ანალიტიკა
გია ნოდია: პლებისციტი იქნებოდა სერიოზული მიღწევა
პლებისციტი იქნებოდა სერიოზული მიღწევა, ახლა ეს არის ყველაზე რეალისტური და ოპოზიციას რეალიზმის გრძნობა უნდა ჰქონდეს“, - ამის შესახებ Europetime-ს პოლიტოლოგმა გია ნოდიამ განუცხადა. „პლებისციტი იქნებოდა სერიოზული მიღწევა. რაღაც დონეზე შარლ მიშელის ვიზიტმაც იქონია გავლენა. ეს საკითხი ახლა შეიძლება უფრო ფართოდ განიხილება, მაგრამ მანამდეც განიხილებოდა. უბრალოდ, მოულოდნელად, ახლა მიხეილ სააკაშვილმა საკმაოდ განსხვავებული პოზიცია დააფიქსირა და განაცხადა, რომ პლებისციტის წინააღმდეგია. თუ გავითვალისწინებთ მიხეილ სააკაშვილის გავლენას და ავტორიტეტს ოპოზიციაში, რა თქმა უნდა, ეს მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რომ მან განსხვავებული აზრი გამოთქვა. თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ ავტომატურად, ოპოზიცია, ან თუნდაც მისი პარტია ამას საბოლოოდ უარყოფს. ვნახოთ, როგორ განვითარდება მოვლენები. ამან შეიძლება ბევრი რამ შეცვალოს, შეიძლება, არც შეცვალოს. მე ვფიქრობ, დათანხმება გონივრული კომპრომისი იქნებოდა. გასაგებია, რომ ოპოზიციას მაქსიმუმი უნდა. მაქსიმუმი არის, ის რომ დღესვე გამოცხადდეს ვადამდელი არჩევნების კონკრეტული თარიღი. ვთქვათ შემოდგომაზე, გაზაფხულზე ტექნიკურად ვერ მოესწრება. არც ოპოზიციის ინტერესში შედის ასე მოკლე ვადაში არჩვენების დანიშვნა“, - აღნიშნავს Europetime-თან საუბრისას გია ნოდია. მისივე თქმით, დასავლეთისთვის დემოკრატია არის საპარლამენტო დემოკრატია, ინსტიტუციის ჩარჩოებში მოხვედრილი დემოკრატია. „მართალია, დასავლეთი ეთანხმება იმას, რომ იყო სერიოზული დარღვევები, მაგრამ არ ეთანხმება იმას, რომ არსებობს ცალსახა საბუთი იმისა, რომ სინამდვილეში ოპოზიციამ გაიმარჯვა არჩევნებში და ვთქვათ წაართვა მას გამარჯვება ხელისუფლებამ. ეს იყო მიზეზები, რის გამოც ცალსახა დამოკიდებულება ჰქონდა დასავლეთს, რომ ოპოზიცია უნდა შევიდეს პარლამენტში. მაგრამ ნიკა მელიას დაპატიმრების შემდეგ, გარდატეხა მოხდა. არა იმ თვალსაზრისით, რომ ისინი აღარ ეუბნებიან პარლამენტში შედითო, უბრალოდ, ისინი ახლა უფრო მეტი გაგებით ეკიდებიან ოპოზიციის შეხედულებებს. ეთანხმებიან იმას, რომ ოპოზიცია რომ შევიდეს პარლამენტში, საჭიროა რაღაც წინაპირობები და ფაქტობრივად, ეს წინაპირობების სია არის ექვსპუნქტიანი გეგმა, რომელიც შარლ მიშელის მედიაციით ჩატარებული შეხვედრის ძირითადი შედეგი იყო“, - აღნიშნავს პოლიტოლოგი. როგორც ექსპრეზიდენტი, მიხეილ სააკაშვილი აცხადებს, მისი პირადი აზრია, რომ არ შეიძლება პლებისციტის მოდელზე დათანხმება. Facebook-ის საკუთარ გვერდზე გამოქვეყნებულ მიმართვაში მიხეილ სააკაშვილი რიგგარეშე არჩევნების საკითხზე პლებისციტის გამართვას ბიძინა ივანიშვილის იდეად წარმოაჩენს და ამბობს, რომ ამ მოდელს თავს ბიძინა ივანიშვილი გვახვევს. პარტიების ნაწილი, მათ შორის „სტარტეგია აღმაშენებელი“ მიხეილ სააკაშვილის მოსაზრებას არ ეთანხმება. „მიხეილ სააკაშვილს ვესაუბრე, აზრები გავცვალეთ და შევჯერდით, რომ არასწორია რაიმეს დამუნათება, საკითხის ამგვარად დაყენება, რომ პლებისციტი ბიძინას თამაშია, - ამის შესახებ კი „ევროპული საქართველოს“ ერთ-ერთმა ლიდერმა, გიგი უგულავამ „პალიტრანიუსის“ ეთერში განაცხადა. საპარლამენტო უმრავლესობის წევრის, გია ვოლსკის განცხადებით, პლებისციტთან დაკავშირებით მსჯელობაზე ხელისუფლება უარს არ ამბობს. „მსჯელობა რასაკვირველია ღირს, ვინაიდან, ეს საკითხია და მოლაპარაკების მაგიდასთან არგუმენტები ორივე მხარეს შეიძლება ჰქონდეს, მაგრამ ის რომ, სააკაშვილი აუცილებლად ხელისუფლებაში უნდა დაბრუნდეს, ეს განსახილველი თემა ვერ იქნება,- ამის შესახებ პარლამენტის პირველმა ვიცე- სპიკერმა გია ვოლსკიმ ჟურნალისტებთან მოლაპარაკებებთან დაკავშირებით განაცხადა. „ოპოზიციაში პლებისციტის საკითხთან დაკავშირებით განხეთქილებაა, თუმცა მათი ერთ-ერთი ლიდერი, ყოფილი პრეზიდენტი ისე ამბობს პლებისციტზე, თითქოს ვინმე აქედან ეხვეწება. წარმოუდგენელი ამბავია ვირტუალურ კამათში შევიდნენ ეს ადამიანები ერთმანეთთან და არა ჩვენთან, პლებისციტზე საუბარი წარმოუდგენელია. არ შეიძლება პლებისციტით განსაზღვრო არჩევნების საკითხი - იყოს თუ არა. ჩემი აზრით, არასერიოზული მოთხოვნა და წინადადებაა. არანაირი რაციონალიზმი ამაში არ დევს“, - განაცხადა გუშინ გამართულ პრესკონფერენციაზე „ქართული ოცნების“ ლიდერნა მამუკა მდინარაძემ.
გიორგი ბადრიძე: რუსეთი ცდილობს, შექმნას ახალი სატრანსპორტო დერეფნები ისე, რომ საქართველოს იზოლაცია მოხდეს
„რეგიონში დაწყებულია გარკვეული გეოპოლიტიკური ცვლილებები, რომელთა გამოყენებასაც რუსეთის ცდილობს, კერძოდ, ახალი სატრანსპორტო დერეფნების შექმნას, საქართველოს გვერდის ავლით ისე, რომ მოხდეს საქართველოს იზოლაცია", - ამის შესახებ Europetime-სთან საუბარში საერთაშორისო ურთიერთობების საკითხების სპეციალისტი და ანალიტიკოსი გიორგი ბადრიძე აღნიშნავს. მისი თქმით, რეალურად რუსეთის ინტერესია, აზერბაიჯანთან ერთად შეასრულოს კასპიის ზღვისა და შავი ზღვის ქვეყნების დამაკავშირებელი როლი და საქართველოს მაქსიმალური იზოლირება მოხდეს, რათა ამით საქართველოს დაუკარგოს საერთაშორისო ფუნქცია, რომლის გამოც მას, როგორც საერთაშორისო ერთეულს, უფრო მაღალი ფასი აქვს სხვა ქვეყნების თვალში. „მთიანი ყარაბაღის სატრანსპორტო დერეფნის შექმნით, რუსეთი აზერბაიჯანის გავლით შეძლებს, დაუკავშირდეს თურქეთს, რკინიგზით და პირიქით. რუსეთის პირველი იდეა ის იყო, რომ სომხეთ-აზერბაიჯანს შორის კონფლიქტის დასრულების შედეგად უნდა ჩამოყალიბდეს ახალი სატრანსპორტო კავშირები, რომლებიც აზერბაიჯანის ძირითად ტერიტორიას აკავშირებს ნახიჩევანთან და ამგვარად, თურქეთი და აზერბაიჯანი შეძლებენ ერთმანეთთან დაკავშირებას. თურქეთს და აზერბაიჯანს ერთმანეთთან პირდაპირი კავშირის პრობლემა აქამდეც არ ჰქონიათ. ახლახან დასრულდა ბაქო-თბილის-ყარსის მშენებლობა. ეს ახალი მარშრუტი რუსეთისთვის უფრო არის საინტერესო“, - განმარტავს გიორგი ბადრიძე. საქართველოს, როგორც საერთაშორისო სატრანსპორტო სატრანზიტო დერეფნის გაძლიერების მიზნით, ანაკლიის პროექტის აშენების დაჩქარების მნიშვნელობაზე საუბრობს ანალიტიკოსი ზურაბ ბატიაშვილიც. მისი თქმით, ყარაბაღის სატრანსპორტო დერეფნის შექმნას დიდი დრო დასჭირდება და ამ პერიოდის განმავლობაში საქართველომ თავისი საერთაშორისო სატრანზიტო ფუნქციის გასაძლიერებლად, სატრანზიტო ინფრასტრუქტურული პროექტები დროულად უნდა განახორციელოს. როგორც Europetime-სთან საუბრისას ბატიაშვილი აღნიშნავს, მაშინ როცა ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზის მეშვეობით, თურქეთიდან ჩინეთის მიმართულებით ტვირთების გადაზიდვა უკვე დაიწყო, რაც დრო გავა, ამ ტვირთის მოცულობა მოიმატებს და დროულად უნდა განხორციელდეს ანაკლიის პორტის პროექტი, რადგან ბათუმის და ფოთის პორტები შავ ზღვაში შემოსული გემების 75 პროცენტს გარკვეული მიზეზების გამო ვერ იღებენ. „ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა, ეს არის ევროპასა და ჩინეთს შორის დამაკავშირებელი ყველაზე მოკლე გზა. 21-ე საუკუნეში კი, ეს ორი დიდი ეკონომიკა, დასავლეთით ევროპა და აღმოსავლეთით ჩინეთი ვითარდება და ბუნებრივია, რომ მათ შორის ტვირთბრუნვა იზრდება. ამ ტვირთბრუნვას საქართველო რეალურად ვერ წაუვა. ყველა დათვლით, იმხელა ბრუნვა იქნება, რომ იგივე ანაკლიის პორტი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია და სასწრაფოდ გვაქვს ასაგები. სასწრაფოდ გვჭირდება ანაკლიის პორტის ასაშენებლად მუშაობის დაწყება. სამწუხაროდ ძალიან გაიწელა დროში, ანაკლიის პროექტის განხორციელება", - განუცხადა Europetime-ს ზურაბ ბატიაშვილმა. მთავრობა ანაკლიის პორტის ასაშენებლად ტენდერს გამოაცხადებს ბათუ ქუთელია: ანაკლიის პროექტი გვჭირდება, არა მხოლოდ პორტის, არამედ როგორც გეოპოლიტიკური დერეფანი ექსპერტი: როგორც ჩანს მთავრობა ანაკლიის პორტის პროექტთან დაკავშირებით დაშვებულ შეცდომებს ასწორებს
ექსპერტი: მთავრობა ანაკლიის პორტის პროექტთან დაკავშირებულ შეცდომებს ასწორებს
ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტის ავტორის, სპარტაკ ერაგიას კონსულტანტის, დემურ გიორხელიძის თქმით, პროექტის გასაგრძელებლად ამ ეტაპზე ყველა ხელშემწყობი ფაქტორი არსებობს, მთვარია, ხელისუფლებამ ინვესტორის შერჩევისას გადაწყვეტილება სახელმწიფოებრივი ინტერესებიდან გამომდიანრე მიიღოს. როგორც Europetime-სთან საუბრისას დემურ გიორხელიძე აღნიშნავს, მხოლოდ და მხოლოდ შეცდომებმა შეაფერხა ეს პროექტი; თუ ახალი მთავრობა გაასწორებს ამ შეცდომებს და როგროც სჩანს ასწორებს, პროექტი გაგრძელდება. მისივე თქმით, ანაკლიის პორტი ეს არ არის მხოლოდ პორტი, ანაკლია არის სატრანსპორტო კვანძი, რომელიც სცილდება ერთი ქვეყნის ფარგლებს და არის სულ ცოტა ოთხი ქვეყნის ინტერესებში - ჩინეთი, ყაზახეთი, აზერბაიჯანი საქართველო. „ეს არის მთელი ინფრასტრუქტურა. სარკინიგზოს ჩათვლით. მათ შორის აქტაუსა და ბაქოს პორტების ჩათვლით. გარდა ამისა, შავი ზღვის მეშვეობით დუნაის აუზის უზარმაზარი ევროპული ტერიტორია ექცევა ამ ტრასის ინტერესებში და ჩვენ კლასიკური ოკეანისა და სუეცის არხის მეშვეობით, აზიის და ევროპის დამაკავშირებელ გაცილებით მოკლე გზას ვიღებთა. რა თქმა უნდა, არის მეორე გზა - რუსეთზე გამავალი. როდესაც საუბარია საერთაშორისო გეოპოლიტიკურ ინტერესებზე, ეს არ არის რთული საქმე. ამას დიდი კონსორციუმი თვითონ დააბალანსებს (გლობალურ ორგანიზაციების კონსორციუმი). ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტს, დიდი საერთაშორისო მხარდაჭერა აქვს როგორც აშშ-დან ისევე ევროკავშირიდან. ამ პროექტში თავს იყრის რამდენიმე სახის ინფრასტრუქტურა, მათ შორის პნევმატური მილის გაყვანილობა, რაც ტრანსპორტის ახალი სახეობაა და ყველაფერს ცვლის. ანაკლია უნიკალური ადგილია, რომელსაც თან მოჰყვება იქვე, სარკინიგზო, საჰაერო და სხვა სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის მშენებლობა თავისი თანმდევი ინფრასტრუქტურით“, - განუცხადა Europetime-ს დემურ გიორხელიძემ. მთავრობა ანაკლიის პორტის ასაშენებლად ტენდერს უახლოეს მომავალში გამოაცხადებს.
ანაკლიის პროექტი გვჭირდება არამხოლოდ როგორც საპორტო პროექტი, არამედ - გეოპოლიტიკური დერეფანი - ბათუ ქუთელია
„ანაკლიის პროექტი საქართველოს სჭირდება არა როგორც საპორტო პროექტი, არამედ, როგორც გეოპოლიტიკური დერეფანი", - ამის შესახებ Europetime-ს „ატლანტიკური საბჭოს“ ვიცე-პრეზიდენტმა ბათუ ქუთელიამ განუცხადა. „სამხრეთ კავკასია ერთიანი გეოპოლიტიკური რეგიონი არ არის ბევრი მიზეზის გამო. შავი ზღვა კი უფრო გეოპოლიტიკური ერთეულია. ამიტომ, ჩვენი ამოცანა უნდა იყოს საქართველო თვითიდენტიფიცირდეს შავი ზღვის რეგიონის ევროპულ ქვეყნად. კონკრეტულ პროექტებს თუ გადავხედავთ, აქ ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მომენტი ისაა, რომ გარდა ენერგეტიკული უსაფრთხოებისა და სამხრეთ დერეფნისა, არსებობს ლოგისტიკური დერეფნის საკითხიც. აი სწორედ ამ ლოგისტიკურმა დერეფანმა ეფექტურობა რომ შეიძინოს, ქვეყნას „გრანდ სტრატეგია“ სჭირდება, რომელშიც უნდა შედიოდეს ანაკლიაც. ანაკლია არა როგორც საპორტო პროექტი, არამედ, როგორც გეოპოლიტიკური დერეფანი. „სტრატეგიქ ქონექტივიტი“, აი ეს „სტრატეგი ქონექტივიტი“ უნდა იყოს მთავარი იდეა, რომლითაც ჩვენ გეოპოლიტიკურ ფუნქციას შევიძენთ", - აღნიშნავს ბათუ ქუთელია. ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტი 2014 წლის 5 აგვისტოს დაიწყო, როდესაც მთავრობამ პორტის მშენებლობის შესახებ ინტერესთა გამოხატვა გამოაცხადა. 2016 წლის 8 თებერვალს სამთავრობო კომისიის მიერ ტენდერში გამარჯვებულად გამოცხადდა ქართულ-ამერიკული კომპანია შპს „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმი“ (TBC Holdings and Conti Group). გამარჯვებულ კომპანიასთან საინვესტიციო შეთანხმებას ხელი მოეწერა 2016 წლის 3 ოქტომბერს. 2020 წლის იანვარში საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილების საფუძველზე, „ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის განვითარების სააგენტომ“ ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმს“ წერილობითი შეტყობინება გაუგზავნა, რის შემდეგაც ხელშეკრულება ოფიციალურად შეწყდა. კონსორციუმმა ხელშეკრულების შეწყვეტის გამო, საქართველოს მთავრობას ლონდონის საარბიტრაჟო სასამართლოში უჩივლა. როგორც Europetime-ს „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმში“ (TBC Holdings and Conti Group) განუცხადეს, ლონდონის საარბიტრაჟო სასამართლოში ორი საარბიტრაჟო სარჩელი საქართველოს წინააღმდეგ, საწყის ეტაპზეა და მისი განხილვა შესაძლოა რამდენიმე წელი გაგრძელდეს. „გარდა იმისა, რომ მთავრობა სერიოზულ ფინანსურ რისკზე დგება, საარბიტრაჟო განხილვის დროს კარგად არის გააზრებული, რომ არც ერთი ლეგიტიმური დეველოპერი, ინვესტორი ან გამსესხებელი არ დაინტერესდება ანაკლიის ახალი და ცალკე პორტის პროექტით. ამ ეტაპზე მთავრობის მხრიდან ყველაზე ჭკვიანი ნაბიჯი იქნება, კონსორციუმთან მოლაპარაკებების მაგიდასთან დაბრუნება”, - განაცხადეს კონსორციუმში. დღეს პრემიერ-მინისტრმა განაცხადა, რომ ინვესტორის შესარჩევად ტენდერი უახლოეს მომავალში გამოცხადდება.
