უცხოეთი
ტრამპზე თავდასხმის შემდეგ, აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის ხელმძღვანელი კიმბერლი ჩიტლი გადადგა
აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის დირექტორმა კიმბერლი ჩიტლიმ გადადგომის შესახებ განაცხადა. BBC-ის ცნობით, პერსონალისადმი მიწერილ წერილში, ჩიტლი აღნიშნავს, რომ ის ყოველთვის "სამსახურის საჭიროებებს აყენებდა პირველ ადგილზე" და რომ გაუჭირდა ამ მძიმე გადაწყვეტილების მიღება. პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა განცხადებაში მიუთითა, რომ ათწლეულების განმავლობაში ჩიტლის საჯარო სამსახურისთვის მადლიერია. ბაიდენმა განმარტა, რომ მალე ახალ დირექტორს დანიშნავს. აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის ხელმძღვანელმა, კიმბერლი ჩიტლიმ გადადგომის აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატის ზედამხედველობის კომიტეტის მოსმენიდან მეორე დღეს გამოაცხადა, რომელზეც კომიტეტის წევრებმა 13 ივლისს ტრამპზე მომხდარი თავდასხმის დროს საიდუმლო სამსახურის ქმედებები გააკრიტიკეს. მაშინ აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის ხელმძღვანელმა უარი განაცხადა გადადგომაზე და განმარტა რომ ის ყველა კვალიფიციური ადამიანია ამ თანამდებობისთვის. კონგრესმენები აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის დირექტორს 22 ივლისს ოთხ-ნახევარ საათზე მეტი ხნის განმავლობაში უსვამდნენ მწვავე შეკითხვებს. თავის გამოსვლაში ჩიტლიმ 13 ივლისს მომხდარ თავდასხმას უწოდა „საიდუმლო სამსახურის ყველაზე მნიშვნელოვანი ოპერატიული წარუმატებლობა ბოლო ათწლეულებში“ და ეს ინციდენტი შეადარა აშშ-ის პრეზიდენტ რონალდ რეიგანის მკვლელობის მცდელობას 1981 წელს. ცნობისთვის, აშშ-ის საიდუმლო სამსახური პასუხისმგებელია პრეზიდენტის, ვიცე-პრეზიდენტის, მათი ოჯახის წევრებისა და მთავარი საპრეზიდენტო კანდიდატების უსაფრთხოებაზე. ჩიტლი საიდუმლო სამსახურის ხელმძღვანელად 2022 წელს დანიშნა. მან მანამდე 27 წელი იმუშავა სააგენტოში სხვადასხვა ამპლუაში. აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის დირექტორი: ჩვენი მისია ქვეყნის ლიდერების დაცვაა, ეს ვერ შევძელით - ნებისმიერ შეცდომაზე სრულ პასუხისმგებლობას ვიღებ
რუმინეთი, კასპია-შავი ზღვის სატრანსპორტო დერეფნის პროექტზე შეხვედრის ორგანიზებას, სექტემბრისთვის გეგმავს - მედია
2024 წლის სექტემბერში, რუმინეთი, ბუქარესტში, აზერბაიჯანის, რუმინეთის, საქართველოსა და თურქმენეთის საგარეო საქმეთა მინისტრებსა და ტრანსპორტის მინისტრებს შორის შეხვედრას უმასპინძლებს. ინფორმაციას აზერბაიჯანული მედია ავრცელებს. შეკრება კასპიის ზღვა-შავი ზღვის სატრანსპორტო დერეფნის ახალ პროექტს უკავშირდება. დღეს ცნობილი გახდა, რომ თურქმენეთმა დაადასტურა თავისი განზრახვა, ხელი მოაწეროს ხელშეკრულებას კასპია ზღვა-შავი ზღვის საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის შექმნის შესახებ. საქართველო, აზერბაიჯანი, თურქმენეთი და რუმინეთი კასპია-შავი ზღვის სატრანსპორტო მარშრუტის შექმნის შეთანხმებას გააფორმებენ - მედია
საქართველო, აზერბაიჯანი, თურქმენეთი და რუმინეთი კასპია-შავი ზღვის სატრანსპორტო მარშრუტის შექმნის შეთანხმებას გააფორმებენ - მედია
თურქმენეთმა დაადასტურა თავისი განზრახვა, ხელი მოაწეროს ხელშეკრულებას კასპია ზღვა-შავი ზღვის საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის შექმნის შესახებ. ეს ინფორმაცია თურქმენეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის აჰმედ გურბანოვის შეხვედრას მოჰყვა რუმინეთის ტრანსპორტისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს სახელმწიფო მდივანთან ადრიან გეორგე ფოგისთან. ინფორმაციას აზერბაიჯანული Trend-ი ავრცელებს. შეხვედრის მონაწილეებმა დაადასტურეს თავიანთი განზრახვა, მოემზადონ 2024 წელს ბუქარესტში ოთხმხრივი (თურქმენეთი-აზერბაიჯანი-საქართველო-რუმინეთი) მთავრობათაშორისი შეთანხმების ხელმოწერისთვის კასპია ზღვა-შავი ზღვა საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის შექმნის შესახებ. ამავდროულად, მხარეებმა განიხილეს ტრანსპორტის სფეროში ორმხრივი სამუშაო ჯგუფების საქმიანობის კონტექსტში ადრე მიღწეული შეთანხმებების განხორციელება, ასევე, სატრანზიტო-სატრანსპორტო სფეროში ორმხრივად მომგებიანი თანამშრომლობის პერსპექტივები, მათ შორის, გლობალური კარიბჭის ინიციატივის ფარგლებში. (Global Gateway) ინიციატივა მიზნად ისახავს 300 მილიარდ ევრომდე ინვესტიციის მობილიზებას 2021 წლიდან 2027 წლამდე პერიოდში. ცნობისთვის, კასპია-შავი ზღვის სატრანსპორტო მარშრუტი, რომელიც მოიცავს რუმინეთს, საქართველოს, აზერბაიჯანსა და თურქმენეთს, მნიშვნელოვან სარგებელს მოუტანს რეგიონს. ეს მარშრუტი აძლიერებს ვაჭრობას ევროპასა და აზიას შორის, რაც ხელს უწყობს საქონლის გადაადგილებას შავ ზღვასა და კასპიის ზღვას შორის საზღვაო, სარკინიგზო და საავტომობილო ტრანსპორტის კომბინაციით. ტრანსპორტირების ხარჯების მოსალოდნელი შემცირება და მიწოდების დრო დერეფანს უფრო ეფექტიანს და ეკონომიურს გახდის. შავი ზღვა-კასპიის ზღვის საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის ინიცირება 2018 წელს მოხდა. 2018 წლის 24-25 ოქტომბერს აშხაბადში კასპიის ზღვა-შავი ზღვის სატრანსპორტო დერეფნის თაობაზე ექსპერტთა შეხვედრა გაიმართა, რომელშიც აღნიშნული ქვეყნების წარმომადგენლები მონაწილეობდნენ. 2019 წლის მარტში, საქართველოს, რუმინეთის, აზერბაიჯანისა და თურქმენეთის საგარეო საქმეთა მინისტრებმა ხელი მოაწერეს ბუქარესტის დეკლარაციას კასპიის ზღვა – შავი ზღვის სატრანსპორტო დერეფნის განვითარების თაობაზე. საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, ოთხი ქვეყნის საგარეო უწყების ხელმძღვანელებმა დააფიქსირეს მათი სახელმწიფოების პოლიტიკური ნება რეგიონში ახალი სატრანსპორტო დერეფნების განვითარების თაობაზე. დეკლარაციის ხელმოწერისას მინისტრებმა ხაზი გაუსვეს აღნიშნული მარშრუტის მნიშვნელობას დასავლეთისა და აღმოსავლეთის დამაკავშირებელ სატრანზიტო სქემაში და აღნიშნეს, რომ ცენტრალური აზიის ევროპასთან დაკავშირება ორი ზღვის მეშვეობით ყველაზე მოკლე და რენტაბელური მარშრუტია აქამდე არარსებულ სატრანსპორტო ქსელებში. ასევე, აღინიშნა ახალ სამარშრუტო ხაზში ერთ-ერთი მონაწილის სახით რუმინეთის – ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოს ჩართულობა, რამაც ხელი უნდა შეუწყოს ევროკავშირის აქტიურ მონაწილეობას სატრანსპორტო მარშრუტში. განსაკუთრებით აღინიშნა ოთხივე ქვეყნის სატრანსპორტო, განსაკუთრებით კი, საზღვაო ინფრასტრუქტურის განვითარება – ფოთის პორტის მოდერნიზაცია და ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის განვითარება.
