ინტერვიუ
რესტავრირებული თუ „გარემონტებული“ ისტორიული ძეგლები
საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში მოგზაურობისას, სოციალურ ქსელებშიც ხშირად ნახავთ თანამედროვე ტიპის მიშენებებით გარშემორტყმულ ისტორიულ ძეგლებს, ასევე არც თუ ისე ხარისხიანად რესტავრირებულ კულტურული მემკვიდრეობის ნიმუშებს; რომ აღარაფერი ვთქვათ კერძო პირების მიერ კეთილი ნების ნიშნად რესტავრირებულ უძველეს ტაძრებზე. თუმცა ხშირად, კრიტიკის საგანია სახელმწიფოს მიერ ტენდერში შერჩეული კომპანიების მიერ ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოების ხარისხი, რაც გელათის ტაძრის მაგალითზეც ნათლად გამოჩნდა - სარესტავრაციო სამუშაოს დასრულებიდან ერთ თვეში ტაძარში წყალი ჩავიდა, რამაც ფრესკები დააზიანა. შემსრულებელმა კომპანიამ ხარვეზის გამოსწორებაც ვერ შეძლო. კულტუტული მემკვიდრეობის სააგენტომ დააჯარიმა და სხვა კომპანიით ჩაანაცვლა, თუმცა დაზიანებული მხატვრობის ნაწილის აღდგენა ვეღარ მოხერხდება. რატომ გახშირდა ისტორიული ძეგლების თვითნებური რესტავრაცია, რა არის სახელმწიფოს დაკვეთით შესრულებული სარესტავრაციო სამუშაოს არაკვალიფიციურად შესრულბის მიზეზი ? - ამ საკითხებზე Europetime ისტორიკოსს ბუბა კუდავას ესაუბრა. _ ბატონო ბუბა, თვითნებური რესტავრაციის შემთხვევაში, თქვენი აზრით, ძირითადი პრობლემა საიდან მოდის? არასათანადო მონიტორინგის, საკანონმდებლო ხარვეზებისა და შესაბამისი უწყებების არასათანადო რეაგირების შედეგია, თუ უფრო ფართო მასშტაბის პრობლემასთან გვაქვს საქმე? ჩვენი ქვეყანა ძალიან მდიდარია კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებით. მთავარი პრობლემა ისაა, რომ დღეისათვის არ გაგვაჩნია ამ სიმდიდრის მოვლის შესაფერისი შესაძლებლობები, დაფინანსება, ცოდნა, პროფესიონალიზმი და სამოქალაქო განათლება. მიუხედავად განხორციელებული უამრავი სარესტავრაციო პროექტისა, ვერც იმას ვხედავ, რომ კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებზე ზრუნვა რეალურად იყოს ხელისუფლების პრიორიტეტი. ძალიან გახშირდა თვითნებური რესტავრაციის შემთხვევები - სასულიერო პირთა თუ ადგილობრივი მოსახლეობის მხრიდან. ასეთ შემთხვევებში სარესტავრაციო სამუშაო არ უთანხმდება არც სახელმწიფო უწყებებს და არც საპატრიარქოში არსებულ შესაბამის საბჭოს. ამის აღსაკვეთად საჭიროა ძლიერი სამონიტორინგე ჯგუფების არსებობა მუნიციპალურ დონეზე, ცხადია - მჭიდრო კოორდინაციით ცენტრალურ უწყებასთან. ხანდახან პრობლემური გახლავთ კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოს მიერ განხორციელებული სამუშაოს ხარისხიც. რა თქმა უნდა, ასეთ დროს შედარებით კვალიფიციურად ტარდება რესტავრაცია, ვიდრე თვითნებური სამუშაოს დროს, მაგრამ ზოგ შემთხვევაში კითხვებს ბადებს უშუალო შემსრულებელი კომპანიის გამოცდილება. ვფიქრობ, საჭიროა სატენდერო პირობებისა და შერჩევის კრიტერიუმების დახვეწა, აგრეთვე ქმედითი მონიტორინგის მექანიზმების შემუშავება და განხორციელება. უკვე ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოს შემთხვევებში, ხანდახან მრჩება შთაბეჭდილება, რომ სჯობს დროებით არ აღვადგინოთ და მოვიცადოთ, ვიდრე საკმარისი საკადრო რესურსი არ გვექნება (ეს ცხადია, არ ეხება გადაუდებელ სამუშაოს), ეს დრო და ფინანსები კი ახალი თაობის მომზადებასა და კვალიფიკაციის ამაღლებას, აგრეთვე უცხოელი სპეციალისტებისაგან გამოცდილების მიღების პროცესს დავუთმოთ. ჩემი დაკვირვებით, დღეს ქვეყანას არ ჰყავს იმ რაოდენობით კვალიფიციური კადრები და კომპანიები, რა მასშტაბითაც მიმდინარეობს აღდგენითი სამუშაოები. -რამდენად ადეკვატური რეაქცია აქვს საზოგადოებას და შესაბამის უწყებებს კულტურული მემკვიდრეობის ისტორიული იერსახის დარღვევის შემთხვევებზე? -ძალიან მნიშვნელოვანია დარღვევების შემთხვევაში შესაბამისი უწყებების და საზოგადოების რეაქცია იყოს მკვეთრი. ხშირად, მრჩება შთაბეჭდილება, რომ ზედმეტად გვზღუდავს დელიკატური მომენტები, ვინ კოლეგებისა თუ სასულიერო პირების კრიტიკას ერიდება, ვინ - ხელისუფლებისას, სხვა ზოგადად ეკლესიის ავტორიტეტს უწევს ანგარიშს და შედეგად, ვაჩუმათებთ ისტორიული ძეგლების იერსახის დარღვევის შემთხვევებს, ან არასათანადო რეაქცია გვაქვს. არადა, სრულიად ნათელია: რაც უფრო დროული, ჯანსაღი და კონსტრუქციული რეაქცია გვექნება, მით უკეთესი სახელმწიფოსთვისაც და ეკლესიისთვისაც. თუკი რომელიმე კომპანიამ, სპეციალისტმა, სახელმწიფო მოხელემ, ადგილობრივმა მოსახლემ თუ სასულიერო პირმა კანონი ან სარესტავრაციო პრინციპები დაარღია, ამას მკაცრი რეაქცია უნდა მოჰყვეს. რაც უფრო მკვეთრი გახდება სახელმწიფოსა და საზოგადოების პასუხი, მით უფრო ფრთხილი გახდება ისტორიულ ძეგლებთან მიდგომებიც. - ხშირად განხილვის მიზეზი ხდება ისტორიული ძეგლების თუნდაც მონასტრების ფერადი სახურავებით გადახურვა. მკვეთრი ფერის სახურავები რამდენად შეესაბამება ისტორიულ კონტექსტს? რამდენად არღვევეს სიძველის განცდას და ისტორიული კონტექსტიდან ამოვრდნილის შთაბედჭდილებას ხომ არ ტოვებს? - არის ხოლმე სახურავების ფერზე საუაბრი, თუმცა შუა საუკუნეებში ჩვენი წინაპრები მკვეთრი ფერის კრამიტებსაც იყენებდნენ. იყო სახურავების „აჭრელების“ შემთხვევებიც. მაგალითად, იშხანსა და ხახულში ფერადი სახურავების კვალი დღემდეა შემორჩენილი. პრობლემა თავისთავად სიჭრელე კი არ არის, არამედ ის, თუ რამდენად ავთენტურია მასალა და რამდენად ესთეტურია მიღებული შედეგი. _ გამოსავალს რაში ხედავთ? როგორ უნდა დარეგულირდეს ეს პროცესი და უკვე დარღვეულის გამსწორების შესაძლებლობა თუ არსებობს? _ რამდენიმე გამოსავალს ვხედავ. პირველ რიგში, დიდი ძალისხმევა და თანხებია საჭირო პროფესიული განათლებისთვის. ისეთი მდიდარი მემკვიდრეობის პატრონები ვართ, რომ არ გვაქვს უფლება, არ იყოს ჩვენში პრიორიტეტული სარესტავრაციო მიმართულება - როგორ თეორიულ, ისე პრაქტიკულ დონეზე. ამ დარგს არ აქვს სათანადო დაფინანსება, არ გვაქვს ძლიერი ლაბორატორიები და თანამედროვე აპარატურა, არ არის მჭიდრო ურთიერთობა უცხოეთის სარესტავრაციო ცენტრებთან და კოლეგებთან, ვერ თუ არ ვგზავნით ჩვენს სტუდენტებსა და რესტავრატორებს სასწავლებლად თუ კვალიფიკაციის ასამაღლებლად საზღვარგარეთ, ცნობილ სარევსტავრაციო ცენტრებში. ფაქტია, რომ სასიცოცხლოდ გვჭირდება მეტი და ა ხალი კვალიფიციური კადრი, რომელთა ადგილზე მომზადება დიდი ძალისხმევისა და შესაბამისი დაფინანსების გარეშე შეუძლებელი იქნება. -იუნესკო რამდენად ერთვება მსგავსი ტიპის პროგრამებში? არსებობს თუ არა მათგან თანხების მობილიზების შესაძლებლობა? - ზემოაღნიშნული მიზნების მისაღწევად, მხოლოდ სახელმწიფო დაფინანსება არ იქნება საკმარისი. არსებობს არაერთი საერთაშორისო ფონდი, ორგანიზაცია და პროგრამა, რომელთა დახმარებითაც შეგვიძლია როგორც ცალკეული სარესტავრაციო პროექტების განხორციელება, ისე ქართველი სპეციალისტების მომზადება / გადამზადება. ამასაც მიზანმიმართული მუშაობა სჭირდება. ცალკე პრობლემაა სამოქალაქო განათლება. ხშირად ძეგლი ზიანდება არასაკმარისი ცოდნისა და გამოუცდელობის გამო. ამ მხრივაც საჭიროა შესაბამისი საგანმანათლებლო პროექტები. უნდა შეიქმნას თემატური პროგრამები, ვიდეორგოლები, შესაბამისი გამოცემები.
მამუკა ჟღენტი: სტრასბურგის სასამართლოს დადგენილებაში ტერმინი - რუსეთის მიერ განხორცილებული „ეფექტური კონტროლი“ ოკუპაციის სინონიმია
2008 წლის ომის საქმეზე, სტრასბურგის სასამართლომ გადაწყვეტილება 21 იანვარს გამოაცხადა. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო დაეთანხმა საქართველოს მოთხოვნას, რომ რუსეთმა 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის არაერთი მუხლი დაარღვია. ამასთან დაკავშირებით, Europetime საქართველოს ევროპულ ფასეულობათა ინსტიტუტის დამფუძნებელს, ევროპის საბჭოში საქართველოს ყოფილ ელჩს, მამუკა ჟღენტს ესაუბრა. დიპლომატი სასამართლოს დადგენილების მნიშვნელოვან ასპექტებზე მიუთითებს და პრეცედენტებსაც იხსენებს: „რუსეთმა პირწმინდად წააგო ეს საქმე. სასამართლომ დაადგინა, რომ რუსეთმა დაარღვია ადამიანის უფლებათა კონვენციის მეორე მუხლი, სიცოცხლის უფლება. კერძოდ კი, არ გამოიძია ამ უფლებების დარღვევები, დაარღვია მესამე მუხლით გათვალისწინებული უფლებები, კერძოდ კი განახორციელა წამების და არაჰუმანური და დამამცირებელი მოპყრობის დანაშაულები. სხვათა შორის ეს ეხება არამხოლოდ 12 აგვისტოს შემდგომ პერიოდს, არამედ მითითებულია, რომ მესამე მუხლით გათვალისწინებული უფლებები დაარღვია სამხედრო ტყვეებთან მიმართებით ჯერ კიდევ 7 აგვისტოს. სასამართლომ ასევე ცნო რუსეთი კონვენციის პირველი ოქმის პირველი მუხლის დამრღვევად, რაც ეხება საკუთრების უფლების დარღვევას, რაც ჩემი აზრით, არანაკლებ მნიშვნელოვანია, მეტადაც თუ არა. იმ თვალსაზრისით, რომ შემდგომ აღსრულების პროცესში საკუთრების უფლების აღდგენა ან კომპენსაცია არის სერიოზული ბერკეტი, რომელსაც ქართული მხარე აუცილებლად სერიოზულად გამოიყენებს ამ მიმართულებით. „ეფექტური კონტროლი“ სასამართლოს დადგენილებით, რუსეთი ახორციელებდა ეფექტურ კონტროლს ცხინვალის რეგიონზე. ტერმინი ეფექტური კონტროლი, რომ ვთარგმნოთ - ოკუპაციის სინონიმია, რაც უაღრესად მნიშვნელოვანია. სანქციები ეს არ არის გაეროს უშიშროების საბჭო, თუმცა ბოლო ხანებში არც გაეროს უშიშროების საბჭო გამოირჩევა დიდი ეფექტურობით, სხვადასხვა პრობლემის გადაჭრის კუთხით, მაგრამ ამ სასამართლოს გადაწყვეტილების შემდგომ, უკვე ყველა ჩვენი პარტნიორი რუსეთთან ურთიერთობაში მოითხოვს ამ საკითხის გადაჭრას. ეს არ არის ერთდღიანი პროცესი, წლების განმავლობაში გაიჭიმება. პრეცედენტები შეგვიძლია გავიხსენოთ არა სახელმწიფოთაშორისი, არამედ ინდივიდუალური საქმე, რომელიც დეკადების განმავლობაში გაიწელა ევროპის მინისტრთა საბჭოში. ეს იყო მაგალითად საქმე „ქალბატონი ლოიზიდუ“ - კვიპროსის მოქალაქემ, საკუთრების უფლების დარღვევაზე და შესაბამის უფლებრივ მდგომარეობის აღდგენაზე მიმართა სასამართლოს და მოიგო ეს საქმე თურქეთის წინააღმდეგ. თუმცა ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტში საქმის საბოლოო გადაწყვეტას წლები დასჭირდა. ორ დეკადაზე მეტი. საბოლოოდ მოხდა კომპენსაციის გადახდა, თუმცა ამას დიდი დრო, დიდი მუშაობა დასჭირდა. ფაქტობრივად, ყოველკვირეულად და ნებისმიერი ადამიანის უფლებების საკითხებზე, მინისტრთა კომიტეტის სხდომაზე, ეს საკითხი განიხილებოდა. მაგრამ საბოლოო ჯამში თურქეთმა მაინც გადაუხადა. „ასევე ძალიან საინტერესოა, რომ დადგინდა, რუსეთის მიერ, კონვენციის 38 მუხლის დარღვევა, რაც გულისხმობს იმას, რომ სასამართლო პროცესის მსვლელობისას, რუსეთი არ თანამშრომლობდა სასამართლოსთან. ესეც ერთ-ერთი მანიშნებელია, თუ შენ მართალი ხარ, არც დასამალი გაქვს არაფერი და შესაბამისად სასამართლოსთან თანამშრომლობ. რუსეთის შემთხვევაში ეს ასე არ იყო. სასამართლოს ხან საერთოდ არ აწვდიდა ინფორმაციას, ხან აწვდიდა ძალიან დაგვიანებით. ესეც საკმაოდ სერიოზული მიმანიშნებელია იმისა, თუ რეალურად ვინ მოიგო და ვინ წააგო საქმე“. დიდი პალატის მოსამართლეთა უმრავლესობის გადაწყვეტილებით, 2008 წლის ომის აქტიური საბრძოლო მოქმედებების დროს მომხდარი მოვლენები რუსეთის იურისდიქციას არ ექვემდებარება. სტრასბურგის სასამართლოს განმარტებით, სარჩელის ამ ნაწილის დაუშვებლად ცნობის გადაწყვეტილება მსხვერპლთა და სადავო ინციდენტების დიდი რაოდენობის, წარდგენილი მტკიცებულებების მოცულობისა და შესაბამისი გარემოებების დადგენის სირთულის გათვალისწინებით მიიღო. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს უკრაინელი მოსამართლე ანა იუდკოვსკაია, ასევე პოლონელი კშიშტოფ ვოიტიჩეკი და ლადო ჭანტურია არ ეთანხმებიან დიდი პალატის მოსამართლეთა უმრავლესობის გადაწყვეტილებას. „მიგვაჩნია, რომ ჩვენს დროში ძალიან შორს ვართ ისტორიული კონტექსტისგან და პატივისცემის მიუხედავად, არ ვეთანხმებით უმრავლესობის დასკვნას, რომ საბრძოლო მოქმედებების აქტიური ფაზის დროს (2008 წლის 8-12 აგვისტო) მომხდარი მოვლენები არ ექვემდებარება რუსეთის იურისდიქციას. ჩვენ შეძრულები ვართ ამ არგუმენტებით. ჩვენი აზრით, ამ სასამართლოს როლი მდგომარეობს სწორედ პრიორიტეტულად რთული ამოცანების გადაწყვეტაში“, - წერს სტრასბურგის სასამართლოს მოსამართლე. მამუკა ჟღენტი: ეს უფრო მნიშვნელოვანია მკვლევრებისთვის, საერთაშორისო სასამართლოს ექსპერტებისთვის, ადამიანის უფლებების საკითხებზე მომუშავე პირებისთვის, მაგალითად, სადოქტორო ნაშრომზე სამუშაოდ, ან სამსჯელოდ სტრასბურგის სასამართლოს საპრეცედენტო სამართალზე და ა.შ. თუმცა ესეც გასათვალისწინებელია, რომ ცალსახა არ ყოფილა სასამართლოს დიდი პანელის მოსამართლეთა მიდგომები ამ საკითხთან დაკავშირებით. განსხვავებული პოზიციებიც იყო. მინდა ვთქვა რომ უაღრესად საინტერესო დასაბუთებულად, პროფესიონალურ დონეზე მომზადებულად მიმაჩნია ის განსხვავებული შეხედულება, რომელიც საქმესთან არის დართული, რომელიც მოამზადა და წარადგინა მოსამართლემ საქართველოდან ლადო ჭანტურიამ. არც მე არ მიმაჩნია, რომ სტრასბურგის სასამართლომ სწორი გზა აირჩია, როდესაც განაცხადა, რომ ომის პერიოდი მის კომპეტენციაში არ შედის და წარმოადგენს არა ადამიანის უფლებათა არამედ ჰუმანიტარული სამართლისა და შესაბამისად ე.