ზურაბ ბატიაშვილი: ანაკლიის პორტს ინვესტიციების მოზიდვის პრობლემა არასდროს ჰქონია, მხოლოდ მთავრობის პოლიტიკური ნების პრობლემა აფერხებს
„ანაკლიის პორტს ინვესტიციების მოზიდვის პრობლემა არასდროს ჰქონია, მხოლოდ მთავრობის პოლიტიკური ნების პრობლემა აფერხებს“- ამის შესახებ Europetime-ს ანალიტიკოსმა ზურაბ ბატიაშვილმა განუცხადა. მისი თქმით, ტვირთბრუნვის მასშტაბიდან გამომდინარე, ანაკლიის პორტი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. „ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა, ეს არის ევროპასა და ჩინეთს შორის დამაკავშირებელი ყველაზე მოკლე გზა. 21-ე საუკუნეში კი, ეს ორი დიდი ეკონომიკა, დასავლეთით ევროპა და აღმოსავლეთით ჩინეთი ვითარდება და ბუნებრივია, რომ მათ შორის ტვირთბრუნვა იზრდება. ამ ტვირთბრუნვას საქართველო რეალურად ვერ წაუვა. ყველა დათვლით, იმხელა ბრუნვა იქნება, რომ იგივე ანაკლიის პორტი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია და სასწრაფოდ გვაქვს ასაგები. სასწრაფოდ გვჭირდება ანაკლიის პორტის ასაშენებლად მუშაობის დაწყება. სამწუხაროდ ძალიან გაიწელა დროში, ანაკლიის პროექტის განხორციელება“, - განუცხადა Europetime-ს ანალიტიკოსმა ზურა ბატიაშვილმა. მთავრობა ანაკლიის პორტის ასაშენებლად ტენდერს გამოაცხადებს. .
შარლ მიშელის ვიზიტის მიზანი ხელისუფლების გაფრთხილებაც იყო, რომ რუსული გზით არ წავიდნენ - ანალიტიკოსი ზურაბ ბატიაშვილი
რეგიონში მიმდინარე მოვლენებზე, შიდა პოლიტიკურ ვითარებაზე, საერთაშორისო პარტნიორების გამოხმაურებებზე, შარლ მიშელის ვიზიტზე, ევროკავშირის გზავნილებსა და რუსეთის ფაქტორზე, Europetime ანალიტიკოს, ზურაბ ბატიაშვილს ესაუბრა. _საქართველოში ვიზიტით ევროკავშირის საბჭოს პრეზიდენტი შარლ მიშელი იმყოფებოდა. რა გზავნილია ეს ევროკავშირის მხრიდან და რა გავლენას მოახდენს მისი ჩამოსვლა მიმდინარე პოლიტიკურ მოვლენებზე? რეალურად, საქართველოში არსებული სიტუაცია ერთი მხრივ არის მარტივი, მეორე მხრივ რთული. მარტივი არის იმიტომ, რომ საქართველოს მოსახლეობას არ სურს, საბჭოთა კავშირში რუსეთის გავლენის ქვეშ დაბრუნება. ამაზე შეთანხმებულია ქართული საზოგადოება და რატომღაც, ყოველთვის დგება ხოლმე საგარეო პოლიტიკური კურსის შეცვლის საკითხი და ეს იწვევს დიდ პრობლემებს. ვფიქრობ, რაც არ უნდა სცადონ, ამ გეზს ვერ გადაუხვევენ და ყველა მცდელობა კრახით დასრულდება. ვხედავთ დასავლეთის აქტიურობას. ხელისუფლებისთვის ეს ადვილად გადასატანი ნამდვილად არ არის. უკვე დაიწყეს საუბარი დიალოგზე. რა თქმა უნდა, დიალოგი უნდა იყოს. დასავლეთის მხრიდან ეს ინტერესთა მხარდაჭერა საქართველოს დემოკრატიული პროცესებისადმი, საქართველოსთვის იყო და იქნება მუდმივად. მაგრამ ამ მიმართულებით ქართულმა საზოგადოებამაც უნდა იაქტიუროს. რაც შეეხება სანქციებს, სანქციები იქნება, ოღონდ დღეს, ხვალ - არა. იმ შემთხვევაში, თუ პრორუსული პოზიცია და დემოკრატიიდან გადახვევა უკვე სისტემურ ხასიათში გადავიდა, სანქციები რა თქმა უნდა იქნება კონკრეტული ადამიანების მიმართ. _გულისხმობთ იმას, რომ მხოლოდ ნიკა მელიას საქმის გარშემო განვითარებული მოვლენებით არ განსაზღვრავს დასავლეთი საბოლოო რეაქციას? რა თქმა უნდა. მელიას საქმე ხომ ამ პროცესის მხოლოდ ერთი ნაწილია. ოპოზიციას ვინ აკავებს? რუსეთი, ბელარუსი და ასეთი ქვეყნები. დემოკრატიულ ქვეყანაში ასეთი რამ არ ხდება. ხელისუფლებამაც არაერთხელ აღიარა, რომ სასამართლო ხელისუფლება დამოუკიდებელი არ არის. ამიტომ, სასამართლოს პოლიტიკური ინტერესებისთვის გამოყენების ნებისმიერი ასეთი მცდელობა შეუმჩნეველი არ დარჩება არც ქართულ საზოგადოებას და არც მსოფლიო თანამეგობრობას. ამიტომ ვფიქრობ, რომ დასავლეთის პოზიცია არის მკაფიო და ჩვენი მიზანიც ძალიან მკაფიოა. _ეს ნიშნავს, რომ ხელისუფლება რეაგირებს დასავლეთის რეაქციაზე? - რა თქმა უნდა, 21-ე საუკუნეში ტყუილებით და იაფფასიანი ტრიუკებით ვერ გავა ფონს. _თუ ხელისუფლება რეაგირებს დასავლეთის მწვავე რეაქციაზე, ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიციის ბრალდებები ხელისუფლების პრორუსულობაზე საფუძველს მოკლებულია? პრორუსულობაა, როცა ოპოზიციას იჭერ, სასამართლო დამოუკიდებელი არ გაქვს. ასეთი ამბები რუსეთსა და ბელარუსში ხდება. ის რომ, დასავლეთის რეაქციაზე რეაგირებს, იმაზე მიანიშნებს, რომ საქართველოს საგარეო პოლიტიკური კურსიდან გადახვევა არ გამოდის და ისევ, ასე ვთქვათ, ძველი კურსისკენ შემობრუნება ხდება. სიტუაცია მარტივია იმ მხრივ, რომ ან მელია გაათავისუფლონ და ვადამდელი არჩევნები დანიშნონ, ან გააგრძელონ რეპრესიები - სხვა ოპოზიციონერები დაიჭირონ, მედია ჩაახშონ. ან იქით უნდა იყოს, ან აქეთ, შუაში ვერ იქნები. _შარლ მიშელის ვიზიტი რა გავლენას იქონიებს ამ თემასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილებებზე? მისი ვიზიტის მიზანიც დემოკრატიული პროცესებისადმი მხარდაჭერაა. ხელისუფლების გაფრთხილება, რომ არ წავიდნენ რუსული გზით და მხარს უჭერენ ქართველი ხალხის არჩევანს. _უკვე რამდენიმე დღეა, ერევანში ხალხმრავალი საპროტესტო აქციები იმართება. ფაშინიანმა ოპოზიციას ვადამდელი არჩევნებიც შესთავაზა. ამ პროცესებში რამდენად იგრძნობა რუსეთის გავლენა? რა თქმა უნდა, კავკასიაში რაც ხდება ერთი დიდი სურათის ნაწილია, რომელსაც შეგვიძლია დავარქვათ, რუსეთის კავკასიაში დაბრუნების გეგმა. ყარაბაღის მეორე ომმა აჩვენა, რომ პირველი ეტაპი მათთვის წარმატებულად დასრულდა, რადგან ყარაბაღში რუსეთის სამხედრო ძალები განლაგდნენ. ფაშინიანზე ბევრი კამათობს, პროდასავლურია თუ არა. ყოველ შემთხვევაში პრორუსული არ არის. ახლა, რუსეთის გეგმის მეორე ნაწილია არაპრორუსული ფაშინიანის ხელისუფლებიდან ჩამოშორება. ჯერ სამოქალაქო დაუმორჩილებლობის და პროტესტის გზით სურდათ ამის გაკეთება, მაგრამ არ გამოუვიდათ. ახლა სამხედროები ჩართეს ამ საქმეში. სომხეთის სამხედროების უმეტეს ნაწილს განათლება რუსეთში აქვს მიღებული და რუსეთთან კავშირებშია შემჩნეული. სწორედ მათ გააკეთეს განცხადება, რომ პრემიერი უნდა გადადგეს. ზოგადად, სამხედროების საქმე არ არის პოლიტიკურ პროცესებში ჩარევა, მათ თავიანთი საქმე აქვთ. ფაშინიანს, რომელიც ხალხის არჩეულია, ხალხი თუ გადაირჩევს. აქ ღიად ჩანს, მხოლოდ ოპოზიცია ვერ ახერხებდა და ახლა უკვე სამხედროები ჩართეს საქმეში. ფაშინიანმა თავის მხარდამჭერებთან ერთად დემონსტრაცია ჩაატარა. ამ აქციით გამოჩნდა, რომ ხალხის გარკვეული ნაწილი ფაშინიანს ჯერ ისევ მხარს უჭერს და მაინცდამაინც რუსეთისკენ სწრაფვა არ შეინიშნება ამ ნაწილში. თუმცა ჯერჯერობით რასაც ვხედავთ, არის ის, რომ საზოგადოების მეორე ნაწილი ოპოზიციის მხარეს არის და ამ დაპირისპირებას ვხედავთ. ვერ შეიკრიბა პარლამენტიც, რომელსაც შეიძლებოდა ფაშინიანის გადაყენება არ გადაყენების საკითხზე ემსჯელა. მოკლედ, სომხეთშიც ის პროცესები მიდის, რომელიც რუსეთში დაიწერა. რუსეთი ამ სამოქალაქო დაპირისპირების სცენების დაწერაში დახელოვნებულია და კარგად გამოსდის. ამ ეტაპზე სომხეთში ჯერჯერობით არაფერი გამოსდის, მაგრამ ეს სცენარი კარგად აქვთ შეთვისებული. საქართველოში 90-იანებში რაც მოხდა და კიდევ სხვაგან, ბევრგან, იგივე ხდება სომხეთშიც. უბრალოდ, ამ სცენარში იცვლება ქვეყნის დასახელება და მოქმედი პირები. _სომხეთის ოპოზიციაში რამდენად არიან პროდასავლური ძალები. დასავლეთისთვის რამდენად არის დასაყრდენი რომელიმე პოლიტიკური ძალა? დასავლეთს სომხეთისთვის ნაკლებად სცალია და ეს კარგად გამოჩნდა ყარაბაღის მეორე ომის დროს. ზოგადად, რეგიონისთვის ნაკლებად სცალია, სამწუხაროდ. ყარაბაღის ომის დროს ბაიდენმა მხოლოდ განცხადებების დონეზე მოახდინა რეაგირება, მეტი არაფერი. თუმცა მაშინ საპრეზიდენტო არჩევნები იყო და რა თქმა უნდა, ნაკლებად ეცალათ რეგიონისთვის. მეორე მხრივ, პანდემიამ აშშ-ის ძალიან დაარტყა. ნახევარ მილიონზე მეტი გარდაცვლილი ჰყავთ, ეკონომიკურადაც. ევროპაშიც პანდემიის გამო, ჯერ ისევ ჩაკეტილია ქვეყნები. პროცესებისადმი ინტერესი აქვთ, მაგრამ ისეთი არა, როგორიც საჭიროა და როგორიც ჩვენ შეიძლება გვინდოდეს. _გულისხმობთ იმას, რომ პანდემიიით ისარგებლა რუსეთმა? კი, რა თქმა უნდა, რუსეთმა პანდემიით ბევრი კუთხით ისარგებლა, არამხოლოდ ყარაბაღის თემაზე, იგივე დეზინფორმაციის გავრცელებით, ანტივაქცინური კამპანიებით. _აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა განაცხადა, რომ თუ საქართველოს სურს, შეუძლია შეუერთდეს მთიანი ყარაბაღის აღდგენის საერთო პლატფორმას. საქართველოს ინტერესებში რამდენად შედის ამ პლატფორმაში ჩართვა. პირველ რიგში უნდა ითქვას, რომ ჯერ დეტალები არ არის გაცხადებული, თუ რას გულისხმობს ყარაბაღის აღდგენის პლატფორმა. თუ ეს გულისხმობს და არის იგივე, რაც 3+3, თურქეთის ინიცირებული ექვსთა პლატფორმა, მაშინ ჩვენი ადგილი ამ პლატფორმაში არ არის. რა თქმა უნდა, ჩვენი მოკავშირე ქვეყნების, თურქეთის და აზერბაიჯანის პოზიციებს, პატივს ვცემთ, მაგრამ ისეთ ქვეყანასთან ერთად, რომელსაც ოკუპირებული აქვს საქართველოს ტერიტორიები, ერთ პლატფორმაში ყოფნა შეუძლებელს ხდის გრძელვადიანად თანამშრომლობას. ამ ინიციატივაზე დათანხმება იქნებოდა მხოლოდ ვიღაცისთვის მაამებლური პოზიციის დაკავება და საქართველოსთვის არც თუ ისე მომგებიან პოზიციაში ჩაყენება. თუმცა, თუ აქ იგულისხმება, მაგალითად, ყარაბაღში და მის გარშემო რაღაც სახის ინფრასტრუქტურული სამუშაო, სადაც ქართულ კომპანიებსაც შეიძლება ჰქონდეთ რაღაც ფუნქცია, მაშინ რატომაც არა, ეკონომიკური თვალსაზრისით მომგებიანი იქნება. ჯერჯერობით, იდეის დონეზეა და ამის შემდეგ უფრო ნათელი გახდება ამ იდეის დადებითი და უარყოფითი მხარეები. წინასწარ რაც არის გაცხადებული, ამას დამატებით ინფორმაცია, დაკონკრეტება სჭირდება. _რაც შეეხება თვითონ ამ დერეფანს, აზერბაიჯანი საქართველოს გვერდის ავლით დაუკავშირდება თურქეთს, სომხეთი კი ასევე საქართველოს გვერდის ავლით რუსეთს, არადა მანამდე ორივე ქვეყნისთვის, ამ მარშრუტით, უალტერნატივო გზა ვიყავით. დღევანდელი გადასახედიდან, რამდენად ხელს აძლევს საქართველოს ამ სატრანსპორტო დერეფნის შექმნა? აქ არის რამდენიმე ასპექტი. პირველი - დროის ამბავი. ერთ და ორ დღეში ეს ვერ გაკეთდება. ის გზა, რომელზეც ახლა საუბრობენ, ჯერ დასაგეგმ-ასაშენებელია. მეორე - რამდენად ფუნქციური გახდება, რადგან იმ გზაზე კონტროლი, ისევ რუსეთის ხელში იქნება. ეს გზა შეიძლება იქცეს პოლიტიკური სპეკულაციების თემად - რუსეთს როცა მოუნდება, დაკეტოს და როცა მოუნდება - გახსნას. სხვა ბევრ რამეშიც სიცხადე შეტანილი არ არის. ვინ უნდა ააშენოს ეს გზა? თანხები ვინ უნდა გადაიხადოს? აზერბაიჯანმა უნდა გადაიხადოს სომხეთში გამავალი გზის მშენებლობის თანხები? - ეს ცოტა უცნაურია. ასევე რკინიგზასთან დაკავშირებითაც ბევრი კითხვის ნიშანია. ისევ ამ პოლიტიკური რისკების გამო, სომხეთში არსებული არასტაბილური სიტუაციის გამო, ხვალ-ზეგ რა იქნება, გაურკვეველია. ამიტომ ვფიქრობ, საქართველოს არ დაუკარგავს თავის ფუნქციას. მაგალითად, ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზის მეშვეობით, თურქეთიდან ჩინეთის მიმართულებით ტვირთების გადაზიდვა უკვე დაიწყო. რაც დრო გავა, ამ ტვირთის მოცულობა მოიმატებს იმიტომ, რომ ეს არის ევროპასა და ჩინეთს შორის დამაკავშირებელი ყველაზე მოკლე გზა. 21-ე საუკუნეში კი, ეს ორი დიდი ეკონომიკა, დასავლეთით ევროპა და აღმოსავლეთით ჩინეთი ვითარდება და მათ შორის ბუნებრივია, რომ ტვირთბრუნვა იზრდება და ამ ტვირთბრუნვას საქართველო რეალურად ვერ წაუვა. ყველა დათვლით, იმხელა ბრუნვა იქნება, რომ იგივე ანაკლიის პორტი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია და სასწრაფოდ გვაქვს ასაგები. _თქვენი შეფასებით რა აფერხებს ანაკლიის პროექტს? ფულის პრობლემა ანაკლიის პორტს არ ჰქონია არასდროს. იქ იყო პოლიტიკური ნების პრობლემა. როგორც გამოჩნდა, რუსეთის ფაქტორი იყო გათვალისწინებული, რაც ძალიან არასწორია. ჩვენ თუ რუსეთის ნებაზე ვიარეთ, ამ ქვეყნისგან აღარაფერი დაგვრჩება. ყველა ქვეყანას თავისი ეროვნული ინტერესები აქვს. ამ ეროვნული ინტერესებიდან გამომდინარე უნდა მოქმედებდეს და გრძელვადიანად უნდა თვლიდეს, რა არის მისთვის სასარგებლო და რა არა. ანაკლიის პორტი სასწრაფოდ არის ასაშენებელი. _ყარაბაღის ომის შემდგომ, რეგიონში შექმნილი ვითარების გათვალისწინებით, არსებობს თუ არა იმის საფრთხე, რომ საქართველოს ხელისუფლებაზე გარკვეული ზეწოლა მოახდინონ აფახაზეთის რკინიგზის გახსნასთან დაკავშირებით? რა თქმა უნდა, ასეთი სურვილი უკვე აქვთ. შესაძლოა, ფარული ზეწოლის საშუალებები უკვე არსებობს და ახორციელებდნენ კიდეც ასეთ ზეწოლას. აქ არის ძალიან მნიშვნელოვანი მომენტი, საზოგადოებას ამაზე ექნება მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულება და შეიძლება, ხელისუფლებაც გადაიყოლოს ამ თემამ.
