ტექნოლოგიები
ილონ მასკმა ჰუმანოიდი რობოტი Tesla Bot-ი წარადგინა
SpaceX-ის დამფუძნებელმა და Tesla, Inc -ის აღმასრულებელმა დირექტორმა ილონ მასკმა ჰუმანოიდი რობოტი Tesla Bot-ი წარადგინა. როგორც ცნობილია, რობოტი სახელად ოპტიმუსი შექმნილია იმავე სენსორებსა და ჩიპებზე, რაზეც Tesla-ს თვითმავალი ავტომობილები. რობოტ ოპტიმუსს, რომელიც ადამიანის ფორმისაა და სიმაღლეში 173 სანტიმეტრია, შეუძლია საათში რვა კილომეტრი სიჩქარით გადაადგილდება. მას ასევე შეუძლია 45 ფუნტის ტარება. გავრცელებული ინფორმაციით, Tesla Bot-ს 2022-ს წელს წარადგენენ. Tesla, Inc -ის აღმასრულებელმა დირექტორმა პრეზენტაციისას აღნიშნა, რომ ბოტის თავში დამონტაჟდება ავტოპილოტის კამერები. მასკის თქმით, ჰუმანოიდ რობოტს შეუძლია შეასრულოს და გაიმეოროს ის დავალდებები, რისი გაკეთებაც დღეს მხოლოდ ადამიანებს შეუძლიათ. მისივე განმარტებით, რობოტს აქვს შანსი შეცვალოს მსოფლიო ეკონომიკა შრომის ხარჯების შემცირებით.
კვლევა: „დელტა“ შტამით ინფიცირების დროს, სრულად აცრილებში ვირუსი იმავე რაოდენობით არის, როგორც აუცრელებში, თუმცა ვაქცინაცია მძიმე გართულებისგან იცავს
ოქსფორდის უნივერსიტეტის მეცნიერების კვლევამ აჩვენა, რომ ადამიანები, რომლებიც სრულად აცრის შემდეგ ინფიცირდებიან კორონავირუსისგან, იგივე რაოდენობის ინფექციის მატარებლები არიან, როგორც აუცრელები. იტყობინება CBCnews-ი. თუმცა მკვლევრები ხაზგასმით აღნიშნავენ, რომ ვაქცინაცია ჯერ კიდევ გვთავაზობს კარგ დაცვას დაავადების დაწყებისთანავე და იცავს მძიმე გართულებებისგან. როგორც ოქსფორდის წამყვანმა მკვლევარმა, დოქტორმა სარა უოკერმა The Telegraph- ს განუცხადა, კვლევამ აჩვენა, რომ Pfizer/BioNTech-ის, Moderna-ს და AstraZeneca-ს ვაქცინის ორივე დოზა კვლავ იცავს ვირუსისგან. „დაინფიცირების ნაკლები ალბათობა არსებობს, მაგრამ თუ ასეც იქნება, გექნებათ ვირუსის მსგავსი დონე, როგორც სხვას, ვინც საერთოდ არ არის აცრილი “, - ამბობს სარა უოკერი.
კოლუმბიის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრის ქართველი მკვლევარი: ვურჩევდი, საქართველოშიც გაიკეთონ ვაქცინის „ბუსტერ“ დოზა, როცა ამის შესაძლებლობა იქნება
კოლუმბიის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრის ქართველი მკვლევარი ნატო ტეტელოშვილი კოვიდვაქცინის ე.წ. გამაძლიერებელი დოზის გაკეთებსაც საქართველოს მოსახლეობასაც ურჩევს, რადგან ის „დელტა“ შტამის წინააღმდეგ უფრო ეფექტურია. ეს საკითხი მას შემდეგ გახდა კიდევ უფრო აქტუალური, რაც ცნობილი გახდა, რომ აშშ-ში „ბუსტერ“ დოზით ვაქცინაცია 20 სექტემბრიდან დაიწყება. პირველად, იმის შესახებ, რომ ბუსტერ დოზებით აცრა აშშ-ში სექტემბერში დაიწყებოდა, Eropetime-თან ექსკლუზიურ ინტერვიუში ამერიკაში მოღვაწე ქართველმა მკვლევარმა რამდენიმე დღის წინ განაცხადა. „ბუსტერ“ დოზები პირველ რიგში ხელმისაწვდომია მაღალ განვითარებული ქვეყნებისთვის, სადაც უშუალოდ ხდება პროდუქცია. პირველ რიგში საუბარია მაღალი რისკის ქვეშ მყოფებზე, რადგან შეიძლება, ყველას არ ეყოს. ვიდრე ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახდება, ამასაც დრო სჭირდება. სამწუხაროდ, მოდის ცივი სეზონი, ჩვენ მოგვიწევს გრიპის ვაქცინის გაკეთება და მოვუწოდებდი საქართველოშიც, რომ გაიკეთონ, რადგან გრიპის ვირუსის შემდეგ, როდესაც ორგანიზმი დასუსტებულია, კოვიდი შეიძლება ძალიან მძიმედ გადაიტანოს ადამიანმა. აშშ-მ იმუნიტეტ დაქვეითებულებისთვის კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის მესამე დოზის გამოყენება დაუშვა როცა იქნება შესაძლებლობა, ვურჩევდი, საქართველოშიც გაიკეთონ „ბუსტერ“ დოზები, რადგან იმ მუტაციურ შტამებს, რომლებიც ახლა გამოჩნდა, არსებული ვაქცინები ნაკლებად ერევა და ამიტომ, „ბუსტერი“ მეტ ეფექტურობას სძენს“, - განაცხადა ნატო ტეტელოშვილმა Europetime-თან ექსკლუზიურ ინტერვიუში.
აშშ-ში კოვიდვაქცინის „ბუსტერ“ დოზებით აცრა სავარაუდოდ სექტემბერში დაიწყება
აშშ-ში კოვიდვაქცინის „ბუსტერ“ დოზებით აცრა სავარაუდოდ სექტემბერში დაიწყება. ამის შესახებ Europetime-ს კოლუმბიის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრის მკვლევარმა, მეცნიერ-იმუნოლოგმა ნატო ტეტელოშვილმა ექსკლუზიურ ინტერვიუში 14 აგვისტოს განუცხადა. აშშ-მ იმუნიტეტ დაქვეითებულებისთვის კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის მესამე დოზის გამოყენება დაუშვა ქართველი მკვლევრის თქმით, „ბუსტერ“ დოზები პირველ რიგში ხელმისაწვდომი იქჯნება მაღალ განვითარებული ქვეყნებისთვის, სადაც უშუალოდ ხდება პროდუქცია. „შეიძლება, თავდაპირველად არ აღიაროს ჯანმომ, რადგან ის ყველასთვის ხელმისაწვდომი არ იქნება, თუმცა აშშ-ში საუბარია, რომ უკვე სექტემბერში შემოიღონ „ბუსტერ“ დოზები. მსჯელობენ, რა ტიპის ადამიანებმა უნდა გაიკეთონ ეს დოზა. პირველ რიგში საუბარია მაღალი რისკის ქვეშ მყოფებზე, რადგან შეიძლება, ყველას არ ეყოს. ვიდრე ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახდება, ამასაც დრო სჭირდება. როცა იქნება შესაძლებლობა, ვურჩევდი, საქართველოშიც გაიკეთონ „ბუსტერ“ დოზები, რადგან იმ მუტაციურ შტამებს, რომლებიც ახლა გამოჩნდა, არსებული ვაქცინები ნაკლებად ერევა და ამიტომ, “ბუსტერი„ მეტ ეფექტურობას სძენს“, - განუცხადა ნატო ტეტელოშვილმა Europetime-ს. ცნობისთვის, Reuters-მა დღეს გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ჯო ბაიდენის ადმინისტრაცია ამუშავებს ახალ გეგმას, რომლის მიხედვითაც, შემოდგომიდან მოქალაქეებს ვაქცინის მესამე ე.წ. გამაძლიერებელ დოზით აცრას შესთავაზებენ. Reuters-ი წერს, რომ პირველ რიგში გამაძლიერებელი დოზით აცრა შეეხებათ ექთნებს, ჯანდაცვის მუშაკებსა და ხანდაზმულებს. გამოცემა წერს, რომ აშშ-ში მოქალაქეებს იმ ვაქცინის მესამე დოზით აცრიან, რომლითაც თავდაპირველად ჩაიტარეს ვაქცინაცია. როგორც ცნობილია, რომ აშშ-მ იმუნიტეტ დაქვეითებულებისთვის კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის მესამე დოზის გამოყენება დაუშვა. ამავე თემაზე: ისრაელში 50 წელს გადაცილებულებში ვაქცინის მესამე დოზა დაუშვეს სექტემბრიდან გერმანია მოხუცებსა და სუსტი იმუნური სისტემის მქონეებს Covid-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინის „ბუსტერ“ დოზებს შესთავაზებს.