წ. ჟენევის კონვენციების თემას და გადაამისამართა ეს თემატიკა ჰააგის სასამართლოში. არც ის მგონია მართებულად, რომ სასამართღლომ აღნიშნა, რომ ცხელი ომის პერიოდში იმდენად მასშტაბურია დარღვევები, რომ სასამართლოს არ გააჩნია რესურსი მათი გამოძიებისა. თუმცა, განსხავევიბით იმისგან, რასაც ავრცელებს კრემლის პროპაგანდისტული მანქანა, სასამართლოს არსად უთქვავს, რომ რუსეთი ამ პერიოდში ეფექტურ კონტროლს არ ახორციელებდა. სასამართლომ, უბრალოდ თავიდან აიცილა 8-12 აგვისტოს პერიოდში ამ საკითხის გადაწყვეტა", - აღნიშნავს მამუკა ჟღენტი. „ის ფაქტი, რომ სასამართლომ არ განიხილა საქართველოს მხრიდან მაგ. კონვენციის მეორე ოქმის უფლებათა დარღვევის; მაგ. განათლების უფლების საკითხი, ეს ქართული მხარის მხრიდან ტაქტიკური სვლა იყო. რადგან ყველამ ვიცოდით, რომ სასამართლო, როგორც წესი, ყველა წარდგენილ მუხლზე არ იღებს გადაწყვეტილებას. ამიტომ, რაც მეტი მუხლის დარღვევის დაფიქსირებას მოვითხოვდით და შესაბამის მტკიცებულებებს წარვადგენდით, მეტი შანსი ჩნდებოდა ძირითადი მუხლების მოგების. ვიმეორებ, ეს იყო ტაქტიკური გადაწყვეტილება და შესაბამისად მთავარი ამოცანა იყო, რომ სწორედ ის დარღვევები, რომლებიც შეეხებოდა მეორე, მესამე მუხლებს, პირველ ოქმის პირველ მუხლს, მთავარი იყო და ეს ასეც დადგინდა”, - აღნიშნავს Europetime-თან საუბრისას მამუკა ჟღენტი. რუსეთის რეაქცია „სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით, რუსეთის ხელისუფლების მიერ გავრცელებული ინფორმაცია, თითქოს დავა რუსეთის სასარგებლოდ დასრულდა, ჩრდილოეთ კორეის მთავრობის ქმედებისგან არაფრით განსხვავდება. რითიც რუსეთის ხელისუფლება თავს იმართლებს და აწვდის საკუთარ მოსახლეობას, მაგონებს იმას, რასაც აკეთებდა ჩრდილოეთ კორეის ხელისუფლება, როცა მედიასაშუალებით თავის მოსახლეობას აუწყა, რომ თურმე ფეხბურთში მსოფლიო ჩემპიონატზე, მისმა ნაკრებმა გაიმარჯვა. აი დაახლოებით ამ დატვირთვის, შინაარსის და ამ დონის ინფორმაცია და პოზიცია გახლავთ ესეც“, - ამბობს მამუკა ჟღენტი. ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ დაადასტურა შემდეგი: რუსეთმა განახორციელა ეთნიკური წმენდა; რუსეთი ახორციელებდა ეფექტურ კონტროლს ცხინვალის რეგიონზე; რუსეთი პასუხისმგებელია ქართველი სამხედროებისა და სამოქალაქო პირების წამებაზე, კერძოდ, საერთაშორისო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ რუსეთი პასუხისმგებელია: ქართველი სამხედრო ტყვეების წამებისთვის, ასევე დაახლოებით, 160 ქართველი სამოქალაქო პირის დაკავებისა და ცხინვალის იზოლატორში არაადამიანური და დამამცირებელი მოპყრობისთვის. სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებას ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტი განიხილავს მამუკა ჟღენტი: სტრასბურგის სასამართლოში საქართველოს გამარჯვება, უკრაინის საქმის მოგებას დააჩქარებს
ბენ ჰოჯესი: ამერიკას სჭირდება მისი სტრატეგიის და ვალდებულებების ნათლად წარმოჩენა შავი ზღვის რეგიონში
ევროპაში აშშ-ის არმიის ყოფილი მეთაური, CEPA– ს (ევროპის პოლიტიკის ანალიტიკური ცენტრი) სტრატეგიული კვლევების კათედრის გამგე, ბენ ჰოჯესი აშშ-საქართველოს შორის 5G-უსაფრთხოების შესახებ ურთიერთგაგების მემორანდუმს კოორდინაცისა და ნდობის განმტკიცებისთვის მნიშვნელოვან ნაბიჯად თვლის. რას მოუტანს ეს საქართველოს და იქნება თუ არა ეს ინვესტიციების შემოტანის და NATO-სთან უფრო დაახლოების გარანტია? ამ საკითხის გარდა, Europetime-თან ინტერვიუში ბენ ჰოჯესმა ენტონი ბლინკენის გზავნილებიც შეაფასა იმის შესახებ, რომ ,,რუსეთი განსაკუთრებულად აგრესიულია იმ ქვეყნების წინააღმდეგ, რომლებიც არ არიან გაერთიანებული უსაფრთხოების ქოლგის ქვეშ. შეგვიძლია თუ არა მივიჩნიოთ, რომ ამერიკის ახალი ადმინისტრაცია ხელს შეუწყობს და დააჩქარებს საქართველოს NATO-ში ინტეგრაციის პროცესს? შეძლებს თუ არა საქართველო ღირსეულად უპასუხოს იმ დიდ გამოწვევებს და ფსონებსაც, რომელსაც მისი პარტნიორი ქვეყნები შესაძლებელია, მასზე დებდნენ? ამ საკითხებზე და ასევე ირანის საგარეო საქმეთა მინისტრის დაგეგმილ ვიზიტზე საქართველოში, Europetime ბენ ჰოჯესს ესაუბრა. _ბატონო გენერალო, ხელი მოეწერა აშშ-საქართველოს შორის მეხუთე თაობის უსადენო საკომუნიკაციო ქსელების განვითარების ანუ 5G-უსაფრთხოების შესახებ ურთიერთგაგების მემორანდუმს. ითქვა, რომ ეს საქართველოს „სუფთა ქსელის ნაწილად“ აქცევს. რას მოუტანს ეს საქართველოს და იქნება თუ არა ეს ინვესტიციების შემოტანის და ნატოსთან უფრო დაახლოების გარანტია? უსაფრთხო ქსელის ქონა, რომელსაც ჩვენ ვენდობით, მნიშვნელოვანია დაგეგმვისა და კოორდინაციისთვის, ასევე ნდობის განმტკიცებისთვის. _ამერიკის სახელმწიფო მდივნის მოადგილემ განაცხადა, რომ ამერიკა საქართველოში DFC „განვითარების დაფინანსების კორპორაცია“ გახსნას გეგმავს, ასევე გამოითქვა ინიციატივა ამერიკა საქართველოს ბიზნეს გეგმის შედგენის, ეს გულისხმობს თუ არა თუ არა ამერიკა-საქართველოს შორის თავისუფალი სავაჭრო ხელშეკრულების ამოქმედებასაც და შეიძლება თუ არა ეს განვიხილოთ ერთგვარ გზავნილად, რომ ამერიკა ახალი ადმინისტრაციის პირობებში თავის სტრატეგიულ პარტნიორებთან ურთიერთობის ახალ ეტაპზე გადადის? DFC წარმოადგენს შედარებით ახალ პროგრესულ ნაბიჯს აშშ-ს მთავრობის მხრიდან, რომელიც გულისხმობს საინვესტიციო რესურსების მოზიდვას იმ ქვეყნებში, სადაც ჩვენი რწმენით ინვესტიცია ხელს უწყობს სტაბილურობისა და უსაფრთხოების გაუმჯობესებას, ისევე როგორც ხალხის კეთილდღეობის ზრდას. ეს იქნებოდა ძალიან კარგი ნაბიჯი საქართველოსთვის აშშ-ს მხრიდან. _ამერიკის ახალმა სახელმწიფო მდივანმა ენტონი ბლინკენმა სენატში გამართულ მოსმენებზე განაცხადა ის, რაც, თქვენ არაერთხელ გითქვამთ ჩვენთან ინტერვიუში,რომ ,,რუსეთი განსაკუთრებულად აგრესიულია იმ ქვეყნების წინააღმდეგ, რომლებიც ნატოში არ არიან, ანუ არ არიან გაერთიანებულნი უსაფრთხოების ერთიანი ქოლგის ქვეშ. ეს ჩანს იქედანაც, რატომ არ ესხმის რუსეთი ნატოს წევრებს’’ - ეს განცხადება შეგვიძლია თუ არა მივიჩნიოთ, რომ ამერიკის ახალი ადმინისტრაცია ხელს შეუწყობს და დააჩქარებს საქართველოს ნატოში ინტეგრაციის პროცესს? რა თქმა უნდა ამის დიდი იმედი მაქვს! კარგი ნიშანი არის ის, რომ პრეზიდენტ ბაიდენის კანდიდატი - ჩვენი მომავალი სახელმწიფო მდივანი საკმაოდ მკაფიოდ საუბრობს ამის შესახებ და მე იმედს ვიტოვებ, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია უფრო აქტიურად და დაჟინებით იმოქმედებს საქართველოს ნატოში გაწევრიანების ხელშეწყობისთვის. თუმცა, ამავე დროს ჩვენ გვჭირდება ძლიერი მხარდაჭერა გერმანიის, საფრანგეთის და დიდი ბრიტანეთის მხრიდანაც. დადებითად უნდა შევაფასოთ იქ ფაქტიც, რომ თურქეთი უკვე მხარს უჭერს საქართველოს გაწევრიანებას. _მნიშვნელოვანია ამერიკის ახალი ადმინისტრაციის ხედვა და გეგმა ახლო აღმოსავლეთთან დაკავშირებით. ირანთან,სირიასთან,ავღანეთთან დაკავშირებით. დაუჭერს თუ არა მხარს ნატოს სამშვიდობო მისიების შემცირებას ან სრულად გამოყვანას ავღანეთიდან? ამაზე დარწმუნებით ვერ გიპასუხებთ, თუმცა სამი რამ დაზუსტებით შემიძლია გითხრათ: პირველი, ჩვენ არ უნდა გამოვიყვანოთ ჯარები ისე, რომ ავღანეთის მთავრობა დარჩეს დაუცველი; მეორე, აშშ-მ უნდა მოახერხოს თავისი ჯარების ფრთხილი და გეგმაზომიერი გაყვანა, ისე რომ იმოქმედოს მჭიდრო კოორდინაციაში ავღანეთში მყოფ ჩვენს მოკავშირეებთან და პარტნიორებთან - როგორც შემოვედით ერთად, ასევე უნდა გავიდეთ ერთად; და მესამე, ჩვენ არ უნდა დავრჩეთ ავღანეთში, თუ სერიოზულად არ მივუდგებით პაკისტანის პრობლემას და მის ტოლერანტობას, რაც გულისხმობს თალიბანებისთვის უსაფრთხო გარემოს შექმნას სუვერენული პაკისტანის ტერიტორიაზე. _სულ ახლახან გავრცელდა ინფორმაცია, რომ საქართველოს რეგიონული ტურნეს ფარგლებში ირანის საგარეო საქმეთა მინისტრი ეწვევა, მანამდე ის მოსკოვში გამართავს შეხვედრებს, თქვენი აზრით, რა საკითხთან დაკავშირებით შეიძლება სტუმრობდეს საქართველოს ასე მოულოდნელად ირანელი მაღალჩინოსანი? სიმართლე გითხრათ, არ ვიცი. თუმცა ერთ რამეში დარწმუნებული ვარ - აშშ-ს ჭირდება სტრატეგია მთლიანი შავი ზღვის უფრო დიდ რეგიონთან მიმართებაში, რომელიც ნათლად გვაჩვენებს აშშ-ს ვალდებულებას რეგიონში, მათ შორის სამხრეთ აჩვენებს აშშ-ს ვალდებულებას სტაბილურობის შენარჩუნებისთვის, მათ შორის სამხრეთ კავკასიაში. პირადად მე ვერაფერ დადებითს ვერ ვხედავ რეგიონში კრემლის და ირანის გაზრდილი ყურადღების და მყოფობის თვალსაზრისით. _ნატოს წევრობისთვის მზადყოფნა პირველ რიგში გულისხმობს დემოკრატიის ხარისხს,კანონის უზენაესობას, ყველაფრის გათვალიწინებით, რაც ზემოთ ვახსენეთ, თუ არ მოხდა საქართველოში პროდასავლური ძალების კონსოლიდირება, ახალგზრდა კვალიფიციური კადრების წამოწევა, შეძლებს კი ქვეყანა ღირსეულად უპასუხოს იმ დიდ გამოწვევებს და ფსონებსაც, რომელსაც მისი პარტნიორი ქვეყნები შესაძლებელია, მასზე დებდნენ? ეს მხოლოდ ქართველი ხალხის და საქართველოს მთავრობის გადასაწყვეტია. ჩემთვის გულდასაწყვეტია ის ფაქტი, რომ მთავრობა თითქოს ოდნავ „განუდგა“ მის ვალდებულებას დემოკრატიისა და გამჭვირვალობის მიმართ, ასევე ნატოში გაწევრიანების სურვილს, რაშიც კრემლის გავლენა აშკარად იგრძნობა. ხოლო რაც შეეხება ქართველ ახალგაზრდობას, ვერანაირი სიკეთის მომტანი მათთვის ვერ იქნება, თუკი საქართველოს მთავრობა აირჩევს გზას, რომელიც ქვეყანას დასავლეთთან შემდგომი ინტეგრაციისგან დააშორებს.
"სტრატეგია აღმაშენებლის“ უარს „მოქალაქეები“ ვაშაძის შანტაჟს უკავშირებენ
„სტრატეგია აღმაშენებლის“ ლიდერმა გიორგი ვაშაძემ „გირჩსა“ და „მოქალაქეებთან“ ინდივიდუალურ მოლაპარაკებებზე უარი თქვა. პარტია „მოქალაქეების“ ლიდერის ალეკო ელისაშვილის განცხადებით, ორი დღის წინ, გიორგი ვაშაძე „გირჩის“ შეთავაზებას დათანხმდა, ინდივიდუალურ შეხვედრასთან დაკავშირებით, თუმცა პოზიცია მოულოდნელად შეცვალა. ელისაშვილის განცხადებით, შესაძლოა გიორგი ვაშაძის პოზიციის ასეთი სწრაფი ცვლილება, ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლების მხრიდან მისი კომპრომიტირების და შანტაჟის შედეგი იყოს. ვარაუდობს, რომ გიორგი ვაშაძეს ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლები, მათ შორის ვანო მერაბიშვილი და გიგა ბოკერია სწორედ ამ კომპრომატებით ემუქრებიან. „არ გამოვრიცხავ, რომ იყოს სხვა მიზეზები. გიორგი ვაშაძის ან სხვების წინააღმდეგ, სხვა ოპოზიციონერების წინააღმდეგ, რომლებიც ერთ დღეს ამბობენ, შევხვდეთო და მეორე დღეს აღარ სურთ შეხვედრა, სხვა ბერკეტებიც ჰქონდეთ ზოგიერთი ოპოზიციური პარტიის წარმომადგენლებს. მაგალითად, კომპრომატები და სწორედ ამით მართავდნენ და ამას იყენებდნენ მათი პოზიციების ცვლილებებისთვის. „ქართული ოცნებაც“ ამბობდა და სამწუხაროდ, ლოგიკა არის ამაში. ვის შეიძლება ჰქონდეს მათ წინააღმდეგ კომპრომატები? არ ვიცი, ვინც წინა ხელისუფლებაში იყვნენ. ალბათ, ვანო მერაბიშვილი, გიგა ბოკერია და ისინი, ვინც იყვნენ ადრეც ამით დაკავებულები, ხომ გვახსოვს“, - განაცხადა ალეკო ელისაშვილმა. პარტია „მოქალაქეების“ ლიდერის ბრალდებას „სტრატეგია აღმაშენებლის“ ლიდერმა გიორგი ვაშაძემ უპასუხა. ვაშაძის თქმით, მან არაერთხელ დააფიქსირა განსხვავებული პოზიცია და ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლებს მასზე რამე კომპრომატი რომ ჰქონოდათ, აქამდე გამოაქვეყნებდნენ. „ასე რომ, ეს არის ტყუილი, ზღაპარი და ძალიან ვთხოვ ალეკოსაც, იაგოსაც, ყველას, აქცენტი იყოს „ქართული ოცნება“ და არა - ოპოზიცია. დიდ ყურადღებას არ ვაქცევ ასეთ განცხადებებს, სიმართლე გითხრათ, იმუნიტეტი გამომიმუშავდა ამერიკაში ყოფნის პერიოდში, მაგრამ რასაც ხელს უშლის, ასეთი პოზიციონირება ნამდვილად უშლის მოლაპარაკებების შედეგიანად დასრულებას. დანარჩენი, თუ რამე იციან, თქვან, თუ არადა, დაანებონ თავი ჭორაობას, ეს არის ჭორაობა, პოლიტიკოსი დაკავებული უნდა იყოს არა შეთხზვით, არამედ საქმის გადაწყვეტით“, - განაცხადა გიორგი ვაშაძემ. გიორგი ვაშაძე შეხვედრაზე უარის თქმის მიზეზებს განმარტავს და ამბობს, რომ არასწორად მიაჩნია ოპოზიციის მხრიდან მუდმივი ახალ-ახალი ინიციატივები. „ძალიან ვწუხვარ, რომ მსგავს განცხადებებს აქვს ადგილი, ელისაშვილის თუ „გირჩის“ წარმომადგენლების მხრიდან. არასწორად მიმაჩნია ოპოზიციის მხრიდან მუდმივად ახალ-ახალი ინიციატივების წამოყენება, როდესაც არანაირი სიმპტომი არ არსებობს, რომ „ქართული ოცნება“ რაიმე ტიპის კომპრომისზე აპირებს წასვლას“, - აცხადებს ვაშაძე. „გირჩის“ ლიდერის იაგო ხვიჩიას თქმით, როდესაც საჯაროდ განაცხადეს, რომ „გირჩი“ და „მოქალაქეები“ გიორგი ვაშაძესთან აპირებდნენ შეხვედრას, ვაშაძეს საწინააღმდეგო პოზიცია არ დაუფიქსირებია. „წარმოდგენა არ მაქვს, რა მოხდა. ვიცი, რომ გუშინ ყველაფერი რიგზე იყო და დღეს შეიცვალა. არ ვიცი, ეს ბატონი გიორგის გუნება-განწყობას უკავშირდება, თუ პარტიის შიგნით სხვა პრეფერენციები არსებობს. მარჩიელობას ვერ დავიწყებ. ჩვენ მანამდე გვქონდა კომუნიკაცია და როდესაც საჯარო სივრცეში გამოტანილ ამ იდეაზე ვსაუბრობდით, მისაღები იყო ბატონი გიორგი ვაშაძისთვისაც. მერე რა შეიცვალა, არ ვიცი. ცხადია, ვერავის დავაძალებ ჩემთან საუბარი უნდოდეს პრივატულ სივრცეში, მაგრამ პოლიტიკოსებს ერთმანეთთან საუბარი ისედაც მოგვიწევს საჯარო სივრცეში. მზად ვარ, საჯაროდ ვილაპარაკო იმაზე, რაზეც მანამდე საუბარი დავიწყეთ. თუმცა მანამდე საწინააღმდეგო პოზიცია არ ყოფილა. რა შეიცვალა, არ ვიცი“, - განაცხადა იაგო ხვიჩიამ. თავის მხრივ, პარტია „ლელო“ თანახმაა თვითმმართველობის არჩევნებში ერთიანი ძალებით მონაწილეობის შესახებ „მოქალაქეებისა“ და „გირჩის“ ინიციატივა ერთიან ფორმატში განიხილოს., მაგრამ ინდივიდუალური შეხვედრის ფორმატზე უარს აცხადებენ. „ლელოს წარმომადგენლის, კახა კოჟორიძის განცხადებით, თვითმმართველობის არჩვენების შესახებ ინიციატივის განსახილველად მზად არიან. ამთავარია, დავინახოთ, რომ „ქართულ ოცნებას“ რეალურად სურს შეთანხმება, აქედან გამომდინარე ვფიქრობ, რაც შეეხება შეხვედრას „გირჩის“ და ელისაშვილის წარმომადგენლებთან, ვერ გეტყვით, რა იქნება უშუალოდ ამ კონკრეტულ წინადადებაზე „ლელოს“ პოზიცია, იმიტომ, რომ ამაზე სიღრმისეული ოფიციალური მსჯელობა არ ყოფილა, მაგრამ თავად ეს წინადადება რომ შეიძლება იყოს მსჯელობის საგანი, მათ შორის, ერთიან ფორმატში, ამაში ვერანაირ პრობლემას ვერ ვხედავ. რაც შეეხება ინდივიდუალურ განხილვებს, თუ ვთანხმდებით პარლამენტში შესვლა-არ შესვლაზე, მაშინ ერთად უნდა ვიმსჯელოთ. ალეკო ელისაშვილის და „გირჩის“ ამ ნაწილს, როგორც ჩანს, გადაწყვეტილი აქვს პარლამენტში შესვლა და ახლა თანამოაზრეებს ეძებენ.”, - აცხადებს „ლელოს“ წარმომადგენელი კახა კოჟორიძე მისი თქმით, ამ პროცესის გათვალისწინებით, ძალიან მნიშვნელოვანია, ოპოზიციას შორის მიმდინარე საუბრები გაგრძელდეს და სწორი გადწყვეტილება მიიღონ. „რაც შეეხება 2022 წელს არჩევნების ჩატარებას, ჩვენი მიზანია, რომ 2021 წელს ჩატარდეს თუ ვერ მოხერხდება, რა თქმა უნდა, შესაძლებელია, 2022 წელს ამაზე საუბარი“, - განაცხადა კახა კოჟორიძემ. „ევროპული საქართველოს“ წარმომადგენლის გიორგი კანდელაკის განცხადებით, ალეკო ელისაშვილს „ქართული ოცნება“ საკუთარი გზავნილების გასახმოვანებლად იყენებს. „ევროპული საქართველოს დღის წესრიგში დგას ან რიგგარეშე არჩევნების, ან პლებისციტის დანიშვნა, სადაც იქნება მკაფიოდ ჩამოყალიბებული კითხვა: უნდა დაინიშნოს თუ არა რიგგარეშე არჩევნები. ბატონი ელისაშვილი დიდი ხანია, შეერწყა „ქართულ ოცნებას“ და „ოცნება“ ელისაშვილს სპიკერად იყენებს“, - აცხადებს გიორგი კანდელაკი. „ერთიანი საქართველოს” ლიდერის ნინო ბურჯანაძის განცხადებით, ალეკო ელისაშვილისთვის და „გირჩისთვის“, მთავარია არა ვადამდელი არჩევნები, არამედ ნებისმიერ ფასად პარლამენტში შესვლა და შესაბამისად, ეძებენ ყველანაირ გზას, რომ როგორმე გაათეთრონ თავიანთი გადაწყვეტილება. „ვერ ვიტყოდი, რომ მათ გარდა არავის არ უნდა შეთანხმება, უბრალოდ მათ გარდა არავის არ უნდა პარლამენტში შესვლა. დანარჩენ ოპოზიციონერებს აინტერესებთ და გვაინტერესებს ვადამდელი არჩევნები. ელისაშვილის ოპოზიციონერობა არც არასოდეს მჯეროდა იმიტომ, რომ არასდროს არ იყო გულწრფელი, ვხედავდი ბევრ რამეს, მათ შორის, იმასაც, როგორ ეხმარებოდა მას „ქართული ოცნება“ ადგილობრივი თვითმმართველობის წინა არჩევნებზე და მისი ქცევით საბოლოოდ დაადასტურა, რომ ის არ არის რეალური ოპოზიციონერი. მისი ქცევა მიმართულია იმისკენ, რომ დაიშალოს ოპოზიციური ერთობა და ის თამაშობს ბიძინა ივანიშვილის თამაშს”, - განაცხადა ნინო ბურჯანაძემ. დღესვე გიორგი ვაშაძემ ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკიდან წასვლის შემდეგ გაჩენილ პოლიტიკურ შესაძლებლობებზე გააკეთა განცხადება და აღნიშნა, რომ მესამე მძლავრი პოლიტიკური ცენტრის შექმნის რეალური შესაძლებლობა გაჩნდა. ვაშაძის თქმით, ის პარტნიორებთან ერთად ახალი პოლიტიკური ცენტრის შექმნაზე იწყებს მუშაობას, რომელიც ამომრჩეველს ალტერნატიული არჩევანის შესაძლებლობას მისცემს. „აბსოლუტურად სრულიად ახალი რეალობა გვაქვს ქვეყანაში. ივანიშვილი წავიდა პოლიტიკიდან, წავიდა „ქართული ოცნებისგან“, დატოვა როგორც თანამდებობა, ასევე წევრობა. შესაბამისად, მესამე პოლიტიკური ცენტრის ჩამოყალიბებას კიდევ უფრო დიდი მნიშვნელობა მიენიჭა. პირდაპირ ვთქვათ, ეს ახალი რეალობა გულისხმობს, რომ „ქართული ოცნება“ დიდ მხარდაჭერას დაკარგავს და ადამიანებს უნდა ჰქონდეთ ალტერნატიული არჩევანი. რა შეიძლება იყოს ეს არჩევანი? მძლავრი მიზიდულობის ცენტრი, მესამე პოლიტიკური ცენტრის სახით. ვინ შეიძლება იყოს აქ - სხვადასხვა პოლიტიკური პარტია, თუ ცალკეული პოლიტიკოსები, სხვადასხვა ექსპერტი, თუ საზოგადოებრივი პირი. ეს შეიძლება იყოს საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მოძრაობა”, - განაცხადა გიორგი ვაშაძემ. ფილოსოფოს ზაზა ფირალიშვილის აზრით, ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკიდან წასვლის შემდეგ, ბევრი ოპოზიციური პარტია მიაკითხავს თხოვნით და შეთავაზებით, მათგან „ჭეშმარიტი“ ოპოზიცია შექმნას. ამის შესახებ ფილოსოფოსმა ზაზა ფირალიშვილმა Europetime-სთან ინტერვიუში განცხადა და დასძინა, რომ, პოლიტიკური ძალები და პერსონები, რომლებიც ახლა ბიძინა ივანიშვილს მწვავედ აკრიტიკებენ, მისკენ მიმავალი გზების ძიებას დაიწყებენ. "ღევანდელი ქართული ოპოზიცია უმწეოდ გამოიყურება, ამიტომ აუცილებლად გამოჩნდება ახალი ძალა, რომელიც შეძლებს ამ სიტუაციაში თავის ადგილის დაკავებას და იმ ვაკუუმის შევსებას, რომელიც არსებობს. ეს შეიძლება არ იყოს ხვალ, ან ზეგ, მაგრამ აუცილებლად გამოჩნდება. როგორც ჩანს, ივანიშვილმა იგრძნო ამის აუცილებლობა და ფიქრობს, რომ შანსი აქვს კონტროლი შეინარჩუნოს ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე. კიდევ ერთი მომენტია გასათვალისწინებელი ბიძინა ივანიშვილმა ძალიან კარგად იცის, საკმარისად კარგად გრძნობს უკვე საზოგადოებრივ განწყობებს. შეიძლება პირველ ხანებში საკმარისი გამოცდილება არ ჰქონდა, მაშინ მასთან ყოველდღიური ურთიერთობა მქონდა. დღეს უკვე საკმაოდ კარგად გაიწაფა", - განუცხადა Europetime-ს ზაზა ფირალიშვილმა. აღსანიშნავია, რომ ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეა საქართველოში ოპოზიციის მხრიდან პარლამენტის ბოიკოტირების გადაწყვეტილებებზე წუხილს გამოთქვამს და აღნიშნავს, რომ ასამბლეა მუდმივად ეწინააღმდეგებოდა საპარლამენტო ბოიკოტს. ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეა ქართულ ოპოზიციას პარლამენტში შესვლისკენ მოუწოდებს. ევროსაბჭო აღნიშნული პოზიციის შესახებ ინფორმაცია 16 იანვარს გავრცელდა. ევროსაბჭოს მონიტორინგის კომიტეტის ყოველწლიური ანგარიშია ასევე აღნიშნულია, რომ საპარლამენტო არჩევნები ჩატარდა თავისუფალ გარემოში და 2020 წლის მარტის პოლიტიკურმა შეთანხმებამ ხელი შეუწყო საკანონმდებლო ორგანოს უფრო მრავალპარტიულ ჩამოყალიბებას. 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებში მოპოვებულ სადეპუტატო მანდატებზე უარი სხვადასხვა ოპოზიციური პარტიის 54-მა წარმომადგენელმა თქვა. მოპოვებულ მანდატებზე უარის თქმის მიზეზი არჩვენების შედეგებისადმი უნდობლობა გახდა. ოპოზიციურმა პარტიებმა პარალემნტს ბოიკოტი გამოუცხადეს და პარლამენტში შესვლაზე უარი განაცხადეს. "პატრიოტთა ალიანსის" საარჩევნო სიის 4 წევრმა, ადგილმონაცვლეობის პრინციპით მანდატი მიიღო, პარლამენტში შესვლაზე თანხმობა განაცხადეს. მანდატის მიღების შემდეგ ოთხივე დეპუტატი "პატრიოტთა ალიანსს" გაემიჯნა და ახალი პარტია "ევროპელი სოციალისტები" დააფუძნეს. რის შემდეგაც საპარლამენტო "უმრავლესობის წევრებმა დანარჩენ ოპოზიციურ პარტიებს პარლამენტში შესვლაზე უარის თქმის გადაწყვეტილების გადახედვისკენ მოუწოდებს. უმრავლესობის თქმით პარლამენტი ერთპარტიული აღარ არის, რადგან ოპოზიციური პარტია უკვე წარმოდგენილია და დანარჩენი ოპოზიციის ბოიკოტს, აზრი არ აქვს. ბოლო რამდენიმე დღეა, ოპოზიციურ პარტიების ნაწილმა პარლამენტში შესვლის თაობაზე, შიდა მოლაპარაკებების ახალი ტალღა დაიწყო, თუმცა ხელისუფლებისთვის წაყენებულ მოთხოვნებთან დაკავშირებით აზრთა სხვადასხვაობაა. „გირჩი“ და ალეკო ელისაშვილი მზად არიან, პარლამენტში შესვლის პირობით, ხელისუფლებისთვის წაყენებული პირობები, სხვა ოპოზიციურ პარტიებთან ინდივიდუალურად განიხილონ. „იმისთვის, რომ პარლამენტში შევიდეთ, ხელისუფლებასთან ასეთი პირობები გვაქვს" - პოლიტპატიმრების გათავისუფლება, საარჩევნო კანონმდებლობის ცვლილება, ელექტრონული არჩევნები და საარჩევნო ადმინისტრაციის ცვლილება. ასევე მოვითხოვთ, თუ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებს იგებს ოპოზიცია, მაშინ ახალი არჩევნები 2022 წელს ჩავატაროთ. თუ ადგილობრივ არჩევნებს იგებს ხელისუფლება, მაშინ ახალი არჩევნების ჩატარების საკითხი მაინც გადაიწევს მეორე პლანზე, იმიტომ, რომ მას თავისთავად მოაკლდება ლეგიტიმაცია", - აცხადებენ „მოქალაქეები“ და „გირჩი“. 18 იანვარს, საპარლამენტო უმრავლეოსობის წარმომადგენელმა მიხეილ სარჯველაძემ განაცხადა, რომ თვითმმართველობის არჩევნების შედეგების პლებისციტად ჩათვლა „არასწორია“ და ოპოზიციასთან შეთანხმება შესაძლებელია მოხდეს მხოლოდ „საარჩევნო კანონმდებლობის სრულყოფაზე"; ხოლო რიგგარეშე არჩევნები შესაძლოა მხოლოდ იმ შემთხვევაში ჩატარდეს, თუკი ოპოზიცია არჩევნების გაყალბებაზე საკუთარი პრეტენზიების დასაბუთებას შეძლებს.
ლინკოლნ მიტჩელი: მეც არ ვარ დარწმუნებული, რომ ივანიშვილი პოლიტიკას მთლიანად ჩამოშორდება
ამერიკელი ანალიტიკოსი ლინკოლნ მიტჩელი, რომელიც 2012 წლის არჩევნებზე „ქართულ ოცნებას“ უწევდა კონსულტაციებს, პოლიტიკიდან ბიძინა ივანიშვილის წასვლას Europetime-თან აფასებს. „ბევრის მსგავსად, მეც არ ვარ დარწმუნებული, რომ ივანიშვილი პოლიტიკას მთლიანად ჩამოშორდება. იგრძნობს თუ არა კომფორტულად თავს ბიძინა ივანიშვილი მაშინ, როდესაც ის ჩათვლის, რომ მთავრობაში, გადაწყვეტილების მიღებისას ვიღაცამ შეცდომა დაუშვა, ან პარტია პოლიტიკურ ჩიხშია და ამ დროს არაფერი არ უნდა თქვას და გააკეთოს - ეს არის საინტერესო. გარდა ამისა, ბევრი, „ქართულ ოცნებასა“ და მთავრობაში მიჩვეულია, რომ ივანიშვილია ყველაზე დიდი გავლენის მქონე საქართველოში და შეიძლება არც დაიჯერონ, რომ ის ნამდვილად ტოვებს პოლიტიკას. საქართველოსთვის მთავარ საკითხად რჩება, შეუძლია თუ არა ქვეყანას თავი დააღწიოს, ერთპარტიულ სისტემას. ამ ციკლიდან გამოსასვლელად საჭიროა ნამდვილად კონკურენტულ პოლიტიკურ გარემოში გადანაცვლება. ივანიშვილის გადაწყვეტილება ამ მიმართულებით ნაბიჯია, თუმცა ეს მხოლოდ ნაბიჯია. ამასთან, ყველაფერი, რაც საქართველოს ივანიშვილისა და სააკაშვილის პოლიტიკური ბრძოლიდან გამოიყვანს, პოზიტიურად შეიძლება ჩაითვალოს და ივანიშვილის ბოლო გადაწყვეტილებამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს ამას“, - განუცხადა Europetime-ს ლინკოლნ მიტჩელმა. ბიძინა ივანიშვილმა პოლიტიკიდან წასვლის შესახებ განცხადება 11 იანვარს გაავრცელა.
კახა გოგოლაშვილი: აშშ-ის ახალ ადმინისიტრაციასთან ერდოღანის მთავრობის ურთიერთობა შეიძლება ცოტა შერბილდეს
ექსპერტი კახა გოგოლაშვილი აშშ-ის ახალ ადმინისიტრაციასთან თურქეთის ურთიერთობის შერბილებას ვარაუდობს. ამის თქმის საფუძველს მას თურქეთის რიტორიკა აძლევს, რომელიც მისი შეფასებით ევროკავშირის მიმართაც შეიცვალა. აქედან გამომდინარე ვარაუდობს, რომ მოლაპარაკებები მიმდინარეობს თურქებს, ევროპელებს და ამერიკელებსა შორის. ამის შესახებ საქართველოს სტრატეგიული და საერთაშორისო ურთიერთობების კვლევის ფონდის (GFSIS) მეცნიერმა და ევროპული კვლევების ცენტრის ხელმძღვანელი Europetime-თან საუბრობს. რაც შეეხება რუსეთ-თურქეთის თანამშრომლობას, კახა გოგოლაშვილის თქმით, „თურქეთ-რუსეთის ალიანსი ცოტა ხმამაღალი ნათქვამია; მათ შორის გარკვეული ურთიერთგაგება, ინტერესთა გადაკვეთა, ინტერესთა დამთხვევა არსებობს და არავინ იცის, ეს რა მიმართულებით განვითარდება, მაგრამ დასავლეთს მაინც იმედი აქვს, რომ თურქეთი ბოლომდე ალიანსში არ შევა რუსეთთან“. „მიუხედავად გარკვეული მოვლენებისა, NATO, ევროკავშირი და შეერთებული შტატები თურქეთის დაკარგვას უფრთხილდებიან. სხვათა შორის ,თურქეთის პრეზიდენტმა ერდოღანმაც გააკეთა განცხადება, რომ თურქეთმა ევროკავშირისკენ უნდა იაროს. ეს განცხადება უცნაურად მომეჩვენა, რადგან ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში ამბობდა, რომ თურქეთს ევროკავშირში არაფერი ესაქმება“, - აღნიშნავს ევროპული კვლევების ცენტრის დირექტორი. „ახლა რაღაც სხვა რიტორიკაა და ცოტა უცნაური, მაგრამ როგორც ჩანს, რაღაც მოლაპარაკებები მიმდინარეობს თურქებს, ევროპელებს და ამერიკელებსა შორის. ტრამპს პოლიტიკაში ვითარების გამწვავება სჩვეოდა, ვიდრე დიპლომატიური მიდგომები. ბაიდენი და მისი ადმინისტრაცია გამოცდილებიდან გამომდინარე, დიპლომატიური და მრავლმხირივი ურთიერთობის მომხრეები იქნებიან. შეიძლება ცოტა შერბილდეს აშშ-ის ახალ ადმინისიტრაციასთან ერდოღანის მთავრობის ურთიერთობა. წესით უფრო უნდა დალაგდეს ეს ურთიერთობები“, - აღნიშნავს ექსპერტი. 2020 წლის 14 დეკემბერს, რუსული საზენიტო-სარაკეტო კომპლექსი С-400-ის შეძენის გამო, აშშ-მა თურქეთს სანქციები დაუწესა. როგორც თურქეთის პრეზიდენტმა მოგვიანებით განაცხადა, აშშ-ის განზრახვა, რუსული С-400-ის შეძენის გამო თურქეთს სანქციები დაუწესოს, NATO-ს მნიშვნელოვანი პარტნიორის უპატივცემულობაა. 14 იანვარს ერდოღანის მორიგი განცხადება გამოქვეყნდა: რომ NATO თურქეთს ტერორიზმთან ბრძოლაში საკმარისად არ ეხმარება. „ევროკავშირისა და NATO-ს უსაფრთხოება ჩვენს აღმოსავლეთ საზღვრებზე იწყება. NATO-ს ფარგლებში ტერორიზმთან ბრძოლაზე უარი არასდროს გვითქვამს. რატომ გვტოვებენ NATO-ს ქვეყნები ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში მარტო? თურქეთის გარდა, ვინ ებრძვის „ისლამურ სახელმწიფოს? იარაღით დატვირთული ათასობით სატრანსპორტო საშუალება ტერორისტულ დაჯგუფებებს გაუგზავნეს. მათ კი ჩვენ წინააღმდეგ დაიწყეს ომი ამ შეიარაღების გამოყენებით. ჩვენ, როგორც NATO-ს წევრი სახელმწიფო, მათ ვებრძვით და მომავალშიც ასე იქნება“, - განაცხადა თურქეთის პრეზიდენტმა. პირველი იანვრიდან NATO-ს სწრაფი რეაგირების ძალების მეთაურობა თურქეთმა გადაიბარა. ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის სწრაფი რეაგირების ძალების შექმნა 2014 წელს უელსის სამიტზე გადაწყდა. ეს იყო ალიანსის პასუხი რუსეთის მიერ ყირიმის უკანონო ანექსიაზე. 