ბათუ ქუთელია: თუ იქნება აქტიური ამერიკული პოლიტიკა, მაშინ ხელისუფლებაში მეტი პროდასავლური აქტორი გაჩნდება
„თუკი ამერიკას და ევროკავშირს პროაქტიური პოლიტიკა ექნება საქართველოში, სახელისუფლებო გუნდშიც უფრო მეტი პროდასავლური აქტორი გამოჩნდება", - ამის შესახებ Europetime-ს „ატლანტიკური საბჭოს“ ვიცე-პრეზიდენტმა ბათუ ქუთელიამ განუცხადა. Europetime-ის კითხავზე, სახელისუფლებო გუნდში არის თუ არა ისეთი საკადრო რესურსი, რომელიც ევროინტეგრაციის პროცესის მყარად შენარჩუნებას და განვითარებას შეძლებს? - ბათუ ქუთელია პასუხობს, რომ აღნიშნული საკითხით ხშირად ინტერესდებიან მისი ამერიკელი პარტნიორებიც. „ბოლო პერიოდში, ჩემი ამერიკელი მეგობრები და პარტნიორები ინტენსიურად მეკითხებიან იგივეს. სასურველი იქნებოდა, ამაზე პოზიტიური პასუხი მქონოდა. სამწუხაროდ, ამ ხელისუფლების ფორმალური მმართველობის ანატომია და მიტაცებული სახელმწიფოს ბერკეტები, რომლებიც სახეზეა, თითქმის გამორიცხავს, ასეთი დამოუკიდებელი პოლიტიკური აქტორების ყოფნას. ვხედავთ კიდეც, წინა პრემიერ-მინისტრების ისტორიის მაგალითზე. ნებისმიერი მათგანი, როგორც კი შეეცდება, ცოტა უფრო დამოუკიდებელი და პროდასავლური პროფილი შეიძინოს, ავტომატურად ბიძინა ივანიშვილის რუსეთთან დაკავშირებული ხედვიდან გამომდინარე, მყისიერად გაურკვეველ ვითარებაში ასრულებს კარიერას“, - აღნიშნავს Europetime-სთან საუბრისას, აშშ-ში საქართველოს ყოფილი ელჩი, საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივნის ყოფილი მოადგილე და „ატლანტიკური საბჭოს“ ვიცე-პრეზიდენტი ბათუ ქუთელია. თუმცა, მისი თქმით, არსებობს უკუღმა ლოგიკაც და თუ იქნება აქტიური ამერიკული პოლიტიკა, მაშინ გაჩნდებიან ასეთი პროდასავლური პოლიტიკოსებიც. „ასეთი აქტორები შეიძლება გამოჩდნენ „ქართული ოცნების გუნდში“. არა იმიტომ, რომ იდეურად სჯერათ, არამედ სუფთა პრაგმატული მოსაზრებებით, თუკი ამერიკას და ევროკავშირს პროაქტიური პოლიტიკა ექნება საქართველოში. თუ გავიხსენებთ, ასე ხდებოდა შევარდნაძის პერიოდშიც. როდესაც ამერიკას ჰქონდა უკვე დეკლარირებული პოლიტიკა საქართველოში და რეგიონში, უსაფრთხოების, მათ შორის ენერგოუსაფრთხოების კუთხით (ბაქო-ჯეიჰანის პროექტი, იგივე პანკისის ხეობაში არსებული სიტუაციის მოგვარებაში დახმარება). მას შემდეგ, რაც გაჩნდა ღიად გამოხატული ამერიკული ინტერესი, ავტომატურად შევარდნაძის სახელისუფლებო გუნდშიც მოიმატა პროდასავლურმა განწყობებმა. მაშინ, ძალიან ცოტა იყო პროდასავლური, იდეალისტი პოლიტიკოსი და აქტორი. აი, ამ ღიად გამოხატულმა და დაფიქსირებულმა ინტერესებმა უბიძგა ბევრ აქტორს, რომ პრაგმატულად ემოქმედათ, მოტივაციის მიხედვით. აქედან გამომდინარე, თუ იქნება აქტიური ამერიკული პოლიტიკა, მაშინ გაჩნდებიან ასეთი პოლიტიკოსებიც. საქართველოს NATO-ში ინტეგრაციის დღის წესრიგში დატოვება იქნება ძალიან ძლიერი ბერკეტი იმისთვის, რომ ივანიშვილის არაფორმალური მმართველობისკენ მიდრეკილი კლეპტოკრატიული სისტემა შეაჩეროს. პლუს, გააძლიეროს დემოკრატიული ინტერესები პოლიტიკურ სპექტრსა და საზოგადოებაშიც“, - განუცხადა Europetime-ს ბათუ ქუთელიამ.
ბათუ ქუთელია: ბაიდენის დეკლარირებული პოლიტიკაა, რომ დემოკრატიული ფასეულობები არის მთავარი, ამით განსაზღვრავს ურთიერთობებს
„ამერიკაში მუდმივი დებატი არსებობდა, საგარეო პოლიტიკისთვის პრაგმატული ინტერესები უფრო მნიშვნელოვანია, თუ ფასეულობითი კომპონენტები. ბაიდენმა კი უკვე დააფიქსირა თავისი დეკლარირებული პოლიტიკა, რომ სახელმწიფოებთან ურთიერთობისას, აშშ-ისთვის დემოკრატიული ფასეულობები მთავარი იქნება“, - ამის შესახებ Europetime-ს „ატლანტიკური საბჭოს“ ვიცე-პრეზიდენტმა ბათუ ქუთელიამ განუცხადა. მისი თქმით, ბაიდენმა მიუნხენში თქვა, რომ ახლა ისტორიული მომენტია. ამ ახალ ისტორიულ მომენტში კი საქართველო როგორ ჩაეწერება - როგორც ამერიკის სტრატეგიული დემოკრატიული პარტნიორი რეგიონში, სწორედ ეს განსაზღვრავს, როგორი პოლიტიკა ექნება საქართველოსთან მიმართებით ამერიკას. „მთელი მისი პოლიტიკური რესურსი და დღის წესრიგი დაიხარჯება ბიძინა ივანიშვილის და რუსული ტიპის კლეპტოკრატიის შეჩერებაზე, თუ პირიქით, საქართველოს NATO-ში ინტეგრაციაზე. აი ამ ზღვარზე ვდგავართ ახლა. რა მოხდება, დამოკიდებულია იმაზე, ჩვენთან როგორ განვითარდება პროცესები, ქვეყნის შიგნით. მეორე მხრივ, რამდენად ვერ მოახერხებს დღევანდელი საქართველოს მთავრობა, რუსული ტიპის ავტოტორიტარიზმის რეალურად გაფორმებას და დასავლეთთან სტრატეგიული პარტნიორობის ისე გაფუჭებას, როგორც დღეს უკვე ჩანს იმ განცხადებებში და ღია კრიტიკაში, რასაც ვისმენთ საერთაშორისო პარტნიორებისგან“, - აღნიშნავს Europetime-თან საუბრისას, აშშ-ში საქართველოს ყოფილი საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი, საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივნის ყოფილი მოადგილე და „ატლანტიკური საბჭოს“ ვიცე-პრეზიდენტი ბათუ ქუთელია. მისი თქმით, დასავლეთის საქართველოსადმი დამოკიდებულების კუთხით, დღევანდელი მოცემულობა სტატიკური არ არის და ძალიან მოკლე პერიოდში გაირკვევა, საქართველო ამერიკის პოზიტიურ დღის წერიგში დარჩება, თუ ბელარუსის მაგვარი ავტორიტარული სახელმწიფო გახდება. „ამიტომაც, თეორიულად, თუ იმ ტრაექტორიას გავაგრძელებთ, რაც ქართველი ხალხის ღიად გამოხატული ნებაა - რომ იყოს დასავლური ევროპული დემოკრატია, მაშინ ბუნებრივია ახლა არის საქართველოსთვის საუკეთესო მომენტი, რადგან დემოკრატიების მხარდაჭერა არის ბაიდენის ადმინისტრაციის ღიად დეკლარირებული ამოცანა“, - აღნიშნავს ქუთელია.
ბათუ ქუთელია: საქართველო გეოპოლიტიკურად უნდა იდენტიფიცირდეს შავი ზღვის რეგიონის ევროპულ ქვეყნად და არა როგორც სამხრეთ კავკასიური ქვეყანა
ამერიკის ახალი ადმინისტრაციის პირველმა ნაბიჯებმა და განცხადებებმა რუსეთის მიმართ მოლოდინები გაზარდა, რომ ამერიკა უფრო მკაცრი და შეურიგებელი იქნება დემოკრატიული პრინციპების და ავტოკრატიული რეჟიმების მიმართ. საქართველოსთვისაც ეს შესაძლოა სწორედაც რომ ახალი შესაძლებლობა იყოს გაამყაროს ევროატლანტიკური ალიანსისკენ მიმავალ გზაზე თავის მისწრაფებები, თუმცა შიდაპოლიტიკურ კრიზისში ჩაძირული ქვეყნის მისამართით მეგობარი და სტრატეგიული პარტნიორი ქვეყნებიდან სულ უფრო და უფრო მეტი კრიტიკა ისმის... გეოპოლიტიკურ კონტექსტში საქართველოს ახლანდელ პოზიციებზე, აშშ-ის ახალ ადმინისტრაციასთან ურთიერთობასა და ახალ ეგრეთ წოდებულ რეგიონული გაერთიანებების ინიციატივების მიმართ საქართველოს ინტერესებზე Europetime-თან ექსკლუზიურ ინტერვიუში ამერიკის შეერთებულ შტატებში საქართველოს ყოფილი საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი, საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივნის ყოფილი მოადგილე, „ატლანტიკური საბჭოს“ ვიცე-პრეზიდენტი ბათუ ქუთელია საუბრობს. _ აშშ-ის პრეზიდენტის ჯო ბაიდენის განცხადებით, აშშ მუშაობს იმაზე, რომ რუსეთმა ყირიმში განხორციელებული აგრესიისთვის პასუხი აგოს. ბოლო წლების განმავლობაში, ამერიკელი ლიდერების მხრიდან, თუ ყოფილა მსგავსი მესიჯი, რომ არამხოლოდ გმობს ანექსიას და აღიარებს უკრაინის ტერიტორიულ მთლიანობას, არამედ ამერიკა მუშაობს იმაზე, რომ რუსეთმა პასუხი აგო. საქართველოსთან მიმართებაშიც ბაიდენის ადმინისტრაციამ არაერთი მნიშვნელოვანი განცხადება გააკეთა, თუმცა არა ასეთი კონკრეტული. თქვენი შეფასებით, რაზე მიანიშნებს ამერიკის პრეზიდენტის ეს გზავნილები? პირველ რიგში, ძალიან მნიშვნელოვანია აშშ-ის ახალი ადმინისტრაციის ეს გზავნილები. ხშირად საუბრობენ, რომ ბაიდენის ადმინისტრაციის მთავარი ტესტი, რუსეთი და რუსეთთან დაკავშირებით მისი პოლიტიკა იქნება. რუსეთთან მიმართებით, ბაიდენის პოლიტიკის ტესტი მდგომარეობს იმაში, რა პოზიცია ექნება აშშ-ს იმასთან დაკავშირებით, რაც რუსეთმა ბოლო 12 წლის განმავლობაში მოიმოქმედა. კრემლის მხრიდან ობამას გადატვირთვის პოლიტიკით ბოროტად სარგებლობის შედეგად, დამდგარი რეალობაც ამ პერიოდის ნაწილია. მათ შორის ის, რაც საქართველოსა და უკრაინაში მოიმოქმედა. ბაიდენის პოლიტიკა მთლიანად რუსული აგრესიული რევიზიონიზმის პასუხია, რომელიც პუტინმა 2008 წელს ღიად და თვალნათლად დაიწყო საქართველოში სამხედრო აგრესიით. ამერიკის ახალი ადმინისტრაციის პოლიტიკა გულისხმობს არამარტო რუსეთის შეკავებას, არამედ უკუქცევას, რაც ჯო ბაიდენმა, ენტონი ბლინკენმა და მათი გუნდის სხვა წევრებმა, სხვადასხვა კონტექსტში არაერთხელ დააფიქსირეს. უკრაინის თემა პრინციპულად მნიშვნელოვანია აშშ-ისთვის, რადგან გარდა იმისა, რომ ყირიმის ანექსია საერთაშორისო ნორმების პრინციპებს არღვევს, გეოსტრატეგიულადაც ამერიკისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია ეს ტერიტორია. რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსიის მიზანი იყო, რომ აღნიშნული ზონა იყოს რუსეთის ექსკლუზიური უფლებების და გავლენის ზონა. ბაიდენის ადმინისტრაციისთვის სწორედ აქ არის გამოწვევა. ის გაჰყვება, ამ გავლენის ზონებად გადანაწილებას, თუ ფასეულობებზე აგებული საგარეო პოლიტიკა ექნება, სადაც მნიშვნელოვანი იქნება საერთაშორისო ნორმების დაცვა და ქვეყნების თავისუფალი არჩევანი. ამიტომაც, ამ საგარეო პოლიტიკურ განტოლებაში, აშშ-ს სჭირდება საქართველოც, როგორც სტრატეგიული პარტნიორი. ჯერჯერობით, ამერიკის ახალი ადმინისტრაციის ყველა კონკრეტული გადადგმული ნაბიჯი იყო სწორი. შემდგომ, როგორ გარდაიქმნება ეს კონკრეტულ პოლიტიკაში, საგარეო კუთხით, საინტერესო სანახავი იქნება და აი, როდესაც უკვე ბოლომდე დამტკიცდება საგარეო პოლიტიკური გუნდი, მერე უფრო მეტ კონკრეტიკას ვიხილავთ, ამ კუთხით. _რაც შეეხება საქართველოს მიმართ აშშ-ის დამოკიდებულებას, ამერიკის მხარდაჭერის ხარისხის გაზრდა რა კონკრეტულ შედეგებში აისახება. რა მოქმედებებსა და ნაბიჯებში. ასევე, რა სარგებელს მიიღებს საქართველო, კონკრეტული პროექტების მაგალითზე? აქ უკვე ორი კონკრეტული საკითხი არსებობს. როდესაც ვსაუბრობთ საქართველოსადმი მხარდაჭერაზე, აქ საუბარია იმაზე, საქართველო რა ფორმაში იქნება. იქნება თუ არა საქართველო ისეთი ქვეყანა, რომელიც ამერიკის მხარდაჭერას დაიმსახურებს, რადგან ბაიდენის დეკლარირებული საგარეო პოლიტიკური პრიორიტეტი, დემოკრატიული დღის წესრიგი და დემოკრატიების მხარდაჭერაა. დემოკრატიის სამიტის იდეაც სწორედ ამას ემსახურება. თუ საქართველო დარჩება დემოკრატიულ ქვეყნად და ბოლომდე არ ჩავარდება არაფორმალურ მმართველობასა და ავტორიტარიზმში, მაშინ რასაკვირველია, აშშ-ისგან სხვა ხარისხის მხარდაჭერა ექნება. _სწორედ ამ კონტექსტში, რაზეც თქვენ საუბრობთ, საქართველოში, განსაკუთრებით ბოლო დღეებში განვითარებული პროცესები, აისახება თუ თუ არა ამერიკის მხრიდან მხარდაჭერის ხარისხზე? თუნდაც ის ფაქტი, რომ ამერიკამ საუდის არაბეთის რამდენიმე პირს სანქციები დაუწესა, მის ყველაზე დიდ მოკავშირეს მუსულმანურ სამყაროში, არის თუ არა ეს მკაფიო გზავნილი, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია ღირებულებებს და ეროვნულ ინტერესებს ერთნაირი ყურადღებით მოეკიდება, განსხვავებით ტრამპის ადმინისტრაციისგან და კიდევ, ეს კიდევ ერთხელ გვარწმუნებს თუ არა, რომ საქართველოზე თვალს არავინ დახუჭავს, დემოკრატიის დასუსტების შემთხვევაში? დღევანდელი მოცემულობა სტატიკური არ არის. ძალიან მოკლე პერიოდში გაირკვევა, ჩვენ დავრჩებით ამერიკის პოზიტიურ დღის წერიგში, თუ გავხდებით ბელარუსის მაგვარი ავტორიტარული სახელმწიფო. ამიტომაც, თეორიულად, თუ იმ ტრაექტორიას გავაგრძელებთ, რაც ქართველი ხალხის ღიად გამოხატული ნებაა - რომ იყოს დასავლური ევროპული დემოკრატია, მაშინ ბუნებრივია, ახლა არის საქართველოსთვის საუკეთესო მომენტი, რადგან დემოკრატიების მხარდაჭერა არის ბაიდენის ადმინისტრაციის ღიად დეკლარირებული ამოცანა. ამერიკის საგარეო პოლიტიკაში რამდენიმე საკითხზე მუდმივი დებატი მიმდინარეობს, ერთ-ერთი არის ეს საკითხი - პრაგმატული ინტერესები უფრო მნიშვნელოვანია, თუ ფასეულობითი კომპონენტები და ამ ორს შორის სწორი ბალანსის პოვნა. ბაიდენის დეკლარირებული პოლიტიკაა, რომ დემოკრატიული ფასეულობები არის მთავარი და ამაში სჭირდება პარტნიორები. ბაიდენმა მიუნხენში თქვა, რომ ახლა ისტორიული მომენტია. ამ ახალ ისტორიულ მომენტში, საქართველო როგორ ჩაეწერება - როგორც ამერიკის სტრატეგიული დემოკრატიული პარტნიორი რეგიონში? ირგვლივ ასეთი ქვეყნები ცოტაა. სწორედ ეს განსაზღვრავს, როგორი პოლიტიკა ექნება ამერიკას საქართველოსთან მიმართებით. მთელი მისი პოლიტიკური რესურსი და დღის წესრიგი დაიხარჯება ბიძინა ივანიშვილის და რუსული ტიპის კლეპტოკრატიის შეჩერებაზე, თუ პირიქით, საქართველოს NATO-ში ინტეგრაციაზე. აი ამ ზღვარზე ვდგავართ ახლა. რა მოხდება, დამოკიდებულია იმაზე, როგორ განვითარდება პროცესები ჩვენთან, ქვეყნის შიგნით. მეორე მხრივ, რამდენად ვერ მოახერხებს დღევანდელი საქართველოს