BioNTech-ის დამფუძნებლები: „დელტას“ წინააღმდეგ ვაქცინის კლინიკური კვლევები იწყება
როგორ შექმნა BioNTech-მა „დელტა“ შტამზე ორიენტირებული კოვიდვაქცინა - ამ თემაზე უცხოურ წყაროების მიერ მომზადებული მასალის თარგმანს Europetime გთავაზობთ. MRNA ვაქცინებს სწრაფად განახლების უნარი აქვთ. მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინების შემქმნელები ორიგინალ ვერსიას ენდობიან, კორონავირუსის მუტაციებიდან გამომდინარე, ვაქცინების შეცვლაც შესაძლებელია. როდესაც დელტას ვარიანტი ფართოდ გავრცელდა, გერმანიაში დაფუძნებული კომპანია, BioNTech-ის მეცნიერებმა, რომლებიც Pfizer-თან თანამშრომლობდნენ COVID-19-ის ვაქცინის შესაქმნელად, სწრაფად დაიწყეს სპეციალურად „დელტა“ ვარიანტის წინააღმდეგ ვაქცინის ახალ ვერსიაზე მუშობა. „MRNA ტექნოლოგია „შეიძლება გახდეს ის, რასაც პლატფორმის ტექნოლოგიას უწოდებენ, რაც იმას ნიშნავს, რომ თუ თქვენ უბრალოდ შეცვლით კოდის თანმიმდევრობას, ტექნოლოგია იმდენად სტაბილურია, რომ ყველაფერი დანარჩენი ძირითადად იგივე რჩება. ასე რომ, წარმოებაში, თქვენ არ გჭირდებათ ბევრი რამის შეცვლა, რაზეც უნდა ისაუბროთ მაგალითად მარეგულირებლებთან, რათა აჩვენოთ, რომ არსებობს ხარისხის კონტროლი“, - ამბობს ბიოტექნოლოგიური კომპანია BioNTech-ის დამფუძნებელი, მეცნიერი ოზლემ ტურეჩი, რომელმაც კოლეგა უგურ შაჰინთან ერთად, Pfizer-თან თანამშრომლობით პირველი ვაქცინა შექმნა COVID19-ის წინააღმდეგ. გერმანიის პრეზიდენტმა Pfizer-ის ვაქცინის შემქმნელებს გერმანიის უმაღლესი ჯილდო გადასცა „ახალი ვაქცინის დამზადება ოთხ კვირაზე ნაკლებ დროში შეგვიძლია“, - ამბობს თანადამფუძნებელი და აღმასრულებელი დირექტორი უგურ შაჰინი, რომელიც ხელმძღვანელობდა COVID19-ის ვაქცინის რეკორდულ 11 თვიან გზას ლაბორატორიიდან დამტკიცებამდე. „ადრე, ყველაზე სწრაფ ვაქცინას, რაც კი ოდესმე შემუშავებულა, ოთხი წელიწადი დასჭირდა. ახლა კი ყველა საჭირო ტესტირებით, 100 დღეზე ნაკლები დრო დაგვჭირდება ვაქცინის რეალურად წარმოებამდე. დროთა განმავლობაში ეს დრო უფრო მოკლე გახდება, რადგან ყველაფერი გაუმჯობესებისკენ მიდის, ეს მართლაც ტექნოლოგიის ძალაა: შეგიძლია იყო ძალიან სწრაფი“, - აღნიშნავს უგურ შაჰინი. BioNTech-მა და Pfizer-მა დაადგინეს, რომ COVID19-ის ორიგინალი ვაქცინის მესამე დოზა უფრო მეტად იცავს „დელტა“ ვარიანტისგან. აშშ-მ იმუნიტეტ დაქვეითებულებისთვის კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის მესამე დოზის გამოყენება დაუშვა უკვე იწყება „დელტა“ ვერსიის წინააღმდეგ ვაქცინის კლინიკური კვლევები, რათა მარეგულირებლებთან ერთად შეძლონ საუკეთესო არჩევანის გაკეთება. „დელტა“ ვარიანტმა შეიძლება კიდევ უფრო მეტი მუტაცია განიცადოს ისე, რომ მიზნობრივი ვაქცინა უფრო საჭირო გახდეს. იმ ადგილებში, სადაც ახლა რამდენიმე ადამიანია აცრილი, მაგალითად აფრიკის ბევრ ქვეყანაში, შეიძლება უფრო გამართლებული იყოს „დელტაზე“ ორიენტირებული ვაქცინით აცრა, თუ ეს დომინანტური შტამია. (ფაქტობრივად არსებობს დელტა ვარიანტების მრავალი შტამი, ამიტომ სამიზნე ვარიანტი დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ რომელი დომინირებს). BioNTech-ი ცდის ვაქცინის ვერსიებს ყველა ვარიანტზე, მათ შორის alpha, beta, gamma, delta, epsilon, lamda, and theta ვარიანტებზე. „განსაკუთრებული ყურადღება გვაქვს ლამბდა ვარიანტზე, რომელიც სამხრეთ ამერიკაში გაჩნდა“, - ამბობს უგურ შაჰინი.
კოლუმბიის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრის ქართველი მკვლევარი: დიაბეტისა და სხვა აუტოიმუნური დაავადებების მართვაში ალბათ ვაქცინა მოიკიდებს ფეხს
Europetime-მა ექსკლუზიურად ჩაწერა ქართველი მეცნიერ-იმუნოლოგი ნატო ტეტელოშვილი, რომელიც ნიუ-იორკში, კოლუმბიის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრში აუტოიმუნური დაავადებების და პირველი ტიპის დიაბეტის მიმართულებით მუშაობს. ქართველმა მკვლევარმა სამედიცინო უნივერსიტეტი საქართველოში დაამთავრა და სამეცნიერო ხაზით მოღვაწეობა ნიუ-იორკში განაგრძო. რა სიახლეები შეიძლება გაჩნდეს დიაბეტის მკურნალობის ტაქტიკაში და ჩანაცვლდება თუ არა ინსულინი, ამ საკითხების გარდა ქართველი მეცნიერ-იმუნოლოგი ასევე საუბრობს ვაქცინაციის მნიშვნელობასა და კორონავირუსულ პანდემიაზე. Europetime კოლუმბიის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრის ქართველ მეცნიერ-იმუნოლოგ ნატო ტეტელოშვილთან ინტერვიუს გთავაზობთ: ნატო ტეტელოშვილი: შევისწავლი აუტოიმუნური დაავადების მექანიზმებსა და გენეტიკურ კომპონენტებს. ასევე ვცდილობ, დავნერგო პლატფორმა, სადაც უფრო ღრმად შევისწავლი ამ მექანიზმებს, მაგალითად იმას, თუ რატომ ვითარდება პირველი ტიპის დიაბეტი და რა უდევს საფუძვლად აუტოიმუნურ დაავადებას. ამისთვის ვიყენებ გენურ ინჟინერიას, სადაც ვახდენ გენების ისეთ მოდიფიცირებას, რომ შევისწავლო, რატომ ვითარდება აუტოიმუნური უჯრედები. ეს არის პრეკლინიკური კვლევები. ვმუშაობ თაგვებზე და ასევე, ადამიანის ქსოვილებსა და უჯრედებზე. ვიწრო ინტერესის არჩევა გიწევს იმის მიხედვით, რა ინტერესი აქვს ლაბორატორიას. მე მეორე წელია, პირველი ტიპის დიაბეტის მიმართულებით ვმუშაობ, რომელიც მეხმარება კვლევების წარმართვაში, მაგრამ ჩემი ინტერესი სცდება პირველი ტიპის დიაბეტს და უფრო ფართოდ გადის აუტოიმუნურ დაავადებებზე იმიტომ, რომ ამ დაავადებებს აქვს საერთო მექანიზმები. ამიტომ არის, რომ დაავადებებს სხვადასხვა სახელი აქვს იმის მიხედვით, თუ სად ვითარდება, მაგრამ მექანიზმები არის ძალიან მსგავსი. რატომ ვსწავლობ გენეტიკას. დაავადების განვითარების ორი კომპონენტი არსებობს. ერთი არის გარემო და მეორე - გენეტიკა. ორივე მნიშვნელოვან როლს თამაშობს, მაგრამ რატომ ემართება ერთი და იგივე გარემოში ერთ ადამიანს დიაბეტი, მეორეს - რევმატიზმი, ან ერთს უვლინდება ნებისმიერი ალერგიული რეაქცია, მეორეს - არა? თითოეულ დაავადებას ახასიათებს თავისი გენეტიკური კომპონენტი. მე ვსწავლობ გენეტიკური კომპონენტების ფუნქციურ დატვირთვას