველ რვა თვეში 69%-ით გაიზარდა და ტვირთების მოცულობამ 2,9 მლნ ტონას მიაღწია. „ჩვენი სახელმწიფოს მეთაური დიდ ყურადღებას უთმობს შუა დერეფნის განვითარებას. ჩვენი მიზანია, ამ მარშრუტზე ტრანსპორტირების მოცულობა 10 მილიონ ტონამდე გავზარდოთ.“ ყაზახეთის პრემიერ-მინისტრმა ასევე ხაზი გაუსვა ერთობლივი ძალისხმევის გაგრძელების მნიშვნელობას კონკურენტული სატარიფო პირობების შესაქმნელად, ტრანსპორტირების დროის შემცირებისა და ტვირთის მოცულობის გაზრდის მიზნით TITR მარშრუტზე, ბაქო-თბილისი-ყარსის ხაზის ჩათვლით. ამასთან, აღინიშნა სატრანსპორტო დერეფნის აქტიური დიგიტალიზაციის აუცილებლობა, რაც გაზრდის მის მიმზიდველობას საერთაშორისო გადამზიდავებისთვის. შეხვედრაზე ბექტენოვმა და დავითაშვილმა ასევე განიხილეს სოფლის მეურნეობის, ენერგეტიკის, ტურიზმის სფერო, საავიაციო ინდუსტრიის თანამშრომლობა, კულტურული და ჰუმანიტარული კავშირების გაძლიერება. აღინიშნა, რომ საქართველო არის ყაზახეთის მნიშვნელოვანი და სანდო პარტნიორი სამხრეთ კავკასიაში. 2024 წლის პირველ კვარტალში ქართველმა ინვესტორებმა ყაზახეთის ეკონომიკაში 88,5 მილიონი დოლარის ინვესტიცია განახორციელეს, ბოლო 10 წლის განმავლობაში მთლიანმა მოცულობამ 500 მილიონ დოლარს გადააჭარბა. საქართველოს ეკონომიკის სამინისტროს ცნობით, ლევან დავითაშვილმა და ოლჟას ბეკტენოვმა საუბრისას აქცენტი გააკეთეს საქართველო-ყაზახეთის პარტნიორულ ურთიერთობებზე. ამასთან, საქართველოს პირველმა ვიცე-პრემიერმა მადლობა გადაუხადა პრემიერ-მინისტრს ყაზახეთის მხრიდან ჩვენი ქვეყნის სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის მხარდაჭერისთვის. მხარეებმა ორ ქვეყანას შორის სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობების, ასევე რეგიონულ სატრანსპორტო-ინფრასტრუქტურულ საკითხთა ვრცელი სპექტრი განიხილეს. ყურადღება გამახვილდა ისეთ პრიორიტეტულ მიმართულებებზე, როგორიცაა, ორმხრივი ვაჭრობა, ტრანსპორტი და ლოგისტიკა, ენერგეტიკა, საინფორმაციო ტექნოლოგიები, კავშირგამბულობა, სამოქალაქო ავიაცია, ტურიზმი, ინვესტიციები და სხვ. ხაზი გაესვა ტრანსკასპიური სატრანსპორტო-ლოგისტიკური პროექტების მნიშვნელობას, მათ შორის, „შუა დერეფნის“ მარშრუტის შემდგომი განვითარების და ამ პროცესში თანამშრომლობის საკითხს. შეხვედრაზე აღინიშნა, რომ ქვეყნებს შორის სავაჭრო ბრუნვა ბოლო წლებში ზრდადი დინამიკით ხასიათდება - 2023 წელს ეს მაჩვენებელი, წინა წელთან შედარებით, 168 პროცენტით გაიზარდა. ამასთან, ხაზი გაესვა, რომ სავაჭრო პოტენციალი გაცილებით დიდია. მხარეებმა ასევე დადებითად შეაფასეს თანამშრომლობა ტურიზმის სფეროში - აღინიშნა, რომ 2023 წელს ყაზახეთი საქართველოში ჩამოსული საერთაშორისო ვიზიტორების პირველ ათეულშია და ეს დადებითი დინამიკა 2024 წლის პირველ ნახევარშიც გაგრძელდა. საქართველოს პირველი ვიცე-პრემიერის და ყაზახეთის პრემიერ-მინისტრის შეხვედრის კიდევ ერთი საკითხი საქართველო-ყაზახეთის ეკონომიკური თანამშრომლობის მთავრობათაშორისი კომისიის გადაწყვეტილებები და მათი რეალიზების მნიშვნელობა იყო. აღსანიშნავია, რომ კომისიის მორიგი, პლენარული სხდომა პირველი ვიცე-პრემიერის, ლევან დავითაშვილის თანათავმჯდომარეობით 20 სექტემბერს ყაზახეთის დედაქალაქ ასტანაში გაიმართება. ცნობისთვის, შუა დერეფანი არის სატრანსპორტო და სავაჭრო მარშრუტი, რომელიც აკავშირებს აზიასა და ევროპას, გადის რეგიონის რამდენიმე ქვეყანაში. ეს არის ტრადიციული ჩრდილოეთ დერეფნის ალტერნატიული მარშრუტი, რომელიც იწყება ჩინეთიდან და კვეთს შუა აზიის ქვეყნებს, როგორიცაა ყაზახეთი, უზბეკეთი და თურქმენეთი. შემდეგ ის გადის კასპიის ზღვაში, აზერბაიჯანში, საქართველოსა და თურქეთში, ვიდრე ევროპას მიაღწევს. ამ დერეფნის ნაწილია ბაქო-თბილისი-ყარსის სარკინიგზო ხაზი.