ჯო ბაიდენმა 2024 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებისთვის კანდიდატურა მოხსნა
ჯო ბაიდენი აცხადებს, რომ ნოემბრის საპრეზიდენტო არჩევნებში თავის კანდიდატურას ხსნის. ბაიდენი ამბობს, რომ ამერიკელ ხალხს ამ კვირის ბოლოს უფრო დეტალურად გაესაუბრება. შესაბამისი განცხადება მან სოციალურ პლატფორმა X-ზე განათავსა. მის მიერ საპრეზიდენტო რბოლიდან ამ ეტაპზე გასვლა თანამედროვე ამერიკის პოლიტიკაში უპრეცედენტოა. ახლა დემოკრატიულ პარტიას ბაიდენის შემცვლელზე შეთანხმება უჩვეულოდ მცირე დროში მოუწევს. ბაიდენი დემოკრატიული პარტიის მიერ კანდიდატად კამალა ჰარისის დასახელებას ემხრობა. ის დემოკრატებს მოუწოდებს, გაერთიანდნენ და “დაამარცხონ ტრამპი.” კამალა ჰარისი ვიცე-პრეზიდენტია 2020 წლიდან. „მიუხედავად იმისა, რომ ჩემი განზრახვა იყო ხელახლა არჩევა, მე მჯერა, რომ ჩემი პარტიისა და ქვეყნის საუკეთესო ინტერესებშია გვერდზე გადგომა და მხოლოდ ჩემი, როგორც პრეზიდენტის მოვალეობების შესრულებაზე, ვადის დარჩენილი პერიოდის განმავლობაში ფოკუსირება,“ - წერს ბაიდენი გავრცელებულ განცხადებაში. ბაიდენი თავისი თანაპარტიელი დემოკრატების ზეწოლას განიცდიდა, რათა შეეწყვიტა საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობა და გზა დაეთმო სხვა კანდიდატისთვის, რომელიც რესპუბლიკელ კანდიდატს დონალდ ტრამპს დაუპირისპირდება.
აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის დირექტორი: ჩვენი მისია ქვეყნის ლიდერების დაცვაა, ეს ვერ შევძელით - ნებისმიერ შეცდომაზე სრულ პასუხისმგებლობას ვიღებ
აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის დირექტორმა კიმბერლი ჩიტლიმ განაცხადა, რომ აშშ-ის საიდუმლო სამსახურმა დონალდ ტრამპის დაცვის მისია ვერ შეასრულა. კიბერლი ჩიტლის თქმით, რომელიც აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატის ზედამხედველობის კომიტეტის კითხვებს პასუხობდა, ის ყველაფერს გააკეთებს იმისთვის, რომ 13 ივლისის მსგავსი ინციდენტი აღარ განმეორდეს. „საიდუმლო სამსახურის მისიას ჩვენი ქვეყნის ლიდერების დაცვა წარმოადგენს. 13 ივლისს ჩვენ ეს ვერ შევძელით. მე, როგორც აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის დირექტორი, უსაფრთხოებასთან დაკავშირებულ ნებისმიერ შეცდომაზე სრულ პასუხისმგებლობას ვიღებ,“ - აღნიშნა კიბერლი ჩიტლიმ. ცნობისთვის, დონალდ ტრამპზე განხორციელებული თავდასხმის შემდეგ „რესპუბლიკელმა“ კონგრესმენებმა აშშ-ის საიდუმლო სამსახურის დირექტორის გადადგომა მოითხოვეს, თუმცა კიმბერლი ჩიტლიმ განაცხადა, რომ თანამდებობის დატოვებას არ აპირებს.
ბაიდენის მიერ კანდიდატურის მოხსნის შემდეგ, „დემოკრატიულმა პარტიამ“ $55 მილიონზე მეტი შემოწირულობა შეაგროვა - Politico
აშშ-ის დემოკრატიულმა პარტიამ პრეზიდენტ ჯო ბაიდენის მიერ საპრეზიდენტო არჩევნებში საკუთარი კანდიდატურის მოხსნის შემდეგ, მცირე დონორების ActBlue პლატფორმაზე 55 მილიონ აშშ დოლარზე მეტი შეაგროვა. Politico-ს ცნობით, ბაიდენის განცხადებიდან პირველ ხუთ საათში 27.5 მილიონი აშშ დოლარი შეგროვდა. მოგვიანებით, ActBlue-მ განაცხადა, რომ ერთ დღეში 46.7 მილიონი დოლარი შეაგროვა, რაც 2024 წლის ციკლისთვის პლატფორმის ყოველდღიურ რეკორდს წარმოადგენს. ეს თანხა მოხმარდება როგორც კამალა ჰარისის, ასევე, სხვა დემოკრატი კანდიდატების კამპანიას. კამალა ჰარისი პრეზიდენტობის კანდიდატობისთვის ბრძოლაში ერთვება მას შემდეგ, რაც აშშ-ის პრეზიდენტმა, ჯო ბაიდენმა გამოაცხადა, რომ ნოემბერში მეორე ვადით კენჭს არ იყრის, აშშ-ის ვიცე-პრეზიდენტმა კამალა ჰარისმა პირველი საჯარო გამოსვლისას განაცხადა, რომ თანამედროვე ისტორიაში ჯო ბაიდენის მიღწევები შეუდარებელია. „ერთ ვადაში, მან იმ პრეზიდენტების მემკვიდრეობას გადააჭარბა, რომლებმაც ორი ვადის განმავლობაში იმსახურეს. პირველად ჯო ბაიდენი მისი შვილის, ბოს მეშვეობით გავიცანი. მაშინ ჩვენს შტატებში გენერალურ პროკურორებად ვმუშაობდით და ბო მამის შესახებ ისტორიებს ხშირად მიყვებოდა. ის მიყვებოდა იმის შესახებ, თუ როგორი მამა და როგორი ადამიანია ჯო ბაიდენი. თვისებები, რომლებსაც ბო პატივს სცემდა, ის თვისებებია, რომლებსაც მე ჩვენს პრეზიდენტში ყოველდღე ვხედავ, მისი პატიოსნება, მისი რწმენისა და ოჯახის ერთგულება, მისი დიდი გული და ჩვენი ქვეყნის სიყვარული. მე პირადად ვარ მოწმე იმისა, თუ როგორ იბრძვის ყოველდღე პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი ამერიკელი ხალხისთვის და ჩვენი ქვეყნის წინაშე მისი სამსახურისთვის ჩვენ ღრმად მადლობელი ვართ,“ - განაცხადა კამალა ჰარისმა. კამალა ჰარისმა სოციალურ ქსელში დაწერა, რომ დღეს კამპანიის პირველი სრული დღეა და დელავერის შტატის ქალაქ უილმინგტონში მიემგზავრება, სადაც ბაიდენ-ჰარისის საარჩევნო კამპანიის შტაბ-ბინა მდებარეობს.