11 იანვარს, თურქეთის პრეზიდენტის პრესმდივანმა, იბრაჰიმ ქალინმა განაცხადა, რომ აშშ-ის ახალი პრეზიდენტის, ჯო ბაიდენის გუნდს თურქეთთან ურთიერთობების გაუმჯობესება სურს. იბრაჰიმ ქალინმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ანკარასა და ვაშინგტონს შორის სამი ძირითადი პრობლემა არსებობს, კერძოდ, სირიაში აშშ-ის მიერ YPG / PKK-ს ტერორისტული დაჯგუფებების მხარდაჭერა, FETÖ-ს მიმართ აშშ-ის დამოკიდებულება და F-35-ის მიწოდებაზე დაწესებული ემბარგო. თურქეთის პრეზიდენტის პრესმდივანმა აღნიშნა, რომ ამ სამი მიმართულებით ნაბიჯების გადადგმის შემთხვევაში, ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობებში ახალი გვერდის გადაშლა შეეძლება. „ბაიდენი, როდესაც ობამას ვიცე-პრეზიდენტი იყო, თურქეთში ოთხჯერ ჩამოვიდა. ის რეგიონს იცნობს. ჩვენი ურთიერთობები ჯო ბაიდენის გარდამავალ ჯგუფთან ძალიან პოზიტიურია. მათი თქმით, თურქეთთან კარგი ურთიერთობების განვითარება სურთ“, - აღნიშნა თურქეთის პრეზიდენტის ოფიციალურმა წარმომადგენელმა. 12 იანვარს კი რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა განაცხადა, რომ ქვეყანა მზად არის ევროკავშირთან ურთიერთობების დალაგებისთვის და მოუწოდა ევროკავშირს, რომ მათაც გამოხატონ ამისთვის მზადყოფნა. მისი თქმით, ევროკავშირში თურქეთის გაწევრიანება Brexit-ის შემდეგ წარმოქმნილ სიცარიელეს შეავსებდა. ერდოღანმა ანკარაში ელჩებს მიმართა და იმედი გამოთქვა, რომ თურქეთ-საბერძნეთის მოლაპარაკებების განახლება ორ ქვეყანას შორის სადავო საკითხების გადაჭრას ემსახურება. ეს განცხადება ერდოღანმა მას შემდეგ გააკეთა, რაც ევროკავშირის ლიდერები ხმელთაშუა ზღვაში თურქეთის საქმიანობასთან დაკავშირებით, სანქციების დაწესებაზე შეთანხმდნენ. იანვარში ევროპარლამენტი თურქეთისთვის მკაცრი სანქციების დაწესებას მოითხოვს. ევროპარლამენტის წევრები აცხადებენ, რომ აღმოსავლეთ ხმელთაშუა ზღვაში თურქეთის ქმედებები ევროკავშირის წევრი ქვეყნების - კვიპროსისა და საბერძნეთის სუვერენიტეტს საფრთხეს უქმნის. ევროკავშირმა რამდენიმე სანქცია მოამზადა თურქეთის წინააღმდეგ, თუმცა სადამსჯელო ღონისძიებების მიღებამ მარტამდე გადაწია. ერდოღანის თქმით, მზად არის „დაივიწყოს ყველა წყენა და იმედი აქვს, რომ ევროკავშირიც თურქეთის ენთუზიაზმს გაიზიარებს. „თურქეთი ერთობლივად გეგმავს მომავალს ევროპასთან ერთად, მიუხედავ ყველა იმ ორმაგი სტანდარტისა, რომელსაც წავაწყდით ჩვენს წინააღმდეგ", - ამბობს რეჯეფ თაიფ ერდოღანი. რუსულ-თურქული ურთიერთობების განხილვისას გასათვალისწინებელია კიდევ ერთი საინტერესო ფაქტი: 2020 წლის გაზაფხულიდან თურქეთისთვის ბუნებრივი აირის ყველაზე დიდი მიმწოდებელი არა რუსეთი, არამედ უკვე აზერბაიჯანია. აზერბაიჯანი უზრუნველყოფს თურქეთის ბაზრის მოთხოვნის 23,5%-ს. 2019 წელს ყველაზე დიდი მიმწოდებელი 33%-ით რუსეთი იყო, რაც მიმდინარე წელს 9,9%-მდე შემცირდა. შესაბამისად, მკვეთრად შემცირდა თურქეთის რუსეთზე ენერგოდამოკიდებულება, რაც, თავის მხრივ, ბუნებრივად მალევე აისახა პოლიტიკურ ურთიერთობებზეც. ბოლო წლებში, თურქეთსა და რუსეთშს შორის კონკრეტული სახის თანამშრომლობას, რაც ყარაბაღის კონფლიქტზეც აისახა, ქართულ საექსპერტო წრეებში გარკვეული შეშფოთება მოჰყვა. საქართველოს დასავლურ ინსტიტუტებში ინტეგრაციას, თურქეთი ყოველთვის მხარს უჭერდა. თურქეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მევლეთ ჩავუშოღულს თქმით, თურქეთი სრულად უჭერს მხარს, საქართველოს ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსში გაწევრიანებას აღმოსავლეთმცოდნე, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორის ზურაბ ბატიაშვილის შეფასებით, თურქეთი, უსაფრთხოების თვალსაზრისით, უამრავი პრობლემისა და გამოწვევის წინაშე დგას. იმაზე, თუ როგორ შეძლებს ანკარა მათთან გამკლავებას, ბევრადაა დამოკიდებული, როგორც თურქეთის მომავალი, ისე დიდწილად მისი სამეზობლოს უსაფრთხოება. „ნებისმიერი სახის გართულება და არასტაბილურობა საქართველოს საზღვრების სიახლოვეს უარყოფით გავლენას მოახდენს როგორც ჩვენი ქვეყნის უსაფრთხოებაზე, ისე საგარეო პოლიტიკასა და ეკონომიკაზე. ამდენად, საქართველოს ინტერესებშია სტაბილური, დემოკრატიული და წარმატებული თურქეთის ყოლა ახლო სამეზობლოში", - აცხადებს აღმოსავლეთმცოდნე, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი
ზაზა ფირალიშვილი: ივანიშვილი პოლიტიკურ პროცესებში აღარ მოისურვებს ჩართვას, თუმცა სადავეები მაინც ხელში ეჭირება
"რა არის მთავარი ფაქტორი ქართულ პოლიტიკაში - რასაც ქართველი პოლიტიკოსები ჯიუტად არ უწევენ ანგარიშს. ქართველი ამომრჩეველი გაცილებით უფრო ეშმაკი გახდა, ვიდრე მიაჩნიათ პოლიტიკოსებს. ახლა ელექტორატი გაცილებით უფრო ფხიზელი და ეჭვიანია", - განაცხადა ფილოსოფოსმა ზაზა ფირალიშვილმა Europetime-თან ინტერვიუში, როდესაც ვკითხეთ მომდევნო არჩევნებზე, რამდენად უნდა ველოდოთ ახალ პოლიტიკურ ძალას, რომლის უკან ბიძინა ივანიშვილი იდგება? კულუარულად ან ღიად? ის აღნიშნავს, რომ ჩვენი პოლიტიკური ცხოვრება ვერ გამოვიდა ინფანტილიზმის მდგომარეობიდან და მას მუდმივად სჭირდება ვიღაც ერთი ყოვლისმცოდნე, ყოვლისშემძლე ლიდერი: "ეს სტალინური მოდელი სულ ტრიალებს ჩვენს პოლიტიკაში და ამათ შორის დემოკრატიულ პოლიტიკურ ძალებშიც კი". - პოლიტიკიდან წასვლის შესახებ, ბიძინა ივანიშვილის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში, ხაზგასმულია რომ მას სჯერა, გამოჩნდება კეთილსინდისიერი პოლიტიკური ძალა, რომელიც „ქართულ ოცნებას“ ჩაანაცვლებს. 2011 წელს, როდესაც პოლიტიკაში მოვიდა, პირველივე თვეს დაჰპირდა ქართულ საზოგადოებას, რომ თვითონვე შექმნიდა „ქართული ოცნების“ ჯანსაღ ოპოზიციას. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით როგორ ფიქრობთ, მომდევნო არჩევნებზე, რამდენად უნდა ველოდოთ ახალ პოლიტიკურ ძალას, რომლის უკან ბიძინა ივანიშვილი იდგება? კულუარულად ან ღიად? ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკიდან წასვლის შემდეგ, ბევრი პარტია მიაკითხავს თხოვნით და შეთავაზებით, მათგან ჭეშმარიტი ოპოზიცია შექმნას. ისინიც კი მივლენ, ვინც ახლა კრიტიკის ქარცეცხლში ატარებენ. მისკენ მიმავალი გზების ძიებას დაიწყებენ. რა არის მთავარი ფაქტორი ქართულ პოლიტიკაში - რასაც ქართველი პოლიტიკოსები ჯიუტად არ უწევენ ანგარიშს. ქართველი ამომრჩეველი გაცილებით უფრო ეშმაკი გახდა, ვიდრე მიაჩნიათ პოლიტიკოსებს. ახლა ელექტორატი გაცილებით უფრო ფხიზელი და ეჭვიანია. მაგრამ პრობლემა ის არის, რომ ჩვენი პოლიტიკური ცხოვრება ვერ გამოვიდა ინფანტილიზმის მდგომარეობიდან და მას მუდმივად სჭირდება ვიღაც ერთი ყოვლისმცოდნე, ყოვლისშემძლე ლიდერი. ეს სტალინური მოდელი სულ ტრიალებს ჩვენს პოლიტიკაში და ამათ შორის დემოკრატიულ პოლიტიკურ ძალებშიც კი. ხალხის დამოკიდებულება რომ ვიღაცამ ყველაფერი იცის; ვიღაცას ყველაფერი შეუძლია... ეს მიეწერებოდა გამსახურდიას თავის დროზე, შემდეგ შევარდნაძეს და სააკაშვილს, ახლა - ბიძინა ივანიშვილს. კარგად მახსოვს, როდესაც ახლად შექმნილი პოლიტიკური პარტიის წარმომადგენლებთან გვქონდა შეხვედრა და კონსულტაციის სახით ჩემი აზრის გაზიარებას მოითხოვდნენ, ძალიან ბევრს წამოსცდენია, ბიძინა ივანიშვილი მხარს გვიჭერსო. ამაში ხედავდნენ თავის წარმატების გარანტიას. ეს არის პოლიტიკური ინფანტილზმის კულტურის, სამწუხარო დეფიციტი და რომელიც განსაზღვრავს იმას, რომ ეს შეიძლება მოხდეს. ჩვენს საზოგადოებაშია ასეთი მოთხოვნა. კიდევ ერთი მომენტი - ბიძინა ივანიშვილმა ძალიან კარგად იცის, საკმარისად კარგად გრძნობს უკვე საზოგადოებრივ განწყობებს. შეიძლება პირველ ხანებში საკმარისი გამოცდილება არ ჰქონდა, მაშინ მასთან ყოველდღიური ურთიერთობა მქონდა. დღეს უკვე საკმაოდ კარგად გაიწაფა და საკმაოდ კარგად გრძნობს საზოგადოების განწყობებს. თუნდაც იმით, რომ მისი მთავარი, ძირითადი ღერძული იდეა იყო „ნაციონალურ მოძრაობასთან“ ბრძოლა. ამ იდეამ ამოწურა თავისი თავი და შესაბამისად „ოცნება“ კარგავს იმ ფუნდამენტს, რომელზეც ის იყო აგებული და აუცილებლად გაჩნდება სერიოზული ძლიერი ოპოზიციური ძალა. მიუხედავად იმისა, რომ დღევანდელი ქართული ოპოზიცია უმწეოდ გამოიყურება, დარწმუნებული ვარ, აუცილებლად გამოჩნდება ახალი ძალა, რომელიც შეძლებს ამ სიტუაციაში თავის ადგილის დაკავებას იმ ვაკუუმის შევსებას, რომელიც არსებობს. ეს შეიძლება არ იყოს ხვალ, ან ზეგ, მაგრამ აუცილებლად გამოჩნდება. _ ბიძინა ივანიშვილი ხომ არ იქნება ამ ოპოზიციური ძალის კულუარული მხარდამჭერი? როგორც ჩანს, ივანიშვილმა იგრძნო ამის აუცილებლობა და ფიქრობს, რომ შანსი აქვს კონტროლი შეინარჩუნოს ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე. ნამდვილად ვერ გეტყვით, რომ ეს კარგი იქნება. ვისურვებდი რომ მას საბოლოოდ გაეწყვიტა პოლიტიკასთან ურთიერთობა. არა იმიტომ, რომ ის ცუდი ადამიანია და დამსახურებები არ აქვს. უბრალოდ ამ განცხადებაში ესეც ვიგრძენი. უწევს, ანგარიში გაუწიოს საზოგადოებრივ აზრს. რომლისთვისაც ქვეყნის უმდიდრესი ადამიანის გავლენა პოლიტიკაზე; აქტიური მონაწილეობა პოლიტიკურ ცხოვრებაში ღია იქნება, თუ ფარული დაშვებული არ არის. ფარული შეიძლება უარესი იყოს. ღია მხარდაჭერის გაგრძელების შემთხვევაში ქვეყანა სერიოზულად ვერ აღიქმება საერთაშორისო საზოგადოების თვალში. _ სწორედ ამ ფაქტორის გათვალისწინებით, საერთაშორისო საზოგადოების გავლენაც ხომ არ იყო ივანიშვილის პოლიტიკიდან წასვლის მიზეზი? ხელისუფლებაში, იგივე პოლიტიკური ძალის მესამე ვადით მოსვლა, საერთაშორისო საზოგადოების თვალში, ქვეყნის დემოკრატიულ იმიჯს აზიანებს. ივანიშვილის მეოთხე ვადით ხელისუფლებაში მოსვლას კი დასავლეთის მხრიდან,გაცილებით მწვავე შეფასება მოჰყვება. პოლიტიკაში ივანიშვილის საჯარო ჩართულობის შეწყვეტა და პოლიტიკიდან წასვლა, მომდევნო არჩვენებისთვის მზადებითაც ხომ არ იყო განპირობებული? ვერ გეტყვით მომავალში ივანიშვილის პოლიტიკაში ჩართულობა ფარული იქნება თუ ღია. სავარაუდოდ, თვითონ არ მოინდომებს, აქტიურად ჩაერთოს ყოველდღიურ პოლიტიკურ პროცესებში, თუმცა სადავეები ხელში ეჭირება. დღეს ოპოზიციური ძალების ხელოვნური მოდელირება ისევე შეუძლებელია, ყველას ახსოვს რაც მოხდა 2011 წელს - ექსპერტების, ჟურნალისტების პოლიტიკოსების კონსოლიდირება. ასეთი რამ დღეს, ან სამომავლოდ შეუძლებელია. ძალიან იოლად მჟღავნდება ხოლმე ფარული აქტივობები. ასე რომ ,ასეთ წამოწყებას დიდ წარმატებას არ ვუწინასწარმეტყველებ. _ივანიშვილის ქოლგის ქვეშ, ახალ პოლიტიკურ ძალებში რამდენად მოსალოდნელია კოალიცია „ქართული ოცნებიდან“ 2016 წლამდე წასული პოლიტიკოსების და პარტიების ნახვა? ძალიან ძნელია, ძველი ინგრედიენტებისგან ახალ კერძის შექმნა. გავლენიანი ახალი პოლიტიკური ძალის შესაქმნელად, აუცილებელია ახალი ძალების ახალი პერსონალების გამოჩენა. პერსონალები, რომლებიც განახლებულად მაინც შესთავაზებენ საკუთარ თავს საზოგადოებას. _ ამომრჩევლის კრიტიკული აზროვნების გაზრდაში, სოციალურმა მედიამაც ხომ არ იქონია გავლენა? _ რა თქმა უნდა, სოციალური მედია უწყობს ხელს. ასევე მრავალწლიანი გამოცდილება. ადრე ხშირად ვამბობდი და ახლაც ვიმეორებ. მეტაფორული შედარება რომ გავაკეთოთ, ჩვენი სოციალური საზოგადოებრივი აზროვნება მკვეთრად შეცვალა „დეზერტირების ბაზარმა“. ეს გულუბრყვილო „სადღეგრძელოების მოყვარული ამომრჩეველი” რომელიც ყლაპავდა ნებისმიერ რაღაცას, იქცა ანგარიშიან, გამთვლელ, რაციონალურ არსებად. შეიძლება ეს არ იყოს მაღალი დონის რაციონალიზმი, მაგრამ ყოფითი რაციონალიზმი მაინც ჩანს. ასე რომ, სხვა ელექტორატთან აქვთ საქმე და პოლიტიკოსებს ჯიუტად ამის დანახვა არ სურთ. ცდილობენ, გაიმეორონ 90-იანი წლების მოდელები. საზოგადოება მართლა სერიოზულად იზრდება. ამიტომაც არ მგონია, ივანიშვილი ისეთი გულუბრყვილო იყოს, რომ ჩათვალოს, თუ ის მხარს დაუჭერს უკვე არსებულ რომელიმე ოპოზიციურ პარტიას, ის ოპოზიციური ძალა უცბად იქცევა გავლენიან პოლიტიკურ მოთამაშედ. მე შემიძლია დაგპირდეთ, რომ 2024 წლის არჩევნებზე ასეთი ხელოვნურად კონსოლიდირებული ძალა უკეთეს შემთხვევაში აიღებს 17-18 პროცენტს და არა უმეტეს. ამასაც ძალიან ვაჭარბებ ახლა. გარკვეული ელექტორატი ისევ არსებობს, რომლისთვისაც ბიძინა ივანიშვილი უმაღლესი ავტორიტეტია. ამ ელექტორატის მობილიზებას მოახდენს ახალი ძალის ირგვლივ. არ მგონია, ტოტალურ წარმატებას მიაღწიოს. _სწორედ აქედან გამომდინარე, ხომ არ არის მოსალოდნელი 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებისთვის რამდენიმე ძალა ვიხილოთ. ძალა, რომელსაც ივანიშვილი ღიად უჭერს მხარს და მის მხარდამჭერ ელექტორატს აითვისებს. ასევე ძალები რომლის უკან შესაძლოა ივანიშვილი იდგეს, მაგრამ არა საჯაროდ, კულუარულად? ხმების დივერსიფიცირება ნამდვილად მოხდება. ამას საუბარიც არ უნდა. ის 48 პროცენტი რაც „ქართულ ოცნებას“ ახლა ჰქონდა არჩევნებზე, მომდევნო არჩევნებზე საოცნებოდ თუ ექნებათ. „ქართული ოცნება“ ასეთ შედეგს ვეღარ გაიმეორებს ვერასოდეს. კორონავირუსმა ძალიან დიდი როლი შეასრულა 2020 წლის არჩევნებზე „ქართული ოცნების“ გამარჯვებაში. კოვიდის ფაქტორი რომ არ ყოფილიყო, „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებიდან მიდოდა ამ არჩევნებზე, იმდენად სწრაფად ეცემოდა მისი რეიტინგი. კოვიდმა გადაარჩინა. კოვიდმა და ოპოზიციის სრულიად უმწეო ქცევამ, თორემ „ქართულ ოცნებას“ ხელისუფლებიდან წასვლა უწევდა. გონიერი რაციონალური, ენერგიული პოლიტიკური ლიდერი, რომელსაც ხელოვნურად ვერ შექმნი, ინკუბატორში ვერ გამოიყვან, ბუნებრივად უნდა დაიბადოს. ახალი ლიდერის გამოჩენისთანავე თავდაყირა დადგება ყველაფერი ქართულ პოლიტიკაში.