ჯაფაროვი: ბაქო-თბილისი-ყარსი არის ჰაბი ყაზახეთისა და თურქმენეთის საზღვაო პორტებისთვის
ბაქო-თბილისი-ყარსის (BTK) სარკინიგზო ხაზი არის ჰაბი ყაზახეთისა და თურქმენეთის საზღვაო პორტებისთვის. ამის შესახებ ლოგისტიკური კომპანია Alliance Multimodal-ის აღმასრულებელმა დირექტორმა ნატიგ ჯაფაროვმა განაცხადა. ჯაფაროვმა ეს განცხადება შავი და კასპიის ზღვების საერთაშორისო სატრანსპორტო დერეფნების სესიაზე გააკეთა. მან აღნიშნა, რომ BTK როგორც სტრატეგიული სატრანსპორტო კერა, პოზიციის განმტკიცებას აგრძელებს. „ის უკვე არის ყაზახეთისა და თურქმენეთის საზღვაო პორტების ცენტრი. BTK სარკინიგზო მარშრუტი წარმოადგენს ცენტრალურ აზიას, კავკასიასა და ევროპას შორის ტვირთების ტრანზიტის მთავარ რგოლს. ბაქო-თბილისი-ყარსის სარკინიგზო ხაზი არის მნიშვნელოვანი კვანძი, რომელიც აკავშირებს კასპიის ზღვის მთავარ პორტებს გლობალურ ბაზრებთან,“ - აღნიშნა ჯაფაროვმა. 20 მაისს აზერბაიჯანის რკინიგზამ ბაქო-თბილისი-ყარსის მაგისტრალზე სატვირთო მატარებლის გაშვების შესახებ განაცხადა, სადაც ფართომასშტაბიანი სარემონტო სამუშაო სრულდება. საქართველოს ეკონომიკის სამინისტროში განმარტავდნენ, რომ სამშენებლო სამუშაო ქართულ მონაკვეთზე გრძელდება. „ბაქო-თბილისი-ყარსის მარშრუტი სატესტო რეჟიმში გაიხსნა. კერძოდ, დღის პირველ ნახევარში სამშენებლო სამუშაო გაგრძელდება, დღის მეორე ნახევარში კი, სატვირთო მატარებლები იმოძრავებენ,” - განმარტეს სამინისტროში. ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა აზერბაიჯანი-საქართველო-თურქეთის სახელმწიფოთაშორისი ხელშეკრულების საფუძველზე აშენდა. ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზის ქართული ნაწილი სარემონტო-აღდგენითი სამუშაოს გამო, 2023 წლის 16 მაისიდან დაიკეტა. BTK ამოქმედდა 2017 წლის 30 ოქტომბერს. სარკინიგზო ხაზი აკავშირებს აზიისა და ევროპის სარკინიგზო ქსელებს. ეს არის უმოკლესი გზა არამხოლოდ სამ ქვეყანას შორის, არამედ, აზიასა და ევროპას შორის. BTK შესაძლებელს ხდის საქონლის ტრანსპორტირების დროის განახევრებას. რკინიგზა ამარტივებს ცენტრალური აზიის ქვეყნების - თურქმენეთის, ყაზახეთის, უზბეკეთის, ყირგიზეთის, ტაჯიკეთისა და ავღანეთის წვდომას ევროპულ და მსოფლიო ბაზრებზე. სარკინიგზო ხაზის ქართული ნაწილის შეკეთების შედეგად, იგეგმება ტვირთის გადაზიდვის გაზრდა წელიწადში 5 მილიონ ტონამდე, რითაც სარკინიგზო ხაზი გახდება შუა დერეფნის ერთ-ერთი ყველაზე მიმზიდველი ნაწილი. რკინიგზის საერთო სიგრძე 846 კმ-ია. აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე გადის 504 კმ, საქართველოს გავლით - 263 კმ, თურქეთის გავლით - 79 კმ. საწყის ეტაპზე BTK-ით ტვირთის გადაზიდვის მოცულობა წელიწადში 6,5 მლნ ტონა იქნება, ხოლო დაგეგმილია 1 მილიონამდე მგზავრის გადაყვანა. 20 მაისიდან ბაქო-თბილისი-ყარსის ახლად გარემონტებულ სარკინიგზო ხაზზე სატვირთო მატარებლების მოძრაობა დაიწყება - რუსტამოვი