ევროკავშირი სომხეთთან უვიზო მიმოსვლის შესახებ მოლაპარაკებებს დაიწყებს
ევროკავშირის საბჭომ სომხეთთან ვიზალიბერალიზაციის შესახებ მოლაპარაკებების დაწყება გადაწყვიტა. ამის შესახებ ინფორმაციას სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი, არარატ მირზოიანი ავრცელებს. სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ევროკავშირს „ისტორიული გადაწყვეტილებებისთვის“ მადლობა გადაუხადა. „მივესალმებით საგარეო საქმეთა მინისტრების დონეზე ევროკავშირის მიერ მიღებულ ისტორიულ გადაწყვეტილებებს, ევროპული ფონდის ფარგლებში სომხეთის მიმართ მხარდაჭერის გამოყოფისა და ვიზალიბერალიზაციის შესახებ დიალოგის დაწყებასთან დაკავშირებით,“ - განაცხადა არარატ მირზოიანმა. მანამდე ცნობილი გახდა, რომ ევროკავშირის საბჭომ ევროპის სამშვიდობო ფონდის ფარგლებში სომხეთის შეიარაღებული ძალების მხარდასაჭერად 10 მილიონი ევროს ღირებულების დახმარება დაამტკიცა. არარატ მირზოიანმა აღნიშნულ გადაწყვეტილებებს „სომხეთსა და ევროკავშირს შორის ურთიერთობების გაღრმავებაში მნიშვნელოვანი ეტაპი“ უწოდა. ევროკავშირი სომხეთის შეიარაღებულ ძალებს ათი მილიონი ევროთი დაეხმარება სამხრეთ კავკასიის ეს ქვეყანა ბოლო თვეებში, რუსეთთან სწრაფად გამწვავებული ურთიერთობების ფონზე, დასავლეთის ქვეყნებთან კავშირების დამყარებას ჩქარობდა. სომეხი ოფიციალური პირები მოსკოვს ადანაშაულებენ მეზობელი და დიდი ხნის კონკურენტი აზერბაიჯანისგან მის ვერდაცვაში.
თურქეთსა და საბერძნეთს შორის ახალი ხიდის აშენება იგეგმება
თურქეთსა და საბერძნეთს შორის ახალი ხიდი აშენდება. ამის შესახებ თურქეთის ტრანსპორტისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრმა აბდულკადირ ურალოღლუმ განაცხადა. მინისტრმა აღნიშნა, რომ ხიდის პროექტი დასასრულს უახლოვდება. მისივე თქმით, პროექტის ტენდერი 2024 წელს იგეგმება. ურალოღლუმ ასევე აღნიშნა, რომ შეთანხმება ათენში 2004 წელს გაფორმდა. „პროექტს დიდი მნიშვნელობა აქვს არამხოლოდ თურქეთისა და საბერძნეთისთვის, არამედ, მთელი რეგიონისთვის. ეს გააძლიერებს მეგობრობას და თანამშრომლობას ორ ქვეყანას შორის," - აღნიშნა მინისტრმა. მისივე თქმით, ხიდის სიგრძე 841 მეტრი იქნება.
ირანი, რუსეთი, ყაზახეთი, თურქმენეთი და აზერბაიჯანი ერთობლივ წვრთნებს მართვენ
ირანმა, რუსეთმა, ყაზახეთმა, თურქმენეთმა და აზერბაიჯანმა ერთობლივი წვრთნები "CASAREX24“ დაიწყეს. აზერბაიჯანული მედიის ცნობით, ირანის საზღვაო ძალების ჩრდილოეთ ფლოტის მიერ ორგანიზებული სწავლება მიზნად ისახავს რეგიონული თანამშრომლობის გაღრმავებას და მონაწილე ქვეყნების მზადყოფნის გაუმჯობესებას სამძებრო-სამაშველო ოპერაციების განხორციელებისას. ეს წვრთნები კასპიის ზღვაში ირანის ინიციატივით პირველად ტარდება. წვრთნაში მონაწილეობას მიიღებენ სხვადასხვა ტიპის ირანული ხომალდები, მათ შორის, სარაკეტო კატარღები Paykan, Joshan, Derafsh და Separ, ასევე IRGC-ის (ირანის რევოლუციის გუშაგთა კორპუსი) საზღვაო ქვედანაყოფი Martyr Basir. უსაფრთხოებისა და სამაშველო წვრთნებში მონაწილეობს რუსული ხომალდი SB 45. კასპიის ზღვის სანაპირო ქვეყნების წარმომადგენლები, მათ შორის, ირანის ისლამური რესპუბლიკა, აზერბაიჯანის რესპუბლიკა და რუსეთის ფედერაცია, წვრთნების სხვადასხვა ეტაპს მონიტორინგს გაუწევენ.
NATO-ს აჟამად 500 000-ზე მეტი ჯარისკაცი ჰყავს მაღალ მზადყოფნაში
ვიდრე რუსეთი უკრაინაში სრულმასშტაბიან შეჭრას დაიწყებდა, ბევრი, მათ შორის, კიევი, სკეპტიკურად იყო განწყობილი, რომ დიდი ომი ევროპაში დაბრუნდებოდა. ორ წელზე მეტი ხნის შემდეგ, რამდენიმე ევროპულმა ქვეყანამ აღადგინა ან გააფართოვა სავალდებულო სამხედრო სამსახური მოსკოვის მზარდი საფრთხის ფონზე, რაც არის რიგი პოლიტიკის ნაწილი, რომელიც მიმართულია თავდაცვის გაძლიერებისკენ, რომელიც, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო გაფართოვდება. ამ საკითხს ამერიკულმა CNN-მა სტატია მოამზადა. ჟურნალისტი ესაუბრა როგორც ალიანსის წარმომადგენელს, ასევე - ექსპერტებს. „ჩვენ ვაცნობიერებთ, რომ შეიძლება, მოგვიწიოს ომისთვის მობილიზების წესის კორექტირება და სამხედრო აღჭურვილობის წარმოების და პერსონალის რეკრუტირება და მომზადება,“ - განაცხადა რობერტ ჰამილტონმა, საგარეო პოლიტიკის კვლევის ინსტიტუტის ევრაზიის კვლევის ხელმძღვანელმა. რომელიც 30 წლის განმავლობაში მსახურობდა აშშ-ის არმიის ოფიცრად. ევროპაში უფრო დიდი ომის რისკები მას შემდეგ გაიზარდა, რაც რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა „საბოლოოდ მიმართა ღია კონფლიქტს“ უკრაინაში, მიზნად ისახავდა „საბჭოთა იმპერიის ხელახლა შექმნას,“ აღნიშნა გენერალმა უესლი კლარკმა, რომელიც ევროპაში მოკავშირეთა უმაღლეს მეთაურად მსახურობდა. „ამდენად. ჩვენ ახლა გვაქვს ომი ევროპაში, რომელსაც ვერასოდეს ვიფიქრებდით. ეს არის ახალი ცივი ომი თუ ახალი ცხელი ომი, გაურკვეველია.