ამა თუ იმ მექანიზმების განვითარებაში, რაც საფუძვლად უდევს დიაბეტს ან აუტოიმუნურ დაავადებას. ხომ არ უნდა ველოდოთ რაიმე სიახლეს დიაბეტის მკურნალობის კუთხით - ბევრი რაღაც იცვლება, კვლევის შედეგები ძალიან დამაიმედებელია და ეს ეხება არამხოლოდ მკურნალობის ტაქტიკას, არამედ აუტოიმუნური დაავადების პრევენციის მეთოდებს. იმუნოთერაპია დღეს ფეხს იკიდებს და ერთ-ერთი ყველაზე პროგრესირებადი დარგია იმუნოლოგიაში, დაავადებების მართვაში. ალბათ, მომავალში როგორც დიაბეტის, ასევე სხვა აუტოიმუნურ დაავადებებში, იმინოთერაპია და ვაქცინა უფრო მოიკიდებს ფეხს. ვაქცინებს ძალიან დამაიმედებელი შედეგები აქვს. ეს ყველაფერი პრეკლინიკურია, მაგრამ დღეს რასაც ბიოტექნოლოგია აკეთებს, მართლაც დიდი მიღწევაა. მოსალოდნელია თუ არა ინსულინის ჩანაცვლება - ბევრი კვლევა ტარდება და ისეთი შედეგებია, რომლებიც იძლევა იმის ფიქრის საფუძველს, რომ ინსულინი ჩანაცვლდება. ზუსტად იმიტომ, რომ მუდმივად არ უმკურნალონ პაციენტს ინსულინით, ვაქცინის მსგავსი პრეპარატები მზადდება, სადაც ყველა ის კომპონენტი შევა, რომ ამ აუტოიმუნური უჯრედების „განათლება“ მოხდეს. იმოქმედებს თუ არა ეს მათზე, ვისაც უკვე აქვს დიაბეტი - ამაზე პასუხის გაცემა რთულია, მაშინ, როცა არ ვიცი, რა მოხდება წლების შემდეგ. ძალიან რთულია იმ დაავადებების პრევენცია, როცა არ იცი, როდის რა ვითარდება, მაგრამ თუ ეს დაავადება ადრეულ ეტაპზე განვითარდა, შეიძლება, ასეთი ტიპის მკურნალობით პროგრესი შეჩერდეს და დაავადების სიმძიმე შენელდეს თუნდაც ვაქცინით. ამის მაგალითს ვხედავთ კორონავირუსის ვაქცინებზე, არცერთი ვაქცინა არ გვიცავს 100%-ით, მაგრამ გვიცავს დამძიმებისგან. ჯერჯერობით, ვერ ვხედავ ისეთ ვაქცინას, რომელიც აბსოლუტურ პრევენციას მოგვცემს. ამას ალბათ, უფრო მეტი კვლევა, წლები დასჭირდება. ვაქცინები ზოგადად, მეცნიერები სკეპტიკურად უყურებდნენ RNM-ის პლატფორმას, რადგან ეს არის ნაკლებად მდგრადი, ვიდრე DNM-ის პლატფორმა. RNM-ის პლატფორმა არ იყო ასეთი გამოყენებადი კლინიკებსა და დიდი რაოდენობით ადამიანებში, რომლებიც ახლა იცრებიან, მაგრამ ეს ყველაფერი საჭიროებამ მოიტანა. სხვა გამოსავალი არ ჰქონდათ მეცნიერებს, მათ უნდა შეექმნათ რაღაც, რაც ამ პანდემიას გადაგვარჩენდა. ამაში არაფერი ტოქსიკური და უკუჩვენებითი არ არის, ხალხს ეშინია, რადგან ეს რაღაც ახალია მათთვის და ვერ ხვდებიან, რომ RNM-ი გარდაიქმნება DNM-ად თვითონ ორგანიზმში და ეს წარმოქმნის სპაიკ ცილის პროტეინს, რომელიც აუცილებელია ჩვენი იმუნური სისტემისთვის, რადგან ინფიცირების შემთხვევაში არ განვითარდეს ის სიმპტომები, რომლებიც ჩვეულებრივი ინფექციის დროს ვითარდება. დღევანდელმა და გასული წლის კვლევებმა აჩვენეს, რომ ორივე პლატფორმა ერთნაირად უსაფრთხოა. შეიძლება, DNM-ის პლატფორმა კიდევ უსაფრთხო არ იყოს, ვიდრე RNM-ის, რადგან ჩვენ დავინახეთ Astrazeneca-ს მაგალითები, როცა გამოიწვია გართულება რამდენიმე ადამიანში, თუმცა ეს ახასიათებს მას და მეცნიერები მუშაობენ მიზეზის დასადგენად. აშშ-ში არის უკვე საუბარი იმაზე, რომ Pfizer-ის და Modern-ას მესამე დოზით დაიწყონ იმუნიზაცია, რადგან ყველაზე მეტი ეფექტიანობა მათ აჩვენეს. რამდენად განსხვავდება „ბუსტერ“ დოზა სხვა დოზებისგან არ ვიცი, ალბათ იქნება ძალიან მცირე მოდიფიკაცია, დიდი განსხვავება არ იქნება. ამ ვაქცინების ეფექტიანობა „დელტა“ შტამის მიმართ 60-80%-ია. საქართველოში სამწუხაროდ, მასობრივად არ მიმდინარეობს ვაქცინაცია, 3% არაფერს ნიშნავს, რადგან გვყავს ბევრი აუცრელი. რეგულაციების დაწესება აუცილებელია. რასაც ვუყურებ, არ ხდება სავალდებულო რეგულაციების შემოღება. ვაქცინაციაც მნიშვნელოვანია და რეგულაციების შემოღება. საქართველოში რომ ყოფილიყო იმ მასშტაბის ვაქცინაცია, როგორიც აშშ-ში, რეგულაციებზე ლაპარაკი არ დაგვჭირდებოდა და სიკვდილიანობაც ნაკლები იქნებოდა. თუნდაც ახლა რომ დაიწყოს მასობრივად აცრა, ვაქცინაციას შორის ინტერვალს დრო ხომ სჭირდება. ამიტომ არის ლაპარაკი, რომ შემოდგომაზე შეიძლება დამატებითი ტალღა წამოვიდეს, რადგან ძალიან ცოტაა აცრილი. მოვისმინე აზრიც, რომ აცრილებისთვის არ იყოს რეგულაციები და აუცრელებისთვის - იყოს. თუმცა საქართველოში უმრავლესობა აუცრელია და რეგულაციები გარდაუვალი იქნება. აცრა მნიშვნელოვანია განსაკუთრებით მათთვის, ვისაც ქრონიკული დაავადებები აქვს. 16 წლამდელებში არ მიმდინარეობს მძიმე სიმპტომებით დაავადება, თუმცა ბავშვებს გავრცელება შეუძლიათ, ეს ფაქტორი გასათვალისწინებელია. თუ აცრილია ადამიანი, აღარ შეგეშინდება. შეიძლება, ვირუსი დაგემართოს, თუმცა მსუბუქად გადაიტანო ისე, რომ ვერ გაიგო. ჩინური ვაქცინები არ აქვს მნიშვნელობა, რომელი ქვეყნის არის ვაქცინა. მთავარია, იყოს უსაფრთხო და აღიარებული ვაქცინა. ბევრს ვიცნობ, ვინც ჩინური ვაქცინით აიცრა. ზოგი აიცრა, რადგან შეეშინდა გვერდითი მოვლენების, რომლებიც მაგალითად Astrazeneca-ს აქვს, მიუხედავად იმისა, რომ ორივე ეს კომპანია ერთ პლატფორმას იყენებს. ჩინური ვაქცინა გვიან აღიარეს, რაშიც ჩართული იყო პოლიტიკური და არაპოლიტიკური მოვლენები. ჩინურმა ვაქცინამ პირველ ეტაპზე ვერ აჩვენა ისეთი ეფექტურობა, როგორიც Astrazeneca-ს დროს იყო. ამისთვის დასჭირდა ვაქცინის გაუმჯობესება, რამაც დამატებითი დრო წაიღო და სამწუხაროდ, გვიან აღიარეს, თუმცა ის რომ, ჯანმომ აღიარა და ხალხისთვის ხელმისაწვდომი გახდა, ძალიან ბევრს ნიშნავს. აუცრელობა დანაშაულად მიმაჩნია, ისევ აცრა სჯობს და 60 %-იანი ეფექტურობა, ვიდრე ნულპროცენტიანი დაცვა. იმუნიტეტი და ანტისხეულები აცრის შემდეგ მე არ ვურჩევდი აცრილებს, რომ „თავი გაიგიჟონ“, წავიდნენ და გაიკეთონ ყველა ანალიზი. ანტისხეულებით არ ჩნდება ზოგჯერ ისეთი ტიტრი, რომელსაც ადამიანი ელოდება, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ დაუცველია. იმუნიტეტი არანაკლებ ძლიერი და მნიშვნელოვანია, ვიდრე ანტისხეულების წარმომქნელი B უჯრედები. უჯრედულში იგულისხმება ლიმფოციტები და T უჯრედები. ასე რომ, დიდი მნიშვნელობა არ აქვს, ანტისხეული გექნება