მთავრობა რუსული ტიპის ავტოტორიტარიზმის რეალურად გაფორმებას და დასავლეთთან სტრატეგიული პარტნიორობის ისე გაფუჭებას, როგორც დღეს უკვე ჩანს იმ განცხადებებში და ღია კრიტიკაში, რასაც ვისმენთ საერთაშორისო პარტნიორებისგან. _თქვენი აზრით, სახელისუფლებო გუნდში არის ისეთი საკადრო რესურსი, რომელიც ევროინტეგრაციის პროცესის მყარად შენარჩუნებას და განვითარებას შეძლებს? ვგულისხმობ ადამიანებს, რომლებსაც დღეს შექმნილი მოცემულობის პოზიტიურისკენ შემობრუნების რაიმე ბერკეტები შეიძლება ჰქონდეთ, როგორც გუნდის შიგნით გადაწყვეტილებების მიღებისას, ისე საერთაშორისო პარტნიორების მხარდაჭერის დასაბრუნებლად? ბოლო პერიოდში, ჩემი ამერიკელი მეგობრები და პარტნიორები ინტენსიურად მეკითხებიან იგივეს. სასურველი იქნებოდა, ამაზე პოზიტიური პასუხი მქონოდა. სამწუხაროდ, ამ ხელისუფლების ფორმალური მმართველობის ანატომია და მიტაცებული სახელმწიფოს ბერკეტები, რომლებიც სახეზეა, თითქმის გამორიცხავს ასეთი დამოუკიდებელი პოლიტიკური აქტორების ყოფნას. ვხედავთ კიდეც, წინა პრემიერ-მინისტრების ისტორიის მაგალითზე. ნებისმიერი მათგანი, როგორც კი შეეცდება, ცოტა უფრო დამოუკიდებელი და პროდასავლური პროფილი შეიძინოს, ავტომატურად ბიძინა ივანიშვილის რუსეთთან დაკავშირებული ხედვიდან გამომდინარე, მყისიერად გაურკვეველ ვითარებაში ასრულებს კარიერას. თუმცა, აქ არის უკუღმა ლოგიკაც. მე ვფიქრობ, რომ ასეთი აქტორები შეიძლება, გამოჩდნენ „ქართული ოცნების გუნდში“. არა იმიტომ, რომ იდეურად სჯერათ, არამედ სუფთა პრაგმატული მოსაზრებებით, თუკი ამერიკას და ევროკავშირს პროაქტიური პოლიტიკა ექნება საქართველოში. თუ გავიხსენებთ, ასე ხდებოდა შევარდნაძის პერიოდშიც. როდესაც ამერიკას ჰქონდა უკვე დეკლარირებული პოლიტიკა საქართველოსა და რეგიონში, უსაფრთხოების, მათ შორის ენერგოუსაფრთხოების კუთხით (ბაქო-ჯეიჰანის პროექტი, იგივე პანკისის ხეობაში არსებული სიტუაციის მოგვარებაში დახმარება). მას შემდეგ, რაც გაჩნდა ღიად გამოხატული ამერიკული ინტერესი, ავტომატურად შევარდნაძის სახელისუფლებო გუნდშიც მოიმატა პროდასავლურმა განწყობებმა. მაშინ, ძალიან ცოტა იყო პროდასავლური, იდეალისტი პოლიტიკოსი და აქტორი. აი, ამ ღიად გამოხატულმა და დაფიქსირებულმა ინტერესებმა უბიძგა ბევრ აქტორს, რომ პრაგმატულად ემოქმედათ, მოტივაციის მიხედვით. აქედან გამომდინარე, თუ იქნება აქტიური ამერიკული პოლიტიკა, მაშინ გაჩნდებიან ასეთი პოლიტიკოსებიც. საქართველოს NATO-ში ინტეგრაციის დღის წესრიგში დატოვება იქნება ძალიან ძლიერი ბერკეტი იმისთვის, რომ ივანიშვილის არაფორმალური მმართველობისკენ მიდრეკილი კლეპტოკრატიული სისტემა შეაჩეროს. პლუს, გააძლიეროს დემოკრატიული ინტერესები პოლიტიკურ სპექტრსა და საზოგადოებაშიც. _აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა განცხადა, რომ თუ საქართველოს სურს, შეუძლია შეუერთდეს მთიანი ყარაბაღის აღდგენის საერთო პლატფორმას. მანამდე თურქეთის პრეზიდენტის და ირანის საგარეო საქმეთა მინისტრის მხრიდან რეგიონში ექვსთა პლატფორმის შექმნაზეც იყო საუბარი. ყარაბაღში დაგეგმილი ახალი სატრანსპორტო დერეფნის შექმნა კი, სწორედ ამ ხუთ ქვეყანას აკავშირებს. საქართველოს ინტერესებში, რამდენად შედის მთიანი ყარაბაღის აღდგენის საერთო პლატფორმაში ჩართვა?დასავლეთის პოზიცია როგორია ამ პლატფორმის მიმართ? ნებისმიერ მოლაპარაკებაში უნდა ჩაერთო მაშინ, როდესაც ხელსაყრელი პოზიციები გაქვს. თუ არა, სჯობს საერთოდ არ ჩაერთო. თუ საქართველოში იქნება ავტორიტარული მმართველობა, ბიძინა ივანიშვილის არაფორმალური მმართველობის ქვეშ, დანარჩენი მსოფლიო კი გაგვაკრიტიკებს და იტყვის, რომ აღარ ვართ დემოკრატიული ქვეყანა და არც ევროპული მომავალი აღარ გვაქვს, ასეთ პირობებში რაიმე ტიპის ექვსთა ფორმატში შესვლა ნიშნავს, რომ ჩვენს სახელმწიფო ინტერესებს ვერ დავიცავთ. საქართველოს ერთადერთი ძლიერი მხარე არის ის, რომ რეგიონში უნდა ვიყოთ დემოკრატიის შუქურა და ამის გამო გვქონდეს დასავლეთის და აშშ-ის მხარდაჭერა. აი ასეთ ტანდემში, ნებისმიერ ფორმატში შეგვიძლია მონაწილეობის მიღება, მაგრამ მაშინ, როდესაც დემოკრატიული უკანდახევის გამო გვაკრიტიკებენ, ჩვენი პოზიციონირება იქნება სუსტი, ბუნებრივია, ეს ფორმატი აბსოლუტურად წამგებიანია საქართველოსთვის და არანაირ სარგებელს არ მოგვიტანს. ყველა საერთაშორისო ფორუმზე ვამბობ ხოლმე - საქართველო არ უნდა იდენტიფიცირდეს, როგორც სამხრეთ კავკასიური ქვეყანა. რაღაც რეგიონული ძალთა ბალანსის გადანაწილების ნაწილი კი არ უნდა ვიყოთ, არამედ აღმოსავლეთ ევროპის შავი ზღვის რეგიონის ევროპული ტიპის ქვეყანა. სამხრეთ კავკასია ერთიანი გეოპოლიტიკური რეგიონი არ არის ბევრი მიზეზის გამო. შავი ზღვა კი უფრო გეოპოლიტიკური ერთეულია. ამიტომ, ჩვენი ამოცანა უნდა იყოს საქართველო თვითიდენტიფიცირდეს შავი ზღვის რეგიონის ევროპულ ქვეყნად. ეს სამხრეთ კავკასიური ინდენტიფიკაცია ხელს აძლევს რუსულ ლოგიკას, რომ ეს არის რუსეთის და ძლიერი სახელმწიფოების გავლენის სფერო და ისინი თავისი ინტერესების მიხედვით დაალაგებენ ბალანსს. სწორედ შავი ზღვის ევროპულ ქვეყნად ყოფნა არის ის სტრატეგიული ხედვა, რომელიც უნდა გვქონდეს. მაგრამ დღეს, საქართველოს საგარეო პოლიტიკაში არც მსგავსი ხედვა ჩანს და უფრო მეტიც ამის საწინააღმდეგოდ მიჰყავთ ქვეყანაც და ქვეყნის ინტერესებიც. _რაც შეეხება ყარაბაღის პლატფორმას, რამდენად უნდა ჩაერთოს საქართველო ან არ ჩაერთოს და რატომ? ბევრი კონკრეტული ფაქტორიდან გამომდინარე, ჩვენ ორივე მეზობელთან კარგი ურთიერთობა უნდა შევინარჩუნოთ - ისტორიული, ეკონომიკური, პოლიტიკური. მნიშვნელოვანია, რომ ყარაბაღის თემაში, საქართველომ არა პასიური, არამედ აქტიური ნეიტრალიტეტის პოზიციონირება მოახდინოს. აქტიური ნეიტრალიტეტი ნიშნავს იმას, რომ ჩვენ რეგიონში დასავლური ინტერესების მთავარი დასაყრდენი უნდა ვიყოთ. ხშირად ვსაუბრობთ ხოლმე, საქართველო უნდა იყოს უფრო მეტი, ვიდრე უბრალოდ საქართველო. თავისი დემოკრატიული ევროპული, ევროატლანტიკური ინტეგრაციით. მეზობელ სახელმწიფოებთან მიმართებით თავის სასარგებლოდ უნდა გადახაროს ბალანსი. ჩვენ ვერც მხოლოდ ფულით, ეკონომიკით ან შეიარაღებული ძალებით ვერ ვიპოზიციონირებთ ეროვნული ამოცანების მისაღწევად, თუ ეს ერთიანი სტრატეგიული ხედვის ნაწილი არ იყო, რაზეც ზემოთ ვისუბრე. ეს აქტიური ნეიტრალიტეტი სწორედ ამას ნიშნავს, რომ ჩვენი მორალური უპირატესობა რეგიონში დემოკრატიის და დასავლეთთან სწორი ურთიერთობებით იმდენად იყოს გაზრდილი, რომ იგივე ექვსთა ფორმატში, ჩვენი ინტერესების ხარჯზე არ მოხდეს რაღაცების გადანაწილება რეგიონში. _ექვსვთა პლატფორმის შექმნა, ნიშნავს თუ არა რუსეთის გავლენების პირდაპირ გაძლიერებას ჩვენს რეგიონში? ექვსთა არა, უკვე ხუთთა. კიდევ კარგი ჩვენმა საგარეო სამინისტრომაც განაცხადა, რომ არ ჩაერთვებიან, თუმცა ინსტიტუციურად მოშლილი საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის პირობებში ეს განცხადება არ წარმოადგენს გარანიტიას, რომ საწინააღმდეგო არ მოხდება. _თუმცა 2020 წლის დეკემბერში პრეზიდენტს, სალომე ზურაბიშვილს განსხვავებული პოზიცია ჰქონდა ამ ფორმატზე და პოზიტიურ კონტექსტში ისაუბრა აღნიშნულ ინიციატივაზე? სალომე ზურაბიშვილმა დეკემბერში რაც განაცხადა, ეს იყო წამგებიანი. მე ვფიქრობ, მას ეს თავისი ინიციატივით არ უთქვამს. ეს იყო ხელისუფლების მცდელობა, რეაგირება გაეტესტათ უბრალოდ, საერთაშორისო და შიდა რეაგირება იმდენად მწვავე იყო. სხვათა შორის, ესეც მომენტუმით სარგებლობის შემთხვევა იყო. ვიდრე აშშ-ის ახალი ადმინისტრაცია, ახალ საგარეო პოლიტიკას დაალაგებდა, იყო მცდელობა, რომ ეს იდეა „გაეძვრინათ“. ეს არ არის ახალი იდეა - 2008 წელს,( აჰმედ დავით ოღლუ, თურქეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი) ომი ახალი დამთავრებული იყო, ეს იდეა რომ გააჟღერა თურქეთმა. რუსეთი სულ ცდილობს, საგარეო პოლიტიკის მიკრორეგიონალიზაცია მოახდინოს. საქართველოსთვის ასეთი ტიპის რეგიონალიზაცია წამგებიანია, ერთადერთი, რაც ამ ეტაპზე ჩვენთვის უმნიშვნელოვანესია, ეს არის ევროპული დემოკრატიული იდენტიფიკაცია და არა სამხრეთ კავკასიური ავტორიტარული სახელმწიფო ან რაიმე ან სხვა ჰიბრიდული რეჟიმის სტატუსი. როცა ვსაუბრობთ, რომ გეოპოლიტიკურად ევროპული ტიპის ქვეყნის იდენტიფიკაცია გვინდა, ეს მარტო განაცხადი არ არის. ამას, თან უნდა ახლდეს კონკრეტული ქმედებები და შესაბამისი პროექტები. მაგალითად, კონკრეტულ პროექტებს თუ გადავხედავთ, აქ ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მომენტია, გარდა ენერგეტიკული უსაფრთხოებისა და სამხრეთ დერეფნისა, არსებობს ლოგისტიკური დერეფნის საკითხიც. სწორედ ამ ლოგისტიკურმა დერეფანმა რომ ეფექტურობა შეიძინოს, „გრანდ სტრატეგია“ სჭირდება, რომელშიც უნდა შედიოდეს ანაკლიაც. ანაკლია არა როგორც საპორტო პროექტი, არამედ, როგორც გეოპოლიტიკური დერეფანი. „სტრატეგიქ ქონექტივიტი“, აი ეს „სტრატეგი ქონექტივიტი“ უნდა იყოს მთავარი იდეა, რომლითაც ჩვენ გეოპოლიტიკურ ფუნქციას შევიძენთ.
ზურაბ ბატიაშვილი: რაც კავკასიაში ხდება, შეგვიძლია დავარქვათ რუსეთის კავკასიაში დაბრუნების გეგმა
„სომხეთში გამოჩნდა, რომ ხალხის გარკვეული ნაწილი ფაშინიანს ჯერ ისევ მხარს უჭერს და მაინცდამაინც რუსეთისკენ სწრაფვა არ შეინიშნება“, - ამის შესახებ, ანალიტიკოსმა ზურაბ ბატიაშვილმა Europetime-ს სომხეთში მიმდინარე მოვლენებზე საუბრისას განუცხადა. მისი თქმით, რაც სომხეთში ხდება, სცენარი რუსეთში დაიწერა, პანდემიით გამოწვეული პრობლემების გამო, დასავლეთს რეგიონისთვის ნაკლებად სცალია და რუსეთი ამით აქტიურად სარგებლობს. „რა თქმა უნდა, კავკასიაში რაც ხდება, ერთი დიდი სურათის ნაწილია, რომელსაც შეგვიძლია დავარქვათ, რუსეთის კავკასიაში დაბრუნების გეგმა. ყარაბაღის მეორე ომმა აჩვენა, რომ პირველი ეტაპი მათთვის წარმატებულად დასრულდა, რადგან ყარაბაღში რუსეთის სამხედრო ძალები განლაგდნენ. ფაშინიანზე ბევრი კამათობს, არის თუ არა პროდასავლური. ყოველ შემთხვევაში პრორუსული არ არის. ახლა, რუსეთის გეგმის მეორე ნაწილია არაპრორუსული ფაშინიანის ხელისუფლებიდან ჩამოშორება. ჯერ სამოქალაქო დაუმორჩილებლობის და პროტესტის გზით სურდათ ამის გაკეთება, მაგრამ არ გამოუვიდათ. ახლა სამხედროები ჩართეს ამ საქმეში. სომხეთის სამხედროების უმეტეს ნაწილს განათლება რუსეთში აქვს მიღებული და რუსეთთან კავშირებშია შემჩნეული. სწორედ მათ გააკეთეს განცხადება, რომ პრემიერი უნდა გადადგეს. ზოგადად, სამხედროების საქმე არ არის პოლიტიკურ პროცესებში ჩარევა, მათ თავიანთი საქმე აქვთ. ფაშინიანს, რომელიც ხალხის არჩეულია, ხალხი თუ გადაირჩევს. აქ ღიად ჩანს, მხოლოდ ოპოზიცია ვერ ახერხებდა და ახლა უკვე სამხედროები ჩართეს საქმეში. ფაშინიანმა თავის მხარდამჭერებთან ერთად დემონსტრაცია ჩაატარა. ამ აქციით გამოჩნდა, რომ ხალხის გარკვეული ნაწილი ფაშინიანს ჯერ ისევ მხარს უჭერს და მაინცდამაინც რუსეთისკენ სწრაფვა არ შეინიშნება, ამ ნაწილში. თუმცა ჯერჯერობით რასაც ვხედავთ, არის ის, რომ საზოგადოების მეორე ნაწილი ოპოზიციის მხარეს არის და ამ დაპირისპირებას ვხედავთ. ვერ შეიკრიბა პარლამენტიც, რომელსაც შეიძლებოდა ფაშინიანის გადაყენება არგადაყენების საკითხზე ემსჯელა. მოკლედ, სომხეთშიც ის პროცესები მიდის, რომელიც რუსეთში დაიწერა“, - აღნიშნავს Europetime-სთან საუბარში ანალიტიკოსი. ბატიაშვილის თქმით, რუსეთი ამ სამოქალაქო დაპირისპირების სცენების დაწერაში დახელოვნებულია და კარგად გამოსდის. ამ ეტაპზე სომხეთში ჯერჯერობით არაფერი გამოსდის, მაგრამ ეს სცენარი კარგად აქვთ შეთვისებული. საქართველოში 90-იანებში რაც მოხდა და კიდევ სხვა ბევრ ქვეყანაში, იგივე ხდება სომხეთშიც. უბრალოდ, ამ სცენარში იცვლება ქვეყნის დასახელება და მოქმედი პირები. „დასავლეთს სომხეთისთვის ნაკლებად სცალია და ეს კარგად გამოჩნდა ყარაბაღის მეორე ომის დროს. ზოგადად, რეგიონისთვის ნაკლებად სცალია, სამწუხაროდ. ყარაბაღის ომის დროს ბაიდენმა მხოლოდ განცხადებების დონეზე მოახდინა რეაგირება, მეტი არაფერი. თუმცა, მაშინ საპრეზიდენტო არჩევნები იყო და რა თქმა უნდა, ნაკლებად ეცალათ რეგიონისთვის. მეორე მხრივ, პანდემიამ აშშ-ის ძალიან დაარტყა. ნახევარ მილიონზე მეტი გარდაცვლილი ჰყავთ. ეკონომიკურადაც. ევროპაშიც პანდემიის გამო, ჯერ ისევ ჩაკეტილია ქვეყნები. პროცესებისადმი ინტერესი აქვთ, მაგრამ ისეთი არა, როგორიც საჭირო არის და როგორიც ჩვენ შეიძლება გვინდოდეს. რა თქმა უნდა, რუსეთმა ისარგებლა პანდემიით და არამხოლოდ ყარაბაღის ომის მიმართულებით, იგივე დეზინფორმაციების გავრცლებით სხვადასხვა თემაზე“, - განუცხადა Europetime-ს ზურაბ ბატიაშვილმა. ოპოზიციის აქციები რამდენიმე დღე გაგრძელდა და პირველ მარტს პრემიერ-მინისტრმა მათ ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების დანიშვნა შესთავაზა. ოპოზიციასა და ხელისუფლებას შორის შეთანხმება ჯერ კიდევ არ შემდგარა.