“ „ეს არის ძალიან გარდაუვალი გაფრთხილება NATO-სსთვის, რომ ჩვენ უნდა აღვადგინოთ ჩვენი თავდაცვა. ეს ძალისხმევა ასევე მოიცავს გაწვევის პოლიტიკას,“ მიიჩნევს კლარკი. „იმის გამო, რომ გაწვევა ზოგიერთ ქვეყანაში არაპოპულარულ თემად რჩება, NATO ცდილობს, მიაღწიოს ახალ მიზანს, რომ 300 000 პერსონალი იყოს მზად ერთი თვის განმავლობაში გასააქტიურებლად და კიდევ ნახევარი მილიონი - ხელმისაწვდომი ექვს თვეში,“ აღნიშნავს თავის მხრივ, შინ მონაგანი, სტრატეგიული და საერთაშორისო კვლევების ცენტრის ევროპის, რუსეთისა და ევრაზიის პროგრამის ანალიტიკოსი. „მიუხედავად იმისა, რომ NATO-მ განაცხადა, რომ უკვე მიაღწია ამ მიზანს, ევროკავშირმა თქვა, რომ ეს მის წევრებს გაუჭირდებათ. NATO მიზნის მისაღწევად ამერიკულ ძალებს ეყრდნობა. ევროპელმა მოკავშირეებმა კადრების გამომუშავების ახალი გზები უნდა მოძებნონ. კიდევ ერთი პრობლემა ის არის, რომ ეს მიზანი ალიანსს მხოლოდ ექვს თვემდე ხანმოკლე კონფლიქტის საშუალებას მისცემს,“ განმარტა შინ მონაგანმა. NATO-ს ერთ-ერთ უახლეს წევრს, ფინეთს, აქვს შესაძლებლობა, 900,000-ზე მეტი რეზერვისტი გაააქტიუროს, 280,000 სამხედრო მოსამსახურე მზად არის, დაუყოვნებლივ ირეაგიროს საჭიროების შემთხვევაში. თუმცაა მშვიდობის დროს ფინეთის თავდაცვის ძალებში დასაქმებულია მხოლოდ 13000 ადამიანი, მათ შორის, სამოქალაქო პერსონალი. ნორვეგიას და შვედეთს, რომელიც NATO-ს უახლესი წევრია, ასევე აქვთ მსგავსი მოდელები, ორივეს აქვს რეზერვისტების მნიშვნელოვანი რაოდენობა, თუმცა არა იმდენი, რამდენიც ფინეთს. შვედეთი, სადაც გაწვევა ახლა ასევე გენდერულად ნეიტრალურია, 2024 წელს გამოიძახეს დაახლოებით 7000 ადამიანი. შვედეთის შეიარაღებული ძალების თანახმად, 2025 წელს ეს რიცხვი 8000-მდე გაიზრდება. ცნობისთვის, 2014 წელს უკრაინაში რუსეთის აგრესიის შემდეგ, NATO-მ შავ ზღვასა და მის შემოგარენში თავისი ყოფნა გაზარდა. 2022 წლის თებერვალში უკრაინაში რუსეთის სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ, ალიანსმა კიდევ უფრო გაამახვილა ყურადღება ამ სტრატეგიულ რეგიონზე. არსებობს ორი ახალი საბრძოლო ჯგუფი, რომლებიც რუმინეთსა და ბულგარეთში შეიქმნა. NATO-ს ახალი სტრატეგიული კონცეფცია, რომელიც 2022 წლის მადრიდის სამიტზე მიიღეს, ისტორიაში პირველად ახსენებს შავ ზღვას. კონცეფცია შავ ზღვას ახასიათებს, როგორც ალიანსისთვის სტრატეგიული მნიშვნელობის არეალს. შავი ზღვის თავზე NATO უფრო მეტ ფრენას ახორციელებს. ალიანსმა გაზარდა თავისი წარმომადგენლობა ალიანსია აღმოსავლეთ ფლანგზე. ალიანსი აძლიერებს შესაძლებლობებს ბოლო ათწლეულის განმავლობაში მოსკოვის მზარდი საფრთხის საპასუხოდ. „2014 წლიდან NATO-მ განიცადა ყველაზე მნიშვნელოვანი ტრანსფორმაცია ჩვენს კოლექტიური თავდაცვის სფეროში ბოლო თაობის განმავლობაში,“ განუცხადა NATO-ს სპიკერმა ფარა დახლალამ CNN-ს. „ჩვენ განვახორციელეთ ყველაზე ყოვლისმომცველი თავდაცვის გეგმები ცივი ომის შემდეგ, ამჟამად 500 000-ზე მეტი ჯარისკაცი მაღალ მზადყოფნაშია.“ მაგრამ არსებობს მოწოდებები მოკავშირეების მიმართ, რომ გაზარდონ თავიანთი შესაძლებლობები უფრო და უფრო სწრაფად. მიუხედავად იმისა, რომ NATO-ს მოკავშირეები მზადყოფნაში არიან, ჯერ კიდევ ჩნდება კითხვა, მზად არიან თუ არა ისინი ისეთი გაჭიანურებული ომისთვის, როგორიც არის უკრაინაში,“ აღნიშნა მონაგანმა და მიუთითა, რომ ჯერ კიდევ სამუშაოა გასაკეთებელი რიგ სფეროებში. მათ შორისაა, სამრეწველო შესაძლებლობები, თავდაცვის ხარჯები და საზოგადოების მედეგობა - სადაც გაწვევის საკითხი დადგება.“ „სამხედრო პერსონალის რეკრუტირება და წვრთნა არის ცალკეული ერების გადაწყვეტილება,“ აღნიშნა დახლალამ და დაამატა: „NATO-ს წევრთა დაახლოებით მესამედს აქვს გარკვეული სახის სავალდებულო სამხედრო სამსახური.“ „ზოგიერთი მოკავშირე აბალანსებს გაწვევის პოლიტიკას. თუმცა, როგორც ალიანსი, ჩვენ არავის არ ვუწესებთ სავალდებულო სამხედრო სამსახურს,“ - განაცხადა დახლალამ. „მნიშვნელოვანია, რომ მოკავშირეებმა გააგრძელონ შეიარაღებული ძალები, რათა დაიცვან ჩვენი ტერიტორია და ჩვენი მოსახლეობა.“ უკრაინაში ბრძოლების გარდა, რუსეთმა ასევე წამოიწყო ჰიბრიდული ომი მთელ ევროპაში, ექსპერტების თქმით, რომელიც მოიცავს თავდასხმებს ინფრასტრუქტურაზე, კიბერშეტევებს, დეზინფორმაციას, დივერსიას, არჩევნებში ჩარევას და მიგრაციის შეიარაღებას. „ეს მხოლოდ უფრო აგრესიული გახდა,” - აღნიშნა მონაგანმა. „ეს ყველაფერი ნიშნავს, რომ მოკავშირეები ახლა ძალიან განსხვავებულ გეოპოლიტიკურ ვითარებას აწყდებიან, ვიდრე ეს ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში იყო.“
კლიჩკოს თქმით, ტერიტორიული კომპრომისის შემთხვევაში, ზელენსკის რეფერენდუმის ჩატარება მოუწევს