მაღალი ტიტრით თუ T უჯრედების მეხსიერება გექნება ხანგრძლივ ვადიანი. ამ ყველაფერს დრო გამოცდის. დღემდე ხდება დაკვირვება მათზე, ვინც თავდაპირველად, Pfezer-ით და Moderna-თი აიცრა, იმუნიტეტი 5-6 თვემდე გრძელდება, მაგრამ ამას ანტისხეულებით ზომავდნენ და რთულია, განსაზღვრო უჯრედული იმუნიტეტი, ვიდრე ადამიანს არ დაემართება ინფექცია და არ ნახავენ, რა კლინიკური გამოხატულება აქვს. ზოგს ჰგონია, როცა აიცრება, არც პირბადე სჭირდება და არაფერი, თუმცა განსაკუთრებით საშიშია ახალი შტამები და შეიძლება, დაავადების მიმდინარეობა არც თუ ისე მსუბუქი იყოს, მიუხედავად იმისა, რომ აცრილია. მაგალითად, აშშ-ში დაუბრუნდნენ რეგულაციებს, რადგან აცრილი ხალხი წავიდა ღონისძიებაზე, ხელმეორედ დაინფიცირდა და ზოგს მძიმე სიმპტომები ჰქონდა. იყო ტეხასში შემთხვევაც, რომ 60 წლის ადამიანი, რომელიც აცრილი იყო, გარდაიცვალა. მას ჰქონდა გულ-სისხლძარღვთა სისტემის პრობლემა, რაღაც ვერ ჰქონდა მწყობრში, მაგრამ აცრილი წავიდა და არ შეეშინდა. მერე გამომჟღავნდა, რომ „დელტა“ ვარიანტით იყო ინფიცირებული, მაშინ, როდესაც იგივე ქორწილიდან, სხვებმა შედარებით მსუბუქად გადაიტანეს. ასევე მნიშვნელოვანია იმის გათვალისწინება, რომ პირველი დოზის შემდეგ, ადამიანი ფრთხილად იყოს, ვიდრე მეორე დოზას არ მიიღებს, რადგან ზოგჯერ უფრო მეტი დრო მიაქვს უჯრედული იმუნიტეტის ჩამოყალიბებას, ამაშიც არის სადღაც გენეტიკური კომპონენტი. ბუსტერ დოზა იყო კვლევები და სავსებით მისაღებია ვაქცინების არევა. თუ პირველი ვაქცინა იყო ვთქვათ ჩინური და მერე Pfizer-ი, არ ნიშნავს, რომ არ იმოქმედებს, პირიქით, შეიძლება, უფრო მდგრადი იმუნიტეტიც იყოს. თუ გექნებათ საშუალება და შემოვა ბუსტერ დოზები, მე ვიტყოდი, რომ აიცერით. მაგალითად, Moderna-ს მეორე დოზა პირველისგან განსხვავდებოდა, მეორე დოზაში ის ელემენტები, რომლებიც ჰქონდა პირველ დოზას, მოჭარბებული იყო, ან განსხვავებულად მოდიფიცირებული. მეორე დოზა მძიმედ გადავიტანეთ არამხოლოდ მე, არამედ ჩემმა თანამშრომლებმაც, ჩვენ ერთმანეთს ვუზიარებდით გამოცდილებას, რაც არ შეედრებოდა Pfizer-ის მეორე დოზას. Pfizer-მა მერე დაიწყო ფიქრი „ბუსტერ“ დოზის შემუშავებაზე. ბუსტერ დოზები პირველ რიგში ხელმისაწვდომია მაღალ განვითარებული ქვეყნებისთვის, სადაც უშუალოდ ხდება პროდუქცია. შეიძლება, თავდაპირველად არ აღიაროს ჯანმომ, რადგან ის ყველასთვის ხელმისაწვდომი არ იქნება, თუმცა აშშ-ში საუბარია, რომ უკვე სექტემბერში შემოიღონ „ბუსტერ“ დოზები. მსჯელობენ, რა ტიპის ადამიანებმა უნდა გაიკეთონ ეს დოზა. პირველ რიგში საუბარია მაღალი რისკის ქვეშ მყოფებზე, რადგან შეიძლება, ყველას არ ეყოს. ვიდრე ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახდება, ამასაც დრო სჭირდება. სამწუხაროდ, მოდის ცივი სეზონი, ჩვენ მოგვიწევს გრიპის ვაქცინის გაკეთება და მოვუწოდებდი საქართველოშიც, რომ გაიკეთონ, რადგან გრიპის ვირუსის შემდეგ, როდესაც ორგანიზმი დასუსტებულია, კოვიდი შეიძლება ძალიან მძიმედ გადაიტანოს. როცა იქნება შესაძლებლობა, ვურჩევდი, საქართველოშიც გაიკეთონ „ბუსტერ“ დოზები, რადგან იმ მუტაციურ შტამებს, რომლებიც ახლა გამოჩნდა, არსებული ვაქცინები ნაკლებად ერევა და ამიტომ, “ბუსტერი„ მეტ ეფექტურობას სძენს. ანტივაქსერები ისინი ყოველთვის არსებობდნენ. მაშინაც, როდესაც გრიპის ვირუსზე იცრებოდნენ, ბევრი არ აიცრა. ბერვი სკეპტიკურად არის განწყობილი. ზოგს აქვს რელიგიუი მიზეზები, ზოგს - თავისებური, არ უნდა აცრა, ზოგს ჰგონია, რომ მის ირგვლივ თუ აიცრნენ, უკვე დაცულები იქნებიან. მე ვესაუბრე ჩემს მეგობრებს ევროპაში და ანტივაქსერების მოძრაობა ნაწილობრივ განპირობებულია იმ შეზღუდვებით, რასაც ქვეყანა ამ ხალხს უწესებს. ჰგონიათ, რომ ეს რაღაც დონეზე პოლიტიზებულია და საჭირო არ არის. ამას სჭირდება ხალხის ინფორემირება იმის შესახებ, თუ რა მოხდება, თუ არ აიცრებიან. მე თვითონ ახლა პატარას ველოდები. გაკეთებული მაქვს Moderna-ს ვაქცინა. საქართველოშიც ძალიან ბევრი ანტივაქსერია სამწუხაროდ, და ვიცნობ ადამიანებს, რომლებიც ფიქრობენ, რომ ეს არის რაღაც ეშმაკისეული. მე მივესალმები ჩემს კოლეგებს, თანამშრომლებს, მეგობრებს, რომლებიც ეუბნებიან ხალხს, რომ არ არის საშიში ეს ვაქცინა არც ორსულებისთვის, არც განაყოფიერებისთვის, არც კაცებისთვის. ამიტომ, მნიშვნელოვანია ადამიანებისთვის სწორი ინფორმაციის მიწოდება, განსაკუთრებით მათთვის, ვინც დაშინებულია და ინფორმაციას არ ფლობს. მაგალითად აშშ-ში, მობილური აცრის მანქანები დადიან და ხალხს ქუჩაში ცრიან. კამპანიაა ასეთი, რომ ოღონდ მოდი და აიცერი და ბონუსები დაგერიცხება, მეტროს ბარათს მოგცემთ და ასე შემდეგ. თუმცა ასევე დაიწყო სავალდებულო აცრაც, მაგალითად, სამსახურში გამოგვიცხადეს, რომ ვისაც უნდა სამსახურში დაბრუნება, ყველა უნდა იყოს აცრილი, სპეციალური აპლიკაცია გვაქვს ტელეფონში, სადაც უნდა მიუთითო, ხარ თუ არა აცრილი. თუ აცრილი არ ხარ, მიზეზებიც უნდა მიუთითო, აქაც არ ხდება დაძალება, მაგრამ არის მკაცრი რეგულაციები იმასთან შედარებით, რაც გვქონდა. სამი რეკომენდაცია პირველ რიგში ვაქცინაცია, რადგან ვაქცინა გვიცავს. მეორე - რეგულაციების დაცვა. მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინა გვიცავს, ის, ვინც ჩვენს ირგვლივ არის აუცრელი, მაღალი რისკის ქვეშ არის. რას ვგულისხმობ რეგულაციებში - პირველ რიგში პირბადის ტარება და დისტანცირება, დანარჩენი სახელმწიფოზეა დამოკიდებული, რომ თავყრილობების (ქორწილები, ქელეხები) თავიდან აცილება მოხდეს. იმ ფონზე, რაც საქართველოში ხდება, კონცერტებს როგორ ატარებენ, არ ვიცი. ვისურვებდი, რომ ეს არ მოხდეს. მესამე - ჯანმრთელობის გაფრთხილება და შეძლებისდაგვარად, რამე თუ გაწუხებთ, ექიმთან მიდით და გამოკვლევები ჩაიტარეთ. საქართველოში ძალიან ბევრს არ აქვს საშუალება, რომ საკუთარი თავი გამოიკვლიოს და დგება სამწუხარო რეალობის წინაშე, როცა კლინიკები გადატვირთულია კოვიდპაციენტებით, მძიმე პათოლოგიით ადამიანებს ვეღარ იღებენ და ეს კიდევ უფრო დიდი ტრაგედიაა.