(ვაქ)ცინიზმი ანუ აქა ამბავი ეფექტური კრიზის-მენეჯმენტისა
ლექსო ლეკიაშვილის ბლოგი თანამედროვე სახელმწიფო სტრუქტურულად განსხვავდება ძველი ტიპის სახელმწიფოებისგან. მაგალითად, თუ ძველად ბევრს ეგონა (იდეაში, სწორადაც), რომ შინაგან საქმეთა სამინისტრო, შესაძლოა, ყოფილიყო სახელმწიფოს ხერხემალი, ახლა ეს მოსაზრება სისულელეა. კიდევ უფრო ადრე სწამდათ, რომ სახელმწიფოს ხერხემალი იყო რელიგია. კიდევ უფრო ადრე სწამდათ, რომ სახელმწიფოს ხერხემალი იყო მეფე და ა. შ. თანამედროვე სახელმწიფოს ხერხემალი არის ეკონომიკა. არ გაქვს ეკონომიკა - არ გაქვს სახელმწიფო. მარტივია. და ჩვენი სახელმწიფო, როგორც ყველაფერში, ამაშიც ორიგინალური აღმოჩნდა - ვირუსის პირველი გამოჩენისთანავე გააქანა და პირდაპირ ხერხემალში დაარტყა საკუთარ თავს. დაკეტა ყველაფერი, რაც მუშაობდა, ჩანასახშივე მოკლა ახალდაწყებული მცირე ბიზნესები და შიმშილისთვის გაწირა მოსახლეობის ისედაც მცირეშემოსავლიანი ნაწილი. რა თქმა უნდა, გაგებით მოვეკიდეთ - მთელ მსოფლიოში ასეა და ჩვენც ხომ მსოფლიოს ნაწილი ვართო. ის სამი მოხუციც, მუშკეტერებად წოდებულნი, იმედად მიგვაჩნდა. და, ჟანრის კანონის თანახმად, რა თქმა უნდა, იყო ჩვენი წყევლა და ჩვენი მარადიული უბედურება - სინათლე გვირაბის ბოლოს, ანუ იმედი. ტელეკომპანიას არ ვგულისხმობ - იმედი, რომ ოდესმე, როცა მსოფლიოს მოაზროვნე ნაწილი შექმნიდა ვაქცინას, ჩვენი ეფექტური კრიზის-მენეჯერები შეიძენდნენ ამ ვაქცინას, ავიცრებოდით ყველა (ვისაც ჩიპების ეშინია, მათ გარდა), ისევ გაიხსნებოდა კაფეები, რესტორნები, თეატრები, ავიახაზები, იჭიკჭიკებდნენ ჩიტები და ეს ავადსახსენებელი პირბადეც ჩაბარდებოდა წარსულს. რუსებს ჰყავდათ ერთი ენამახვილი პოლიტიკოსი, ვიქტორ ჩერნომირდინი, რომლის გამონათქვამებიც ფრთიან ფრაზებად იქცეოდა ხოლმე. ჰოდა, მისი ფრაზაა: „хотели, как лучше, а получилось – как всегда“ (გვინდოდა, როგორც უკეთესია, მაგრამ გამოგვივიდა - როგორც ყოველთვის). სანამ ჩვენ ახალ რეალობაში ვიყავით გაყურსულები, ვაქცინა შეიქმნა, მთელი მსოფლიო რიგში ჩადგა და როცა აზრზე მოვედით, აღმოჩნდა, რომ არამარტო განვითარებულმა ქვეყნებმა - აფრიკის ქვეყნების უმეტესობამაც კი დაგვასწრო ვაქცინის მიღება და საკუთარი მოსახლეობის აცრა. ჩვენ რას ვაკეთებთ? რა თქმა უნდა, ვქეიფობთ - უმეტესობა ვირტუალურად, Zoom-ში, ზოგიც ორჯერ დაბადებული ობოლაშვილის აგარაკზე. არადა, რეალურად, სიკვდილ-სიცოცხლის საქმე წყდება. მაშინ, როცა ისრაელის პრემიერი პირადად იღებდა მონაწილეობას ვაქცინის მწარმოებელ კომპანიებთან მოლაპარაკებებში, ჩვენ გვამშვიდებდა გამყრელიძე - არამარტო ვაქცინებს შევიძენთ, არჩევანის საშუალებაც გვექნება, რომელი შევიძინოთ და რომლით ავიცრათო. შედეგად მივიღეთ სრულად აცრილი ისრაელი და ნაკურთხი წყლით მორწყული ქუჩების იმედად დარჩენილი საქართველო. საქმე იმაშია, რომ იქ, სადაც ახლა ვაქცინების მიღების ბედი წყდება, მხოლოდ ფული არ ჭრის. გავლენები, პოლიტიკური წონა და სახელმწიფოს მნიშვნელობა წყვეტს ყველაფერს, რომელიც ჩვენს ხელისუფლებას უბრალოდ ვერ წარმოუდგენია. ქართველები კი გამოვედით საბჭოთა კავშირიდან, მაგრამ საბჭოთა კავშირი არ გამოდის ქართველებიდან, სამწუხაროდ. არ სჯერათ, რომ შეიძლება, სადმე მიხვიდე, ფული მიიტანო და შედეგი ვერ მიიღო. ასე არიან გაზრდილები, მეორე თაობაა, ფული წყვეტს ამათთან ყველაფერს და იმიტომ. ამ ყველაფერს ემატება ჩვენი კიდევ ერთი ეროვნული უბედურება - რელიგიური ფანატიზმი, ეკლესიის პირდაპირი კავშირი რუსულ სპეცსამსახურებთან და ამ ყველაფრის ფონზე მზარდი ანტივაქსერული მოძრაობა. ეკლესიამ, რომელიც უზარმაზარი პრივილეგიებით სარგებლობს, საკუთარ მრევლში სრულიად სერიოზულად გაავრცელა მოსაზრება, რომ კოვიდის ვაქცინაში შედის ე. წ. „თხევადი ჩიპი“, რომლითაც ბოროტი დასავლური სამყარო მსოფლიოს დაჩიპვასა და დამონებას აპირებს. ამ ყველაფერს ხელი შეუწყო, რა თქმა უნდა, რუსულმა მედიამ, ვირუსულმა საიტებმა და ქართულმა გაუნათლებლობამ. და ხელისუფლებამ, რომელსაც პირდაპირ ევალება, რომ ეს ყველაფერი რამენაირად მაინც შეცვალოს, უბრალოდ თავი არ შეიწუხა - რატომ უნდა ელაპარაკო ანტივაქსერებს ვაქცინის უვნებლობაზე, როცა ჯერ კიდევ სათუოა, საერთოდ გვექნება თუ არა ვაქცინა? ანტივაქსერები ხომ, ყველაფერთან ერთად, ამომრჩევლებიც არიან... ამ სახელმწიფო დონის მარაზმსა და ცინიზმს („მაღალშემოსავლიანი ქვეყანა ვართ და ამიტომ არ მოგვცეს ვაქცინა, უფრო ღარიბები უნდა ვყოფილიყავითო“) ყოველდღიურად ეწირებიან ჩვენი საზოგადოების წევრები, ჩვენი მეგობრები, ოჯახის წევრები. სიკვდილისთვის გაგვწირეს, იმიტომ, რომ ჩუმად ვართ. დუმილი კლავს. ჩვენ ვართ ომში და ომის დროს სარდლობის ღალატი რითაც ისჯება, გადახედონ ჩვენმა პოლიტიკოსებმა ისტორიის სახელმძღვანელოებს, მარტივად იპოვიან პასუხებს.
Bloomberg-ი: საქართველო - ბაიდენის საგარეო პოლიტიკის პირველი კრიზისი
„საქართველო - ბაიდენის საგარეო პოლიტიკის პირველი კრიზისი“, - ამ სათაურით სტატიას Bloomberg-ი აქვეყნებს. ავტორი წერს, რომ თუ ბაიდენს სურს, შეასრულოს დაპირება, რომ ამერიკა გლობალურ ლიდერად დაბრუნდა, ის საქართველოს დემოკრატიული სულისთვის ბრძოლაში ნეიტრალური ვერ იქნება. პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა ისეთი საგარეო პოლიტიკის პირობა დადო, რომელიც ამერიკის ძალას მის ღირებულებებს შეუსაბამებს. ამ პრინციპის პირველი ტესტი ბაიდენის ადმინისტრაციისთვის საქართველოს კრიზისია და ჯერჯერობით, ის ვარდება. ხანგრძლივმა დაძაბულობამ მმართველ „ქართულ“ ოცნებასა და ოპოზიციურ პარტიებს შორის სამშაბათს იფეთქა, როდესაც მაღალჩინოსნებმა დააკავეს უმსხვილესი ოპოზიციონერი ლიდერი, ნიკა მელია. ასობით პოლიციის ოფიცრის მიერ თბილისში პარტიის ოფისის დარბევა ძალის დემონსტრირება იყო. ეს დაკავება იყო პირდაპირი პროვოკაცია. იმდენად საკამათო იყო მელიას დაპატიმრება, რომ გასულ კვირას ქართული ოცნების პრემიერმინისტრი გადადგა მელიას მომავალი დაპატიმრების გამო და თქვა, რომ ეს „საფრთხეში ჩააგდებს საქართველოს დემოკრატიული და ეკონომიკური განვითარების მომავალს“. ასეთი კრიზისი აშშ-სგან მკაცრ შეფასებებს და მმართველი მთავრობის დასჯის გეგმასაც მოითხოვს. ბაიდენის ადმინისტრაციას აქვს ბერკეტი, რადგან აშშ აგრძელებს საქართველოსთვის მნიშვნელოვანი დახმარების მიწოდებას. 2010 წლიდან 2019 წლამდე აშშ-ს არასამხედრო დახმარება საქართველოსთვის წლიურად, დაახლოებით, 64 მილიონ აშშ დოლარს შეადგენდა. ამავე პერიოდში, აშშ-მ საქარველოს სამხედრო დახმარების სახით 265 მილიონი აშშ დოლარი მიაწოდა. სახელმწიფო დეპარტამენტის თავდაპირველი პასუხი მეტ-ნაკლებად რბილი იყო. სამშაბათს სპიკერმა ნედ პრაისმა დაგმო მელიას დაპატიმრება, მაგრამ შემდეგ თქვა: „ჩვენ კვლავ მოვუწოდებთ ყველა მხარეს თავშეკავებისკენ, რათა თავიდან აიცილონ ნებისმიერი ქმედება ან რიტორიკა, რამაც შეიძლება დაძაბულობის ესკალაცია ან ძალადობა გამოიწვიოს“. ეს სახიფათო გზავნილია, რომ ორივე მხარე პასუხისმგებელია მიმდინარე კრიზისზე. ეს უბრალოდ სიმართლეს არ შეესაბამება. საქართველოს ოპოზიციური პარტიები უარს ამბობენ ახალ პარლამენტში შესვლაზე, რადგან ჯერ კიდევ არსებობს სერიოზული კითხვები ოქტომბრის არჩევნებთან დაკავშირებით. ამასობაში, გასულ მარტში მიღწეული შეთანხმების მიუხედავად, მთავრობამ ოპოზიციის ლიდერების წინააღმდეგ ახალი პოლიტიზებული საქმეები წამოიწყო. აშშ-ს თავდაპირველი რეაგირების კიდევ ერთი პრობლემაა, რომ პასუხისმგებლობას ვერ აკისრებს საქართველოს მმართველი პარტიის დამფუძნებელს და მის უმდიდრეს მოქალაქეს, ბიძინა ივანიშვილს, კრიზისში მისი როლის გამო. თუ ევროპა და აშშ კმაყოფილი იქნებიან მელიას ციხიდან გათავისუფლებით, მაგრამ ოქტომბრის არჩევნების დარღვევების გამო არაფერს იტყვიან, რეჟიმი არსებითად წახალისდება, რომ მეტი მძევალი აიყვანოს. შეერთებულმა შტატებმა, სულ მცირე, უნდა დაიწყოს ივანიშვილის საზღვარგარეთ არსებული მნიშვნელოვანი ქონების აღრიცხვის პროცესი. მიუხედავად იმისა, რომ გასულ თვეში ივანიშვილმა დააანონსა, რომ გადადგებოდა პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის პოსტიდან, დამკვირვებელთა უმეტესობა მაინც თვლის, რომ ის სიტუაციას კვლავ აკონტროლებს. თუ ის დანამდვილებით შიშობს, რომ აშშ-ს მთავრობამ შეიძლება მისი ქონების მართვას პრობლემა შეუქმნას, შეიძლება გადააფასოს მისი პოლიტიკური ოპოზიციის მოსპობის სტრატეგია. ეს იყო ნაბიჯი, რაც ბაიდენის წინამორბედს არასდროს გადაუდგამს საქართველოში. თუ ბაიდენს სურს შეასრულოს დაპირება, რომ ამერიკა გლობალურ ლიდერად დაბრუნდა, ის საქართველოს დემოკრატიული სულისთვის ბრძოლაში ნეიტრალური ვერ იქნება“, - აღნიშნულია Bloomberg-ის სტატიაში.