თენგიზ ცერცვაძე: ვითარება დასტაბილურდა. თუ ეს მაჩვენებლი შენარჩუნდა, მერე შეიძლება თქმა, რომ პიკმა გადაიარა
„საქართველოში კოვიდინფექციის 30 ათასი აქტიური შემთხვევა ფიქსირდებოდა და ეს უზარმაზარი რაოდენობაა, დღეში - 5000-მდე ახალი ავადმყოფი. ყველა მოსავლელი და დასაბინავებელი იყო. მათგან უნდა აგერჩია, ვის აქვს მძიმე ფორმა, ვის ჰოსპიტალზიაცია სჭირდებოდა, ვის ბინაზე იზოლაცია ან კოვიდ სასტუმროში გადაყვანა. არ ჰყოფნიდათ სასწრაფოები, არ ჰყოფნიდათ ოჯახის ექიმები, მაგრამ სრული პასუხისმგებლობით ვამბობ, რომ საქართველო ამ გამოწვევას გაუმკლავდა უკეთესად, ვიდრე ევროპის ნებისმიერი განვითარებული ქვეყანა“, - აცხადებს Europetime - თან ექსკლუზიურ ინტერვიუში ინფექციური პათოლოგიისა და შიდსის ცენტრის გენერალური დირექტორი. გადაიარა თუ არა პიკმა, რა უნდა გაითვალისწინოს პაციენტმა ოჯახის ექიმთან კონტაქტის დროს და რას ურჩევს კოვიდგადატანილებს, ამ და სხვა საკითხებზე Europetime-ს თენგიზ ცერცვაძე ესაუბრა. _იმის გათვალისწინებით, რომ კოვიდნფიცირების შემთხვევები შედარებით შემცირდა, შესაძლებელია თუ არა იმის თქმა, რომ პანდემიის პიკმა გადაირა? ასე გადაჭრით ვერ ვიტყვით. შემიძლია ვთქვა, რომ ეპიდსიტუაცია ქვეყანაში გაუმჯობესებულია. თუ დეკემბრის დასაწყისში იყო 4-5 ათასი, ახლა არის ათასიდან 2000-მდე შემთხვევა იმ ფონზე, როდესაც ტესტირების რაოდენობა გაიზარდა. მაშინ იყო 10-12 ათასი, ახლა არის 18-20 ათასი ტესტი. მეტი ტესტი კეთდება და ნაკლები შემთხვევები ფიქსირდება. ამ სტატისტიკაზე დაყრდნობით შემიძლია გითხრათ, რომ შემთხვევების რაოდენობა შემცირდა. ვითარება დასტაბილურდა. თუ ეს მაჩვენებლი შენარჩუნდა, მერე შეიძლება თქმა, რომ პიკმა გადაიარა. _იზოლაციის დასრულების შემდეგ, როდესაც ორგანიზმი დასუსტებულია, რამდენად საშიშია სხვა ვირუსული ინფექციები და რა რეკომენდაციას მისცემდით გამოჯანმრთელებულ პაციენტებს? სასურველია, გარკვეული პერიოდი თავი შეიკავონ ხალხმრავალ ადგილებში გასვლისგან. იგივე სიფრთხილით გააგრძელონ ცხოვრება, როგორც ინფიცირებამდე. ჰიგიენასთან და დისტანციასთან დაკავშირებით, ეპიდემიოლოგთა რეკომენდაციები ძველებურად დაიცვან, რადგან ამ დროს ორგანიზმი დასუსტებულია და სასურველი არ არის, რაიმე ტიპის გრიპით დაავადდეთ. _ხშირად ისმოდა სხვადასხვა პრეტენზია ექიმების მისამართით, მათ შორის ეს ეხებოდა ფილტვებზე კვლევის ჩატარებასაც. როგორ უნდა განისაზღვროს კატეს გადაღების საკითხი? რა შემთხვევაში უნდა მოითხოვოს ჰოსპიტალიზაცია და მით უმეტეს კატეს გადაღება, პაციენტისთვის ძალიან ძნელი გასარჩევია. ეს მთლიანად ექიმმა უნდა გადაწყვიტოს და თუ ექიმი სწორად არ გადაწყვეტს, პასუხს აგებს ამაზე. პაციენტს შეუძლია ერთი რამ - თუ მან ეჭვი შეიტანა, რომ ექიმი გაუმართლებლად ეუბნება უარს ჰოსპიტალიზაციაზე, ან კატეს გადაღებაზე, ან სხვა სახის მომსახურებაზე, უნდა აცნობოს ჯანდაცვის მონიტორინგის სამსახურს, რომელიც სპეციალურად ასეთი შემთხვევების მონიტორინგისთვის შეიქმნა. თუმცა იყო ცალკეულ შემთხვევები, პიკის პერიოდში, როცა ვერ ხერხდებოდა დროულად გადაღება დროული ჰოსპიტალიზაცია, დროული კონტაქტი, გამოძახებული სასწრაფო აგვიანებდა. იყო ოჯახის ექიმთან კომუნიკაციის დაგვიანებაც, მაგრამ მე მიმაჩნია, რომ ყველაფერი უნდა განვიხილოთ შედარებით. ეს ყველამ უნდა იცოდეს. საქართველოში მილიონ მოსახლეზე გაანგარიშებით, ახალი შემთხვევების ყველაზე მაღალი რიცხვი ფიქსირდებოდა - ყველაზე მეტი აქტიური ინფექცია დღეში. იყო დღეები, როდესაც კოვიდინფექციის 30 ათასი აქტიური შემთხვევა ჰქონდა საქართველოს ჯანდაცვის სისტემას. ეს უზარმაზარი რაოდენობაა, დღეში 5000-მდე ახალი ავადმყოფი. ყველა იყო მოსავლელი, დასაბინავებელი. მათგან უნდა აგერჩია, ვის აქვს მძიმე ფორმა, ვის ჰოსპიტალზიაცია სჭირდებოდა, ვის ბინაზე იზოლაცია ან კოვიდ სასტუმროში გადაყვანა. არ ჰყოფნიდათ სასწრაფოები და ოჯახის ექიმები, მაგრამ სრული პასუხისმგებლობით ვამბობ და ვისაც უნდა პოლემიკაში ჩამერთოს, დავუმტკიცებ, რომ საქართველო ამას გაუმკლავდა, უკეთესად ვიდრე ევროპის ნებისმიერი განვითარებული ქვეყანა, ან ვიდრე ამერიკის შეერთებული შტატები. იქ რომ არის რიგები და იქ რომ არის ჰოსპიტალიზაციაზე უარის თქმა, იგივე კატეზე ზოგჯერ ამერიკაში და ევროპაშიც - 2, 3 კვირის მერე წერდნენ. ზოგჯერ - საერთოდ ექიმთთან კონტაქტსაც ვერ ახერხებდნენ განვითარებულ სახელმწიფოებში. იმის თქმა მსურს, რომ ის ყველა შეფერხება, ხარვეზები, სერიოზული ხარვეზები, რაც ჩვენთან იყო, გამოწვეული იყო ინფიცირებულთა ძალიან მაღალი რაოდენობით, იმ კონკრეტულ პერიოდში, დაახლოებით ერთი თვის განმავლობაში. იგივე ხარვეზები გაცილებით მეტი მასშტაბებით იყო უცხოეთში. ყოველ შემთხვევაში, საქართველოში ჰოსპიტალიზაციაზე არავის უარი არ უთქვამს, რაიმე პრიორიტეტული ნიშნით. შეიძლება დაგვიანებით, ერთი დღის, 2-3 დღის დაგვიანებით, მაგრამ ბოლოს ყველა მძიმე პაციენტი მაინც ჰოსპიტალიზებული იყო. ოფიციალურად ცნობილია, რომ საქართველოში ჰოსპიტალს გარეთ, საკუთარ ბინაზე და კოვიდ სასტუმროებში გარდაიცვალა სულ 33 პაციენტი. ჰოსპიტალიზაციის დაგვიანება რომ მასიური ყოფილიყო და ვთქვათ ავადმყოფებისთვის საკამრისი დახმარება ვერ გაეწიათ, როცა დღეში 30 ათასი პაციენტი იყო მოსავლელი, როგორ გგონიათ მთელი ერთი წლის განმავლობაში სულ 33 პაციენტი იქნებოდა?! ბრიტანეთში 7 ათასამდე პაციენტია გარდაცვლილი ჰოსპიტალს გარეთ. ბინებსა და თავშესაფრებში. შეადარეთ ახლა ბრიტანეთი, რომელიც არის მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი და ძლიერი სახელმწიფო, ყველაზე წელში გამართული ქვეყანა და 7000 კაცი გარდაეცვალა ჰოსპიტალს გარეთ. იმიტომ, რომ არ ჰყოფნიდათ საწოლები. ჩვენთან ეს არის სულ 33 ადამიანი. მართალია, ბრიტანეთში ჩვენზე მეტი მოსახლეობა ცხოვრობს, მაგრამ პროცენტულად რომ გადაინგარიშო, მაინც ძალიან დიდი განსხვავებაა. _თუ პაციენტს ოჯახის ექიმის გულისხმიერების და კვალიფიკაციის მიმართ უნდობლობა გაუჩნდა, რა შემთხვევაში და რა ფორმით უნდა მოითხოვოს ჰოსპიტალიზაცია,? რადგან იყო უნდობლობის გარკვეული შემთხვევები. თუნდაც ის, რომ რამდენიმე პაციენტის კლინიკაში გადაყვანა უკვე დამძიმებულ მდგომარეობაში მოხდა, ექიმებმა მათი გადარჩენა ვეღარ შეძლეს. დამძიმებამდე კი არ მოხდა ოჯახის ექიმის მხრიდან სიმპტომებზე დროული და სათანადო რეაგირება. საქართველოში 64 ონლაინ კლინიკაა, მაგრამ სამინისტროში ფუნქციონირებს ერთი ცენტრალური ონლაინ კლინიკა, რომელიც ასეთ შემთხვვეებს ინიშნავს, იკვლევს და ექსპერტულ დონეზე ამოწმებს. მაშინ შესაძლოა, გადატვირთვის გამო სატელეფონო კომუნიკაციები ძნელდებოდა. ახლა არაფერი ამის მსგავსი არ ხდება. არავითარი დაბრკოლება ექიმებს არ აქვთ. ამიტომ უნდა მიმართონ მონიტორინგის სამსახურს, როგორც სასამართლოშია. თუ არ გაკმაყოფილებს გადაწყვეტიელბა და ეჭვი შეგეპარა, ასაჩივრებ ზემდგომ ინსტანციაში. ასეა ამ პროცესშიც. თუ სასწრაფოს ექიმი, ან ოჯახის ექიმი რაღაცას არასათანადოდ აკეთებს, პაციენტმა უნდა მიმართოს სამინისტროს ონლაინ კლინიკას, მონიტორინგის სამსახურს. _ეპიდემიოლოგები ხშირად აღნიშნავენ, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია პაციენტის ემოციური მდგომარეობა კოვიდის გადატანის დროს. ამ ფაქტორის გათვალისწინებით, ძალიან მნიშვნელოვანია ექიმის მიმართ ნდობის ფაქტორი. რა რეკომენდაციას მისცემთ ექიმებს, პაციენტებთან ურთიერთობისას, ნდობის ფაქტორის გასაჩენად? ერთადერთი - მივცემდი უნივერსალურ რეკომენდაციას. მუდმივად უნდა ახსოვდეთ, თუ რას ნიშნავს ექიმი. რა პასუხისმგებლობა აიღო პაციენტის ჯანმრთელობაზე. შესაძლოა ოჯახის ექიმების გამოცდილების ნაკლებობაც იყოს საქართველოში. ერთბაშად დაატყდა საქართველოს პაციენტთან დიდი ნაკადი, გაზრდილი რაოდენობა და ყველა ექიმი შეიძლება ამას თუნდაც მორალურად მომზადებული ვერ შეხვდა. მხედველობაში მაქვს ოჯახის ექიმები. კლინიკის ექიმები მანამდეც ძალიან კარგად უმკლავდებოდნენ. კარგად იყვნენ მომზადებულნი, მუდმივად უტარდებოდათ აკადემიური ტრენინგები. ოჯახის ექიმებმა ძალიან სერიოზული სკოლა გაიარეს ამ 2-3 თვეში. ჩემი პაციენტებისგან რაც ვიცი, ოჯახის ექიმების მიმართ, პრეტენზიების რაოდენობა შემცირდა. არასწორი გადაწყვეტილების რაოდენობებიც შემცირდა. ომშიც დაახლოებით ასეა, გამოუცდელებს როცა უშვებენ ბრძოლაში, იქ დანაკარგიც დიდია და წარუმატებელი საბრძოლო მოქმედებებიც. შემდეგ ომში გამოწრთობილ ბატალიონი ომის გარეშე გაწვრთნილ ბევრ ბატალიონს სჯობია. ჩვენთაც ასე მოხდა. რაც არ უნდა ტრენინგები ჩატარებულიყო; რაც არ უნდა სიტყვიერი რეკომენდაცია მიგეცა, ვიდრე მათ, ასე ვთქვათ „თოფის წამლის სუნი არ იგრძნეს“; უშუალოდ არ მოუწიათ ბრძოლაში ჩაბმა, ბევრ ოჯახის ექიმს აკლდა გამოცდილება. . _ბოლო ორ თვეში გამოვლენილი ხარვეზების გათვალისწინებით, ოჯახის ექიმების ახლიდან გადამზადების საჭიროება ხომ არ დადგა? გეგმა არის ჯანდაცვის სამინისტროში. გეგმიური გადამზადებები იქნება . ეხლა ეს ყველაფრი მოხდება მშვიდ გარემოში, როცა უკვე სერიოზული პოტენციალია შექმნილი. კიდევ ერთი რამეა გასათვალისწინებელი. უცხოეთში ოჯახის ექიმია ძირითადი საყრდენი. ძირითადი ერთეული, ვისთანაც ავადმყოფს შეხება აქვს, არის ოჯახის ექიმი. მხოლოდ იშვიათ, აუცილებლობის შემთხვევაში ხდება კლინიკებში გადამისამართება. საქართველოში, როგორც ყველა პოსტსაბჭოთა ქვეყანაში, ყველა აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყანაში, ოჯახის ექიმის რგოლი იყო სუსტი. ამ პირობებში კი მიმაჩნია, რომ მოსალოდნელზე უკეთ გაართვეს ყველაფერს თავი. უნდა გავუწიოთ ანგარიში იმას, რა რა საწყისი მოცემულობა გქვონდა. ახლა, იგივე, ეკონომიკა რომ აიღო, საწყისი მოცემულობა, საქართველო არის შეზღუდული ეკონომიკური რესურსების მქონე ქვეყანა და უცბად რომ მოსთხოვო ევროკავშირის ქვეყნების დონეზე შეუქმნა ყველა მოქალაქეს ცხოვრების პირობები, ხომ ვერ შეუქმნის?! ახლა ექიმებისგან რომ ითხოვენ ამას, ექიმებიც იმ საზოგადოების და იმ ქვეყნის წარმომადგენლები არიან, სადაც ცხოვრობენ. არ იყოს ეს პირველადი ჯანდაცვის რგოლი ძლიერი, მაგრამ ძალიან მოკლე დროში მოხდა მათი მობილიზაცია და საკმაოდ ბრძოლისუნარიან რაზმად ჩამოყალიბება. პირადად ჩემს მოლოდინს გადააჭარბა იმან, რაც საქართველოში ჯანდაცვის სექტორმა შეძლო კოვიდთან მიმართებით. კლინიკურზე არ გამკვირვებია იმიტომ, რომ ვიცოდი. პირველადი ჯანდაცვის რგოლიდან მე ამდენს არ ველოდი. ძალიან მოკლე დროში მოახდინეს მობილიზაცია არა უნაკლოდ, სერიოზული ხარვეზებით, მაგრამ მაინც გაართვეს თავი. ამისი ყველაფრის ჯამური შედეგი არის ციფრები, სტატისტიკა. უმეტესობას ეს ახარებს და მოსწონს, ზოგს ეს არ მოსწონს, ვისაც უნდა რომ ყველაფერი ცუდად იყოს და მაგრამ ოფიციალური ციფრები დევს რომ მიუხედავად ამ პიკისა და ერთდროულად ბევრი ინფიცირებისა, საქართველოში ინფიცირებულთა გარდაცვალების პროცენტი არის 1.15 პროცენტი, რაც ევროპაში და ამერიკის ქვეყნებს შორის, ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია. ევროპაში 54 ქვეყნიდან სულ ექვს ქვეყანას ჩვენზე უკეთესი მაჩვენებელ, ლეტალობის სტატისტიკით. ყველა განვითარებულ ქვეყანას, გერმანია, საფრანგეთი, ინგლისი, ბელგია, შვეიცარია ავსტრია, თუნდაც ჩვენს სამეზობლოში, თურქეთი, აზერბაიჯანი, რუსეთი, სომხეთი. კოვიდპაციენტთა გარდაცვალების ჩვენზე მაღალი სტატისტიკა აქვს. მეორე, რაც ზემოთ აღვნიშნე, ბინაზე გარდაცვალების ძალიან დაბალი სტატისტიკა. რაც არ უნდა შიგნით ხდებოდეს, რაც არ უნდა ხარვეზები ყოფილიყო, ეს მაინც იქნება ერთეული და ჯამურად საქართველო სხვებზე უკეთ გაუმკლავდა ამ სერიოზულ გამოცდას. სამი დღის წინ, ძალიან საინტერესო სტატია გამოქვეყნდა კალიფორნიაზე. ლოს-ანჯელესში, ამერიკის უმდიდრეს ქალაქში, ექიმებმა ინსტრუქცია მიიღეს, რომ უიმედო პაციენტები სტაციონარში არ დააწვინონ. ასევე აქვთ მითითება, ჟანგბადი ლიმიტერებულად დახარჯონ ავადმყოფებზე, პრიორიტეტები დაალაგონ. ხომ წარმოგიდგენიათ როგორ უნდა გაუჭირდეს ქვეყანის ჯანდაცვის სისტემას, რომ ასეთი რამ დაავალო ექიმებს. როცა პრიორიტეტების არჩევა გიხდება, ესე იგი ძალიან უჭირს იმ ქვეყნის ჯანდაცვის სისტემას. სერიოზული რაღაც მოხდა შვედეთში, როცა ოფიციალური ინსტრუქცია მისცეს ექიმებს 65 წელს ზემოთ პაციენტები საავდმყოფოში არ წაეყვანათ იმიტომ, რომ მათთვის ადგილი არ იყო. ასეთი ბევრი ფაქტი კატასტროფაა ნებისმეირი ქვეყნისთვის. ეს რომ საქართველოში მომხდარიყო და 65 წელს ზემოთ მყოფი პაციენტების მიღებაზე საავდმყოფოებს უარი განეცხადებინათ, ხომ წარმოგიდგენიათ რა მოხდებოდა, რა ამბავი ატყდებოდა სრულიად სამართლიანად?! ამავე ინტერვიუდან ნაწილი შემდეგ ბმულებზე ნახეთ: რა შემთხვევაში უნდა მივმართოთ ექიმს კორონავირუსისგან განკურნების შემდეგ. საქართველოში სპეციალური პროტოკოლით გამოიკვლევენ იმ 500 პაციენტს, რომლებმაც კოვიდინფექცია რთულად გადაიტანეს. კოვიდინფიცირებულთა გარდაცვალების სტატისტიკით საქართველო ევროპაში მე-7 ადგილზეა
ბიძინა ივანიშვილის მიერ პოლიტიკის დატოვებაზე განცხადებას ლუის ნავარო გამოეხმაურა
„ივანიშვილის არაფორმალური მმართველობის გათვალისწინებით, ძნელია იმის შეფასება, თუ რას ნიშნავს მისი წერილი ქვეყნის შემდგომი განვითარებისთვის“, - ამის შესახებ საგარეო პოლიტიკის კვლევითი ინსტიტუტის ანალიტიკოსი ლუის ნავარო Europetime-თან საუბრისას განაცხადა. „2013 წელს პრემიერ-მინისტრისა და პარტიის თავმჯდომარის თანამდებობიდან მისი გადადგომა პოსტის მხოლოდ საჯაროდ დატოვებას ნიშნავდა. მისი ახალი „ოცნება“, „ნაციონალური მოძრაობა“ არ იყოს ოპოზიციური ძალა მთავრობის წინააღმდეგ, მიანიშნებს, რომ მას კვლავ ძალიან აინტერესებს პოლიტიკა. ასე რომ, მომავალში ვნახავთ, როგორ წარმართავს ის მოვლენებს“, - აღნიშნავს ლუის ნავარო. ბიძინა ივანიშვილმა პოლიტიკიდან წასვლის შესახებ განცხადება გუშინ გაავრცელა.
ლინკოლნ მიტჩელი: ვიმედოვნებ, 2021 წელს საქართველო მშვიდობიანად წაიწევს წინ ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის მიმართულებით
„ვიმედოვნებ, რომ 2021 წელს საქართველო მშვიდობიანად წინ წავა ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენისა და უფრო მეტი კეთილდღეობისკენ“, - ამის შესახებ ამერიკელი ანალიტიკოსი, ლინკოლნ მიტჩელი Europetime-თან საახალწლო მილოცვაში საუბრობს: „ძალიან მოხარული და ბედნიერი ვარ, რომ მომეცა საშუალება, ახალი წელი მივულოცო ჩემს ქართველ მეგობრებს და ბედნიერი, ჯანმრთელი 2021 ვუსურვო. 2020 წელი იყო საკმაოდ რთული ჩვენი ქვეყნებისთვის და იმედი მაქვს, მომავალი წელი უკეთესი იქნება. ასევე ვიმედოვნებ, რომ 2021 წელს საქართველო მშვიდობიანად წინ წავა ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენისა და უფრო მეტი კეთილდღეობისკენ; ასევე - ორივე ქვეყანა შეძლებს, დაძლიოს შიდა კონფლიქტები და დავები, რომლებიც ბოლო რამდენიმე ათლწლეულს ახასიათებდა“.
მეთიუ ბრაიზა: 2021 იქნება წელი, როდესაც ბაიდენის ადმინისტრაცია ქართველ მეგობრებთან ერთად იმუშავებს ალიანსში ინტეგრაციისთვის
აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მოადგილის ყოფილი თანაშემწე, მეთიუ ბრაიზა 2021 წლისთვის საქართველოს ტრანსატლანტიკურ საზოგადოებასთან კიდევ უფრო დაახლოებას უსურვებს. მეთიუ ბრაიზა ამის შესახენ Europetime-თან საახალწლო მილოცვაში საუბრობს: „საქართველოს პირველ რიგში ვუსურვებ ტრანსატლანტიკურ საზოგადოებასთან კიდევ უფრო დაახლოებას - ისეთი პროექტების განხორციელებას, რომელიც უკავშირდება ანაკლიას და კავკასუს ონლაინს - ისინი შექმნიან ეკონომიკურ კავშირებს ევროკავშირსა და საქართველოს შორის. ასევე, 2021 იქნება წელი, როდესაც ბაიდენის ადმინისტრაცია ქართველ მეგობრებთან ერთად იმუშავებს ალიანსში ინტეგრაციისთვის. ამასთან, ქართველ ხალხს განსაკუთრებით ვუსურვებ პოლიტიკურ სტაბილურობას, რომ ოპოზიციამ და მმართველმა პარტიამ როგორღაც ახალი გზა გამოძებნონ თანამშრომლობისთვის. ტრანსატლანტიკურ მისწრაფებებს ეს მხოლოდ წაადგება. და ბოლოს, ქართელებს რა თქმა უნდა ვუსურვებ ჯანმრთელობას, პანდემიის დასრულებას და ნორმალური ცხოვრებისკენ დაბრუნებას“.