კვლევა: AstraZeneca-ს ვაქცინის პირველი დოზის Pfizer/BioNTech-ის ან Moderna-ს ვაქცინების მეორე დოზასთან კომბინირება კარგ დაცვას უზრუნველყოფს
AstraZeneca-ს ვაქცინის პირველი დოზის Pfizer/BioNTech-ის ან Moderna-ს ვაქცინების მეორე დოზასთან კომბინირება კარგ დაცვას უზრუნველყოფს. აღნიშნულს დანიის შრატის სახელმწიფო ინსტიტუტის მიერ ჩატარებული კვლევა ცხადყოფს. აღსანიშნავია, რომ უამრავი ქვეყანა ვაქცინაციის კამპანიის ფარგლებში მეორე დოზისთვის სხვა ვაქცინის გამოყენებას განიხილავს, განსაკუთრებით დანიაში მას შემდეგ, რაც იშვიათი გვერდითი მოვლენის გამო, ჯანდაცვის ორგანოებმა AstraZeneca-ს ვაქცინის გამოყენება შეწყვიტეს. 144 000-ზე მეტმა დანიელმა, ძირითადად ჯანდაცვის სექტორის თანამშრომლებმა და ხანდაზმულებმა, AstraZeneca-ს ვაქცინის პირველი დოზა მიიღეს, თუმცა შემდგომში ისინი Pfizer-BioNTech-ის ან Moderna-ს ვაქცინებით აცრეს. „კვლევამ აჩვენა, რომ კომბინირებული ვაქცინაციის პროგრამიდან თოთხმეტი დღის შემდეგ, SARS-CoV-2-ით ინფიცირების რისკი 88%-ით მცირდება არავაქცინირებულ პირებთან შედარებით“, - ნათქვამია კვლევაში. ეს ეფექტურობის მაღალი მაჩვენებელია იმის გათვალისწინებით, რომ Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინის ორი დოზის ეფექტურობა 90%-ს შეადგენს. კვლევა, რომელიც გასულ კვირას გამოქვეყნდა, მიმდინარე წლის თებერვლიდან ივნისამდე პერიოდს მოიცავს.
მიმდინარეობს მუშაობა, შექმნან პოლივაქცინა, რომელიც ყველა შტამზე იმოქმედებს - ინტერვიუ ზაზა წერეთელთან
ნორვეგიის სამეფოს ჯანდაცვის სამინისტროს უფროსი მრჩეველი, ზაზა წერეთელი საქართველოში „დელტა“ შტამის სწრაფი გავრცელების ფონზე, შეზღუდვების შემოღების მომხრეა. თუმცა ამავე დროს მიიჩნევს, რომ ჯარიმების ჩამოწერა, მოქალაქეების მიერ რეკომენდაციების დაცვაზე უარყოფითად იმოქმედებს. იქედან გამომდინარე, რომ `ვაქცინაცია ვირუსის გავრცელების არსებულ ტემპს ვერ ეწევა“, თვლის, რომ „შეზღუდვების დაწესება მაინც აუცილებელია“. კითხვაზე, როდის დასრულდება პანდემია, პასუხობს, რომ კიდევ ორი წელი ვირუსთან ერთად ცხოვრება მოგვიწევს. Europetime-თან ექსკლუზიურ ინტერვიუში ის აცხადებს, რომ თუ მოიმატა აცრილებში შემთხვევების რაოდენობამ და ლეტალობა გაიზარდა, ალბათ სპეციალისტები იტყვიან, რომ საჭირო იქნება ახალი ვაქცინის შექმნა, „დელტა“ შტამის გენოტიპი კი უკვე იციან და მისი საწინააღმდეგო ვაქცინა სწრაფად გაკეთდება. ამ და სხვა საინტერესო საკითხებზე, Europetime ნორვეგიის სამეფოს ჯანდაცვის სამინისტროს უფროს მრჩეველ, ზაზა წერეთელთან ინტერვიუს გთავაზობთ. ზაზა წერეთელი: „დელტა“ შტამი 100-ზე მეტ ქვეყანაში გახდა დომინანტური. როდესაც მაისში, „დელტა“ შტამზე დაიწყო ლაპარაკი, დადგინდა, რომ ეს შტამი ძალიან სწრფად ვრცელდება. როდესაც ქვეყანაში პირველი შემთხვევა გამოვლინდა, საქართველოში უნდა ეფიქრათ, რომ შემთხვევების რაოდენობა მოიმატებდა. სწორედ ამ დროს მოხსნა საქართველომ თითქმის ყველა შეზღუდვა, გახსნა საზღვრები, რამაც ხელი შეუწყო იმ ქვეყნებიდან ვირუსის კიდევ უფრო გავრცელებას, სადაც დელტა „შტამი“ იყო დომინანტური. ამას დაემატა ის, რომ მოქალაქეები რეგიონებში, განსაკუთრებით აჭარაში, რომელიც ტურისტული ეპიცენტრია, თითქმის აღარ ატარებდნენ პირბადეს. მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიო გამოცდილებით, „დელტა“ შტამი ასეთი ვერაგია, საქართველომ სამწუხაროდ, არ მიაქცია ყურადღება და მხოლოდ ფართოდ გავრცელების შემდეგ დაიწყეს ფიქრი, რა უნდა გაეკეთებინათ. _მასობრივი ვაქცინაციის დაწყების პერიოდიც სწორედ ამ შტამის გავრცელებას დაემთხვა, თუმცა ტემპი არც ისე მაღალია, როგორც ვარაუდობდნენ... ვაქცინაციის ტემპზე ლაპარაკი დადებითად შეუძლებელია, რადგან ძალიან მცირე მოცვაა. საქართველომ ძალიან სუსტი საინფორმაციო კამპანია ჩაატარა, ჯერ კიდევ არიან ადამიანები, რომლებსაც არ სურთ ვაქცინაცია და ორჭოფობენ. აღსანიშნავია, რომ „დელტა“ შტამმა მოიკიდა ფეხი ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა ისრაელი, დიდი ბრიტანეთი, სადაც აცრილთა რაოდენობა მაღალი იყო. ჩვენს ქვეყანაში კი, როდესაც „დელტა“ შტამი გავრცელდა, სულ სამი პროცენტი იყო აცრილი. წარმოიდგინეთ, იმ ქვეყნებს გაუჭირდათ, სადაც 60%-იანი მოცვა იყო. შესაბამისად, შეზღუდვების მოხსნა იყო ძალიან სარისკო ნაბიჯი, რომელმაც არ გაამართლა და ამიტომაც გვაქვს შემთხვევების ზრდა. ადრე, ქვეყნების მთავრობები ამბობდნენ, რომ ვაქცინით მოსახლეობის 60%-მდე უნდა აცრან, ახლა ეს მაჩვენებელი 80%-მდე უნდა ავიდეს. ასე თუ გაგრძელდა საქართველოში, 60%-ის აცრაც კი შეიძლება კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგეს. თითოეულ დღეს აქვს მნიშვნელობა, აგვისტოს შუა რიცხვებისთვის შემთხვევების ალბათ კიდევ უფრო ზრდას უნდა ველოდოთ. სამწუხაროდ, ვაქცინაციის ეს ტემპი ვერ ეწევა „დელტა“ შტამის გავრცელებას. ამიტომ, შემოდგომა შეიძლება, ძალიან რთული იყოს საქართველოსთვის. „დელტა“ შტამი ძალიან ვრცელდება ახალგაზრდებსა