თორნიკე შარაშენიძე: 2007 წლის შემდეგ დასავლეთს ასე მწვავედ არ გაუკრიტიკებია ხელისუფლება და ეს მაშინ, როცა 2020 წლის არჩევნების მერე დიდი მხარდაჭერა გამოუცხადა
"ქართული ოცნების" ხელისუფლებას არასდროს ჰქონია დასავლეთის ისეთი დიდი მხარდაჭერა, როგორც ეს 2020 წლის არჩევნების შემდგომ ჰქონდა. 2007 წლის შემდეგ კი, საქართველოს ხელისუფლების მიმართ, დასავლეთს არ გამოუთქვამს ისეთი მწვავე კრიტიკა, როგორც ეს გუშინ მოხდა", - ამის შესახებ Europetime-ს საერთაშორისო ურთიერთობების საკითხების სპეციალისტმა თორნიკე შარაშენიძემ განუცხადა. Europetime-თან საუბრისას თორნიკე შარაშენიძე, საქართველოში ბოლო დროს განვითარებულ მოვლენებზე, დასავლეთის რეაქციით გამოწვეულ შესაძლო შედეგებს აფასებს და აღნიშნავს, რომ ქვეყანა უზარმაზარი საგარეო საფრთხეების წინაშე დგას. "როცა სახელმწიფო ფინანსურად დამოკიდებულია დასავლეთის მხარდაჭერაზე, ასეთ სიტუაციაში დასავლეთიდან მხარდაჭერის დაკარგვა, რა თქმა უნდა ძალიან მძიმეა. შეიძლება, ხელისუფლებას იმის იმედი აქვს, რომ არც დასავლეთს არ უნდა, ხელი ჰკრას მას. ვნახოთ. გუშინ, საერთაშორისო პარტნიორების მხრიდან როგორი მწვავე შეფასებაც დაფიქსირდა, ასეთი მწვავე კრიტიკა მე ჯერ არ მახსოვს 2007 წლის შემდეგ. ვფიქრობ, ახლა ხელისუფლება ცდილობს, გაერკვეს და დრო მოიგოს. მას სჭირდება სულ ცოტა ის, რომ დასავლეთის კეთილგანწყობა ნაწილობრივ მაინც დაიბრუნოს. თუ მელიას გაუშვებენ, საერთაშორისო პარტნიორების კეთილგანწყობის მოპოვების შანსი ისევ აქვთ. თუ არ გაუშვებენ, ძალიან მძიმე სიტუაციაში აღმოჩნდებიან და გაუჭირდებათ პოზიციების შენარჩუნება, ხელისუფლებაში დარჩენა. ამ ეტაპზე "ქართული ოცნების" მიზანია, საქმე არ მიიყვანონ ვადამდელ არჩევნებამდე, მაგრამ ახლა, როცა შიდა ფრონტზეც უჭირთ და საგარეო ფრონტზეც, ამის გაკეთება გაუჭირდებათ. ამიტომ საჭიროა, საგარეო ფრონტზე ისევ მოიპოვონ მხარდაჭერა, უფრო სწორად დაიბრუნონ, რადგან ჰქონდა ხელისუფლებას ეს მხარდაჭერა, არჩევნების შემდეგ, მაგრამ ერთი სულელური ნაბიჯით, სიტუაცია ოპოზიციის სასარგებლოდ შემოაბრუნეს", - აღნიშნავს ექსპერტი. შარაშენიძის აზრით, 2020 წლის არჩევნების შემდგომ "ქართული ოცნება" დასავლეთის ასეთმა აქტიურმა მხარდაჭერამ და ოპოზიციის მიერ დაანონსებული აქციების გაუქმებამ გაათამამა, რასაც დაემატა კიდევ რამდენიმე ფაქტორი. "სწორედ ამ ფაქტორების გათვალისწინებით მოხდა, ის რამაც ხელისუფლება ჩააგდო მძიმე დღეში. ახლა აუცილებელია, ჯერ დასავლეთის კეთილგანწყობა დაიბრუნონ და მერე შიდა პოლიტიკის ფრონტზე დაალაგონ სიტუაცია. რიტორიკა ასე მალე არ შეიცვლება. ხელისუფლებამ რიტორიკა რომც არ შეცვალოს, დარწმუნებული ვარ, მელიას მაინც გამოუშვებს, რადგან არ მგონია, მელიას გამო, საბოლოოდ გადაიკიდოს დასავლეთი. მე არ მჯერა იმ ზღაპრების, რომ "ქართული ოცნება" პრორუსული ძალაა და მათ სურთ, საქართველო დააბრუნონ რუსეთის გავლენის ქვეშ. ამიტომ, არ მგონია, მელიას გადააყოლონ ეს ამბავი. ხელისუფლების გუნდში ნამდვილად არის კომპეტენტური ხალხი. საქმე იმაშია, რომ მათ აკლიათ პოლიტიკური გამოცდილება. შეიძლება, კარგი რამის გაკეთება უნდათ, მაგრამ რადგან პოლიტიკურ ბრძოლაში არიან შესულები, ეს არ გამოსდით, გარედან მაინცდამაინც კარგად არ ჩანს. ორივე მხარის შიგნით არის კომპრომისის მომხრე ხალხი. სამწუხარო ისაა, რომ ოპოზიციის მხრიდან კომპრომისის მომხრე პოლიტიკური ლიდერები ვინც იყვნენ, მაგალითად გრიგოლ ვაშაძე, წავიდა. ხელისუფლებიდან ასევე ადეკვატური კომპრომისული ადამიანი, გიორგი გახარია წავიდა. ეს არის პრობლემა. მე მაინცდამაინც ოპტიმისტურად არ ვარ განწყობილი. დიალოგის პერსპექტივას ჯერ ვერ ვხედავ. მე მგონი, პირიქით ხდება. "ნაციონალური მოძრაობა" და პირადად სააკაშვილი, შეეცდებიან, ბოლომდე მიიყვანონ საქმე, გამარჯვებამდე. ხელისუფლება ბუნებრივია შეეცდება მათ წინააღმდეგ ბრძოლას იგივე სტრატეგიით, რომ სააკაშვილი რომ არ დაბრუნდეს, ისევ ოცნება უნდა დარჩეს ხელისუფლებაში. ამ თამაშს გააგრძელებს ორივე ძალა. კომპრომისის ვარიანტს ჯერჯერობით ვერ ვხედავთ",- აღნიშნა Europetime-სთან თორნიკე შარაშენიძემ. 23 თებერვალს, სამართალდამცველებმა "ნაციონალური მოძრაობის" თავმჯდომარე ნიკა მელია პარტიის ოფისში, საკუთარ კაბინეტში დააკავეს. მანამდე კი აღნიშნულ ოთახში, ისე როგორც მთლიანად პარტიის ოფისში სპეცრაზმმა ე.წ. წიწაკის გაზი გაუშვა. მელიას თანაგუნდელებმა და აქტივისტებმა პოლიციისთვის მისი დაკავების ხელისშეშლა სცადეს. პოლიციას და აქტივისტებს შორის შეტაკება მოხდა, რა დროსაც 17 ადამიანი დაშავდა. 15 მსუბუქად. ორი დაშავებლი სტაციონარში გადაიყვანეს და მალევე გაწერეს საავადმყოფოდან. მელიას დაკავების ფაქტს, საერთაშორისო პარტნიორების მხრიდან, მწვავედ უარყოფითი გამოხმაურება მოჰყვა. ოპოზიცია საპროტესტო აქციებს მართავს, ნიკა მელიას გათავისუფლების და ვადამდელი არჩევნების დანიშვნის მოთხოვნით.
ვახტანგ ხმალაძის სამართლებრივი განმარტება, თუ რატომ არის უსაფუძვლო ნიკა მელიასთვის პატიმრობის შეფარდება
"თუ მელიას საქმე სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა სასამართლოში გასაჩივრდება, დარწმუნებული ვარ, სტრასბურგის სასამართლო აუცილებლად საქართველოს ხელისუფლებას დაადანაშაულებს", - ამის შესახებ კონსტიტუციონალისტმა ვახტანგ ხმალაძემ Europetime-ს განუცხადა. კონსტიტუციონალისტმა და პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის ყოფილმა თავმჯდომარემ, ვახტანგ ხმალაძემ Europetime-თან , ის სამართლებრივი ნიუანსები განმარტა, რის გამოც, თვლის რომ ნიკა მელიასთვის პატიმრობის შეფარდება უსაფუძვლო იყო. მისი თქმით, ნიკა მელიას საქმე, ფორმალურად შეიძლება გამართლდეს კანონის თვალსაზრისით, მაგრამ ვერ გამართლდება სამართლიანობის თვალსაზრისით. მითუმეტეს, რომ კანონის თვალსაზრისითაც ამ მოქმედებათა ჯაჭვის გამართლება ხელისუფლებას ძალიან გაუჭირდება. ხმალაძის განცხადებით, მელიას გირაოს და პატიმრობის შესაფარდებლად საჭირო სამი პირობიდან არცერთ არ დაურღვევია და სასამართლოს, არა თუ არ უნდა დაეკმაყოფილებინა პროკურატურის შუამდგომლობა, მანამდე დაწესებული გირაოც უნდა მოეხსნა. "20 ივნისის მოვლენების შემდეგ, თავის დროზე, მელიას შეუფარდეს გირაო. მან ეს გირაო გადაიხადა. ჩავიხედოთ კანონში როდის გამოიყენება გირაო.გირაო ეს არის ერთ-ერთი უზრუნველყოფის ღონისძიება. სხვა ღონისძიებებთან ერთად. რამდენიმე სახის ღონისძიება არსებობს, ეს არის გირაო, შინა პატიმრობა ელექტრონული სამაჯური და პატიმრობაც. პატიმრობა გამოიყენება, იმ შემთხვევაში თუ სამი პირობიდან ერთ-ერთი პირობის დარღვევის საფრთხე მაინც არსებობს. პირველი არის, როცა ბრალდებულის მიმალვის ალბათობა დიდია. მეორე შემთხვევაში, ბრალდებულმა მაღალი ალბათობით შეიძლება გაანადგუროს თავისი დანაშაულის მტკიცებულებები. მესამე ეს არის, როცა ბრალდებულმა შეიძლება ზემოქმედება მოახდინოს დანაშაულის მოწმეებზე. პატიმრობა მხოლოდ ამ სამი შემთხვევიდან ერთ-ერთის დარღვევის დროს გამოიყენება. თანაც,ჩამოთვლილი უზრუნველყოფის ღონისძიებათაგან, უნდა იყოს გამოყენებული სხვებთან შედარებით უფრო მსუბუქი ღონისძიება, თუ ეს საკმარისია, ლეგიტიმური მიზნის მისაღწევად, რომ ეს სამი საფრთხე თავიდან იქნას აცილებული. პატიმრობა არის უკიდურესი შემთხვევა, რომელიც გამოიყენება, მხოლოდ მაშინ როდესაც ბრალდებულის თავისუფლებაზე დატოვებით, ჩამოთვლილი სამი პირობიდან, ერთ-ერთის დარღვევის რისკი არსებობს. ახლა შევხედოთ მელიას საქმეს. ბრალი რომელიც მას წაუყენეს ეხება 2019 წლის ივნისის მოვლენებს. ახლა არის 2021 წლის თებერვალი. გასულია წელიწად ნახევარზე მეტი. თუ რამე მტკიცებულება იყო, წესით, უკვე ყველაფერი მოგროვილი უნდა ჰქონდეს ბრალდების მხარეს. პირველი პირობა - მტკიცებულებების განადგურება: რასაც მელიას ბრალად უყენებენ, საჯაროდ სივრცეში ხდებოდა, უამრავი ადამიანის თანდასწრებით. ასე რომ მელია მტკიცებულებებს ვერ გააყალბებდა. თან ეს მტკიცებულებები, მხოლოდ ვიდეო, აუდიო ჩანაწერების, ან სატელეფონო საუბრების სახით შეიძლებოდა ყოფილიყო. ამას მელია უკვე ვეღარ გაანადგურებს. ანუ პატიმრობის ეს ერთი საფუძველი უკვე მოიხსნა. მეორე პირობა - მოწმეებზე ზემოქმედება: ამ საქმის ყველა მოწმე უკვე დაკითხულია. თუ ამ დრომდე დაკითხული არ ჰყავთ, ეს უკვე ბრალდების ბრალია. როგორც მახსოვს, მოწმეები პოლიციელები არიან. ასე, რომ მელიას მხრიდან პოლიციელებზე ზემოქმედება პრაქტიკულად გამორიცხულია, ამის ალბათობა ნულთან ახლოს არის. მესამე პირობა - მიმალვის საფრთხე: მას შემდეგ, რაც მელიას პასპორტი დაუბრუნეს, წელიწადნახევარი გავიდა. ამ წელიწადნახევარმა აჩვენა, რომ თეორიულად მას საქართველოს დატოვება შეეძლო, თუმცა მიმალვა არც კი უცდია. მელია არ არის შეუმჩნეველი პიროვნება, რომელიც საქართველოში შეძლებდა დამალვას, ან საქართველოდან გაპარვას მოახერხებდა. ასე რომ ეს მესამე პირობაც, არ არსებობს! როცა ეს სამი პირობა არ არსებობს, არა თუ რაიმე ახალი უზრუნველყოფის ღონისძიება, არ უნდა გამოეყენებინათ მელიას წინააღდგე, რა ღონისძიებაც ჰქონდა შეფარდებული, ისიც უნდა მოეხსნათ. რამდენიმე თვის წინ, მელიამ ელექტრონული სამაჯური მოიხსნა და თქვა, რომ მე ამას არ გავიკეთებო, მას შემდეგ გავიდა ორ თვეზე მეტი, სწორედ ამის მერე გადაწყვიტა პროკურატურამ ხელმეორედ გირაოს დაკისრება. როცა, ის სამი საფუძველი არ არსებობდა, რა მიზანს ემსახურებოდა ხელმეორედ გირაოს დაკისრება? გირაო არ არის სასჯელი. თქმა იმისა, რომ გირაო სამაჯურის მოხსნის გამო დაუწესეს, სრულიად გაუგებარია. რა, ამით დასაჯეს? გირაო სასჯელი არ არის. თანაც, 30 ათასი, პირველი გირაო უკვე გადახდილი ჰქონდა მელიას. ახლა კიდევ 40 ათასი გადაიხადოსო. რატომ?! თუ იმ 30 ათასმა უზრუნველყო ის მიზანი, რის გამოც დააკისრეს გირაო, მაშინ უფრო მეტის დაკისრება აღარ არის თანაზომიერი მოთხოვნა. რასაც ნაკლები უზრუნველყოფს, იმაზე მეტის დაკისრება უკვე არა თანაზომიერია. გირაოს გაზრდაც და პატიმრობის შეფარდებაც დარწმუნებული ვარ იყო ქვეყნის პოლიტიკური ხელისუფლების მიერ შეკვეთილი. აღნიშნული მოქმედებები მიუთითებს იმაზე რომ, როგორც პროკურატურის, ისე სასამართლოს გადაწყვეტილებები იყო პოლიტიკური. სამართლიან სასამართლოს, პროკურატურის ეს შუამდგომლობა აღარ უნდა დაეკმაყოფილებინა. გირაოს დაწესების შუამდგომლობაც კი არ უნდა დაეკმაყოფილებინა. ხოდა, გაზრდილი გირაო, რომელიც წესით არ უნდა დაეწესებინათ, იმ გირაოზე ედავებიან, გირაო არ გადაიხადა და ამიტომ პატიმრობა მივუსაჯოთო, აი ეს ნამდვილად არ არის სამართლებრივი გადაწყვეტილება. ადრე დაწესებული გირაო არა საკმარისი აღმოჩნდა იმისათვის, რომ მელიას იმ სამი მოქმედებიდან მელიას რომელიმე არ ჩაედინა? ვერავინ იტყვის, რომ მელიას ამ სამი მოქმედებიდან, რომელიმეს ჩადენის მცდელობა ჰქოდა. თუ ამას იტყვიან, მაშინ ეს უკვე დანაშაულია და მელიასთვის ბრალი უნდა წარედგინათ. მსგავსი რამ არ მომხდარა. თუ მსგავსი არ მომხდარა, ახალი გირაო არ უნდა დაეწესებინათ. თუ გირაო არ გადაიხადა ამისათვის პატიმრობა არ უნდა შეეფარდებინათ. მიზანი რისთვისაც გამოიყენება უზრუნველყოფის ღონისძიება აღარ არსებობს, რადგან ის მიზანი პატიმრობის გარეშეც მიღწეულია. სამართლებრივი თვალსაზრისითაც, თითქმის", - განმარტავს კონსტიტუციონალისტი. კონსტიტუციონალისტი შიშობს, რომ მელიას დაპატიმრებით გამოწვეული დაპირისპირების გამო, შეიძლება ძალიან ცუდი სცენარით განვითარდეს ყველაფერი და სამოქალაქო დაპირისპირებამდე მივიდეს, "შესაძლებელია ხელისუფლებაში ვინმე გონს მოეგოს და დათმონ, ის რაც აქამდე, არ ეთმობოდათ. ვნახოთ, მე ვერ ვიტყვი რა მოხდება. ერთი რამ ცხადია, რომ დემოკრატიული სამყაროსგან არის მძაფრად უარყოფითი შეფასებები. რაც შეეხება დასავლელი პარტნიორების მხრიდან შესაძლო ზეწოლას ხელისუფლებაზე, ვნახოთ, დრო გვიჩვენებს, როგორ იქნება, რა იქნება და რა ხარისხის ზეწოლა იქნება. ბევრი რამეა არის ამაზე დამოკიდებული. არც ის უნდა დაგვავიწყდეს, რომ რომ დემოკრატიულ სამყაროში მიმდინარე პროცესებში, საქართველო არ არის მთავარი წერტილი. ყველა ქვეყანას თავისი პრობლემები აქვს. ამიტომ პროგნოზირება იმისა, რამდენად აქტიურად ჩაერთვებიან დასავლელი პარტნიორები საქართველოში მიმდინარე პროცესებში, ამის თქმა არ შემიძლია. დრო გვიჩვენებს", - აღნიშნავს ვახტანგ ხმალაძე. 23 თებერვალს, სამართალდამცველებმა "ნაციონალური მოძრაობის" თავმჯდომარე ნიკა მელია პარტიის ოფისში, საკუთარ კაბინეტში დააკავეს. მანამდე კი აღნიშნულ ოთახში, ისე როგორც მთლიანად პარტიის ოფისში სპეცრაზმმა ე.წ. წიწაკის გაზი გაუშვა. მელიას თანაგუნდელებმა და აქტივისტებმა პოლიციისთვის მისი დაკავების ხელისშეშლა სცადეს. პოლიციას და აქტივისტებს შორის შეტაკება მოხდა, რა დროსაც 17 ადამიანი დაშავდა. 15 მსუბუქად. ორი დაშავებლი სტაციონარში გადაიყვანეს და მალევე გაწერეს საავადმყოფოდან. მელიას დაკავების ფაქტს, საერთაშორისო პარტნიორების მხრიდან, მწვავედ უარყოფითი გამოხმაურება მოჰყვა. ოპოზიცია საპროტესტო აქციებს მართავს. .