კიევის მერმა ვიტალი კლიჩკომ 21 ივლისს, იტალიური მედიასთან ინტერვიუში განაცხადა, რომ პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის, სავარაუდოდ, საჯარო რეფერენდუმის ჩატარება დასჭირდება, ვიდრე რუსეთთან რაიმე ტერიტორიულ კომპრომისზე დათანხმდება. ეს განცხადება უკრაინასა და რუსეთს შორის სამშვიდობო შეთანხმების შესახებ აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის წინადადებას მოჰყვა. უკრაინული მედია, რომელიც ამ ინტერვიუს აქვეყნებს, წერს, რომ რამდენადაც ტრამპის გამარჯვება 5 ნოემბრის საპრეზიდენტო არჩევნებში უფრო სავარაუდო ხდება, მიმდინარეობს მუშაობა, რომ ის უკრაინის მხარეზე გადაიყვანონ და უზრუნველყონ, რომ ნებისმიერი პოტენციური შეთანხმება ხელსაყრელი იყოს კიევისთვის. „„მომავალი თვეები ძალიან რთული იქნება ვოლოდიმირ ზელენსკისთვის. მოუწევს გააგრძელოს ომი, თუ განიხილოს პუტინთან ტერიტორიული კომპრომისის შესაძლებლობა და თუ ასეა, რა ზეწოლა იქნება ამერიკიდან ტრამპის გამარჯვების შემთხვევაში? და როგორ უნდა ავუხსნათ ქვეყანას, რომ ჩვენ უნდა დავთმოთ ჩვენი ტერიტორიის ის ნაწილები, რომლებიც ათასობით ჩვენი მებრძოლი გმირის სიცოცხლეს ემსხვერპლა? რა ნაბიჯიც არ უნდა გადადგას, ჩვენი პრეზიდენტი პოლიტიკური თვითმკვლელობის რისკზე წავა. მართალი გითხრათ, ომი უნდა მოვიგოთ, მაგრამ სიტუაცია სულ უფრო რთულდება, ეს დამოკიდებულია მოკავშირეების დახმარებაზე, კოშმარი იქნება კიდევ ორი წელი რომ მოგვიწიოს ბრძოლა. ზელენსკის, ალბათ, მოუწევს მიმართოს რეფერენდუმს. არ მგონია, მან შეძლოს ასეთი მტკივნეული და მნიშვნელოვანი შეთანხმებების მიღწევა დამოუკიდებლად, სახალხო ლეგიტიმაციის გარეშე. მისთვის გამოსავალი, შესაძლოა, იყოს ეროვნული ერთიანობის მთავრობის შექმნა, როგორც ისრაელში მოხდა „ჰამასის“ 7 ოქტომბრის თავდასხმის შემდეგ. თუმცა დარწმუნებული არ ვარ, რომ ის მზად არის, დათმოს მის ხელში ცენტრალიზებული ძალაუფლება,“ - აღნიშნა კლიჩკომ. კიევის სოციოლოგიის საერთაშორისო ინსტიტუტის მიერ დეკემბერში გამოქვეყნებული გამოკითხვის თანახმად, უკრაინელების სამი მეოთხედი ეწინააღმდეგებოდა უკრაინის ტერიტორიულ დათმობებს რუსეთთან სამშვიდობო შეთანხმების მისაღწევად, ეს მონაცემები 2023 წლის მაისში ოდნავ შემცირდა. როგორც უკრაინული მედია წერს, კლიჩკო და ზელენსკი დაპირისპირებულნი არიან ზელენსკის საპრეზიდენტო ვადის პირველივე წლიდან. მათი კონფლიქტი განმეორებით დაიწყო გამოძიებებისა და კიევის საქალაქო ადმინისტრაციის მერის გადაყენების მცდელობების დროს. კლიჩკომ ზელენსკი მის ოფისში „ძალაუფლების კონცენტრირების“ გამო ახლაც გააკრიტიკა და განაცხადა, რომ უკრაინის პარლამენტი არარელევანტური იყო. იმის გამო, რომ არჩევნების ჩატარება ახლა შეუძლებელია, კლიჩკო ეროვნული ერთიანობის მთავრობის შექმნისკენ უბიძგებდა. ტრამპის გამარჯვების გეშინიათ? ჟურნალისტის ამ შეკითხვას კლიჩკო პასუხობს: „ჩვენ მოგვიწევს მასთან მუშაობა, თუ მას აირჩევენ. მაგრამ ძალიან არ ვიჩქარებდი, ახლა საარჩევნო კამპანიის პიკში ვართ. რესპუბლიკური პარტია ყოველთვის ანტირუსული იყო, არ მესმის, რატომ უნდა დაუჭიროს მხარი პუტინის მიზეზებს. ვაშინგტონში ყველამ კარგად იცის, რომ რუსეთის დიქტატურა საფრთხეს წარმოადგენს დასავლური დემოკრატიული საზოგადოებებისთვის.“
რუსეთში, აფშერონსკის სავაჭრო ცენტრში აფეთქება მოხდა
რუსული მედიის ცნობით, რომელიც ოფიციალურ უწყებას ეყრდნობა, რუსეთის კრასნოდარის მხარის ქალაქ აფშერონსკის სავაჭრო ცენტრში აფეთქება მოხდა, არიან დაშავებულები. რეგიონული პროკურატურა საყოფაცხოვრებო გაზის აფეთქების შესახებ იტყობინება. სავაჭრო ცენტრის შენობა თითქმის მთლიანად დანგრეულია. შესაძლოა, ნანგრევებში ადამიანები იყვნენ მოყოლილნი. მაშველებმა უკვე შეძლეს ერთი ადამიანის ამოყვანა და ის საავადმყოფოში მოათავსეს. „რია ნოვოსტის“ თანახმად, ჰოსპიტალიზებულია სამი ადამიანი. დაშავებულთაგან ერთ-ერთი არის აფთიაქის გამგე, იტყობინება ტელეგრამ არხი Mash. ცნობისთვის, რუსეთის სამხრეთის რეგიონებს წუხელ უპილოტო საფრენმა აპარატებმა შეუტიეს. კრასნოდარის მხარეში დარტყმების სამიზნე კვლავ გახდა ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა ტუაფსეში, როსტოვის ოლქში კი, მოროზოვსკის სამხედრო აეროდრომი.
ევროკავშირი სომხეთის შეიარაღებულ ძალებს ათი მილიონი ევროთი დაეხმარება
ევროპის მშვიდობის ფონდი სომხეთის შეიარაღებულ ძალებს ათი მილიონით ევროთი დაეხმარება. გადაწყვეტილება ევროკავშირის საბჭომ დღეს დაამტკიცა. ეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც ევროკავშირმა სომხეთის მხარდაჭერა ევროპის მშვიდობის ფონდიდან გადაწყვიტა. მისი იზანია, გააძლიერონ სომხეთის შეიარაღებული ძალების ლოგისტიკური შესაძლებლობები და ხელი შეუწყონ მშვიდობიანი მოსახლეობის დაცვის გაძლიერებას კრიზისისა და საგანგებო სიტუაციების დროს. ის ასევე მიზნად ისახავს სომხეთის მდგრადობის გაძლიერებასა და მისი შეიარაღებული ძალების თავსებადობის დაჩქარებას მომავალში საერთაშორისო სამხედრო მისიებსა და ოპერაციებში ქვეყნის შესაძლო მონაწილეობისთვის, მათ შორის, ევროკავშირის მისიებში. ევროკავშირის საბჭოს განცხადებაში აღნიშნულია, რომ უსაფრთხოება სომხეთთან ორმხრივი ურთიერთობების სულ უფრო მზარდ ელემენტს წარმოადგენს. ევროპის მშვიდობის ფონდის ეს დახმარება მეტ წვლილს შეიტანს ქვეყნის მედეგობის გაძლიერებაში. „ჩვენ საერთო ინტერესი გვაქვს, კიდევ უფრო გავაფართოოთ ჩვენი დიალოგი საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის მიმართულებით, ასევე ველოდებით სომხეთის მომავალ მონაწილეობას ევროკავშირის მისიებსა და ოპერაციებში,“ – ნათქვამია განცხადებაში.