ბენ ჰოჯესი იმედოვნებს, რომ მომავლ წელს საქართველოს NATO-ს რიგებში იხილავს
ამერიკული სახმელეთო ჯარების ყოფილი მეთაური, გენერალ-ლეიტენანტი ბენ ჰოჯესი საქართველოს ახალ წელს Europetime-ის გვერდიდან ულოცავს და იმედოვნებს, რომ მომავლ წელს საქართველოს NATO-ს რიგებში იხილავს: „საუკეთესო სურვილებით გილოცავთ ყველას შობა-ახალ წელს. ყოველთვის მომწონდა ახალი წელი, რადგან ის რაღაც ახლის საწყისია. იმედი მაქვს, მომავალი წელი საქართველო-აშშ-ის ურთიერთობების და საქართველოში ამერიკის სტრატეგიული ინტერესის აღორძინების წელი იქნება. ძალიან ვამაყობ ჩვენი ელჩით, მაგრამ მას სჭირდება დახმარება, როგორც მთავრობისგან, ასევე კონგრესისგან. ასე რომ, ეს არის ჩემი მნიშვნელოვანი სურვილები 2021 წლისთვის. მეორე - ვისურვებდი, რომ ახალგაზრდებმა ისევ ირწმუნონ საკუთარი მომავლის ძლიერი მედიის, პოლიტიკოსების მიერ ნდობის მოპოვების, ეკონომიკური კეთილდღეობის შედეგად. მესამე სურვილია, წელს საქართველო NATO-ს წევრი ქვეყანა გახდეს. არ ვიცი, ეს რამდენად მოხდება, მაგრამ ვიცი, რომ ახალი ადმინისტრაცია ამას ძალიან ეცდება. საქართველოს მამაცი ჯარისკაცები იმსახურებენ მხარდაჭერას, რომელიც NATO-ს წევრობას თან ახლავს.საქართველოს მოსახლეობამ უკვე ძალიან ბევრი გააკეთა, რათა ეს დაემსახურებინა. ვიმედოვნებ, რომ ჩვენი მოთმინება და შეუპოვრობა NATO-ში წევრობით დაჯილდოვდება“.
ფატმა ჯერენ იაზგანი: 2021 წელს, ნებისმიერ დაბრკოლებას გადავლახავთ ჩვენი პარტნიორობის, სოლიდარობის, ჩვენი კარგი მეზობლობის ფარგლებში
„ვფიქრობ, 2021 წელს, ნებისმიერ დაბრკოლებას გადავლახავთ ჩვენი პარტნიორობის, სოლიდარობის, ჩვენი კარგი მეზობლობის ფარგლებში“, - ამის შესახებ თურქეთის ელჩი საქართველოში ფატმა ჯერენ იაზგანი საახალწლო მილოცვაში საუბრობს. „მინდა მოგილოცოთ ახალი წელი და გისურვოთ ყოველივე საუკეთესო, ჯანმრთელობა, ბედნიერება, კეთილდღეობა, სტაბილურობა, უსაფრთხოება და სიმშვიდე ჩვენი რეგიონისთვის, ქართველი და თურქი ხალხისთვის. მინდა აღვნიშნო, რომ 2020 წელს, ჩვენ ვაჩვენეთ ერთად დგომის მაგალითი კოვიდპანდემიასთან და სხვა სირთულეებთან ბრძოლის კუთხით. ვიმედოვნებ, რომ 2021 წელი უფრო უკეთესი იქნება და ვფიქრობ, გადავლახავთ ნებისმიერ დაბრკოლებას ჩვენი პარტნიორობის, სოლიდარობის, ჩვენი კარგი მეზობლობის ფარგლებში. ყველაზე მეტად გაგვაძლიერებს ნდობა, თანადგომა, საერთო ღირებულებები, ჩვენი ძლიერი მეგობრობა და პარტნიორობა“, - აცხადებს თურქეთის ელჩი.
ბენ ჰოჯესი: ანაკლიის და მსგავსი პროექტების გარეშე საქართველო, მხოლოდ სამხრეთ კავკასიის ნაწილად მოიაზრება, რომელიც რუსეთისა და ირანის გავლენის ქვეშ იმყოფება
ქვეყნის სტრატეგიული უსაფრთხოების საკითხთან დაკავშირებით საქართველოს მიერ საჯარო ეროვნული დებატების გამართვის აუცილებლობაზე მიუთითებს ამერიკული სახმელეთო ჯარების ყოფილი მეთაური, გენერალ-ლეიტენანტი ბენ ჰოჯესი. ჰოჯესის ხედვით, ეს მიდგომა უნდა მოიცავდეს საზოგადოების მდგრადობის განმტკიცებას, რომელსაც დაუპირისპირებს კრემლის გავლენას და მის მიერ წარმოებულ დეზინფორმაციულ კამპანიებს, ისევე როგორც კორუფციულ გავლენებს. „საქართველოს მთავრობამ უნდა გააცნობიეროს, რომ რუსეთის ინტერესის საგანს წარმოადგენს სამხრეთ კავკასიაში დომინირება“, - აღნიშნავს ჰოჯესი. ყველა იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რაც მოხდა რუსეთის უშუალო თუ ირიბი ჩარევით - კონფლიქტები, კიბერდანაშაულები, არჩევნებში ჩარევა თუ ჰიბრიდულ ომებში მისი როლი - დადგა თუ არა დრო, რომ დასავლეთმა შეიმუშავოს უფრო ერთიანი პოლიტიკა და მიდგომა? ამის ყველაზე მნიშვნელოვანი ბერკეტი გადის თუ არა შავი ზღვის უსაფრთხოებაზე და საქართველოზეც და შეიძლება თუ არა ეს კონკრეტული ბერკეტი საქართველო და უკრაინისთვის MAP-ის მიღებაც იყოს, ამ და სხვა საკითხებზე Europetime ბენ ჰოჯესს ესაუბრა. _ბატონო გენერალო, რომ შევაჯამოთ წელიწადი, რომელიც დასასრულს უახლოვდება, თქვენი აზრით, ამ გამოწვევებით, კრიზისებით სავსე წელიწადმა რა შეცვალა და რისი აუცილებლობა დაგვანახა იგივე ნატოსა და ევროკავშირის პოლიტიკის კუთხით? აღნიშნულმა კრიზისებმა უფრო გაზარდა კონსოლიდირებული და კოორდინირებული პოლიტიკის მოთხოვნილება, ალიანსების გაფართოების პერსპექტივები (ნატო, ევროკავშირი) თუ პირიქით, უფრო მოზომილი და ფრთხილი პოლიტიკის ტენდენცია წარმოქმნა? ვფიქრობ, დროა საქართველო იყოს ნატოს წევრი! თუმცა, მან თავად უნდა მიიღოს გადაწყვიტილება ნამდვილად სურს თუ არა ეს. ასევე ვფიქრობ, რომ საქართველომ უნდა გამართოს საჯარო ეროვნული დებატები ქვეყნის სტრატეგიული უსაფრთხოების საკითხთან დაკავშირებით და წარმოადგინოს საქართველოს მთავრობის ერთიანი მიდგომა, რომელიც მოიცავს საზოგადოების მდგრადობის განმტკიცებას და რომელსაც დაუპირისპირებს კრემლის გავლენას და მის მიერ წარმოებულ დეზინფორმაციულ კამპანიებს, ისევე როგორც კორუფციულ გავლენებს. ამავე დროს, ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა უნდა გამოხატოს მდგრადი სტრატეგიული ინტერესი საქართველოს მიმართ, ისევე როგორც სამხრეთ კავკასიისა და უფრო დიდი შავი ზღვის რეგიონის მიმართ, რათა კრემლმა დაინახოს რამდენად მნიშვნელოვანია ჩვენთვის თქვენი ქვეყანა და რომ ჩვენ დავიცავთ ჩვენს მეგობრებს, ისევე როგორც ჩვენს ინტერესებს. _ჩვენს გამოცემასთან ინტერვიუში თქვენ აღნიშნეთ, რომ რუსეთი მხოლოდ ძალას უწევს ანგარიშს და ზოგადადაც ,,რუსეთი არ გავაღიზიანოთ’’ დევიზით შთაგონებული პოლიტიკა არაერთხელ დავრწმუნდით, რომ მცდარია. თქვენი აზრით, ყველა იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რაც მოხდა რუსეთის უშუალო თუ ირიბი ჩარევით - კონფლიქტები, კიბერდანაშაულები, არჩევნებში ჩარევა თუ ჰიბრიდულ ომებში მისი როლი - დადგა თუ არა დრო, რომ დასავლეთმა შეიმუშავოს უფრო ერთიანი პოლიტიკა და მიდგომა? ამის ყველაზე მნიშვნელოვანი ბერკეტი გადის თუ არა შავი ზღვის უსაფრთხოებაზე და საქართველოზეც და შეიძლება თუ არა ეს კონკრეტული ბერკეტი საქართველო და უკრაინისთვის MAP-ის მიღებაც იყოს? საქართველოს მთავრობამ უნდა გააცნობიეროს, რომ რუსეთის ინტერესის საგანს წარმოადგენს სამხრეთ კავკასიაში დომინირება საკუთარი ინტერესების გათვალისწინებით. რა სარგებელი მოუტანა საქართველოს მისმა მცდელობამ, ითანამშრომლოს მოსკოვთან ბოლო 30 წლის განმავლობაში? რა მოიგო ქართველმა ახალგაზრდობამ იმით, რაც მოსკოვმა შესთავაზა საქართველოს დახმარების სახით? ერთადერთი, რასაც ვხედავ არის ის, რომ საქართველოს 20% ოკუპირებულია რუსეთის ჯარების მიერ და რომ რუსული ჯარები ასევე იმყოფებიან მთიან ყარაბაღში/აზერბაიჯანში, ისევე როგორც სომხეთის ბაზებზე. მიჩნდება განცდა, რომ საქართველოს მთავრობას სურს, კვლავ კრემლის ზეგავლენის ქვეშ დარჩეს. სხვა მხრივ, ჩემთვის გაუგებარია, რატომ მისცეს რუს ე.წ. „მშვიდობისმყოფელებს“ სომხეთში მოსახვედრად საქართველოს საჰაერო სივრცის გამოყენების უფლება. რაც შეეხებაე.წ. „კასპიის პლატფორმას“, რომელსაც საქართველოს მთავრობა მხარს უჭერს - ჩემთვის ეს კიდევ ერთი გაუგებარი ნაბიჯია, რომელიც საფრთხეს უქმნის საქართველოს სუვერენიტეტს, და კრემლს, ირანთან ერთად, რეგიონში კიდევ უფრო მეტი ზეგავლენის ბერკეტებს სთავაზობს. რა სიკეთე შეუძლია მოუტანოს ყოველივე ამან საქართველოს? ამავე დროს, ეს ხაზს უსვამს აშშ-ის მხრიდან მდგრადი, სტრატეგიული ინტერესის დემონსტრირების წარუმატებლობასაც - გამოდის, ჩვენ მნიშვნელოვანი მოვლენების მიღმა აღმოვჩნდით. _საქართველოს ხელისუფლება აცხადებს, რომ არასოდეს ყოფილა საქართველო-ამერიკას შორის თანამშრომლობა ისეთ მაღალ ნიშნულზე,როგორც ახლაა. თუ ეს ასეა, თქვენი აზრით,იქნება თუ არა საკმარისი საქართველოს ხელისუფლების მხრიდან თხოვნა ამერიკისადმი რომ გაზარდოს როტაციული ძალები საქართველოში და გააძლიეროს სტრატეგიული ინფრასტრუქტურა თუნდაც პარტნიურულ-საწვრთნელ ფორმატში? ჩვენი საელჩო თბილისში საკმაოდ დიდ სამუშაოს ასრულებს, აგრძელებს რა გამორჩეული ამერიკელი დიპლომატების ტრადიციას, რომლებსაც საქართველოში უმუშავიათ. თუმცა, ჩემი აზრით, აშშ-ის მთავრობამ და კონგრესმა ვერ შეძლეს მდგრადი ინტერესის და ინვესტიციის ისეთ დონეზე დემონსტრირება, რაც დაეხმარებოდა საქართველოს კრემლის ზეგავლენისთვის უფრო მეტი წინააღმდეგობა გაეწია. ვიმედოვნებ, ამ მხრივ სიტუაცია უკეთესობისკენ შეიცვლება როგორც ჩვენი, ასევე საქართველოს მთავრობის მხრიდანაც. ასევე, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია აშშ-სა და საქართველოს მთავრობებმა გადადგან კონკრეტული ნაბიჯები კერძო ინვესტიციების შესაძლებლობების გაუმჯობესების თვალსაზრისით. ამისთვის კი აუცილებელია დამოკიდებულების შეცვლა როგორც საქართველოს მთავრობაში, ასევე პარლამენტში. _საქართველოში პორტების განვითარება-გაფართოება სტრატეგიული მნიშვნელობის საკითხია. რეგიონში მიმდინარე პროცესებმა თვალნათლივ დაგვანახა ანაკლიის პროექტის და უცხოური ინვესტიციების მნიშვნელობა, რომელიც როგორც უსაფრთხოების, ასევე განვითარების გარანტიცაა. თქვენი აზრით, საკმარისი იქნება თუ არა საქართველოს ხელისუფლების კეთილი ნება აღნიშნული პროექტის კვლავ დღის წესრიგში დასაბრუნებლად? რა საკვირველია, არა! საქართველოს მთავრობამ არაერთხელ განაცხადა, რომ ანაკლიის პროექტი ქვეყნისთვის პრიორიტეტულია, თუმცა დღემდე რეალურად არაფერი გაკეთებულა ამ კუთხით და მეც არ ვარ ბოლომდე დარწმუნებული, რომ საქართველოს მთავრობა ნამდვილად არის დაინტერესებული ამ პროექტით. ჩემი აზრით, ეს იქნებოდა უდავოდ ღირებული აქტივი საქართველოსთვის, რაც მისცემდა მას შესაძლებლობას საბოლოოდ გამხდარიყო პორტალი ევრაზიასა და ევროპას შორის. ამგვარად, საქართველო გახდებოდა ევროპის ნაწილი და ლოგისტიკის ცენტრი, რომელშიც ევროპაც და ამერიკაც მნიშვნელოვან ინვესტიციებს ჩადებდნენ. სწორედ ეს არის მიზეზი, რის გამოც კრემლი და კრემლის მომხრეები ეწინააღმდეგებიან ამ პროექტს. ანაკლიის და მსგავსი საერთაშორისო პროექტების გარეშე საქართველო, სამწუხაროდ, მოიაზრება მხოლოდ როგორც სამხრეთ კავკასიის ნაწილი, რომელიც რუსეთის, თურქეთისა და ირანის გავლენის ქვეშ იმყოფება, და არა როგორც მნიშვნელოვანი რეგიონული გავლენის მქონე ევროპული ქვეყანა. ერთადერთი, ვინც რეალურად სარგებელს იღებს ამ სიტუაციიდან, რა თქმა უნდა, არის კრემლი და არა ქართველი ახალგაზრდობა.