ეჭვი არ მეპარება, რომ კრემლი მხარს უჭერს ამ ქმედებებს სხვადასხვა საშუალებით - ბენ ჰოჯესი
„ეჭვი არ მეპარება, რომ კრემლი მხარს უჭერს ამ ქმედებებს სხვადასხვა საშუალებით“, - ამის შესახებ ევროპაში აშშ-ის არმიის ყოფილი მეთაური, CEPA– ს (ევროპის პოლიტიკის ანალიტიკური ცენტრი) სტრატეგიული კვლევების კათედრის გამგე, ბენ ჰოჯესი Europetime-თან ინტერვიუში საუბრობს, რითაც საქართველოში მიმდინარე პროცესებს გამოეხმაურა. მისი თქმით, სამწუხაროდ, დღევანდელი ქმედებები საქართველოსთვის უკან გადადგმული უზარმაზარი ნაბიჯია. სამწუხაროდ, დღევანდელი ქმედებები საქართველოსთვის უკანგადაგდგმულ ნაბიჯს წარმოადგენს. მე შეშფოთებული ვარ იმ ფაქტით, თუ როგორ იყენებს მთავრობა ასეთ ძალას და მიმართავს ძალადობას ოპოზიციური პარტიის სათაო ოფისზე თავდასხმისა და ოპოზიციური პარტიის ლიდერის დასაპატიმრებლად. ეს არ არის ის, რასაც ველოდები ლიბერალური დემოკრატიისგან, რომელიც დასავლეთთან უფრო მჭიდრო კავშირების დამყარებასა და NATO-ში გაწევრიანებას ცდილობს. იმედი მაქვს, რომ ყველა, ვინც დღეს დაშავდა მალე გამოჯანმრთელდება. ეჭვი არ მეპარება, რომ კრემლი მხარს უჭერს ამ ქმედებებს სხვადასხვა საშუალებით.ეს არის მისი სტანდარტული მიდგომა - დესტაბილიზაციის გამოწვევა, უნდობლობის შექმნა და რა თქმა უნდა, მათი საზღვრების სიახლოვეს თავისუფალი, წარმატებული სამოქალაქო საზოგადოების ჩამოყალიბებსთვის ხელის შეშლა. რადგან მათ არ სურთ საკუთარმა მოქალაქეებმა დაინახონ, თუ რამდენად უკეთესი შეიძლება იყოს ცხოვრება, როდესაც ახალგაზრდა ხალხს აქვს უფლება, თავად გააკეთოს არჩევანი და როდესაც თავისუფლება დაცულია თავისუფალი მედიის, სამართლიანი არჩევნებისა და მრავალპარტიული პარლამენტის საშუალებით. ამიტომაც, გამჭვირვალობა ძალიან მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ კონკრეტულმა პირებმა ვერ შეძლონ უკანონო ანარასათანადო კონტროლის განხორციელება იმაზე, რასაც სახელმწიფო პროცესები უნდა წარმოადგენდეს. ვიმედოვნებ, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია, ისევე როგორც სხვები სწრაფად,ხმამაღლა და გარკვევით იტყვიან, რომ ჩვენ ველოდებით ჩვენი მეგობრებისგანრეგიონში, რომლებიც ისწრაფვიან დასავლეთთან მჭიდრო კავშირებისკენ, თავიდანაიცილონ ძალის გამოყენება და უზრუნველყონ გამჭვირვალობა ნებისმიერ საქმეში,რაც დღევანდელ ქმედებებს მოყვება. მე ასევე ვიმედოვნებ, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია სერიოზულად იმუშავებს შავი ზღვის რეგიონისთვის გრძელვადიანი სტრატეგიის შემუშავებაზე, რომელიც მოიცავს არამხოლოდ დიპლომატიურ და ინფორმაციულ, არამედ ეკონომიკურ დახმარებას და თანამშრომლობას ყველა ჩვენს მეგობართან და მოკავშირესთან რეგიონში, რაც თავის მხრივ ხელს შეუწყობს ლიბერალური დემოკრატიის ინსტიტუტების განვითარებასა და იქ მცხოვრები ყველა ადამიანის ეკონომიკური კეთილდღეობის გაუმჯობესებას. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი საქართველოსა და რეგიონში მცხოვრები სხვა ერების ახალგაზრდებისთვის, რათა დავეხმაროთ მათ თავიანთი პოტენციალის რეალიზებაში“, - განუცხადა ჰოჯესმა Europetime-ს.
საქართველომ უნდა დაიცვას NATO-ს კრიტერიუმები - მეთიუ ბრაიზა
აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მოადგილის ყოფილი თანაშემწე მეთიუ ბრიაზა „ნაციონალური მოძრაობის“ ოფისში განვითარებულ მოვლენებს Europetime-თან აფასებს. ამერიკელი დიპლომატი აშშ-ის საელჩოს განცხადებას იშველიებს, რომელშიც ნათქვამია, რომ საქართველომ უკან დაიხია ევროატლანტიკურ სახელმწიფოთა ოჯახში უფრო ძლიერი დემოკრატიისკენ მიმავალ გზაზე. „შეერთებული შტატების საელჩოს განცხადება აღვიქვი როგორც გარკვეულწილად დაგმობა საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებისა, ჩაეტარებინა რეიდი „ნაციონალური მოძრაობის“ ოფისში და დაეკავებინა პარტიის ლიდერი ნიკა მელია. მანამდე საელჩოს მიდგომა უფრო მეტი ბალანსის დაცვის მცდელობას ნიშნავდა, რომლის მიზანიც როგორც ჩანს, პოლიტიკური ოპოზიციის დარწმუნება იყო, დაესრულებინათ ბოიკოტი და შესულიყვნენ პარლამენტში. საელჩოსა და ამერიკის მთავრობის მიდგომიდან გამომდინარე უნდა აღინიშნოს, რომ ნამდვილად არსებობს აღქმა, რომ საქართველოში პოლიტიკური გარემო რჩება ძალიან პოლარიზებული და დემოკრატიული ინსტიტუტები ნორმალურად არ ფუნქციონირებენ. საქართველომ აუცილებლად უნდა შეასრულოს დემოკრატიაზე NATO-ს კრიტერიუმები, თუ მას საბოლოოდ მიიწვევენ ალიანსში. იმედი მაქვს, ოპოზიცია იპოვის გზას და მოახდენს იმის დემონსტრირებას, რომ ნამდვილად იღებს პასუხისმგებლობას; მზად არის რთული პოლიტიკური სამუშაო ჩაატაროს და აიძულოს მთავრობა, დაბრუნდეს დემოკრატიისკენ. ეს რთული იქნება იმის შემდეგ, რაც მოხდა, როდესაც მთავრობამ მიიღო გადაწყვეტილება, დაუპირისპირდეს ოპოზიციას, თუმცა თუ ოპოზიცია ასე იმოქმედებს, ამგვარი ძალისხმევა დაიმსახურებს აშშ-ს და ევროკავშირის სრულ მხარდაჭერას“, - განუცხადა მეთიუ ბრაიზამ Europetime-ს. „ნაციონალური მოძრაობის“ ოფისიდან პარტიის ლიდერი სპეცრაზმის საშუალებით გამოიყვანეს და დააკავეს. გავრცელებული ინფორმაციით, ცენტრალურ ოფისში საპოლიციო დანაყოფებმა ე. წ. წიწაკის სპრეი გამოიყენეს.
სამი რამ, რითაც აშშ-ს საქართველოს დახმარება შეუძლია
ხელისუფლების წარმომადგენლები ხშირად მიუთითებენ, რომ აშშ-სთან საქართველოს ურთიერთობა, ასეთ მაღალ ნიშნულზე არასდროს ყოფილა. ერთ-ერთი პირველი ასეთი განცხადება არქივში მოიძებნება, როდესაც 2018 წელს, იმჟამინდელი პრემიერ-მინისტრი, მამუკა ბახტაძე აშშ-ის უშიშროების საბჭოს ყოფილი მდივნის და ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებში პრეზიდენტის მრჩევლის, ჯონ ბოლტონის საქართველოში ვიზიტს შეეხო. ერთ-ერთი ბოლო განცხადება კი 2020 წლით თარიღდება. „როგორც არასდროს, ისეთ მაღალ ნიშნულზეა საქართველო-ამერიკას შორის სტრატეგიული პარტნიორობა. არასდროს, დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში, ამდენი ხელშესახები შედეგი ამერიკასთან ჩვენ არ გვქონია. შარშან მიღებულმა დეკლარაციამ სტრატეგიული პარტნიორობის ათი წელი მოიცვა. ეს დეკლარაცია არის ყოვლისმომცველი. ჩვენ ვთანამშრომლობთ თავდაცვის, უსაფრთხოების, ეკონომიკის, დემოკრატიული აღმშენებლობის, ჩვენი ინსტიტუტების გაძლიერების, ხალხთა შორის ურთიერთობის მიმართულებით. ჩვენ გვაქვს უპრეცედენტოდ მაღალი ორპარტიული მხარდაჭერა. ჩვენ დავამტკიცეთ, რომ ეს არ გახლავთ მხოლოდ პოლიტიკური ალიანსი, არამედ არის საერთო ფასეულობებისა და ღირებულებების ერთგულებით ჩამოყალიბებული კავშირი“, - განაცხადა საგარეო საქმეთა მინისტრმა, დავით ზალკალიანმა, 2020 წლის ოქტომბერში. დავით ზალკალიანის თქმით, საქართველომ განამტკიცა სტრატეგიული პარტნიორის ნდობა და გააძლიერა თანამშრომლობა თავდაცვისა და უსაფრთხოების სფეროში, აშშ-ის მხრიდან მიიღო უპრეცედენტო მხარდაჭერა სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის მიმართ, რაც გამოიხატა აშშ-ის საბიუჯეტო კანონში მნიშვნელოვანი ჩანაწერით და ითვალისწინებს სანქციების დაწესებას იმ ქვეყნების მიმართ, ვინც აღიარებს საქართველოს ოკუპირებული რეგიონების დამოუკიდებლობას. „დღეს კი საქართველო აქტიურად მუშაობს აშშ-ის ახალ ადმინისტრაციასთან უმაღლეს და მაღალ დონეზე პირდაპირი კონტაქტების დასამყარებლად“, - შესაბამისი განცხადება უკვე საგარეო საქმეთა მინისტრობის კანდიდატმა, დავით ზალკალიანმა, გუშინ, საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის სხდომაზე გააკეთა. საკომიტეტო მოსმენები ახალი მთავრობის დამტკიცებამდე მიმდინარეობს მას შემდეგ, რაც პრემიერმა თანამდებობა დატოვა ნიკა მელიას საქმის ირგვლივ განვითარებული მოვლენების გამო, რის შესახებაც სტრატეგიული პარტნიორის მხრიდანაც ისმის კრიტიკა, უკვე ახალი, ბაიდენის ადმინისტრაციის პირობებში. სახელმწიფო დეპარტამენტმა მოუწოდა საქართველოს მთავრობას, იმოქმედოს ევროატლანტიკური მისწრაფებების შესაბამისად აშშ-ის ახლადდანიშნული სახელმწიფო მდივნის ენტონი ბლინკენის სახელზე გაგზავნილი წერილის მნიშვნელობაზე დავით ზალკალიანმა საკომიტეტო მოსმენისას ისაუბრა. მისი თქმით, წერილში ხაზგასმულია საქართველოსა და აშშ-ის შორის სტრატეგიული პარტნიორობის შემდგომი გაღრმავების მნიშვნელობა და მზაობა, აშშ-ის ახალ ადმინისტრაციასთან ამ მიმართულებით აქტიური მუშაობის გასაძლიერებლად. მინისტრობის კანდიდატის თქმით, წერილში ასევე ყურადღება გამახვილებულია სტრატეგიული პარტნიორობის ყველა, მათ შორის თავდაცვისა და უსაფრთხოების, ვაჭრობისა და ეკონომიკის მიმართულებით თანამშრომლობის გაღრმავების გზებსა და პერსპექტივებზე და განსაკუთრებული აქცენტია დასმული საქართველოს ევროატლანტიკური ინტეგრაციის პროცესში აშშ-ის განსაკუთრებულ როლზე და ერთობლივ ძალისხმევაზე შავი ზღვის უსაფრთხოების განსამტკიცებლად. სამ მიმართულებას შორის, რითაც ამერიკის ნებისმიერ ადმინისტრაციას საქართველოს დახმარება შეუძლია და რაც საქართველოსთვის ძალიან ბევრ რამეს შეცვლის, პოლიტიკური მეცნიერების მიწვეული ლექტორი პიტსბურგის უნივერსიტეტში, ვასილ რუხაძე ამერიკა-საქართველოს შორის თავდაცვის ორმხრივი ხელშეკრულების გაფორმებას ასახელებს. Europetime-თან საუბრისას, ანალიტიკოსი ამბობს, რომ შემდეგი ასეთი ნაბიჯი - საქართველოსთან თავისუფალი სავაჭრო ხელშეკრულების დადება და ოკუპირებული ცხინვალის და სოხუმის რეჟიმების ეთნიკურად დისკრიმინაციულ რეჟიმებად გამოცხადება იქნებოდა. ანალიტიკოსი მიიჩნევს, რომ ქართული დიპლომატია სწორედ ამ მიმართულებებით უნდა წარიმართოს - „დანარჩენი ყველაფერი კი წყლის ნაყვაა“. ანალიტიკოსი განმარტავს, რა შედეგს მოიტანდა ეს ცვლილებები: ეს ყველაფერი გაამყარებს საქართველოს პოლიტიკურ და ეკონომიკურ მდგომარეობას. NATO-ში ჯერჯერობით ვერ შევდივართ, ასე რომ, ამერიკასთან თავდაცვის ორმხრივი ხელშეკრულება საქართველოს ეროვნულ უშიშროებას გაზრდის. თავისუფალი სავაჭრო ხელშეკრულება კი ჩვენს ეროვნულ ეკონომიკას ძალიან დაეხმარება და რა მცირედსაც ვაწარმოებთ როგორც ქვეყანა, ამერიკის ბაზრებს გაუხსნის. რა თქმა უნდა, საქართველო-ამერიკის თავდაცვის ორმხრივ ხელშეკრულებას რუსეთი შეეწინააღმდეგება, ყველაფრით, რითაც შეუძლია. მაგრამ ამ შემთხვევაში, რუსეთს ევროპის წამყვანი ქვეყნების გავლით ის ბერკეტები არ ექნება, რისი საშუალებითაც საქართველოს NATO-ში გაწევრიანება შეაჩერა. აშკარაა, რომ რუსეთის საგარეო პოლიტიკას უკანასკნელი 20 წლის და განსაკუთრებით, უკანასკნელი რამდენიმე წლის განმავლობაში, კავკასიაში დიდი მიღწვები ჰქონდა. რუსეთმა სისხლში ჩაახშო ჩეჩნეთის აჯანყება, კიდე უფრო გაამყარა თავისი სამხედრო-ეკონიმიკური პოზიციები სომხეთში და როგორც ყარაბაღის უკანასკნელმა ომმა აჩვენა, რუსეთი ერთადერთი მხარეა, რომელიც მთლიანად მოგებული გამოვიდა ამ კონფლიქტიდან: რუსეთის ჯარი ამჟამად უკვე აზერბაიჯანშიც დგას, თანაც ირანს საზღვართან და რაც ასევე არ უნდა დავივიწყოთ, კვლავ რუსეთის ხელშია ყარაბაღის კონფლიქტის ახლიდან გაღვივების მექანიზმი. ეს ყველაფერი ცხადყოფს, რომ ამერიკისთვის საქართველო კავკასიის რეგიონში ბოლო დარჩენლი პარტნიორია. თუ ამერიკის საგარეო პოლიტიკა კავკასიის რეგიონს სერიოზულად უყურებს, საქართველოს გამაგრება და გაძლიერება, რაც ამ შემთხვევაში თავდაცვის ორმხრივი ხელშეკრულებით და თავისუფალი სავაჭრო ხელშრეკრულებით გამოიხატება, ამ პროცესის ბუნებრივი გაგრძელება უნდა იყოს“. ბაიდენის ადმინისტრაციის დამოკიდებულება რუსეთის მიმართ დავით ზალკალიანმა საკომიტეტო მოსმენისას ასევე ხაზგასმით აღნიშნა, რომ აშშ-ის ახალი ადმინისტრაცია ღიად აფიქსირებს პრინციპულ პოზიციას რუსეთის სამხედრო აგრესიისა და საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევის მიუღებლობის თაობაზე, რასაც მოწმობს აშშ-ის სახელმწიფო მდივან, ენტონი ბლინკენსა და რუსეთის ფედერაციის საგარეო საქმეთა მინისტრ სერგეი ლავროვს შორის გამართული სატელეფონო საუბარი, სადაც საქართველოს წინააღმდეგ რუსეთის აგრესია ერთ-ერთი მთავარი თემა იყო. ანალიტიკოს ვასილ რუხაძის შეფასებით, მხოლოდ რიტორიკას დიდი ყურადღება არ უნდა მივაქციოთ. როგორც ჩვენი პოსტსაბჭოთა დამოუკიდებლობის ბოლოს 30 წელმა გვაჩვენა, რიტორიკა ძალიან ხშირად ბევრად განსხვავდება რა ხდება რეალურად პოლიტიკაში. „მთავარია, რა ცვლილებები იქნება უშუალოდ ქმედებებში. მე პირადად ბაიდენის ადმინისტრაციისგან რუსეთთან მიმართებით რადიკალურ ცვლილებას, ან ამ ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობის შემდგომ გამწვავებას არ ველოდები. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, კოვიდის მიერ გამოწვეული ეკონომიკური შოკის ნეიტრალიზებისთვის ამერიკას სულ ცოტა რამდენიმე წელი დაჭირდება. კოვიდიც რომ არ ყოფილიყო, დღეს რუსეთი გაცილებით უფრო ძლიერ მდგომარეობაშია, ვიდრე 1980-იანი წლების შემდგომ ოდესმე ყოფილა. ეს ამერიკულ პოლიტიკურ წრეებს ძალიან კარგად ესმით. ასე რომ, რუსეთთან სიტუაციის შემდგომ გამწვავებაზე ნამდვილად აღარავინ წავა. ყოველ შემთხვევაში მომდევნო რამდენიმე წელი მაინც“, - აღნიშნავს ვასილ რუხაძე. ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფო მდივანს, ენტონი ბლინკენსა და რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრს, სერგეი ლავროვს შორის სატელეფონო საუბრის შესახებ ინფორმაცია სახელმწიფო დეპარტამენტმა 5 თებერვალს გაავრცელა. „სახელმწიფო მდივანმა ისაუბრა რუსეთის ჩარევაზე 2020 წლის შეერთებული შტატების არჩევნებში, მის სამხედრო აგრესიაზე უკრაინასა და საქართველოში, ალექსეი ნავალნის მოწამვლაზე, SolarWinds-ის ინციდენტსა და სხვა თემებზე", - ნათქვამია განცხადებაში. გარდა ამისა, ბლინკენმა სატელეფონო საუბრისას კიდევ ერთხელ გაიმეორა აშშ-ის პრეზიდენტის, ჯო ბაიდენის გადაწყვეტილება, რომ დაიცვას ამერიკის მოქალაქეები და მტკიცედ იმოქმედოს აშშ-ის ინტერესების დასაცავად, რუსეთის ქმედებების საპასუხოდ, რომლებიც ზიანს აყენებს როგორც ამერიკას, ასევე მის მოკავშირეებს. ჯო ბაიდენის განცხადებით, დასრულდა დღეები, როცა აშშ რუსეთის აგრესიულ ქედებებზე თვალს ხუჭავდა