კამალა ჰარისი პრეზიდენტობის კანდიდატობისთვის ბრძოლაში ერთვება
21 ივლისს პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა გამოაცხადა, რომ საარჩევნო მარათონს ეთიშება, კენჭს აღარ იყრის და მხარს კამალა ჰარისის კანდიდატურას უჭერს. ჰარისმა ბაიდენის მხარდაჭერას დიდი პატივი უწოდა, მას მადლობა გადაუხადა და განაცხადა, რომ ყველაფერს გააკეთებს დემოკრატიული პარტიის და ნაციის გასაერთიანებლად, რათა დონალდ ტრამპი დაამარცხონ. ჰარისმა დაამატა, რომ არჩევნებამდე 107 დღეა, ერთად იბრძოლებენ და ერთად გაიმარჯვებენ. CNN-ის და BBC-ს წყაროები ამბობენ, რომ კამალა ჰარისმა მალევე დაიწყო სატელეფონო მოლაპარაკებები წამყვან დემოკრატებთან, მათ შორის, კანონმდებლებსა და გუბერნატორებთან, ხოლო ჰარისის გუნდმა - ელექტრონული წერილების გაგზავნა საარჩევნო კამპანიისთვის საჭირო თანხების შესაგროვებლად. 59 წლის კამალა ჰარისმა პრეზიდენტობის პოტენციური კანდიდატის სტატუსით დაიწყო მზადება დემოკრატიული პარტიის ყრილობისთვის, რომელზეც კანდიდატი ოფიციალურად უნდა დასახელდეს. ყრილობა 19 აგვისტოს ჩიკაგოში გაიხსნება. ჰარისი, რომელიც ერთადერთი პრეტენდენტი არ არის, თავის გუნდთან ერთად ცდილობს თანაპარტიელების მაქსიმალური მხარდაჭერის მოპოვებას. კამალა ჰარისის კანდიდატურას მხარი უკვე დაუჭირეს ბილ და ჰილარი კლინტონებმა. აშშ-ის ყოფილმა პრეზიდენტმა და ყოფილმა სახელმწიფო მდივანმა განაცხადეს, რომ დემოკრატებმა ჰარისის გასამარჯვებლად უნდა იბრძოლონ და არ დაუშვან დიდი საფრთხე - ტრამპის მეორე ვადით არჩევა. რესპუბლიკელების პრეზიდენტობის კანდიდატმა, 78 წლის დონალდ ტრამპმა 21 ივლისს CNN-ს განუცხადა, რომ მისთვის კამალა ჰარისის დამარცხება კიდევ უფრო იოლი იქნება, ვიდრე ჯო ბაიდენის. აშშ-ში საპრეზიდენტო არჩევნები 2024 წლის 5 ნოემბერს გაიმართება.
ზელენსკიმ ბაიდენს ლიდერობისა და მხარდაჭერისთვის მადლობა გადაუხადა
მას შემდეგ, რაც 21 ივლისს ჯო ბაიდენმა გამოაცხადა, რომ დემოკრატიული პარტიის და აშშ-ის ინტერესების გამო გადაწყვიტა მეორე ვადით კენჭი აღარ იყაროს, ვოლოდიმირ ზელენსკიმ სოციალურ ქსელ X-ში დაწერა, რომ პატივს სცემენ მის რთულ, მაგრამ ძლიერ გადაწყვეტილებას. უკრაინის პრეზიდენტმა, თავისი ქვეყნის სახელით, ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტს მადლობა გადაუხადა თავისუფლებისთვის უკრაინის ბრძოლის ურყევი მხარდაჭერისთვის. უკრაინის პრეზიდენტის განცხადებით, ყოველთვის მადლიერნი იქნებიან პრეზიდენტ ჯო ბაიდენის ლიდერობისთვის. ზელენსკის თქმით, ბაიდენმა უკრაინას მხარი დაუჭირა ქვეყნის ისტორიის ყველაზე დრამატულ მომენტში და მთელი ამ საშინელი ომის განმავლობაში განაგრძობს უკრაინის დახმარებას. უკრაინის პრეზიდენტი წერს, რომ უკრაინასა და მთელ ევროპაში სიტუაცია ისევ რთულია და იმედს გამოთქვამს, რომ ამერიკის შემდგომი ძლიერი ლიდერობა რუსულ ბოროტებას არ მისცემს წარმატების მიღწევის შესაძლებლობას.
ალიევი: აზერბაიჯანს ექნება მეტი შესაძლებლობა, რომ ევროპულ ქვეყნებს გაზი მიაწოდოს
აზერბაიჯანულ გაზს ევროკავშირის ხუთი წევრი ქვეყანა - ბულგარეთი, საბერძნეთი, იტალია, უნგრეთი და რუმინეთი, ასევე - ორი კანდიდატი ქვეყანა - საქართველო და სერბეთი; და თურქეთი იღებენ,“ - ეს განცხადება აზერბაიჯანი პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა ოქსფორდში, ევროპული პოლიტიკური გაერთიანების მე-4 სამიტის ფარგლებში მრგვალ მაგიდაზე სიტყვით გამოსვლისას განაცხადა. მანვე აღნიშნა, რომ 18 ივლისი მნიშვნელოვანი იყო სლოვენიისა და აზერბაიჯანის თანამშრომლობის თვალსაზრისით. „იმედია, რამდენიმე თვეში შევძლებთ სლოვენიის ბაზარზე გასვლას. ახლა, მას შემდეგ, რაც ევროპული ურთიერთდაკავშირების პროექტები მიმდინარეობს, მეტი შესაძლებლობა გაჩნდება, რომ აზერბაიჯანული გაზი ევროპული ქვეყნებს მიეწოდოს,“ - აღნიშნა აზერბაიჯანის ლიდერმა. მისი თქმით, აზერბაიჯანის მიზანია ევროპაში აზერბაიჯანული გაზის ტრანსპორტირების გაორმაგება. „ჩვენ 2021 წელს ევროპაში მილიარდ კუბურ მეტრზე მეტი გაზის ტრანსპორტირება განვახორციელეთ. მიმდინარე წელს მხოლოდ ევროპას მივაწვდით 13 მილიარდ კუბურ მეტრს. 2027 წლის ბოლომდე ევროპაში ექსპორტი 16 მილიარდ კუბურ მეტრამდე უნდა გავზარდოთ. ამ რესურსების ევროპაში მიწოდება იგეგმება არსებული სატრანსპორტო ქსელის – სამხრეთის გაზის დერეფნის, ასევე ინტერკონექტორების საშუალებით,“ – განაცხადა აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა. ალიევი: ევროპისგან დიდი მოთხოვნაა აზერბაიჯანულ გაზზე, ბევრმა ქვეყანამ მოგვმართა
სომხეთში საჰაერო ძალების სასწავლო თვითმფრინავი ჩამოვარდა, დაიღუპა ორივე პილოტი
სომხეთის კოტაიკის რაიონში ავიაკატასტროფა განიცადა საბჭოთა წარმოების იაკ-52 ტიპის სასწავლო თვითმფრინავმა, რომლის ორივე პილოტიც ჩამოვარდნის შემდეგ დაიღუპა. რადიო თავისუფლების სომხური სამსახურის ცნობით, ავიაკატასტროფას ემსხვერპლნენ უფროსი ლეიტენანტ არმენ ისაჰანიანი და კურსანტი არმენ ხაჩატრიანი. იაკ-52 მოდელის სასწავლო-საწვრთნელი საბჭოთა კავშირში 1979-1995 წლებში გამოდიდოდა. ეს თვითმფრინავები განკუთვნილია პილოტების საწვრთბელი ფრენებისთვის. მის ეკიპაჯში ორი წევრი - პილოტი და ერთი მგზავრი. რადიო თავისუფლებას სომხეთის საგამოძიებო კომიტეტში განუცხადეს, რომ აღძრულია სისხლის სამართლის საქმე 539-ე სტატიით, რომელიც ითვალისწინებს საბრძოლო თვითმფრინავების მომზადების და ექსპლუატაციისა და ფრენის წესების დარღვევას და ასევე გულგრილობას, რომელსაც ორი ან მეტი ადამიანი დაღუპვა მოჰყვა.