თედო ჯაფარიძე: პოლიტიკაში ზოგჯერ სხვადასხვა ინტერესის თანხვედრის გამო იხსნება „შესაძლებლობათა ფანჯარა“. ამგვარი განვითარებისთვისაც მზად უნდა ვიყოთ
„პოლიტიკაში ზოგჯერ ხდება სასწაულები და სხვადასხვა მიზეზის და ინტერესების თანხვედრათა გამო - პროცესების დაჩქარება, ანუ იხსნება ე.წ. „შესაძლებლობათა ფანჯარა“ და ჩვენ, მოვლენების ამგვარი განვითარებისთვისაც უნდა ვიყოთ მზად, რათა ჩვენს დასავლელ პარტნიორებს არ მივცეთ საბაბი წამოგვაძახონ, „აი, საქართველოს ჰქონდა ნატოში გაწევრიანების შესაძლებლობა და ეს შანსი მან ხელიდან გაუშვა შიდა არეულობების გამო“, - აცხადებს Europetime-თან ინტერვიუში თედო ჯაფარიძე, ამერიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულფასოვანი ელჩი (1994 – 2002), საქართველოს საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრი. _ბატონო თედო მადლობა ინტერვიუსთვის, პირველ რიგში საინტერესო იქნებოდა საუბარი ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფო მდვივნის მაიკ პომპეოს ვიზიტის შეფასებით რომ დავიწყოთ, თქვენი აზრით, რა გზავნილებს შეიცავდა ეს ვიზიტი, მით უფრო იმ ფონზე, როდესაც ყარსში სამშვიდობო შეთანხმებამ ახალი რეალობა შექმნა? მე სახელმწიფო მდივნის ბატონ პომპეოს ვიზიტს შევაფასებ მხოლოდ როგორც ჩვენი ქვეყნის რიგითი მოქალაქე, რომელმაც ამ ვიზიტის შესახებ უაღრესად შეკვეცილი ინფორმაცია მიიღო საინფორმაციო წყაროების მეშვეობით - ტელევიზიებიდან და სააგენტოებიდან. გასაგები, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფო მდივნის ნებისმიერი ვიზიტი უაღრესად მნიშვნელოვანი მოვლენაა საქართველოსათვის. ამგვარი ვიზიტი უძლიერესი დიპლომატიური გზავნილია ჩვენი ქვეყნის კეთილმოსურნეებისათვის და, რა თქმა უნდა, პირველ რიგში მათთვის, ვისაც არ სურს იხილოს სატაბილური და ძლიერი საქრთველო. ახლა რაც შეეხება კონკრეტულად სახელმწიფო მდივან პომპეოს ვიზიტს. ზემოთ მოგახსენეთ, რომ ეს საკმაოდ „უცნაური“ ვიზიტი გახლდათ - არ გაკეთებულა რაიმე განცხადება თავად ბატონ პომპეოს მიერ ამ ვიზიტის მიზნებსა და შედეგებზე. იყო რამდენიმე ოფიციალური, მაგრამ დახურული შეხვედრა, საუბარი სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლებთან, რომლის შემადგენლობა აშშ-ის საელჩოს მიერ იყო შერჩეული. ისაუბრეს თუ არა სახელმწიფო მდივანმა პომპეომ და ჩვენმა ოფიციოზმა მთიანი ყარაბაღის მოვლენების თაობაზე და იმ ახალ რეალობაზე, რომელიც რეგიონში შეიქმნა - ვერაფერს გეტყვით. იმედია, რომ ისაუბრეს. რა დასკვენები გამოიტანეს, არ ვიცი. გასაგებია, რომ ამ ომმა და სამშვიდობო განცხადებამ (და არა "ხელშეკრულებამ") ახალი რეალიები შექმნა რეგიონში - რუსეთის „სამშვიდობო" შენაერთებმა დაიკავეს პოზიციები აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე და სამხრეთ კავკასიაში აქტიურად შემოვიდნენ თურქეთის სამხედრო ძალები. ეს უკვე სტრატეგიული ფაქტია. დაიწყო ახალი რეალიების შექმნის პროცესი და თუ როგორ განვითარდება ეს პროცესები, ჯერ ამის თაობაზე ადრეა საუბარი. გასათვალისწინებელია ეს ყველაფერი საქართველოსათთვის? რა თქმა უნდა! იყო ამის თაობაზე საუბარი ბატონ პომპეოსთან? იმედია, რომ იყო. ჩვენ მხოლოდ შეგვიძლია ვიმედოვნოთ, რომ ოფიციალური შეხვედრების დროს მხარეებმა განიხილეს საქართველოსათვის მნიშვნელოვანი სტრატეგიული საკითხები და პერსპექტივები, მ.შ. „პოსტ-ყარაბაღული“ რეალიები. მოხდა ეს თუ არა, ამას უახლოეს მომავალში გავიგებთ, თუმცა ისიც უნდა გავითვალისწინოთ, რომ რასაც დაგვპირდა პრეზიდენტ ტრამპის სახელმწიფო მდივანი, ეს ყველაფერი შესაძლოა „არ მოეწონოს“ პრეზიდენტ ბაიდენის სახელმწიფო მდივანს, თუმცა რამდენადაც მე მახსოვს, ენტონი ბლინკენმა ზედმიწევნით კარგად იცის სამხრეთ კავკასიის პრობლემები და მათთან დაკავშირებული რისკები. ეს მხოლოდ ჩემი პირადი მოსაზრებებია და ამიტომ, შევთანხმდეთ, რომ აშშ-ის სახემწიფო მდივნის ვიზიტი საქრთველოში მნიშვნელოვანი მოვლენა გახლდათ. _რამდენიმე ხსნის წინ, გენერალმა ჰოჯესმა საქართველოში იფრასტრუქტურისა და როტაციული ჯარების განთავსებაზე განაცხადა. ამას მოჰყვა ქართველი ექსპერტების მიმართვა პომპეოსადმი, რომელშიც ითხოვდნენ ამერიკული ბაზების განლაგებას საქართველოში. ხელმომწერთა შორის თქვენც იყავით. თუ შეიძლება გვითხრათ, რა პერსპექტივა აქვს ამ ინიციატივას და რა მნიშვნელობა ექნება ჩვენი რეგიონისთვის მის განხორციელებას? გენერალი ბენ ჰოჯესი საქართველოს სტრატეგიული ინტერესების რეალიზების მხურვალე მხარდამჭერია, მ.შ. ნატოსთან დაახლოების და შემდგომ - თუ სავარაუდოდ -კი ამ ორგანიზაციაში გაწევრიანების. მე გენერალ ჰოჯესს დიდი ხანია ვიცნობ, ერთად მიგვიღია მონაწილეობა სხვადასხვა საერთაშორისო ფორმატში - კონფერენცისა და ცალკეულ საერთაშორისო დისკუსიებში და ყველა ღონისძიებაზე გენერალი ჰოჯესი გვთავაზობს ახალ მიდგომებს და უსაფრთხოების ახალ მექანიზმებს, რომელთა რეალიზება გააძლიერებდა საქართველოში სტაბილურობას, მის უსაფრთხოებას, ჩვენი ქვეყნის დაახლოებას დასავლეთთან და კონკრეტულად ნატოსთან. მაგრამ ამავე დროს, გენერალი ჰოჯესი გვაძლევს რჩევებს, თუ როგორ უნდა აღმოიფხვრას ის შიდა პრობლემები - იქნება ეს ინსტიტუციური თუ პოლიტიკური, რომლებიც აფერხებენ საქართველოს ე.წ. დასავლური ვექტორის გაძლიერებას. ჩვენ ამ თემებზე გენერალ ჰოჯესთან და სხვა მრავალ პოლიტიკოსთან და ექსპერტთან გვქონია საუბრები და დისკუსიები და თუ თქვენ ჩემი პირადი აზრი გაინტერესებთ ამ საკითხებთან დაკავშირებით, ეს შემდეგში მდგომარეობს: ერთია ამ „დასავლური ვექტორის“ დეკლარირება ხელისუფლების თუ ოპოზიციური ძალების მიერ და ამასთან დაკავშირებით სხვადასხვა სატელევიზიო გადაცემაში ან დასავლეთის დედაქალაქებში ერთმანეთთან გაუთავებელი (უნდა გითხრათ უკვე მომაბეზრებელი კიდევაც!) შეხლა-შემოხლა იმის თაობაზე, თუ ვინ უფრო „პრო-დასავლელი“ ან „პრო-ნატოელია" და მეორეა - და ეს გახლავთ სწორედ მთავარი - პოლიტიკოსების და საექსპერტო საზოგადოების გაერთიანება ამ არსებული შიდა პრობლემების აღმოსაფხვრელად, იმ პრობლემების, რომლებიც ჯერ კიდევ გადაულახავი დაბრკოლებაა დასავლეთისაკენ მიმავალ გზაზე - ინსტიტუციური მდგრადობა, დემოკრატიული პროცესებსის და კანონიერების შეუქცევადობა. და კიდევ ერთი და, ჩემი აზრით, მთავარი: დღევანდელ მსოფლიოში თუ შენ გინდა იყო გლობალური პროცესების თანამონაწილე, უნდა შეძლო გარდა დემოკრატიული და კანონიერების ბაზაზე მდგარი სახელმწიფოსი, აგრეთვე გახდე „სასარგებლო" ქვეყანა პარტნიორებისათვის და არა მუდმივი „თავის ტკვილი“ და პრობლემა. გასაგებია, რომ მე ვსაუბრობ საქართველოზე, რომელმაც დემოკრატიული განვითარების გზა აირჩია, თორემ განვითარების სხვადასხვა მოდელიც არსებობს და მ.შ. ჩვენ სამეზობლოში. ამიტომაც, რასაც გვათავაზობს გენერალი ჰოჯესი - საქართველოს ტერიტორიაზე „ნატოს იფრასტრუქტურისა და როტაციული ჯარების განთავსება“ - ეს უაღრესად საინტერესო მოსაზრებაა, თუმცა ეს ყველაფერი მოსაზრებად დარჩება, თუ ჩვენი პარტნიორები არ დარწმუნდებიან, რომ საქართველო ფუნქციონირებადი, ინსტიტუციური დემოკრატიაა, რომ საქართველოში ტარდება დემოკრატიული არჩევნები და ეს არჩევნები არ გახლავთ მხოლოდ ბრძოლა ძალაუფლებისათვის, რომელშიც „გამარჯვებული იღებს ყველაფერს (the winner takes all)"... დროა სიმართლეს თვალებში შევხედოთ და ვაღიაროთ, რომ ჩვენი ქვეყნის შიდა პოლიტიკა, მ.შ. არჩევნები, არ გახლავთ არც კონკრეტული პოლიტიკოსების და არც კონკრეტული პარტიების მრავალჯერადი გამოყენების საგანი. მე ხშირად ვიმეორებ, რომ ქვეყნის შიდა პოლიტიკა უნდა გახდეს განმსაზღვრელი ამ ქვეყნის საგარეო პოლიტიკის და არა პირიქით. წარმოუდგენელია საქართველოს საგარეო პოლიტიკა იყოს „უმაღლეს ნიშნულზე“ (როგორც ამას ხშირად გვიმეორებენ მმართველი პარტიის წარმომადგენლები), თუ ქვეყნის შიგნით იქნება გაუსაძლისი სიდუხჭირე, ეკონომიკური ვარდნა (თუნდაც პანდემიური ეფექტების გათვალისწინებით). ეს თუ არ გამოსწორდა და ამ პრობლემების აღმოფხვრა არ გახდება მთლიანად ჩვენი პოლიტიკური კლასის ამოცანა (ანუ არამხოლოდ ხელისუფლების და ოპოზიციის), გენერალ ბენ ჰოჯესის სტრატეგიული მოწოდებები მხოლოდ მოწოდებებად დარჩება. _თუ სწორად მოახერხა თავის სტრატეგიულ პარტნიორებთან ინტერესების თანხვედრა, ეს ახალი ვითარება აძლევს თუ არა შესაძლებლობას საქართველოს, უფრო მკვეთრი ნაბიჯები გადადგას ნატოში ინტეგრაციისკენ? შევთანხმდეთ, რომ საქრთველოს ევროპული თუ ევროატლანტიკური ინტეგრაცია გრძელვადიანი პროცესია და მის რეალიზება დაკავშირებულია დემოკრატიულ რეფორმებთან და გარდაქმნებთან. ჩვენ შესაძლოა მოვახდინოთ ქვეყნის შთამბეჭდავი მოდერნიზება, მაგრამ თუ ეს არ განხორციელდა პარალელურ რეჟიმში დემოკრატიულ აღმშენებლობასთან ერთად (მ.შ. არჩევნების), ეს გაართულებს ჩვენ სვლას დასავლეთისაკენ. ამიტომ არანაკლებად მნიშვნელოვანია თავად ნატოსა და ევროკავშირში ანგაჟირების ყოველდღიური პროცესი, იმ სტანდარტების, კრიტერიუმების, რეგულაციების რეალიზება, რომლებიც არამხოლოდ აახლოებს საქართველოს ევროატლანტიკურ ინსტიტუტებთან, არამედ თავად საქართველოსაც ხდის უფრო მიმზიდველს და, როგორც ეს მე ზემოთ მოგახსენეთ, უფრო „სასარგებლო“ (a valuable country) ქვეყნად პარტნიორებისათვის, რომლებიც, თავის მხრივ, გააკეთებენ ყველაფერს, რომ საქართველომ არ შეცვალოს თავის საგარეოპოლიტიკური ვექტორი. მე ზემოთ ვთქვი, რომ საქართველოს ნატოშო (ან ევროკავშირში) გაწევრიანება გრძელვადიანი პერსპექტივაა. შესაძლოა, თუმცა პოლიტიკაში ზოგჯერ ხდება სასწაულები და სხვადასხვა მიზეზის და ინტერესების თანხვედრათა გამო ხდება პროცესების დაჩქარება ანუ იხსნება ე.წ. „შესაძლებლობათა ფანჯარა“ (window of opportunity) და ჩვენ მოვლენების ამგვარი განვითარებისთვისაც უნდა ვიყოთ მზად. მე მხედველობაში მაქვს ჩვენი შიდა რეფორმები და გარდაქმნები, რათა ჩვენ დასავლელ პარტნიორებს არ მივცეთ საბაბი წამოგვაძახონ, „აი, საქართველოს ჰქონდა ნატოში გაწევრიანების შესაძლებლობა და ეს შანსი მან ხელიდან გაუშვა შიდა არეულობების გამო!"
ჰუბერტ ქნირში: NATO-საქართველოს არსებითი პაკეტის ფარგლებში აქტიურ თანამშრომლობაში გერმანიას მოწინავე როლი აქვს
„საქართველოს აქვს იმის პოტენციალი, რომ შექმნას სტაბილური დემოკრატია და საბაზრო ეკონომიკა, რომელიც მთელ საზოგადოებას მოუტანს სარგებელს. სწორედ ეს არის მიზეზი, რის გამოც ვერც ერთი სხვა ქვეყანა ისე თანაბარზომიერად ვერ გრძნობს დასავლეთის ყოფნას და მის მხარდაჭერას, როგორც საქართველო“, - აცხადებს საქართველოში გერმანიის ელჩი, Europetime-თან ინტერვიუში. ჰუბერტ ქნირში Europetime-ს გერმანია-საქართველოს ურთიერთობებზე, ევროკავშირში საქართველოს გაწევრიანების პერსპექტივებსა და საქართველოსთვის ევროატლანტიკური ინტეგრაციის გზაზე გერმანიის მოკავშირეობის საკითხზე ესაუბრა. _ბატონო ელჩო,მადლობა ინტერვიუსთვის. პირველ რიგში _როგორ შეაფასებთ საქართველო-გერმანიის ურთიერთობებს, საინტერესოა ასევე თქვენი შეფასება საქართველოსა და ევროკავშირს შორის არსებული ასოცირების შეთანხმების შესახებ, რომელიც მოიცავს თავისუფალი სავაჭრო ურთიერთობების შესაძლებლობასაც, რამდენად შეძლო ქვეყანამ ამ რესურსის ათვისება და გამოყენება? საქართველოს და გერმანიას ბევრი რამ აკავშირებთ - მინდა აღვნიშნო ტრადიცია, რომლის თანახმად, ქართველი სტუდენტები და სტიპენდიანტები გერმანიაში განათლებას იღებენ. ეს პროცესი ამ ეპოქაშიც ძალიან აქტიურად გრძელდება. საქართველოსთან გერმანიის ეკონომიკური ურთიერთობები ძალიან კარგ დონეზე ვითარდება და ამ პოტენციალის ფართოდ გამოყენებაზე ვართ ფოკუსირებული. ამისთვის, ასოცირების შეთანხმება კარგ ჩარჩოს იძლევა, თუმცა ქართველ მეწარმეებსა და მენეჯერებზეა დამოკიდებული, გამოიყენონ შესაძლებლობები, კონკრეტული ბიზნეს პროექტის შესაქმნელად. ჩემი აზრით, საქართველო პროგრესს აღწევს საექსპორტო ბაზრის დივერსიფიცირების თვალსაზრისით. გერმანიასთან თანამშრომლობა საქართველოს პროფესიული განათლების გაუმჯობესებაში ეხმარება, რაც საჭიროა ქვეყანაში ეკონომიკური შესაძლებლობების გაფართოებისთვის. _2024 წლისთვის, საქართველო გეგმავს ევროკავშირის წევრობაზე განაცხადის გაკეთებას, თქვენი აზრით, პანდემიით გამოწვეულმა პრობლემებმა და ეკონომიკურმა კრიზისმა,შესაძლებელია, რომ ევროკავშირის გაფართოების საკითხი შეაფერხოს? კრიზისულ ვითარებაშიც კი მომავლისკენ მზერა მნიშვნელოვანია. ჩემთვის, ახლო მომავალი დატვირთული იქნება ევროკავშირთან საქართველოს დაახლოების სამუშაოთი, კონკრეტული და პრაქტიკული მიმართულებით. მათ შორის ეს გულისხმობს კანონმდებლობის დაახლოებას, ვაჭრობის ზრდას, ეკონომიკური აქტივობის გაუმჯობესებას, ცხოვრების სტანდარტების გაუმჯობესებას. ყველა ეს საკითხი მნიშვნელოვანია ევროკავშირისკენ გზაზე საქართველოს წინსვლისთვის. _ჩვენს გამოცემასთან ინტერვიუში, ამერიკული სახმელეთო ჯარების ყოფილმა მეთაურმა, გენერალ-ლეიტენანტმა ბენ ჰოჯესმა განაცხადა, რომ აშშ-ის ყველაზე დიდი მეკავშირე უნდა იყოს გერმანია, საქართველოსთვის ევროატლანტიკური ინტეგრაციის გზაზე ასევე მნიშვნელოვანია გერმანიის მხარდაჭერა, რას გვეტყოდით ამასთან დაკავშირებით? მოხარული ვარ, რომ რამდენიმე ხნის წინ გენერალ ჰოჯესს შევხვდი თბილისში. ეს არის ადამიანი, რომელიც თამამად საუბრობს ევროატლანტიკურ პარტნიორობაზე, ეს ადამიანი მეგობარია, როგორც გერმანიის, ისე საქართველოსი. თანამშრომლობა, რომელსაც ის მხარს უჭერს, არის საკმაოდ ძლიერი და NATO-ს წევრი ქვეყნების დიდი ნაწილიც ამისთვის საკმაოდ აქტიურად თანამშრომლობს. ეს კი დიდწილად, NATO-საქართველოს არსებითი პაკეტის ფარგლებში ხდება, რომელშიც გერმანიას მოწინავე როლი აქვს. _თუ გადავხედავთ როგორც რეგიონში მიმდინარე, ასევე შიდაპოლიტიკურ პროცესებსაც, ხომ არ მიიჩნევთ, რომ დასავლეთი უფრო მეტად უნდა იყოს წარმოდგენილი რეგიონში და უფრო მკაფიო პოზიცია უნდა ჰქონდეს რიგ საკითხებთან, თუნდაც რუსეთთან დაკავშირებით? დასავლეთის ქვეყნების საგარეო პოლიტიკური მიზნებისთვის აღმოსავლეთ ევროპაში სტაბილური განვითარება მნიშვნელოვანია. ევროკავშირი და ქვეყნები, რომლებიც უკვე შეუერთდნენ NATO-ს, შესაძლებლობების კარგ მაგალითს ქმნიან. საქართველოს აქვს იმის პოტენციალი, რომ შექმნას სტაბილური დემოკრატია და საბაზრო ეკონომიკა, რომელიც მთელ საზოგადოებას მოუტანს სარგებელს. სწორედ ეს არის მიზეზი, რის გამოც ვერც ერთი სხვა ქვეყანა ისე თანაბარზომიერად ვერ გრძნობს დასავლეთის ყოფნას და მის მხარდაჭერას, როგორც საქართველო“.