იმედი მაქვს, ანაკლიის პორტის პროექტზე ინვესტორების მოზიდვა წელს მოხერხდება - ნათია თურნავა
ეკონომიკის მინისტრობის კანდიდატი ნათია თურნავა იმედოვნებს, რომ ანაკლიის პორტის ახალი ინვესტორების მოზიდვა წელს მოხერხდება. პარლამენტში გამოსვლისას ეკონომიკის მინისტრობის კანდიდატმა საპორტო ინფრასტრუქტურის მნიშვნელობაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ანაკლიის პორტის მშენებლობა მთავრობისთვის პრიორიტეტად რჩება. „ჩვენს სტრატეგიულ ამოცანად რჩება ანაკლიის პროექტი, რაზეც საშუალება გვექნება, რომ ერთად ვიმსჯელოთ და ვფიქრობთ, რომ საინვესტიციო გარემოს გაჯანსაღებასთან ერთად მსოფლიოში ჩვენ შევძლებთ ვისაუბროთ ახალი ინვესტორების მოზიდვაზე. იმედი მაქვს, რომ ეს წელს მოხერხდება, მანამდე კი ვმუშაობთ სატენდერო დოკუმენტაციის განახლებაზე“, - განაცხადა ნათია თურნავამ. როგორც Europetime-თან საუბრისას ეკონომიკის საკითხების სპეციალისტმა დემურ გიორხელიძემ აღნიშნა, ანაკლიის პორტის მშენებლობისთვის, ახალი ინვესტორების მოძიება ხელისუფების პრობლემას არ წარმოადგენს, რადგან პორტის ირგვლივ დიდი რესურსის მქონე ინვესტორები თავისთავად ჩნდებიან, პროექტის გლობალურობიდან გამომდინარე. „ინვესტორების მოძებნა არ არის ხელისუფლების ფუნქცია. ამ დროისთვის ანაკლიის პორტის მშენებლობის პროექტის გაგრძელებასთან დაკავშირებით სერიოზული მუშაობა მიმდინარეობს. არ მინდა, წინასწარ ვისაუბრო. ვნახოთ, თუ მთავრობა სწორად მოიქცევა და ეროვნული ინტერესებიდან გამოვა, რა თქმა უნდა, ეს პროექტი გაკეთდება. ანაკლიის პროექტს არ აქვს თანხების მოძიების პრობლემა. ანაკლიის პროექტს აქვს პოლიტიკური პასუხისმგებლობის და პროფესიულ დონეზე ამ გადაწყვეტილების მიღების პრობლემა. ეს არ არის უბრალოდ ქართული პროექტი, ეს არის საქართველოს რესურსის გამოყენება უდიდესი, ფაქტობრივად 21-ე საუკუნის ეკონომიკისათვის“, - აღნიშნავს ანაკლიის პორტის პროექტის ავტორის სპარტაკ ერაგიას კონსულტანტი დემურ გიორხელიძე. მისი თქმით, ანაკლიის პორტის მშენებლობის პროექტზე არც ერთი თეთრი არ შეიძლება დაიხარჯოს საქართველოს ბიუჯეტიდან, რადგან ეს პროექტი არ საჭიროებს სახელმწიფო ბიუჯეტის ფულს. დემურ გიორხელიძე ანაკლიის პორტის ყოფილი ინვესტორის „ანაკლიის პორტის განვითარების კონსორციუმის“ მთავრობასთან დაპირისპირებასაც ეხმაურება და აცხადებს, რომ მან პირველივე დღიდან იცოდა, არც მამუკა ხაზარაძეს და არც კონსორციუმის ამერიკელ ინვესტორს, ანაკლიის პორტის ასაშენებელი ფული არ ჰქონდათ. „ერთადერთი რაც ამ პროექტის განვითარებას აფერხებდა იყო ის, რომ პირველი ტენდერის გამოცხადების დროს, მთავრობის მხრიდან სერიოზული მიდგომა არ არსებობდა. მთავარი შეცდომა რამდენიმე წლის წინ დაუშვა საქართველოს მაშინდელმა მთავრობამ, როცა ტენდერში გაამარჯვებინა კომპანიას, რომელსაც არც ფული ჰქონდა და არც პროექტი. პროექტის ავტორის სპარტაკ ერაგიას მიწვევით, პირველივე დღიდან ვიყავი ჩართული ანაკლიის პორტის პროექტში. ყველა დეტალს ვიცნობდი. ტენდერის შედეგების გაგებისთანავე ვთქვი, რომ არც მამუკა ხაზარაძეს და არც ამერიკულ ჯგუფს პორტის ასაშენებლად ფული არ ჰქონდათ. შედეგიც მივიღეთ ძალიან ცუდი. როდესაც ასეთ გლობალურ პროექტზე სახელმწიფო ტენდერს აცხადებს და ინვესტორს არჩევს, მთავრობა უნდა ხელმძღვანელობდეს სახელმწიფო ინტერესებიდან გამომდინარე, უნდა აინტერესებდეს პროექტის რაობა, რესურსის მაქსიმალური ათვისება, სარგებებლობა და არა ნეპოტიზმი, არა ძმაკაცობა და კულუარული გარიგებები, რომელსაც არანაირი შედეგი არ მოჰყვება. ანაკლიის პორტის მსგავს გლობალურ პროექტებზე, ასეთი მიდგომა ყოველთვის კრახით სრულდება და ამიტომაც არაფერი გამოვიდა. შანსიც არ იყო“, - აღნიშნავს ეკონომიკის საკითხების სპეციალისტი დემურ გიორხელიძე. საქართველოს მთავრობის გადწყვეტილებას „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმისთვის“ საინვესტიციო ხელშეკრულების შეწყვეტის თაობაზე, კონსორციუმმა საარბიტრაჟო სასამრთლოში სარჩელის შეტანით უპასუხა. როგორც Europetime-ს „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმში (TBC Holdings and Conti Group) განუცხადეს, ამ ეტაპზე მთავრობის მხრიდან ყველაზე ჭკვიანი ნაბიჯი იქნება, კონსორციუმთან მოლაპარაკებების მაგიდასთან დაბრუნებაა. „გარდა იმისა, რომ მთავრობა სერიოზულ ფინანსურ რისკზე დგება, საარბიტრაჟო განხილვის დროს კარგად არის გააზრებული, რომ არც ერთი ლეგიტიმური დეველოპერი, ინვესტორი ან გამსესხებელი არ დაინტერესდება ანაკლიის ახალი და ცალკე პორტის პროექტით”, - განაცხადეს კონსორციუმში, ეკონომიკის სამინისტროს მხრიდან, პორტის ახალი ინვესტორის შესარჩევად, ტენდერის გამოცხადების გადაწყვეტილების შეფასებისას. „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმის“ განცხადებით, ლონდონის საარბიტრაჟო სასამართლოში ორი საარბიტრაჟო სარჩელი საქართველოს წინააღმდეგ, საწყის ეტაპზეა და მისი განხილვა შესაძლოა რამდენიმე წელი გაგრძელდეს. „საბოლოო პოზიტიური შედეგისადმი ჩვენი ნდობა კვლავ ძლიერია. ჩვენ გვსურს ვნახოთ ანაკლიაში ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტი. ამავდროულად, ჩვენ უნდა დავიცვათ ჩვენი ინვესტორების ინტერესები, რის გამოც დავიწყეთ საარბიტრაჟო განხილვა. ამასთან, ჩვენი პირველი პრიორიტეტი რჩება ამ პროექტის განსახორციელება. შეჩერებული და დაგვიანებული ანაკლიის პორტის პროექტზე პრობლემაზე პასუხისმგებლობა ეკისრება მხოლოდ მთავრობას. თუმცა, ოცნება ანაკლიის მსოფლიო დონის პორტის აშენების შესახებ და ეკონომიკური სარგებელზე, რაც მას მოჰყვება, შესაძლოა, კვლავ გახდეს რეალობა. საჭიროა მხოლოდ მთავრობის მზაობა, შეაჩეროს ამ პროექტთან დაპირისპირება და მიიღოს აქტიური, პოზიტიური როლი უკვე მიღწეული პროგრესის ჩამოყალიბებაში. “,- განუცხადეს Europetime-ს „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმში“ ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტის ავტორის სპარტაკ ერაგიას კონსულტანტის დემურ გიორხელიძის თქმით, პროექტის გასაგრძელებლად ამ ეტაპზე ყველა ხელშემწყობი ფაქტორი არსებობს, მთვარია, ხელისუფლებამ ინვესტორის შერჩევისას გადაწყვეტილება სახელმწიფოებრივი ინტერესებიდან გამომდიანრე მიიღოს. „ანაკლიის პორტი ეს არ არის მხოლოდ პორტი, ანაკლია არის სატრანსპორტო კვანძი, რომელიც სცილდება ერთი ქვეყნის ფარგლებს და არის სულ ცოტა ოთხი ქვეყნის ინტერესებში. ჩინეთი, ყაზახეთი, აზერბაიჯანი საქართველო. ეს არის მთელი ინფრასტრუქტურა. სარკინიგზოს ჩათვლით. მათ შორის აქტაუსა და ბაქოს პორტების ჩათვლით. გარდა ამისა, შავი ზღვის მეშვეობით დუნაის აუზის უზარმაზარი ევროპული ტერიტორია ექცევა ამ ტრასის ინტერესებში და ჩვენ ვიღებთ კლასიკური ოკეანისა და სუეცის არხის მეშვეობით, აზიის და ევროპის დამაკავშირებელ გაცილებით მოკლე გზას. რა თქმა უნდა, არის მეორე გზა, რუსეთზე გამავალი. საერთაშორისო გეოპოლიტიკურ ინტერესებზე როცაა საუბარი, ეს არ არის რთული საქმე. ამას დიდი კონსორციუმი თვითონ დააბალანსებს (გლობალურ ორგანიზაციების კონსორციუმი). ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტს, დიდი საერთაშორისო მხარადჭერა აქვს, როგორც აშშ-დან ისე ევროკავშირიდან. კლასიკური ტარნსპორტის გარდა, ამ პროექტში თავს იყრის რამდენიმე სახის ინფრასტრუქტურა, მათ შორის პნევმატური მილის გაყვანილობა, რაც ტრანსპორტის ახალი სახეობა და ყველაფერს ცვლის. ანაკლია უნიკალური ადგილია, რომელსაც თან მოჰყვება იქვე, სარკინიგზო, საჰაერო და სხვა სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის მშენებლობა თავისი თანმდევი ინფრასტრუქტურით. მხოლოდ და მხოლოდ შეცდომებმა შეაფერხა ეს პროექტი. ამ მთავრობას არ ეხება ეს შეცდომები, წინა მთავრობას ვგულისხმობ. (ანაკლის პორტის განვითარების კონსორციუმთან საინვესტიციო ხელშეკრულება, გიორგი კვირიკაშვილის პრემიერობის დროს გაფორმდა). თუ მთავრობა გაასწორებს ამ შეცდომებს და როგროც სჩანს ასწორებს, პროექტი გაგრძელდება“, - განუცხადა Europetime-ს დემურ გიორხელიძემ. ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტი 2014 წლის 5 აგვისტოს დაიწყო, როდესაც მთავრობამ პორტის მშენებლობის შესახებ ინტერესთა გამოხატვა გამოაცხადა. 2016 წლის 8 თებერვალს სამთავრობო კომისიის მიერ ტენდერში გამარჯვებულად გამოცხადდა ქართულ-ამერიკული კომპანია შპს „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმი“ (TBC Holdings and Conti Group). გამარჯვებულ კომპანიასთან საინვესტიციო შეთანხმებას ხელი მოეწერა 2016 წლის 3 ოქტომბერს. 2020 წლის იანვარში საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილების საფუძველზე, „ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის განვითარების სააგენტომ“ ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმს“ წერილობითი შეტყობინება გაუგზავნა, რის შემდეგაც ხელშეკრულება ოფიციალურად შეწყდა.
ზაზა ფირალიშვილი: რეგიონში განვითარებული მოვლენების გათვალისწინებით, დასავლეთს სრულად უნდა გავუხსნათ გზა
„მაშინ, როცა კავკასიის რეგიონს ინაწილებენ თურქეთი და რუსეთი, საქართველო ან მათ განაწილებას უნდა შეეგუოს, ან დასავლეთს სრულად გაუხსნას გზა, ამისთვის აუცილებელია სრულფასოვანი პარლამენტი და ოპოზიციის პარლამნეტში შესვლა", - ამის შესახებ Europetime-ს ანალიტიკოსმა ზაზა ფირალიშვილმა განუცხადა. მისი თქმით, რეალურად, პარლამენტში არშესვლის გადაწყვეტილებამ, ქვეყანას დააკარგინა ოპოზიცია და ეს გამოჩნდა NDI-ს კვლევებში, თუ რამდენად დაბალია ხელისუფლებისადმი ნდობა და კიდევ უფრო დაბალი - ოპოზიციისადმი ნდობა. „ძალიან სერიოზული სახელმწიფოებრივი კრიზისის მანიშნებელია, როცა ოპოზიცია მცირე ნდობით სარგებლობს მოსახლეობაში. ოპოზიციის გარეშე ქვეყანა არის უბედური. ახლა ოპოზიციის პარლამენტში შესვლა ყველაზე მეტად აუცილებელია, თუნდაც იმიტომ, რომ 200 წლის შემდეგ, ჩვენს რეგიონში შემოვიდა თურქეთი, ვგულისხმობ აზერბაიჯანში თურქი სამხედროების შესვლას. დასავლეთისთვის ეს არის ძალზედ შემაშფოთებელი ვითარება. რეგიონს ინაწილებენ რუსეთი და თურქეთი. ჩვენ განზე ვერ დავდგებით. დასავლეთსაც სწორედ ეს უნდა, რომ ჩვენ გავუხსნათ ყველა გზა. ამისთვის აუცილებელია სრულფასოვანი პარლამენტის არსებობა. ხაზს ვუსვამ, ამ ხელისუფლების პრობლემა მაშინ გამოჩნდა, როცა „ქართულმა ოცნებამ“ დაამუხრუჭა ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის მშენებლობა და ბოჭკოვანი კაბელების გაყვანა, ჩემთვის აშკარა გახდა, რომ ამ პოლიტიკურმა ძალამ ამოწურა თავისი პოლიტიკური რესურსები. ამოწურა რესურსი დასავლეთთან პოზიტიური კონტაქტისა. ამ სიტუაციაში მე სწორედ ოპოზიციასთან მაქვს პრობლემა, რომ ისევ ვერ ახერხებს ნაყოფიერი პოლიტიკური პლატფორმის პოვნას. ისევ 1991 წლის და 2003 წლის პოლიტიკური მეთოდების ტყვეობაშია", - განუცხადა", - განუცხადა Europetime-ს ზაზა ფირალიშვილმა.
მეთიუ ბრაიზა: კრიზისის გადაჭრის ერთადერთი გზა ორივე მხრიდან ვითარების დეესკალაციაა
აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი, მეთიუ ბრაიზა იმედოვნებს, რომ პრემიერ-მინისტრ გახარიას გადადგომა არსებული ვითარების დეესკალაციას შეუწყობს ხელს. ამერიკელი დიპლომატი ასევე ელის შემდგომ ნაბიჯებს ოპოზიციისგან, რადგან მიიჩნევს, რომ მნიშვნელოვანია, პარლამენტი დაუბრუნდეს ნორმალურ სამუშაო ვითარებას და მსოფლიომ, განსაკუთრებით NATO-მ დაინახოს, რომ საქართველოში დემოკრატიაა. „კრიზისის გადაჭრის ერთადერთი გზა ორივე მხრიდან ვითარების დეესკალაციაა. არც ერთი ქვეყნისთვის და მისი დემოკრატიისთვის არ არის ნორმალური, გყავდეს ბევრი არჩეული წარმომადგენელი პარლამენტში, მაგრამ არ იკავებდე ამ ადგილს მთავრობის მიმართ დიდი უნდობლობის გამო. და მთავრობა საპასუხოდ იღებდეს ზომებს, (როგორიც არის მაგალითად, მელიას დაკავება) რომლითაც შესაძლოა, ცდილობდეს, დაშალოს ოპოზიცია. იმედი მაქვს, პრემიერ გახარიას გადადგომა, როგორც მთავრობის მხრიდან გადადგმული ნაბიჯი, დეესკალაციას შეუწყობს ხელს და ასევე დავინახავთ პოზიტიურ ჟესტს ოპოზიციიდან, რადგან ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ პარლამენტი დაუბრუნდეს ნორმალურ სამუშაო ვითარებას და მსოფლიომ, განსაკუთრებით NATO-მ დაინახოს, რომ საქართველოში დემოკრატიაა“, - განაცხადა მეთიუ ბრაიზამ. გიორგი გახარია პრემიერ-მინისტრის თანამდებობიდან დღეს გადადგა და ამის მიზეზად მან ნიკა მელიას დაკავების ირგვლივ განვითარებული მოვლენები დაასახელა. როგორც გახარიამ აღნიშნა, მისთვის მიუღებელია ნებისმიერი კანონიერი ღონისძიების აღსრულება საქართველოს მოქალაქეების ჯანმრთელობის, სიცოცხლისა თუ პოლიტიკური ესკალაციის რისკის ფასად.