ბაიდენი: რუსეთმა ევან გერშკოვიჩს 16 წელი მიუსაჯა, ის სამიზნედ აირჩიეს, რადგან ჟურნალისტი და ამერიკელია
აშშ-ის პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი რუსეთის მიერ ამერიკელი ჟურნალისტ, ევან გერშკოვიჩისადმი 16 წლით პატიმრობის მისჯას ეხმაურება. „დღეს, ევან გერშკოვიჩმა რუსულ ციხეში 16 წლის განაჩენი მიიღო, მიუხედავად იმისა, რომ დანაშაული არ ჩაუდენია. მეტიც, რუსეთის მთავრობამ ის სამიზნეში ამოიღო, ვინაიდან ის ჟურნალისტი და ამერიკელია. ბევრს ვიბრძვით ევანის გათავისუფლებისთვის და ამას გავაგრძელებთ. როგორც დიდი ხნის წინ ვთქვი და გაერომ დაადასტურა, კითხვა არ არსებობს იმასთან დაკავშირებით, რომ რუსეთი ევანს უკანონო პატიმრობაში ამყოფებს. ჟურნალიზმი დანაშაული არ არის. გავაგრძელებთ მყარად დგომას პრესის თავისუფლებისთვის რუსეთში და მსოფლიოს მასშტაბით, ყველასთან დაპირისპირებას, ვინც პრესაზე თავდასხმას ან სამიზნეში ჟურნალისტების ამოღებას ცდილობს. დამატებით, ჩემი ადმინისტრაციის პირველივე დღიდან, უფრო მაღალი პრიორიტეტი არ მქონია, ვიდრე ევანის, პოლ უილენის და ყველა ამერიკელის გათავისუფლება და უსაფრთხო დაბრუნება, ვინც საზღვარგარეთ უკანონოდ დააკავეს და ტყვეობაში ამყოფებენ. ევანმა თავის გასაჭირს აღსანიშნავი სიძლიერით გაუძლო. მის სახლში დაბრუნების ჩვენს მცდელობებს არ შევწყვეტთ. ჯილი და მე ევანისთვის და მისი ოჯახისთვის ვლოცულობთ,” - განაცხად ბაიდენმა. ეკატერინბურგში, ამერიკული გამოცემა Wall Street Journal-ის მოსკოვის ბიუროს კორესპონდენტი, 1991 წელს დაბადებული ევან გერშკოვიჩი გასული წლის 30 მარტს დააკავეს, რომელიც შეერთებული შტატების სასარგებლოდ ჯაშუშობაში იყო ეჭვმიტანილი. ის ბრალს არ აღიარებს. რეპორტიორი სამხედრო დაჯგუფება „ვაგნერის“ შესახებ ამზადებდა მასალას, რომელსაც კრემლი აქტიურად იყენებდა უკრაინის წინააღმდეგ წარმოებულ ომში. Wall Street Journal-ის იურისტებმა რეპორტიორის გასათავისუფლებლად, მოსკოვის სასამართლოს $613 000-იანი გირაო შესთავაზეს
ლვოვში, პოლიტიკოს ირინა ფარიონს ესროლეს
უკრაინის ქალაქ ლვოვში, უცნობმა პირმა უკრაინის პარლამენტის (2012-2014 წლებში) ყოფილ დეპუტატს ირინა ფარიონს, სახლის მახლობლად მდებარე ქუჩაზე, ცეცხლი გაუხსნა. ის თავის არეში მიყენებული მძიმე ჭრილობით საავადმყოფოში გადაიყვანეს. ლვოვის პოლიციის ინფორმაციით, მსროლელმა გაქცევა მოახერხა, ის იძებნება. ექიმები მის მდგომარეობას სერიოზულად მიიჩნევენ. ლვოვის საკრებულოს დეპუტატი იგორ ზინკევიჩი და ჟურნალისტი მარტა ოლიარნიკი პირველები იყვნენ, ვინც მკვლელობის მცდელობის შესახებ განაცხადეს. პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ მომხდარს „განზრახ მკვლელობის მცდელობა“ უწოდა. „ექიმები ირინა ფარიონის სიცოცხლის გადასარჩენად იბრძვიან. აშკარაა, რომ ნებისმიერი ძალადობა მხოლოდ დაგმობას იმსახურებს და ყველას, ვინც ამ თავდასხმაშია დამნაშავე, სრული პასუხისმგებლობა უნდა დაეკისროს,"- განაცხადა ზელენსკიმ. 60 წლის ირინა ფარიონი ფილოლოგი და ენათმეცნიერი, სრულიად უკრაინული ასოციაცია "სვობოდას" წევრია. ის ცნობილია თავისი მკაცრი პოზიციით უკრაინაში უკრაინული ენის უპირატესობის შესახებ და კატეგორიულად მოითხოვს მინიმუმამდე დავიდეს რუსული ენის, როგორც "ოკუპანტების ენის“ გამოყენება უკრაინაში. რუსეთში, 2015 წელს ფარიონის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე აღიძრა უკრაინაში რუსების წინააღმდეგ რეპრესიების მოწოდების, სიძულვილის გაღვივებისა და ადამიანის ღირსების დამცირების შესახებ მუხლით. თავად უკრაინაში, 2023 წელს ფარიონის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე აღიძრა მათი ეროვნების მიუხედავად მოქალაქეების თანაბარი უფლებების დარღვევის, ასევე პატივისა და ღირსების შეურაცხყოფისა და მიმოწერის საიდუმლოების ხელყოფის შესახებ მუხლებით. უკრაინაში ივნისის ბოლოს შეიარღებული თავდასხმა მოხდა ოპოზიციონერი აქტივისტსა და ყაზახეთის ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილ ჟურნალისტ აიდოს სადიყოვზე. მძმედ დაჭრილი სადიყოვი ივლისის დასაწყისში გარდაიცვალა. უკრაინის პოლიციამ დაადგინა თავდამსხმელები, ყაზახეთის მოქალაქეები მეირამ კარატაევი და ალტაი ჟაყანბაევი. უკრაინის პროკურატურამ ყაზახეთის ამ ორი მოქალაქის საერთაშორისო ძებნა გამოაცხადა. მათ კიევის სასამართლომ წინასწარი პატიმრობა დაუსწრებლად შეუფარდა.
უკრაინის უსაფრთხოების სტრატეგია, შავ ზღვაში NATO-ს ძალების მუდმივ ყოფნას ითვალისწინებს
უკრაინის პრეზიდენტმა ხელი მოაწერა განკარგულებას, რომლითაც ქვეყნის საზღვაო უსაფრთხოების სტრატეგიის შესახებ ეროვნული უსაფრთხოებისა და თავდაცვის საბჭოს გადაწყვეტილება ამოქმედდა. სტრატეგია მიზნად ისახავს საზღვაო შესაძლებლობების გაზრდას, ოკუპირებული ტერიტორიების დაბრუნებას და საზღვაო სუვერენიტეტის უზრუნველყოფას. პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში აცხადებენ, რომ ეროვნული უსაფრთხოებისა და თავდაცვის საბჭოს მიერ დამტკიცებული ეს სტრატეგია მიზნად ისახავს, უზრუნველყოს მზადყოფნა, ყოვლისმომცველი პრევენცია და ეფექტიანი რეაგირება უკრაინის საზღვაო უსაფრთხოების საფრთხეებზე. „ჩვენი შესაძლებლობების განვითარებაში ეს არის თანამედროვე სტრატეგია და ჩვენ მას განვახორციელებთ ჩვენს პარტნიორებთან ერთად. მე მალე განვიხილავ სტრატეგიის დეტალებს მათთან, ვისაც ჩვენ მსგავსად სურს სტაბილური უსაფრთხოება თავისი რეგიონებისთვის და მთელი მსოფლიოსთვის,“ - განაცხადა უკრაინის პრეზიდენტმა. მისივე თქმით, ეს დოკუმენტი ითვალისწინებს ცვლილებებს გარკვეული მიმართულებით. „კერძოდ, უსაფრთხოების ცვლილებებს და ინოვაციებს, რომლებიც ჩვენ მივიღეთ, განსაკუთრებით, შავ ზღვაში, ჩვენი ძალების განვითარებაში,“ - განაცხადა ზელენსკიმ ოთხშაბათს, 17 ივლისს საღამოს ვიდეომიმართვაში. 