ლინკოლნ მიტჩელი: დასავლეთის ინტერესებშია დემოკრატიის განვითარება და სტაბილურობა
ლინკოლნ მიტჩელი აშშ-ში ბაიდენის ადმინისტრაციის არჩევას საქართველოსთვის დადებით მოვლენად მიიჩნევს. ამერიკელი ექსპერტი რუსეთის ფაქტორსაც უსვამს ხაზს, რომლის მიმართაც, მიტჩელის თქმით, ბაიდენი ხისტი პოლიტიკით გამოირჩევა. ბაიდენის ამ პოზიციას, ლინკოლნ მიტჩელის აზრით, „დემოკრატებში რუსეთის მიმართ არსებული სიბრაზეც“ ამყარებს, რომელიც აშშ-ის, 2016 წლის არჩევნებში კრემლის როლმა გამოიწვია. როგორი იქნება ბაიდენის პოლიტიკა საქართველოსთან მიმართებით, არის თუ არა საქართველო ამ შემთხვევაში ამერიკისთვის დასაყრდენი რეგიონში საერთო სტრატეგიული ინტერესების განსახორციელებლად და გამოიყენებს თუ არა ბაიდენი ამ შესაძლებლობას, ამ საკითხების გარდა, Europetime ლინკოლნ მიტჩელს შიდა პოლიტიკაზეც ესაუბრა. _ხომ არ გეჩვენებათ, რომ ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის მოლაპარაკებები ჩიხში შევიდა იქედან გამომდინარე, რომ პროცესი გაჭიანურდა. ჩიხში არიან არა იმიტომ, რომ პროცესი შეფერხდა, არამედ იმიტომ, რომ ორივე მხარეს ძალიან მძაფრი პოზიციები აქვს და თვლის, რომ მართლები არიან. მმართველი პარტიისთვის ასე დგას საკითხი - რატომ უნდა წავიდნენ რაიმე დათმობაზე - პასუხი მარტივია - უნდა დათმონ, რადგან ეს არჩევნები არ იყო იდეალური, ასეთ შემთხვევაში კი, მოლაპარაკებებისთვის გარკვეული სივრცე ყოველთვის არსებობს. მაგრამ ყველაფერიც არ უნდა დათმონ, რადგან არჩევნები არც ისე საშინელი იყო, რასაც საერთაშორისო საზოგადოების დასკვნებიც მოწმობს, ამიტომ, მთავრობას უბრალოდ არ სჯერა შეხედულების, რომ „ოპოზიციამ მოიგო და მმართველმა პარტიამ არჩევნები მასშტაბურად, ისე გააყალბა, რომ შედეგი სულ სხვა იქნებოდა“ და არც აპირებენ ამაზე მოლაპარაკებას, მაგრამ ეს არის ოპოზიციის საჯარო ნარატივი, რაზეც უარის თქმა არ შეუძლიათ. ერთ-ერთი, რაც ოპოზიციურმა პარტიებმა უნდა გააკეთონ, ისაა, რომ ჩაერთონ ქვეყნის მართვაში, რაც საკმაოდ რთულია, როდესაც მმართველ პარტიას ამხელა ძალაუფლება აქვს, თუმცა თუ ოპოზიცია ამას არ გააკეთებს, ან არც კი ეცდება, რომ გააკეთოს, რატომ უნდა მისცეთ ხმა მათ?! რომ შევაჯამოთ, საქმე გვაქვს ორ ძალზედ განსხვავებულ პოზიციასთან. _თუ გავითვალისწინებთ დაძაბულ ეპიდემიოლოგიურ ვითარებას,რომელიც ქუჩის საპროტესტო გამოსვლებს ბუნებრივია შეაფერხებს, რა მექანიზმები რჩება ამ შემთხვევაში ოპოზიციას? ეს ჩემთვის მართლაც ყველაზე საინტერესო პუნქტია, ბოიკოტის გამო ოპოზიცია შესაძლოა, ჩამოშორდეს მთავრობის საქმიანობაში ჩართვას. თუ ეპიდსიტუაცია გაუარესდება საქართველოში, ეს შეიძლება დესტაბილიზაციის საბაბიც იყოს. რა თქმა უნდა, ეპიდემიამ განსაკუთრებით ცუდი ფორმები არ მიიღო ბევრ ქვეყანაში, თუმცა არსებობს ამის პოტენციალიც. ოპოზიცია შესაძლოა, ამ სიტუციაზე ფიქრობდეს და უყურებდეს ისე, რომ - „თუ ეპიდსიტუაცია უფრო ცუდად განვითარდება და მთავრობა მის მართვას ვერ შეძლებს, შესაძლოა უფრო მომგებიან პოზიციაში აღმოვჩნდეთ, რათა შევძლოთ ხალხის მობილიზება დემონსტრაციებისთვის, როდესაც გაზაფხულიც მოვა და დათბება. არ ვამბობ, რომ ვინმეს იმედი აქვს ხალხის ინფიცირების, ან რაიმე მსგავსი მოხდება, თუმცა ძალიან ბევრი ადამიანი როგორც საქართველოში, ისე აშშ-სა და მსოფლიოში ელოდება ვაქცინას. თუ მისი მიწოდება დაიწყება მსოფლიო მასშტაბით, საქართველოს მთავრობას აქვს შანსი, აშშ-ს თან, ან ევროპასთან მუშაობით დაიწყოს ვაქცინის მიწოდება ქვეყანაში. ეს ნაბიჯი მათ მხარდაჭერას უფრო განამტკიცებს. ამიტომ, თუ ისინი მოკლე ვადებში მოიპოვებენ ვაქცინას და ყველაფერი ნორმალური ცხოვრების რიტმს დაუბრუნდა,ამან დროებით შესაძლოა გაანელოს კიდეც საპროტესტო მუხტი. _ოპოზიცია მიიჩნევს რომ მოხდა არჩევნების გაყალბება, ხოლო, მიუხედავად მკაცრი შეფასებებისა ეუთო/ოდირის დასკვნა საბოლოო ჯამში არჩევნებს ლეგიტიმურად აფასებს, თქვენი აზრით, როგორი იყო ეს არჩევნები და შესაძლებელია თუ არა, რომ არჩევნებისთვის ლეგიტიმაციის მინიჭებით დასავლეთმა უბრალოდ რეგიონში ახალი დესტაბილიზაციის კერა აირიდა თავიდან? თქვენს კითხვაში არის რაღაც სიმართლე - დასავლეთს არ სურს დესტაბილიზაციის კერა, თუმცა დავამატებ, რომ ეს დასავლეთს არასდროს სურს. დასავლეთს ყველაზე მეტად სტაბილურობა ჭირდება და ისინი ამისთვის ხშირად იყენებენ სიტყვას - დემოკრატია, დემოკრატიის განვითარება არის მთავარი, რაშიც სტაბილურობაც იგულისხმება.ასე რომ, დიახ, შესაძლოა, ეს ამის ნაწილიც იყოს. მეორე მხრივ, ემპირიულად რომ ვთქვათ, ეს არ იყო ისეთი ცუდი არჩევნები, როგორც ამას ოპოზიცია აცხადებს. გარდა ამისა, საერთაშორისო დოკუმენტების უმრავლესობაში ნათქვამი იყო, რომ არჩევნებზე დაფიქსირდა ხარვეზები, მაგრამ მთლიანობაში, ნორმალურად ჩაიარა, მეც ნაწილობრივ ვეთანხმები მათ ამ განცხადებას, ამიტომაც, მტკიცებულებების გარეშე ვერ ვიტყვი, რომ ყარაბაღის პრობლემების გამო, ეუთომ რაღაც მხრივ დაინდო საქართველოს მთავრობა, ამის დიდად არ მჯერა. _თქვენი აზრით, როგორი იქნება ბაიდენის პოლიტიკა საქართველოსთან მიმართებით, ფიქრობთ თუ არა რომ საქართველო ამ შემთხვევაში ამერიკისთვის დასაყრდენია რეგიონში საერთო სტრატეგიული ინტერესების განსახორციელებლად? გამოიყენებს თუ არა ბაიდენი ამ შესაძლებლობას. ბაიდენი ძალიან ჭკვიანია. მან დიდი დრო დაუთმო საგარეო პოლიტიკაზე ფიქრს, მასზე მუშაობას. ვიცი, ზოგიერთს უყვარს იმის თქმა, რომ „რესპუბლიკელები“ რუსეთის მიმართ მკაცრები არიან, თუმცა ბაიდენი რუსეთთან დაკავშირებით ყოველთვის ხისტი პოზიციით გამოირჩეოდა, რაც მას უბიძგებს იმისკენ, რომ უფრო პოზიტიურად იყოს განწყობილი საქართველოს მიმართ. ამასთან, „დემოკრატებში“ არსებობს გარკვეული ბრაზიც რუსეთის მიმართ 2016 წლის არჩევნებში მისი როლის გამო და ეს ფაქტი შეიძლება საქართველოსაც დაეხმაროს. მე რომ თბილისში, საგარეო საქმეთა სამინიტროში ვიყო და ვიცოდე, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია ჩაუდგება ამერიკას სათავეში, ბედნიერი ვიქნებოდი, რადგან ვიცი, იქ არიან ადამიანები, რომლებთანაც შეგიძლია იმუშაო. თუ მის გარემოცვას გადახედავთ, (ჯეიკ სალივანი , ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებში პრეზიდენტის მომავალი მრჩეველი), ენტონი ბლინკენი მომავალი სახელმწიფო მდივანი), ძალიან ჭკვიანი და საიმედო ადამიანები არიან, რომლებსაც ესმით საქართველოსი და ესმით რეგიონი. ჩემი აზრით, ეს არის ძალიან კარგი. ასე რომ, სასიამოვნოა, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია იქნება აშშ-ის სათავეში. _როგორ გესახებათ იდეა, რომ აშშ-მა შეიძლება, საქართველოში როტაციული ძალები გაზარდოს? ეს საკითხი უფრო მეტად დამოკიდებულია ამერიკის შიდა პოლიტიკაზე, ვიდრე - საგარეოზე. ვეცდები, ახლა არსებული პერსპექტივიდან გიპასუხოთ. აშშ-ში ძალიან ბევრი პროცესი მიმდინარეობს, მოვუსმინოთ ბაიდენის გამოსვლებს: რაზე საუბრობს?! კოვიდზე, ეკონომიკაზე (რომელიც კოვიდის გავლენებს უმკლავდება), რასობრივ უსამართლობებზე (რომელიც აშშ-მდე ბევრად ადრე გაჩნდა მსოფლიოში) და კლიმატის ცვლილებაზე. ეს არის განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი პრობლემები, სამი საკითხი, რა თქმა უნდა, საშინაო პრობლემის ნაწილია, ხოლო მეოთხე, კლიმატის ცვლილება, როგორიც საშინაო, ისე საგარეო პრობლემაც არის. ამ ეტაპზე, აშშ-ის „მადა“ და რესურსები, რომელიც მოისაზრებს მისი ძალების გაფართოებას მსოფლიოში, არ იქნება ქვეყნისთვის აქტუალური. ეს არ ნიშნავს, რომ არ დაიცავს თავს კრიზისის დროს, ან მის მოკავშირეებს, როცა ამის საჭიროება იქნება. ბაიდენი ოთხი წლის განმავლობაში იქნება პრეზიდენტი. პოტენციურად, შეიძლება - რვა წელიც. სამომავლოდ, ამას არ გამოვრიცხავდი, მაგრამ ამ ეტაპზე, აშშ ძალიან ფრთხილი იქნება მსგავს საკითხებთან მიმართებით. რუსეთს არ მოეწონება აშშ-ის მიერ ძალების განლაგება საქართველოში, თუმცა ესეც კი შეიძლება იყოს მიზეზი, რის გამოც ბაიდენმა გადაწყვიტოს საქართველოში როტაციული ძალების გაზრდა. არ ვიცი ეს სვლა რამდენად შეიტანს დესტაბილიზაციას რეგიონში, ბაიდენს რუსეთის არ შეეშინდება და თავს არ შეიკავებს რამის გაკეთებისგან, იმ მიზეზით,რომ პუტინი არ გააბრაზოს.
ბენ ჰოჯესი: დარწმუნებული ვარ, ბაიდენი უარს იტყვის ადრე დაგეგმილ ბაზების სრულ, ან ნაწილობრივ გაყვანაზე გერმანიიდან
ამერიკული სახმელეთო ჯარების ყოფილი მეთაური, გენერალ-ლეიტენანტი ბენ ჰოჯესი დარწმუბელია, რომ ბაიდენი უარს იტყვის ადრე დაგეგმილ ბაზების სრულ, ან ნაწილობრივ გაყვანაზე გერმანიიდან. ამის შესახებ ბენ ჰოჯესმა Europetime-თან ექსკლუზიურ ინტერვიუში განაცხადა. „დარწმუნებული ვარ, ბაიდენის ადმინისტრაცია გააქარწყლებს ყველა ეჭვს ევროპასა და ნატოში ამერიკული ვალდებულებების შესახებ. ასევე დარწმუნებული ვარ, რომ ის უარს იტყვის ადრე დაგეგმილ ბაზების სრულ, ან ნაწილობრივ გაყვანაზე გერმანიიდან“, - განაცხადა ბენ ჰოჯესმა.
ბენ ჰოჯესი: მჯერა, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია კრემლთან მიმართებით მტკიცე იქნება
„ბაიდენის ადმინისტრაციის პირობებში გადავა თუ არა აშშ-საქართველოს ორმხრივი ურთიერთობები უფრო მნიშვნელოვან საფეხურზე, უფრო კონკრეტულად, გაზრდის თუ არა აშშ როტაციულ ძალებს და ინფრასქტრუქტურას საქართველოში“, - ეს თემა ამერიკული სახმელეთო ჯარების ყოფილმა მეთაურმა, გენერალ-ლეიტენანტმა ბენ ჰოჯესმა Europetime-თან ექსკლუზიურ ინტერვიუში განიხილა. ჰოჯესი დარწმუნებულია, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია გააქარწყლებს ყველა ეჭვს ევროპასა და ნატოში ამერიკული ვალდებულებების შესახებ. „დიახ, იმედი მაქვს ასე მოხდება. მჯერა, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია იქნება მტკიცე კრემლთან მიმართებით და რომ შავი ზღვის რეგიონი მისთვის სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი დარჩება. მოუთმენლად ველოდები, ვინ იქნება ჩვენი ახალი თავდაცვის მდივანი და ვინ დაიკავებს მეორე და მესამე პოზიციებს თავდაცვისა და სახელმწიფო დეპარტამენტებში. ეს აღმოჩნდება მნიშვნელოვანი სიგნალი თუ რა მიმართულებას აირჩევს ბაიდენის ადმინისტრაცია. დარწმუნებული ვარ, ბაიდენის ადმინისტრაცია გააქარწყლებს ყველა ეჭვს ევროპასა და ნატოში ამერიკული ვალდებულებების შესახებ. ასევე დარწმუნებული ვარ, რომ ის უარს იტყვის ადრე დაგეგმილ ბაზების სრულ, ან ნაწილობრივ გაყვანაზე გერმანიიდან“, - განაცხადა ბენ ჰოჯესმა.
ბენ ჰოჯესი: ვიმედოვნებ, საქართველოს ნატოში გაწევრიანება დაჩქარდება და ბაიდენის ადმინისტრაცია საქართველოში როტაციულ ძალებს გაზრდის
ამერიკული სახმელეთო ჯარების ყოფილი მეთაური, გენერალ-ლეიტენანტი ბენ ჰოჯესი Europetime-თან ექსკლუზიურ ინტერვიუში ნატოს მინისტერიალის შედეგებს აჯამებს და ამბობს, რომ მას იმედი აქვს, ნატოში საქართველოს გაწევრიანება დაჩქარდება, ხოლო ბაიდენის ადმინისტრაციის პირობებში, აშშ საქართველოში როტაციულ ძალებს და ინფრასქტრუქტურას გაზრდის. ასევე აღნიშნავს, რომ ვერ წარმოუდგენია ძლიერი ნატო თურქული მონაწილეობის, ლიდერობისა და კონტრიბუციის გარეშე. _ბატონო გენერალო, უკვე დასრულდა ნატოს მინისტერიალი და როგორც ცნობილი გახდა, არსებითი პაკეტის ახალი ვერსია დამტკიცდა საქართველოსთვის - ანუ მხარდაჭერა იზრდება. როგორ შეაფასებდით ამ გადაწყვეტილებას? ასევე ითქვა, რომ მოკავშირეები შეეცდებიან უფრო პრაქტიკული გზები იპოვონ საქართველოს დასახმარებლად. ხომ არ იქნებოდა ზუსტად ეს უფრო პრაქტიკული გზა, როგორც თქვენ ბრძანეთ, საქართველოს ნატოში დაუყოვნებელი გაწევრიანება? ვიმედოვნებ, რომ საქართველოს ნატოში გაწევრიანება დაჩქარდება, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგანაც წარმოადგენს შავი ზღვის უფრო დიდ რეგიონში კონკურენციის ძირითად ნაწილს. ჩვენ უნდა ვაჩვენოთ, რომ ვზრუნავთ რეგიონზე, ასევე უნდა შევძლოთ ვიპოვოთ გზა შავი ზღვის რეგიონში ინიციატივის მოსაპოვებლად; საქართველოსა და უკრაინისთვის მაპის შეთავაზება კი ხელს შეუწყობდა ამის გაკეთებას. კრემლს არ სჭირდება რაიმე პროვოკაცია, ის აკეთებს იმას, რაც სურს და შემდეგ ცდილობს სხვები დაადანაშაულოს, ამიტომაც გვაქვს უწყვეტი ყალბი ნარატივი. რეალურად, ჯობს იყო ძლიერი და საკუთარ თავზე აიღო ინიციატივა, კრემლი პატივს სცემს მხოლოდ ძალას. _ჩვენს გამოცემასთან ინტერვიუში არაერთხელ განაცხადეთ, რომ დროა, დასავლეთი უფრო გააქტიურდეს საქართველოსთან და ზოგადად, რეგიონთან მიმართებით. ყარაბაღის მოვლენებმა მით უფრო ცხადად დაგვანახა ამის საჭიროება, თქვენი აზრით, თუ მართლა დადგება დღის წესრიგში საქართველოსთვის Map-ის მინიჭების საკითხი, ეს ხომ არ იქნება დასავლეთის ერთგვარი, ე,წ ,,გამოფხიზლება’’? დასავლეთისთვის ე.წ. „გამოფხიზლება“ იქნებოდა, თუკი საქართველო გადადგამდა ყველა აუცილებელ ნაბიჯს, რათა უფრო მეტად მიმზიდველი გამხდარიყო საერთაშორისო კერძო ინვესტიციებისთვის. გერმანიიდან, ნიდერლანდებიდან, საფრანგეთიდან, გაერთიანებული სამეფოდან და შეერთებული შტატებიდან ბიზნეს ინვესტიციების მიღების შემთხვევაში ეს ქვეყნები კიდევ უფრო მეტ ყურადღებას დაუთმობენ საქართველოს უსაფრთხოებას, რაც, რა თქმა უნდა, ყველაზე ნაკლებ სასურველია კრემლისთვის. _თქვენ აღნიშნეთ, რომ აშშ-სთვის თურქეთი უნდა იყოს მთავარი სტრატეგიული პარტნიორი რეგიონში, თუ მხედველობაში ვიქონიებთ, ყარაბაღის ზავის შემდგომ, რეგიონში ძალთა ბალანსის საკითხსაც და იმასაც, რომ თურქეთი ნატოს წევრი ქვეყანაა, ხომ არ არის დროული კიდევ უფრო ინტესიური გახდეს დასავლეთის თანამშრომლობა თურქეთთან? დიახ, რა თქმა უნდა. სურვილიც კი არ მაქვს წარმოვიდგინო ძლიერი ნატო თურქული მონაწილეობის, ლიდერობისა და კონტრიბუციის გარეშე. ჩვენ უნდა აღვადგინოთ ნდობა ჩვენს ერებს შორის, ისევე როგორც თურქეთსა და ევროპას შორის. _თქვენი აზრით, ბაიდენის ადმინისტრაციის პირობებში გადავა თუ არა აშშ-საქართველოს ორმხრივი ურთიერთობები უფრო მნიშვნელოვან საფეხურზე, უფრო კონკრეტულად, გაზრდის თუ არა აშშ როტაციულ ძალებს და ინფრასქტრუქტურას საქართველოში? დიახ, იმედი მაქვს ასე მოხდება. მჯერა, რომ ბაიდენის ადმინისტრაცია იქნება მტკიცე კრემლთან მიმართებაში და რომ შავი ზღვის რეგიონი მისთვის სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი დარჩება. მოუთმენლად ველოდები, ვინ იქნება ჩვენი ახალი თავდაცვის მდივანი და ვინ დაიკავებს მეორე და მესამე პოზიციებს თავდაცვისა და სახელმწიფო დეპარტამენტებში. ეს აღმოჩნდება მნიშვნელოვანი სიგნალი თუ რა მიმართულებას აირჩევს ბაიდენის ადმინისტრაცია. დარწმუნებული ვარ, ბაიდენის ადმინისტრაცია გააქარწყლებს ყველა ეჭვს ევროპასა და ნატოში ამერიკული ვალდებულებების შესახებ. ასევე დარწმუნებული ვარ, რომ ის უარს იტყვის ადრე დაგეგმილ ბაზების სრულ ან ნაწილობრივ გაყვანაზე გერმანიიდან. _თქვენი აზრით, წამოიწევს თუ არა ანაკლიის პროექტის საკითხი, მით უფრო, ნატოს წევრი ქვეყნების საგარეო საქმეთა მინისტრები შავი ზღვის უსაფრთხოების თემას განიხილავენ? ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი პროექტი და მე იმედგაცრუებული ვარ, რომ საქართველოს მთავრობამ ხელი შეუშალა, ან ყოველ შემთხვევაში ხელი არ შეუწყო მის განვითარებას. საქართველოს მთავრობას რომ რეალურად ჰქონდეს ამ პორტის განვითარების სურვილი, ის ახლა მშენებლობის პროცესში იქნებოდა. ვფიქრობ, კრემლის გავლენა აქ მეტისმეტად იგრძნობა. _პომპეოს ვიზიტი რომ შევაჯამოთ, თქვენი აზრით, ეს ვიზიტი, უფრო შეიცავდა თუ არა ერთგვარ გზავნილს, რომ ამერიკა აქ არის და რეგიონიდან არსად წასულა? ჩვენ გვყავს შესანიშნავი დიპლომატები, რომლებიც მუშაობენ ჩვენს საელჩოში თბილისში და მათ სჭირდებათ სახელმწიფო მდივნის მხარდაჭერა. ამიტომაც მსგავსი ვიზიტები მნიშვნელოვანია. თუმცა ვფიქრობ, რომ ეს უფრო რეგულარულად უნდა ხდებოდეს. _ახალი კონფიგურაცია და ძალთა ბალანსი გაურკვეველს ხდის ყარაბაღში მნიშვნელოვანი სატრანზიტო კორიდორის ბედს, რომელიც ევროპას ევრაზიასთან აკავშირებს. რა როლი შეუძლია შეიძლება ითამაშოს აქ თურქეთმა? იმედი მაქვს, თურქეთი გამონახავს გზას, რათა უზრუნველყოს, რომ „რუსი სამშვიდობოები“ დიდხანს არ დარჩნენ მთიან ყარაბაღში. ვფიქრობ, რომ ეს შესაძლებელია. ვისურვებდი, რომ თურქეთმა გახსნას საზღვარი სომხეთთან, როგორც კეთილი ნების ნიშანი, უზრუნველყოს ეკონომიკური დახმარება და ხელი შეუწყოს თავისი როლის დემონსტრირებას სომეხი მოქალაქეების დაცვაში. სომხეთმა სერიოზულად უნდა გადახედოს მის დამოკიდებულებას კრემლზე უსაფრთხოების თვალსაზრისით. თავიდანვე ნათელი იყო, რომ კრემლი არ აპირებდა ხელი შეეშალა მთიან ყარაბაღში სომხური ძალების განადგურებისთვის - მათ არ ჰქონდათ სათანადო სამხედრო მომზადება. მიუხედავად ამისა, სომხეთი ნებას რთავს რუსულ ჯარებს იქ განლაგდეს. ვფიქრობ, სომხეთს სჭირდება ბევრად უფრო საიმედო მეგობარი, შესაძლოა თუნდაც აშშ-ს, თურქეთის და საქართველოს სახით.