და ბავშვებში. თუ შემთხვევების დიდი რაოდენობა დაფიქსირდა, შესაძლოა, სკოლებში სწავლა ონლაინ გაგრძელდეს. _ცნობილია, რომ ერთი დოზით აცრის შემთხვევაში „დელტა“ შტამისგან დაცვა 30%-ს აღწევს. ეს ყველა ვაქცინის შემთხვევაში ასეა თუ არის გამონაკლისები? კვლევები ჩატარებულია Moderna-ზე, Pfizer-სა და Aztrazeneca-ზე და ეფექტიანობა ერთი დოზით აცრისას 30-დან 33%-მდეა. ეს შედეგები არ არის ცნობილი ჩინურ ვაქცინებზე. ასევე არაფერი ვიცით რუსულ ვაქცინაზე. ახლა უკვე ისრაელშიც გამოჩნდა შემთხვევები Pfizer-ით ორჯერადად აცრილებში და ეფექტიანობა იმისა, რომ საერთოდ არ დაგემართოთ ვირუსი, 88-დან 65%-მდე ჩამოვიდა. თუმცა 90%-ით იცავს ეს სამივე ვაქცინა ჰოსპიტალიზაციისა და დამძიმებისგან. ამერიკელებმა ჩაატარეს კვლევა, რომ იმდენად ძლიერი შტამია „დელტა“, აცრილ ადამიანშიც რომ შეიჭრება, ორგანიზმში ვირუსების რაოდენობა მაინც ძალიან დიდია. არააცრილ ადამიანში კი ვირუსული დატვირთვა ათასჯერ მეტია, ვიდრე ეს იყო „ალფა“ (ბრიტანული) შტამის დროს. სწორედ ამიტომ დაიკლო ვაქცინების ეფექტურობის დონემ, თუმცა ვირუსს უმკლავდებიან და ჰოსპიტალიზაცია არ ხდება. რადგანაც აცრილებსაც შეიძლება დაემართოს და უსიმპტომოები იყვნენ, ამერიკელების რეკომენდაციაა, რომ აცრილმა პირბადე ისევ უნდა ატაროს, რადგან არააცრილი ადამიანი შეიძლება ძალიან მარტივად დაასნებოვნოს. ორნახევარჯერ უფრო მეტია ჰოსპიტალიზაცია არააცრილებში „ალფასთან“ შედარებით. 5-ჯერ უფრო მეტია ჰოსპიტალიზაცია იმ ვირუსთან შედარებით, რომელიც ვუჰანიდან წამოვიდა. _ასეთ ვითარებაში მესამე დოზით აცრის ვარაუდებს და უკვე არსებულ პრაქტიკას როგორ უყურებთ? მიმდინარეობს მსჯელობა, იქნება თუ არა საჭირო მესამე დოზა. Pfizer-ი ამბობს, რომ ამის მომხრეა. ზოგის ვარაუდით, ეს ფარმაცევტული კომპანიის ინტერესია, რადგან დიდი შემოსავალი მიიღეს. ამიტომ, ეპიდემიოლოგები, მეცნიერები და ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია აცხადებენ, რომ ჯერ თავი უნდა შევიკავოთ და გავიდეს გარკვეულ პერიოდი, დავაკვირდეთ. ისრაელმა გადაწყვიტა მესამე დოზით აცრის დაწყება, რადგან ნახა, რომ ორჯერადად აცრილები დაინფიცირდნენ, თუმცა ისრაელმა მკაფიოდ განაცხადა, რომ 60 წელს გადაცილებულების და ქრონიკული დაავადებების მქონე პაციენტების აცრას დაიწყებს. ისრაელის შედეგი გახდება ალბათ სხვა ქვეყნებისთვის გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი. _რაც შეეხება ჩინურ ვაქცინებს, „დელტა“ შტამის მიმართ ეფექტიანობაზე რა შეგიძლიათ გვითხრათ? ინფორმაციის ნაკლებობაა პრობლემა. თუ Moderna-ს, Pfizer-ის და Aztrazeneca-ს შემთხვევაში მუდმივად ხდება ინფორმაციის განახლება, თუ როგორ მუშაობს ეს ვაქცინები, ჩინურ ვაქცინებთან მიმართებით ცოტა რამ ქვეყნდება. შესაბამისად, მათ ეფექტიანობაზე მსჯელობა ძალინ რთულია. ცხადია, ჩინელები ამბობენ, რომ მათი ვაქცინა ეფექტურია, თუმცა პროცენტებში როგორ გამოიხატება „დელტა“ შტამისადმი ეფექტიანობა, რთული სათქმელია, მით უმეტეს, ჩინური ვაქცინები დამზადებულია ვუჰანის ვაქცინის სტილზე და იმდენად შეიცვალა ეს შტამი მას შემდეგ, რომ ეფექტიანობაზე საუბარი რთულია. გარკვეულმა ქვეყნებმა, ბაჰრეინმა, ჩილემ და ემირატებმა, სადაც ჩინური ვაქცინით აიცრნენ, გადაწყვიტეს, რომ Pfizer-ის მესამე დოზა დაემატებინათ. ერთი უნდა ითქვას, რომ ვაქცინების უმეტესობა ჰოსპიტალიზაციას და ლეტალობას ამცირებს. _სწრაფი გავრცელება ხომ არ უკავშირდება იმას, რომ გარკვეულწილად, ამ შტამის დიაგნოსტიკა შედარებით გართულდა? სიმპტომატიკა არის ჩვეულებრივი გაციების მსგავსი. შესაბამისად, ბევრი ახალგაზრდა თვლიდა, რომ თუ დააცემინებდა, ჩვეულებრივ გაცივდნენ და აგრძელებდა აქტიურ ცხოვრებას. სწორედ ამან გამოიწვია სწრაფად გავრცელება. ამერიკაში ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ვაქცინაციის შედეგად გამომუშავებული ანტისხეულები ანადგურებენ „დელტას“ ისე, რომ ფილტვებამდე არ მიაღწიოს, თუმცა რჩება ცხვირ-ხახაში და სამწუხაროდ, ჩვენს ვაქცინებს არ აქვთ ის მექანიზმი, რომ ცხვირ-ხახაში ვირუსს მოერიოს. ამიტომ შეუძლია აცრილ ადამიანს, გაავრცელოს ვირუსი და ამიტომ არის აუცილებელი პირბადე. _აქედან გამომდინარე, ხომ არ ხედავთ საჭიროებას, „დელტა“ შტამის წინააღმდეგ შეიქმნას ვაქცინა? ლეტალობა არ შეცვლილა. უფრო სწრაფად ვრცელდება ეს ვირუსი, რაც პრობლემაა ჯანდაცვის სისტემისთვის. თუმცა აკვირდებიან და როგორც ამბობენ, თუ მოიმატა აცრილებში შემთხვევების რაოდენობამ და ლეტალობა გაიზარდა, ალბათ იტყვიან, რომ საჭირო იქნება ახალი ვაქცინის შექმნა. Moderna-მ, Pfizer-მა „დელტა“ შტამის გენოტიპი იციან და მისი საწინააღმდეგო ვაქცინა სწრაფად გაკეთდება, თუმცა შტამები ხომ არ ქრება, შეიძლება, ახალი გამოჩნდეს. ვიდრე არიან აუცრელი ადამიანები, ვირუსს აქვს საშუალება, რომ გამრავლდეს. იმდენად წინ წავიდა მეცნიერება, (ამერიკელ და გერმანელ მეცნიერებში) რომ ახლა მიმდინარეობს მსჯელობა, შექმნან პოლივაქცინა, რომელიც ყველა შტამზე იმოქმედებს.