6 ივლისს უკრაინის პრეზიდენტმა განაცხადა, რომ უკრაინა მუშაობს ახალი საზღვაო სტრატეგიის შემუშავებაზე. დოკუმენტი ითვალისწინებს საზღვაო ძალების მშენებლობას, NATO-სთან წვრთნებს და ალიანსთან ერთობლივი „უსაფრთხოების მისიების (საზღვაო პატრულირებას - აზოვი-შავი ზღვის აუზში) ორგანიზებას. 17 ივლისს სტრატეგია ეროვნული უსაფრთხოებისა და თავდაცვის საბჭომ (NSDC) დაამტკიცა. დოკუმენტი რამდენიმე წლის განმავლობაში მუშავდებოდა. NSDC-ის ყოფილმა მდივანმა ოლექსი დანილოვმა განმარტა, რომ სტრატეგიის მიზანია, უკრაინა საზღვაო ძალად აქციოს. კრემლმა განაცხადა, რომ რუსეთი საფრთხედ განიხილავს ნებისმიერ გეგმას შავ ზღვაში NATO-ს ხომალდების მუდმივი ყოფნის შესახებ, უკრაინის კონფლიქტში ალიანსის ჩართულობის გათვალისწინებით. ამის შესახებ კრემლის სპიკერმა დიმიტრი პესკოვმა განაცხადა, როდესაც ჟურნალისტებს ჰკითხეს უკრაინის პრეზიდენტის ვოლოდიმირ ზელენსკის საზღვაო უსაფრთხოების ახალ სტრატეგიაზე. ზელენსკიმ მანამდე ისაუბრა იმის აუცილებლობაზე, რომ რუსეთის საზღვაო ფლოტი არ დომინირებდეს შავ ზღვაზე. სტრატეგია ასევე ითვალისწინებს NATO წევრი ქვეყნების მონაწილეობით „სამთო კოალიციის“ შექმნას, რომელიც განახორციელებს რეგიონის, კერძოდ, უკრაინის საზღვაო სივრცეებისა და მდინარეების განაღმვას ომის შემდგომ პერიოდში, NATO-სა და ევროკავშირის ეგიდით; ასევე გათვალისწინებულია: „NATO-ს წევრ ქვეყნებთან თანამშრომლობის განვითარება, წვრთნების, მანევრების და სხვა ერთობლივი ღონისძიებების გამართვა, ალიანსის ძალების მუდმივი ყოფნის უზრუნველყოფა შავ ზღვაში, ფლოტის ბაზირების სისტემის და შესაბამისი ინფრასტრუქტურის განვითარება შავი ზღვის რეგიონსა და ხმელთაშუა ზღვაში უსაფრთხოების საიმედო გარანტირებისთვის.“ „უკრაინა არის საზღვაო სახელმწიფო, რომელიც ეწინააღმდეგება რუსეთის ფედერაციის მიერ გაჩაღებულ არაპროვოცირებულ ფართომასშტაბიან შეიარაღებულ აგრესიას, განსაკუთრებით, შავ და აზოვის ზღვებში - საზღვაო მიმართულებიდან. უკრაინის კონტროლის აღდგენა დროებით ოკუპირებულ ტერიტორიებზე, ზღვის სანაპიროზე, საკუთარ საზღვაო სივრცეებზე, აგრეთვე საზღვაო ზოლების უსაფრთხოების აღდგენა და გარანტია სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია არსებობისთვის. უკრაინა დაინტერესებულია უსაფრთხოების გარანტიით და ნაოსნობის თავისუფლებით, როგორც შავი ზღვის რეგიონში, ასევე - მსოფლიოში,“ ასე აღწერს სტრატეგიას ზელენსკის ადმინისტრაცია. მისი განხორციელება სახელმწიფო ბიუჯეტიდან და სხვა წყაროებიდან, მათ შორის, უცხოური ინვესტიციებით დაფინანსდება. მინისტრთა კაბინეტს უშიშროების სამსახურთან და საგარეო დაზვერვის სამსახურთან ერთად, სამი თვის განმავლობაში სამოქმედო გეგმის შემუშავება და დამტკიცება ევალება. ცნობისთვის, რუსეთის სრულმასშტაბიანი შეჭრის დროს უკრაინას პრაქტიკულად არ გააჩნდა საკუთარი ფლოტი, რომლის უმეტესი ნაწილი ყირიმის ანექსიის შემდეგ დაიკარგა. 2022 წლის 24 თებერვალს უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს სხვადასხვა კლასის 22 ხომალდი და 37 დამხმარე გემი ჰყავდათ. ამავდროულად, რუსეთის შავი ზღვის ფლოტის (BSF) ძალა 286 ერთეული იყო. ამჟამად რუსეთი აკონტროლებს უკრაინის ყირიმის ნახევარკუნძულს, აზოვის ზღვის სანაპიროს და შავი ზღვის სანაპიროს ნაწილებს მატერიკზე, უკრაინაში. ზაპოროჟიეს რეგიონის სამხრეთი და ხერსონის რეგიონის ნაწილი ოკუპირებულია. მიუხედავად ამისა, კიევისა და მისი მოკავშირეების ცნობით, 2,5 წლიაინი ომის დროს უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა მოახერხეს შავი ზღვიდან რუსეთის ფლოტის განდევნა. კიევი იყენებს რაკეტებს და ახლად შექმნილ ფლოტს სხვადასხვა საზღვაო დრონებს, რათა დაუპირისპირდეს რუსეთის დომინირებას შავ ზღვაში. რაკეტების, თვითმფრინავების და უპილოტო კატარღებით თავდასხმების შედეგად, განადგურდა ან მწყობრიდან გამოვიდა შავი ზღვის ფლოტის გემების 30%. ამან უკრაინას საშუალება მისცა, შეემცირებინა სადესანტო ოპერაციების საფრთხე და ზღვიდან მისი ტერიტორიის დაბომბვის ინტენსივობა, ასევე გაეწმინდა წყლის ტერიტორია სოფლის მეურნეობის პროდუქტების ექსპორტისთვის. შეგახსენებთ, NATO-ს ახალი სტრატეგიული კონცეფცია, რომელიც 2022 წლის მადრიდის სამიტზე მიიღეს, ისტორიაში პირველად ახსენებს შავ ზღვას. კონცეფცია შავ ზღვას ახასიათებს, როგორც ალიანსისთვის სტრატეგიული მნიშვნელობის არეალს. შავი ზღვის სამი სახელმწიფო, NATO-ს წევრია: თურქეთი, რუმინეთი და ბულგარეთი, ხოლო ორი მათგანი NATO-ს ძალიან ახლო პარტნიორი - უკრაინა და საქართველო. 2014 წელს უკრაინაში რუსეთის აგრესიის შემდეგ, NATO-მ შავ ზღვასა და მის შემოგარენში თავისი ყოფნა გაზარდა. 2022 წლის თებერვალში უკრაინაში რუსეთის სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ, ალიანსმა კიდევ უფრო გაამახვილა ყურადღება ამ სტრატეგიულ რეგიონზე. არსებობს ორი ახალი საბრძოლო ჯგუფი, რომლებიც რუმინეთსა და ბულგარეთში შეიქმნა. შავი ზღვის თავზე NATO უფრო მეტ ფრენას ახორციელებს. ევროკავშირი „შავი ზღვის სინერგიის“ შესრულების მე-4 ანგარიშზე მუშაობს, ევროკავშირი შავ ზღვაში ჩართულობის შესახებ მომავალ ხედვას განსაზღვრავს „შავი ზღვის მნიშვნელობა უახლოეს წლებში მხოლოდ გაიზრდება“ - აშშ პარტნიორ ქვეყნებთან, მათ შორის, საქართველოსთან ურთიერთობის გაძლიერებაზე მუშაობს რა დონემდე გაიზარდა NATO-ს სამხედრო ყოფნა ალიანსის აღმოსავლეთ ფლანგზე - NATO-ს მიერ განახლებულ დოკუმენტში საქართველოც არის ნახსენები სახელმწიფო დეპარტამენტი შავი ზღვის რეგიონის მიმართ აშშ-ის სტრატეგიაზე: ჩვენი მოკავშირეებისა და პარტნიორების თავდაცვის მოდერნიზაციის მხარდაჭერა უკვე დაწყებულია