კვლევა: ანტისხეულების გამომუშავებისთვის Pfizer-ის ვაქცინის დოზებს შორის რვაკვირიანი ინტერვალი ყველაზე ეფექტიანია
The Guardian-ის ინფორმაციით, დიდი ბრიტანეთის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის დეპარტამენტის მიერ ჩატარებული კვლევის მიხედვით, დიდი ბრიტანეთის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის დეპარტამენტის მიერ ჩატარებული კვლევა. როგორც გამოცემა წერს, მკვლევრებმა დაადგინეს, რომ ოთხკვირიან შუალედთან შედარებით, დოზებს შორის 10-კვირიანი ინტერვალი ანტისხეულებისა და T-უჯრედების უფრო მაღალ დონეს წარმოქმნის. მკვლევრებმა ასევე დაადგინეს, რომ Pfizer-ის ვაქცინის დოზებს შორის როგორც მოკლე (სამიდან ოთხ კვირამდე), ასევე გრძელი (10-კვირიანი) ინტერვალი ძლიერ ანტისხეულებსა და T- უჯრედების იმუნურ რეაქციებს წარმოქმნის, თუმცა უფრო ხანგრძლივმა ინტერვალმა ანტისხეულების დონისა და T-უჯრედების უფრო მეტი პროპორცია გამოიწვია, რაც მკვლევრების აზრით, ხელს უწყობს იმუნურ მეხსიერებას. აღსანიშნავია, რომ 22 ივლისს სამედიცინო ჟურნალ New England Journal of Medicine-ში გამოქვეყნებულმა კვლევამ ცხადყო, რომ Pfizer-ის ან AstraZeneca-ს ვაქცინების ორი დოზა კორონავირუსის „დელტა“ ვარიანტის წინააღმდეგ ძალიან ეფექტურია. კვლევის შედეგების თანახმად, Pfizer-ის ვაქცინის ორი დოზა სიმპტომური შემთხვევების პრევენციის თვალსაზრისით 88%-ით ეფექტურია „დელტა“ ვარიანტის შემთხვევაში, ხოლო „ალფა“ ვარიანტის შემთხვევაში მისი ეფექტურობა 93.7%-ს შეადგენს.
Mercedes-ი 2030 წლიდან მთლიანად ელექტრომობილების წარმოებაზე გადავა
2030 წლისთვის გერმანული ავტოგიგანტი Mercedes-ი შიდა წვის ძრავიანი ავტომობილებს აღარ გამოუშვებს და ელექტრომობილების წარმოებაზე გადავა. როგორც ცნობილია, Mercedes-ის ყველა ახალი მოდელი ელექტროენერგიაზე უკვვე 2025 წლიდან იმუშავებს, თუმცა მომდევნო 5 წლის განმავლობაში ძველი მოდელების გამოშვება გაგრძელდება. გარდა ამისა, კომპანია მსოფლიოს მასშტაბით 8 ახალი ქარხნის აშენებას გეგმავს. ამისთვის Mercedes-ი 40 მილიარდ ევროს დახარჯავს. აღსანიშნავია, რომ Mercedes-ის გარდა, ელქტრომობილების წარმოებაზე გადადის კიდევ ერთი უმსხვილესი ავტოკონცერნი Audi. როგორც ხელმძღვანელმა მარკუს დიუზმანმა გერმანიაში გამართულ კლიმატისადმი მიძღვნილ კონფერენციაზე განაცხადა, 2026 წლამდე შექმნილ ყველა მოდელს ელექტროძრავა ექნება. ცნობისთვის, Mercedes-Benz-ი გერმანული ავტოგიგანტის - „დაიმლერის ავტოკორპორაციის“ (Daimler AG) ლეგენდარული ბრენდია. ინოვაციების დაუოკებელი ძიების შედეგად Mercedes-Benz-ი იქცა მსოფლიოში პირველ საავტომობილო მარკად, ამ სამარკო ნიშნის ქვეშ იგულისხმება კომფორტიული, მდგრადი და ელეგანტური ავტომობილი. დღეისთვის Mercedes-Benz-ის სამარკო ნიშნის ქვეშ მზადდება ფართო არეალის და დანიშნულების ტრანსპორტი: სამგზავრო მსუბუქი ავტომობილები, სამგზავრო/სამხედრო მსუბუქი ყველგანმავალი ავტომობილები, სატვირთო ავტომობილები, ავტობუსები, მინი-ვენები და ა.შ. Audi მთლიანად ელექტრომობილების წარმოებაზე გადავა
კვლევა: Pfizer-ისა და Astrazeneca-ს ვაქცინების ორი დოზა კორონავირუსის „დელტა“ ვარიანტის წინააღმდეგ ეფექტურია
Reuters-ის ინფორმაციით, ახალი კვლევის თანახმად, რომელიც სამეცნიერო ჟურნალ New England Journal of Medicine-ში გამქვეყნდა, Pfizer-ის ან Astrazeneca-ს ვაქცინების ორი დოზა კორონავირუსის დელტა ვარიანტის წინააღმდეგ მაღალ ეფექტურია. როგორც გამოცემა წერს, კვლევის თანახმად, Pfizer-BioNTech-ის ვაქცინა სიმპტომური შემთხვევების პრევენციის თვალსაზრისით 88%-ით ეფექტურია „დელტა“ ვარიანტის წინააღმდეგ. ალფა ვარიანტის შემთხვევაში კი მისი ეფექტურობა 93.7%-ია. ამასთან, Astrazeneca-ს ვაქცინის ორი დოზა დელტა ვარიანტის წინააღმდეგ 67%-ით, „ალფას“ წინააღმდეგ კი - 74.5%-ით ეფექტურია. ალფა და დელტა ვარიანტების წინააღმდეგ ვაქცინების ეფექტურობაში მხოლოდ მცირე განსხვავებები აღინიშნა”, - განმარტავენ კვლევაში ინგლისის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის მეცნიერები. მანამდე მათ განაცხადეს, რომ Pfizer-ის ან Astrazeneca-ს ვაქცინები ერთი დოზა დელტა ვარიანტის წინააღმდეგ მხოლოდ 33%-ით ეფექტურია. ჰანს კლუგე: ჯანმოს მიერ გადაუდებელი გამოყენებისთვის დამტკიცებული ყველა ვაქცინა უსაფრთხო და ეფექტიანია COVID19-ის არსებული ვარიანტების წინააღმდეგ და დაავადების გართულებისგან იცავს ენტონი ფაუჩი: აშშ-ში ახალი შემთხვევების 80%-ზე მეტი დელტა ვარიანტია - ავტორიზებული ვაქცინები ეფექტურია
ჯეფ ბეზოსი კოსმოსში გაფრინდა
11 წუთიანი გასეირნება კოსმოსში წარმატებით დასრულდა - Amazon-ის დამაარსებელი და მსოფლიოს უმდიდრეს ადამიანი ჯეფ ბეზოსი კოსმოსში გაფრინდა და უკვე დედამიწაზეც დაბრუნდა. აღსანიშნავია, რომ ბეზოსთან ერთად Blue Origin-ის ბორტზე იმყოფებოდნენ მისი ძმა მარკი, 82 წლის ქალი-ინსტრუქტორი უოლი ფანკი და 18 წლის სტუდენტი ოლივიე დაემენი.
ბავშვებში კოვიდინფექციის მძიმედ განვითარებისა და ამ დაავადებით გარდაცვალების რისკებზე კვლევის შედეგები გამოქვეყნდა
ბავშვებში კოვიდინფექციის მძიმედ განვითარებისა და ამ დაავადებით გარდაცვალების რისკებზე კვლევის შედეგები გამოქვეყნდა. ინფორმაციას BBC ავრცელებს. ინგლისში ჩატარებული ახალი კვლევა ადასტურებს, რომ ბავშვებში კოვიდინფექციის მძიმედ განვითარების ან ამ დაავადებით მათი გარდაცვალების რისკი ძალიან დაბალია. ინგლისში პანდემიის პირველი 12 თვის ანალიზით ირკვევა, რომ კოვიდისგან გარდაიცვალა 25, 18 წლამდე ასაკის ადამიანი. ძირითადად კი ასეთი რისკის ქვეშ არიან ქრონიკული დაავადების და შეზღუდული შესაძლებლობების მქონეები. უფრო კონკრეტულად, 2020 წლის მარტიდან 2021 წლის თებერვლამდე 251 ბავშვი მოათავსეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში. შანსია, რომ 50 000 - დან ერთი მოხვდეს ასეთ განყოფილებაში, 25 ბავშვი და ახალგაზრდა გარდაიცვალა, ხოლო მილიონში ორის გარდაცვალების აბსოლუტური რისკი არსებობს.
Facebook-ი ბავშვებისთვის ახალი პლატფორმის შექმნას გეგმავს
Facebook-ი Instagram-ის მსგავსი პლატფორმის შექმნას 13 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის აპირებს. ამასთან დაკავშირებით 44-მდე ადვოკატმა სპეციალური წერილით მიმართა სოციალური ქსელის დამფუძნებელ მარკ ცუკერბერგს, რომ პლატფორმის შექმნასთან დაკავშირებით გეგმები შეცვალოს წერილში ვკითხულობთ, რომ საბავშვო სოციალურმა პლატფორმამ შესაძლოა ნეგატიური გავლენა მოახდინოს ბავშვების მენტალურ მდგომარეობაზე და არასასიკეთოდ აისახოს მათ განვითარებაზე. Facebook-ი განმარტავს, რომ პლატფორმის განვითარებას ექსპერტებთან თანამშრომლობით. „გადაწყვეტილებებს მათი რეკომენდაციების საფუძველზე მივიღებთ. ასევე ვაპირებთ ვითანამშრომლოთ მარეგულირებელ ორგანოებთან და კანონმდებლებთან“, - აცხადებს კომპანია.
NASA-მ Perseverance-ის მიერ მარსზე დაშვებისას გადაღებული ვიდეო გამოაქვეყნა
NASA-მ Perseverance-ის მიერ მარსზე დაშვებისას გადაღებული ვიდეო გამოაქვეყნა. NASA-ს ახალი მარსმავალი Perseverance-ი მარსზე 19 თებერვალს დაეშვა. აშშ-ის კოსმოსურმა სააგენტომ (NASA) მარსმავლის Perseverance-ის („შეუპოვრობა“) გაშვება 2020 წლის 30 ივლისს განახორციელა.
ჩრდილოეთ კორეამ Pfizer-ის ვაქცინის ტექნოლოგიის მოპარვა სცადა
France24-ის ცნობით, ჩრდილოეთ კორეის ჰაკერები Pfizer-ის ვაქცინის დამზადების ტექნოლოგიის მოპარვას ეცადნენ. გამოცემა ინფორმაციას სამხრეთ კორეის დაზვრევის მიერ მომზადებული მოხსენების საფუძველზე ავრცელებს. "Pfizer-ზე კიბერთავდასხმის მიზანი ვაქცინისა და მკურნალობის მეთოდის ტექნოლოგიის მოპარვა იყო",- აცხადებს კორეის ასამბლეის წევრი, ჰა ტაე-კუნგი ბრიფინგზე. თავდასხმის სხვა დეტალი ჯერჯერობით უცნობია. დიქტატორული რეჟიმის ლიდერი, კიმ ჩენ ინის თქმით, ქვეყანაში კორონავირუსის არც ერთი შემთხვევა არ ფიქსირდება. საერთაშორისო ექსპერტები მის ამ განცხადებას საკმაოდ სკეპტიკურად უყურებენ. ჩრდილოეთ კორეა იანვრიდან ჩაკეტილია, ქვეყანამ კორონავირუსისგან თავის დასაცავად სასაზღვრო კონტროლი მაქსიმალურად გაამკაცრა. საიდუმლო დოკუმენტით ირკვევა, რომ ჩრდილოეთ კორეა ბირთვულ და სარაკეტო შესაძლებლობებს კობერთავდასხმების გზით აფინანსებდა.
ჯანმომ AstraZeneca-ს ვაქცინა საგანგებო გამოყენებისთვის დაამტკიცა
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ AstraZeneca-ს ვაქცინებს, რომლებიც სამხრეთ კორეაში AstraZeneca-SKBio -ს მიერ და ინდოეთში The Serum Institue-ის მიერ იწარმოება, საგანგებო სიტუაციებში გამოყენების ავტორიზაცია მიანიჭა. ინფორმაცის ორგანიზაცია საკუთარ ოფიციალურ გვერდზე ავრცელებს. ჯანმოს ცნობით, მწარმოებლებმა საკმარისი მონაცემები გაასაჯაროვეს იმისთვის, რომ მათ საგანგებო გამოყენების ავტორიზაციის უფლება მიეცეთ. ორგანიზაციის ცნობით, ვაქცინები შედარებით იაფი იქნება და შენახვის პირობებიც მისაღებია იმისთვის, რომ მათი გამოყენება განვითარებად ქვეყნებშიც შეძლონ. პრეპარატის გამოყენება ჯანმომ ყველა ასაკობრივი ჯგუფისთვის დაუშვა.
არაბთა გაერთიანებული საემიროების კოსმოსურმა მისიამ მარსის პირველი ფოტო გამოაგზავნა
არაბთა საემიროების კოსმოსურმა მისიამ პირველი ფოტო გამოაგზავნა. ინფორმაციას BBC ავრცელებს. ფოტო მარსის ზედაპირიდან 24 700 კილომეტრის სიშორიდან, 10 თებერვალსაა გადაღებული. ზონდი ახლა მარსის გარშემო ელიფსურ ორბიტაზე მოძრაობს. ორბიტაზე მოძრაობისას ის პლანეტას ყველაზე ახლოს 1000 კილომეტრზე მიუახლოვდება, ხოლო ყველაზე შორის 50 000 კილომეტრის მანძილზე დაშორდება. მისიის ფარგლებში მისია შეისწავლის, როგორ მოძრაობს ენერგია ატმოსფეროში, მარსის ზედაპირიდან ატმოსფეროს ზედა შრეებამდე. გარდა ამისა, ზონდმა ასევე უნდა შეისწავლოს მარსიდან კოსმოსში მოხვედრილი წყალბადისა და ჟანგბადის ნეიტრალური ატომები, რომლებიც მიანიშნებს, რომ მარსზე ოდესღაც დიდი რაოდენობით იყო წყალი. ეს კვლევა მეცნიერებს დაეხმარება გაიგონ, როგორ შეიცვალა პლანეტა ათასწლეულების მანძილზე.
ქუთაისში 73 წლის მოხუცი ფულის გამოძალვის მიზნით სასტიკად აწამეს
ქუთაისში, რკინიგზის სადგურ "რიონის" მიმდებარედ, 73 წლის მოხუცი სასტიკად აწამეს. უცნობი პირები სახლში შეიჭრნენ და მამაკაცს ფული მოსთხოვეს. არსებული ინფორმაციით, მამაკაცის საწამებლად მათ უთო გამოიყენეს. მამაკაცის მდგომარეობა მძიმეა, ის სასწრაფო დახმარების ბრიგადამ საავადმყოფოში გადაყვანა. მიმდინარეობს გამოძიება, ადგილზე იმყოფებიან სამართალდამცველები.
BBC: ფლორადაში ჰაკერი წყალმომარაგების სისტემის მოწამვლას ცდილობდა
ოფიციალური პირების ინფორმაციით, უცნობი პირი დისტანციურად დაუკავშირდა წყალმომარაგების სისტემას და ქიმიკატების სახიფათო რაოდენობის სისტემაში გაშვებას ეცადა. ინფორმაციას BBC ავრცელებს. გამოცემის ცნობით, ჰაკერი ნატრიუმის ჰიდროქსიდის კონცენტრაციის გაზრდას ეცადა წყალში, რაც დაბალ კონცენტრაციებში უვნებელია დამიანისთვის და წყალში მჟავიანობის დასარეგულირებლად გამოიყენება, თუმცა მაღალი კონცენტრაციით მომწამლავია. ჰაკერული შეტევის დროს მორიგე ოპერატორმა შენიშნა ცვლილება და კონცენტრაცია მყისიერად შეცვალა. ზედამხედველი კომპანიის თქმით, ერთი კვირის განმავლობაში ეს კიბერთავდასხმის უკვე მეორე მცდელობაა. ქიმიკატი თუ ორგანიზმში მოხვდება, მას შეუძლია პირის ღრუს, ყელისა და კუჭის დაზიანება, ღებინება, თავბრუსხვევა და დიარეა გამოიწვიოს. ჯერჯერობით უცნობია, შეძლო თუ არა სამართალდამცავმა ორგანომ ჰაკერის იდენტიფიცირება, ასევე უცნობია, შეტევა აშშ-ის ტერიტორიიდან თუ მის ფარგლებს გარეთ მყოფი პირისგან მოხდა.
